Yıl: 2019 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 188 - 200 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 27-01-2021

Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması

Öz:
Bu çalışmada, yoğun yerleşim nedeniyle evsel atık sular ve tarımsal uygulamalar nedeniyle yüzeysel akış ve çay-gıda işlemefabrikaları atık suları etkisindeki Salarha havzası akarsularının fiziko-kimyasal su kalitesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Su sıcaklığı 15,4 °C(6,9-23,4 ºC), pH 7,78 (4,8-9,7), çözünmüş oksijen 9,5 mg/L (7,09-11,48 mg/L), bulanıklık 15,66 NTU (5,6-13,7 NTU), iletkenlik 134,55 µS/cm(48,1-1504 µS/cm) ve askıda katı madde 45,03 mg/L (0-389 mg/L) olarak ölçülmüştür. Yapılan laboratuvar analizlerinde toplam sertlik 41,7mg/L (18-115 mg/L), toplam alkalinite 65,42 mg/L (1,3-366 mg/L), BOI5 1,64 mg/L (0,1-5 mg/l), NO2-N 0,033 mg/L (0-0,91 mg/L), NO3-N1,73 mg/L (0,1-8,3 mg/L), NH4-N 0,33 mg/L (0,01-5,11 mg/L) ve o-PO4 1,47 mg/L (0.02-13,7 mg/L) olarak tespit edilmiştir. Askıda katı maddeveya bulanıklık gibi fiziksel parametreler dışında, inorganik kirlilik parametrelerinden azotlu (nitrit, nitrat ve amonyum azotu) ve fosfatlıbileşikler bakımından su kalite değişimi havzada, evsel ve kanalizasyon atıklarının, endüstriyel tesisler ve fabrika atık sularının ve tarımsalgübreleme nedeniyle oluşan yüzeysel akış sularındaki gübre kalıntılarının Salarha havzası akarsularını etkileyebileceğini göstermektedir.Çalışma sonuçlarına göre, Salarha havzasındaki akarsularda su kalite değişimleri ve su kirliliği problemlerinin mevcut olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelime:

Investigation of Physico-chemical Water Quality of Salarha Basin Streams

Öz:
In this study, it is aimed to determine the physico-chemical water quality of the streams in Salarha basin which are under the influence of domestic wastewater due to dense settlements, surface flow due to agricultural practices and wastewater of tea-food processing factories. In Salarha basin; measurements were as follows: water temperature 15.4 ºC (6.9-23.4 ºC), pH 7.78 (4.8-9.7), dissolved oxygen 9.5 mg/L (7.09-11.48 mg/L), turbidity 15.66 NTU (5.6-13.7 NTU), electrical conductivity 134.55 µS/cm (48.1-1504 µS/cm) and suspended solid matter 45.03 mg/L (0-389 mg/L) total hardness 41,7 mg/L (18-115 mg/L), total alkalinity 65.42 mg/L (1.3-366 mg/L), BOI5 1.64 mg/L (0.1-5 mg/l), NO2-N 0.033 mg/L (0-0.91 mg/L), NO3-N 1.73 mg/L (0.1-8.3 mg/L), NH4-N 0.33 mg/L (0.01-5.11 mg/L) and o-PO4 1.47 mg/L (0.02- 13.7 mg/L) changed along the year. According to the results, it can be said that there are water quality changes and water pollution problems in the streams within the Salarha basin. Apart from physical parameters such as suspended solids or turbidity, water quality degradation in terms of nitrogenous (nitrite, nitrate and ammonium nitrogen) and phosphate compounds from inorganic pollution parameters in the basin shows that fertilizer residues can affect the Salarha basin streams.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • A.P.H.A. (1998). Standard methods for the examination of water and wastewater, American Public Health Association, Washington, DC, USA, 1325.
  • Akkan, T. (2017). An assessment of linear alkylbenzene sulfonate (LAS) pollution in Harsit stream, Giresun, Turkey, Fresenius Environmental Bulletin, 26(5), 3217-3221.
  • Anonim. (2004). T.C. Resmi Gazete Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. 25687, 31.12.2004,6s.
  • Anonim. (2012). Ankara Tabip Odası, Aski-Sukader, Zıraat Mühendisleri Odası, Halk Evleri, İnşaat Mühendisleri Odası, Tüketici Dernekleri Federasyonu.
  • Anonim. (2013). T.C. Kalkınma Bakanlığı Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma Dairesi Başkanlığı, Rize İl Raporu.
  • Anonim. (2014). Türkiye Su Ayak İzi Raporu, Su, Üretim ve Uluslar Arası Ticaret İlişkisi.
  • Fevzioğlu, S. & Urçuk, H. (2007). Salarha havzasında fizikokimyasal su kalitesi üzerine bir araştırma, Bitirme Çalışması, Rize Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Rize, Türkiye, 87s.
  • Gedik, K., Verep, B., Terzi, E. & Fevzioğlu, S. (2010). Fırtına deresi (Rize)'nin fiziko-kimyasal açıdan su kalitesinin belirlenmesi. Ekoloji Dergisi, 19(76), 25- 35.
  • Göksu, M.Z.L. (2003). Su Kirliliği Ders Kitabı, Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, No:7, Balcalı, Adana.
  • Kalyoncu, H., Yorulmaz, B. & Barlas, M. (2008). Aksu çayı'nın su kalitesi ve fiziko-kimyasal parametrelerinin makro omurgasız çeşitliliği üzerine etkisi. Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Dergisi 20(1), 23-33.
  • Selim, S. (2011). Akarsu vadisindeki insan kaynaklı faaliyetlerin ekosistem bütünlüğüne olası etkileri: Çağlayan vadisi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 15(2), 94-101.
  • Serdar, S. (2015). Doğu Karadeniz havzası akarsularının mevsimsel fiziko-kimyasal su kalitesi değişiminin incelenmesi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize, Türkiye, 120s.
  • Taşpınar, B. (2016). Salarha havzası akarsularında evsel atık sulardan dolayı oluşabilecek bakteriyolojik ve deterjan kökenli kirliliğin araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize, Türkiye, 75s.
  • Uncumusaoğlu, A., Şengül, Ü. & Akkan, T. (2016). Environmental contamination of heavy metals in the Yaglidere stream (Giresun), southeastern Black Sea, Fresenius Environmental Bulletin, 25(12), 5492- 5498
  • Verep, B., Serdar, O., Turan, D. & Şahin, C. (2005). İyidere (Trabzon)'nin fiziko-kimyasal açıdan su kalitesinin belirlenmesi. Ekoloji Dergisi, 14(57), 26- 35.
APA Verep B, Taşpınar Ölmez B, MUTLU T (2019). Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması. , 188 - 200.
Chicago Verep Bülent,Taşpınar Ölmez Büşra,MUTLU TANJU Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması. (2019): 188 - 200.
MLA Verep Bülent,Taşpınar Ölmez Büşra,MUTLU TANJU Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması. , 2019, ss.188 - 200.
AMA Verep B,Taşpınar Ölmez B,MUTLU T Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması. . 2019; 188 - 200.
Vancouver Verep B,Taşpınar Ölmez B,MUTLU T Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması. . 2019; 188 - 200.
IEEE Verep B,Taşpınar Ölmez B,MUTLU T "Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması." , ss.188 - 200, 2019.
ISNAD Verep, Bülent vd. "Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması". (2019), 188-200.
APA Verep B, Taşpınar Ölmez B, MUTLU T (2019). Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması. JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES, 4(2), 188 - 200.
Chicago Verep Bülent,Taşpınar Ölmez Büşra,MUTLU TANJU Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması. JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES 4, no.2 (2019): 188 - 200.
MLA Verep Bülent,Taşpınar Ölmez Büşra,MUTLU TANJU Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması. JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES, vol.4, no.2, 2019, ss.188 - 200.
AMA Verep B,Taşpınar Ölmez B,MUTLU T Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması. JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES. 2019; 4(2): 188 - 200.
Vancouver Verep B,Taşpınar Ölmez B,MUTLU T Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması. JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES. 2019; 4(2): 188 - 200.
IEEE Verep B,Taşpınar Ölmez B,MUTLU T "Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması." JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES, 4, ss.188 - 200, 2019.
ISNAD Verep, Bülent vd. "Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması". JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES 4/2 (2019), 188-200.