Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği

Kaya, Nihat; Erturk, Esra

Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği

Esra ERTÜRK, (Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye)

Nihat KAYA (Fırat Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Elazığ, Türkiye)

Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi

16 1

Yıl: 2019 Cilt: 31 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 337 - 344 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 25-01-2021

Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği

Öz:

Akarsu yatağının su iletim kapasitesinin çeşitli sebeplerle azalması veya yatak kapasitesinden daha fazla suyun gelmesihalinde yatak dışına taşarak can ve mal kaybına sebep olan taşkın, tedbir alınması gereken önemli afetlerden biridir. Çalışmabölgesi olan Doğu Karadeniz Havzası, hem meteorolojik açıdan fazla yağış alıyor olması sebebiyle hem de topoğrafik açıdantaşkın riski taşıması açısından önemli bir örnektir. Bu çalışmada yerleşim alanları ile tarım alanlarının Doğu KaradenizHavzası’nın değişik dönüş aralıkları için hesaplanan taşkın tekerrür debilerine karşılık gelen su seviyeleri ve su altında kalacakyerlerin HEC-RAS 1 ve 2 Boyutlu yazılımı kullanılarak hesaplanması amaçlanmıştır. Yapılan çalışmada yerel düzeydetehlikeler belirlenerek ilgili kurumlar tarafından taşkın yönetim planları hazırlanmaktadır. Bu kapsamda yapılan çalışma sonucuçalışılan alanda taşkın zararlarının etkilerini en aza indirmek maksadıyla mevcut ıslah tesislerinin revize edilmesi ve taşkınerken uyarı sistemlerinin kurulması gerektiği yönünde taşkını önleyici tedbirlerin alınması gerektiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Determination of the Flood Risk Areas: Case Study - Kirazlı Creek (Trabzon – Vakfıkebir)

Öz:

Flooding, the water transition capacity of the riverbed decreases due to various reasons or it can cause the loss of lives and properties if excessive amount of water has been observed on the riverbed, is one of the major disasters that need to be taken as a precaution. The Eastern Black Sea Basin, which is the study area, is a significant example both because of its meteorological excess rainfall and the topographically risk of flooding. Calculation of the water levels and the places that is inundated by the flood frequency rates of the settlements and agricultural areas for the different turn intervals of the Eastern Black Sea Basin by using the HEC-RAS 1 and 2 dimensional software is aimed in this study. Dangers are determined at local level and flood management plans are prepared by related institutions. In order to minimize the effects of flood damages in the study area, it has been determined that the existing flood control facilities should be revised and flood early warning systems should be installed.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

[1] Aksoy, H. ve arkadaşları (2004). Batı Karadeniz Bölgesi'nde potansiyel taşkın alanlarının belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma. Türkiye Jeoloji Bülteni, 47 (2): 41-48.
[2] Avcı, S. 2000. Planlamadaki yanlışlıklar ve yol açtığı sorunlara bir örnek: 1998 selinde Filyos çayı havzasındaki etkileri ve sonuçları. 9. Ulusal Bölge Bilimi/Bölge Planlama Kongresi, (5-6 Ekim 2000). Trabzon.
[3] Bahadır, M. (2014). Samsun’da meydana gelen 4 Temmuz ve 6 Ağustos 2012 taşkınlarının klimatik analizi. Coğrafya Dergisi, 29: 28-50.
[4] Bilici, Ö.E. ve Everest, A. (2016). 29 Aralık 2016 Mersin selinin meteorolojik analizi ve iklim değişikliği bağlantısı. Doğu Coğrafya Dergisi, 38: 227-250
[5] Doğan, E. ve arkadaşları (2013). Aşağı Sakarya Nehrinde taşkın yayılım haritalarının elde edilmesi. SAÜ Fen Bilimleri Dergisi, 17(3): 363-369.
[6] Dölek, İ. (2013). Muş’ta yaşanan sel ve taşkınlara neden olan doğal faktörlerin analizi. Marmara Coğrafya Dergisi, 28: 408-422.
[7] Erdem, U. (2013). Yerleşimlerin taşıdığı deniz taşkını, sel ve deprem afet tehlikelerinin CBS kullanılarak yorumlanması: Balıkesir Örneği. BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi,15(2): 40-57.
[8] Güngör, O. ve diğerleri (2016). Taşkın Tehlike Haritaları: Türkiye ve farklı Avrupa ülkelerinde yapılan çalışmaların karşılıklı olarak irdelenmesi. 4. Ulusal Taşkın Sempozyumu (23-25 Kasım 2016-Rize) Bildirileri, S. Korkmaz ve M. Akçay (Editörler), Ankara, 187-202.
[9] Karabulut, M. ve diğerleri (2007). 20 Kasım-9 Aralık Mersin sel felaketleri: Meteorolojik ve hidrolik açıdan bir inceleme. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 10 (1): 13-23.
[10] Kömüşçü, A. ve diğerleri (2011). 8-12 Eylül 2009 Tarihlerinde Marmara Bölgesi’nde Meydana Gelen Sel Olayının Yağış Analizi, Coğrafi Bilimler Dergisi, 9 (2): 209-220.
[11] Özdemir, H. ve diğerleri (2013). Çokal Barajı (Çanakkale) çökme modeli ve taşkın risk analizi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8: 659-698.
[12] Öztürk, D. ve diğerleri (2017). Çorum ili taşkın tehlikesinin analitik hiyerarşi yöntemi kullanılarak incelenmesi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 16. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 3-6 Mayıs 2017, Ankara Bildirileri.
[13] Sönmez, M. E. ve Kesici, Ö. (2010). İklim Değişikliği ve Plansız Şehirleşmenin Kilis Şehrinde Yol Açtığı Sel Felaketleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 28: 58-78.
[14] Sunkar, M. ve Tonbul, S. (2010). Batman’da 31 Ekim-1 Kasım 2006 tarihinde yaşanan taşkının nedenleri. II. Ulusal Taşkın Sempozyumu 22-24 Mart 2010 Tebliğler Kitabı, Afyonkarahisar, 349-361.
[15] Turan, B. ve diğerleri (2016). Doğu Karadeniz Sahil Kesiminde Taşkın Etkisinin Taşkın Tehlike Haritaları ile Analizi. 4. Ulusal Taşkın Sempozyumu 23-25 Kasım 2016 Tebliğler Kitabı, Rize, 529-546.
[16] Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü (2017). Taşkın Yönetimi, Ankara, 132-143.
[17] DSİ Genel Müdürlüğü, (2016). Dere Yatakları İçin Pürüzlülük Katsayısı Belirleme Kılavuzu, Ankara.
[18] DSİ Genel Müdürlüğü, (2013). Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Taşkın Riski Ön Değerlendirmesi, Ankara.

APA	Erturk E, Kaya N (2019). Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği. , 337 - 344.
Chicago	Erturk Esra,Kaya Nihat Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği. (2019): 337 - 344.
MLA	Erturk Esra,Kaya Nihat Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği. , 2019, ss.337 - 344.
AMA	Erturk E,Kaya N Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği. . 2019; 337 - 344.
Vancouver	Erturk E,Kaya N Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği. . 2019; 337 - 344.
IEEE	Erturk E,Kaya N "Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği." , ss.337 - 344, 2019.
ISNAD	Erturk, Esra - Kaya, Nihat. "Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği". (2019), 337-344.

APA	Erturk E, Kaya N (2019). Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 31(2), 337 - 344.
Chicago	Erturk Esra,Kaya Nihat Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 31, no.2 (2019): 337 - 344.
MLA	Erturk Esra,Kaya Nihat Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, vol.31, no.2, 2019, ss.337 - 344.
AMA	Erturk E,Kaya N Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2019; 31(2): 337 - 344.
Vancouver	Erturk E,Kaya N Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2019; 31(2): 337 - 344.
IEEE	Erturk E,Kaya N "Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği." Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 31, ss.337 - 344, 2019.
ISNAD	Erturk, Esra - Kaya, Nihat. "Taşkın Tehlike Alanlarının Oluşturulması: Trabzon İli Vakfıkebir İlçesi Kirazlı Deresi Örneği". Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 31/2 (2019), 337-344.