Yıl: 2019 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 329 - 344 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21492/inuhfd.531717 İndeks Tarihi: 29-01-2021

TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI

Öz:
Türk Medeni Kanunu’nda taşınır rehninin kuruluşu bakımından rehne konu taşınırın rehin alacaklısına teslimi kabul edilmi ş olduğundan (TMK m. 939-949) rehin konusunun rehin alacaklısına tesliminden yalnızca istisnai hallerde vazgeçilebilir (TMK m. 939/I, 940, 970). Türk Medeni Kanunu’nun kabul ettiği teslime bağlı taşınır rehninin sonucu olarak, rehne konu taşınırın rehin verenin hâkimiyetinde kalması ve onun tarafından kullanılması yasaktır. Aksi durum, rehin hakkının doğmamasına yol açar (TMK m. 939/III). Rehin verenin rehne konu taşınırdan faydalanamaması, özellikle ticaret hayatında teslime bağlı taşınır rehninin teminat aracı olarak tercih edilmesinin önünde sı kça engel oluşturmaktadır. İşte rehin verenin rehin hakkının kurulması sonrası rehin konusu taşınırı kullanmaya devam etmesi ve rehne konu borcu ödemek için gerekli finansmanı bu yolla sağlaması ihtiyacını kanun koyucu da görmüştür. Türk Medeni Kanunu’nun teslimsiz sicilli taşınır rehnine ilişkin TMK m. 940, 970 düzenlemeleri dışında ilk olarak 1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu ile ve bu Kanunun yürürlükten kalkmasının ardından 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu ile yeni bir teslimsiz sicilli taşınır rehini düzenlemiştir. Çalışmamızda 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nda yapılan son değişiklikler ve bu deği şiklikler çerçevesinde rehin verenin sahip olduğu haklardan bir bölümü, a ğırlıklı olarak rehin verenin rehinli mal üzerinde tasarruf yetkisi ve sonuçları Türk Eşya Hukuku ile bağlantılı olarak ele alınacaktır.
Anahtar Kelime:

THE PLEDGOR’S AUTHORITY TO DISPOSE THE PLEDGED CHATTEL AND ITS CONSEQUENCES IN COMMERCIAL TRANSACTIONS

Öz:
Since the possession of a pledged chattel is required to be transferred to the pledgor for the purpose of establishment of pledge over chattel under Turkish Civil Code (Article 939-949 of the TCC), the rule requiring the delivery of the chattel in pledge to the pledge can be abandoned in exceptional circumstances only (Article 939/I, 940, 970 of the TCC). As a result of the fact that Turkish Civil Code required the transfer of possession for pledge of chattels, the chattel in pledge cannot stay under the pledgor’s domination and such chattel in pledge cannot be used by the pledgor. Failure to comply with this rule would lead to non-creation of the pledge (Article 939/III of the TCC). The pledgor ’s inability to benefit from the pledged chattel has been a common obstacle for the use of pledge of chattel subject to transfer of possession especially in commercial transactions. In this respect, the legislator has also accepted the necessity of the pledgor’s use of the pledged chattel after the establishment of pledge as well as obtaining the required financing in order to repay the debt that is secured by the pledge. In addition to articles 940 and 979 of the TCC relating to pledge of chattels under a registry and without transfer of possession, firstly the Commercial Enterprise Pledge Law numbered 1447 and after its abolishment, the Law numbered 6750 on Pledge of Chattel in Commercial Transactions have set out a new legal regime relating to pledge of chattel under a registry and without transfer of possession. In our study, the latest amendments to the Law numbered 6750 on Pledge of Chattel in Commercial Transactions and the pledgor ’s rights under these amendments will be analyse with a particular focus on the pledgor’s authority to dispose the pledged chattel and its consequences under Turkish Property Law.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ACAR, Faruk: Rehin Hukuku Dersleri, 2. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2017. (Rehin Hukuku)
  • ACAR, Faruk: Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Bakımından Rehin Alanın ve Rehin Verenin Hak ve Yükümlülüklerine Kı sa Bir Bakış, Bilkent Hukuk Fakültesi, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehne Sempozyumu- 16 Şubat 2018, 1. Bası, Yetkin Hukuk Yayınları, Ankara 2018, s. 191-198.
  • AKİPEK, Jale G./AKINTÜRK, Turgut/ATEŞ Derya: Eşya Hukuku, 2. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul 2018.
  • ALTORFER, Peter: Die Mobiliarhypothek, Ein Beitrag zur Reform des Fahrnispfandrechts (Zürcher Studien zum Privatrecht), Schulthess, Zürich 1981.
  • ANTALYA, O. Gökhan/ACAR, Faruk: Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni (6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Çerçevesinde İlk Tespitler), 2. Bası, Aristo Yayınevi, İstanbul 2017.
  • ARKAN, Sabih: Ticari İşletme Hukuku, 24. Bası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 2018.
  • AYAN, Mehmet: Eşya Hukuku III, Sınırlı Ayni Haklar, 8. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017.
  • AYTAÇ, Zühtü: Ticari İşlemlerde Ta şınır Rehni Kapsamında Taraflar, Bilkent Hukuk Fakültesi, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehne Sempozyumu- 16 Şubat 2018, Ankara 2018, s. 85-114.
  • BAHTİYAR, Mehmet: Ticari İşletme Hukuku, 1. Bası, Yetkin Hukuk Yayınları, İstanbul 2018.
  • ÇEKİN, Mesut S.: Das neue türkische Gesetz über Mobiliarpfandrechte bei Handelsgeschäften, Recht der Internationalen Wirtschaft, Heft: 08, 2017, s. 493-501.
  • DAVRAN, Bülent: Rehin Hukuku Dersleri, İstanbul Üniversitesi Fakülteler Matbaası, İstanbul 1972.
  • DAVRAN, Bülent: Teslim Şartlı Menkul Rehni- Sicilli Menkul Rehni, Ticaret ve Banka Hukuku Haftası (27 Nisan- 3 Mayıs 1959), Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1960.
  • ERDEM, H. Ercüment: Ticari İşletme Rehninde Güncel Sorunlar, Bankacılar Dergisi, Sayı 76, İstanbul 2011, s. 42-60.
  • ERGÜNE, Serkan: Hukukumuzda Taşınır Rehninin, Özellikle Teslime Bağlı Taşınır Rehninin Kuruluşu, 1.Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2002.
  • ERGÜNE, Mehmet Serkan: Ticari İşlemlerde Taşınır Rehninin Kuruluşu, Bilkent Hukuk Fakültesi, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehne Sempozyumu- 16 Şubat 2018, 1. Bası, Yetkin Hukuk Yayınları, Ankara 2018, s. 117-124. (Sempozyum)
  • ERMAN, Hasan: Eşya Hukuku Dersleri, 8. Bası, Der Yayınları, İstanbul 2018.
  • GÜMÜŞ, Mustafa Alper: 6570 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Bakımından Temerrüt Sonrası Haklar, Bilkent Hukuk Fakültesi, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehne Sempozyumu- 16 Şubat 2018, 1. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2018, s.199-225.
  • GÖLE, Celal/AYDOĞAN, Gökhan: “Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu”nun Ticaret Hukuku Açısından Değerlendirilmesi, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Mart 2017, Cilt 33, Sayı 1, Ankara 2017, s. 5-51.
  • GRAHAM-SIEGENTHALER, Barbara: 100 Jahre Schweizerisches ZGB, 80 Jahre Türkisches ZGB, Peter BREITSCHMID/Tugrul ANSAY (Hrsg.), Sachenrecht: Prinzipien des Sachenrechts und Kreditsichetung durch dingliche Rechte, Berliner Wiss.-Verl., Berlin 2008, s. 93-102.
  • GÜRPINAR, Damla: Ticari İşlemlerde Ta şınır Rehninin Teslime Bağlı Taşınır Rehni Kurallarından Ayrılan Yönleri, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 19, Sayı 1, İzmir 2017, s. 111-159.
  • GÜRSOY, Kemal/EREN, Fikret /CANSEL, Erol: Türk Eşya Hukuku, 2. Bası, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 1984.
  • HAMAMCIOĞLU, Esra/KARAMANLIOĞLU, Argun: 6750 Sayılı Tı̇carı̇ İşlemlerde Taşınır Rehnı̇ Kanunu’na İlı̇şkı̇n Bazı Tespı̇tler, Yedı̇tepe Ünı̇versı̇tesı̇Hukuk Fakültesı̇Dergı̇sı̇, Özel Sayı: Yedı̇tepe Ünı̇versı̇tesı̇Hukuk Fakültesı̇’nı̇n Kuruluşunun 20. Yılı Armağanı, Cilt 2, İstanbul 2016, s. 95-138.
  • HASIRCI, Hakan: 6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nda 7099 Sayıl ı Kanun ile Yapılan Değişiklikler Çerçevesinde İcra ve İflas Hukuku ile İlgili Ortaya Çıkması Muhtemel Sorunlar, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Cilt: 35, Sayı:1, Mart 2019, s. 189-211.
  • HELVACI, İlhan: Türk Medeni Kanununa Göre Lex Commissoria (Mürtehinin Merhununu Temellük) Yasağı, İstanbul 1997.
  • HONSELL, Heinrich/VOGT, Nedim Peter/GEISER, Thomas (Hrsg.): Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch II, Art. 457- 977 ZGB, Art. 1-61 SchlT ZGB, 5. Aufl., Schulthess, Basel 2015.
  • KAHRAMAN, Zafer: Karşılaştırmalı Hukukta Borcun Dış Üstlenilmesi (Borcun Nakli), 1. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2013.
  • KAHRAMAN, Zafer: Ticari İşletmenin Devrinde Aktif ve Pasiflerin İntikali, Prof. Dr. Özer Seliçi'nin Anısına Armağan, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 145– 146, Eylül - Ekim 2016, s. 587-630.
  • KARAKILIÇ, Hasan: İşletmelerin Finansman Sağlama Aracı Olarak Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Üzerine Bir Değerlendirme, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (16. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi Özel Sayısı), Karadeniz Teknik Üniversitesi Beşikdüzü Meslek Yüksekokulu, Trabzon 2017, s. 37-47.
  • KIRCA, Çiğdem: Ticari İşlemlerde Taşınır Rehninde Sıra, Bilkent Hukuk Fakültesi, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehne Sempozyumu- 16 Şubat 2018, Ankara 2018, s. 159-179.
  • NOMER, Haluk Nami/ERGÜNE, Mehmet Serkan: E şya Hukuku, Zilyetlik, Tapu Sicili, Rehin Hakları, Paylı Mülkiyet, 5. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017.
  • OFTINGER Karl/BÄR Rolf: Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Band IV/2c - Das Sachenrecht, Das Fahrnispfand, Art. 884-918 ZGB, 3. Aufl., Zürich 1981.
  • OĞUZMAN, M. Kemal/ÖZ: Turgut, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Cilt 2, 12. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2016.
  • OĞUZMAN, M. Kemal/SELİÇİ, Özer/OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe: Eşya Hukuku, 21. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2018.
  • ÖZ, Turgut: Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu, Prof. Dr. iur. Merih Kemal Omağ’a Armağan, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Özel Sayı), Cilt 3, 1. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017, s. 151-186. (Prof. Dr. iur. Merih Kemal Omağ’a Armağan)
  • ÖZ, Turgut: Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununa Göre Rehinli Malın Birleşmesi ve Karışması (Kanundaki Önemli Değişikliklerle Birlikte), Bilkent Hukuk Fakültesi, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehne Sempozyumu- 16 Şubat 2018, 1. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2018, s. 125-139.
  • ÖZCAN, Didem: Borcun Üstlenilmesi, 1. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017.
  • POROY, Reha /YASAMAN, Hamdi: Ticari İşletme Hukuku, 17. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2018.
  • REİSOĞLU, Seza: Menkul İpoteği “Teslimsiz Menkul Rehni”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Basımevi, Ankara 1965. (Menkul İpoteği)
  • REİSOĞLU, Seza: Ticari İşletme Rehni ve Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar, İlk-San Matbaası, Ankara 1977. (Ticari İşletme Rehni)
  • SEROZAN, Rona: Eşya Hukuku I, 3. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2014.
  • SİRMEN, Lale: Eşya Hukuku, 6. Bası, Yetkin Hukuk Yayınları, Ankara 2018. (Eşya)
  • SİRMEN, Lale: Ticari İşlemlerde Taşınır Rehninin Düzenleniş Biçimi, Niteliği ve Rehne Hakim Olan İlkeler, Bilkent Hukuk Fakültesi, Ticari İşlemlerde Taşın ır Rehne Sempozyumu- 16 Şubat 2018, 1. Bası, Yetkin Hukuk Yayınları, Ankara 2018, s. 21-52. (Sempozyum)
  • ŞİT İMAMOĞLU, Başak: Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Üzerine Bir İnceleme, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırmaları Enstitüsü, Ankara 2017.
  • TUNCER KAZANCI, İdil: Ticari İşlemlerde Taşın ır Rehni Kanunu Kapsamında Kurulan Rehinlerde Rehinli Alacaklının Tatmin Edilmesi, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 10(1) 2019, s. 73-86.
  • ÜLGEN, Hüseyin /HELVACI, Mehmet/KENDİGELEN, Abuzer/KAYA, Arslan/NOMER ERTAN, N.
  • Füsun: Ticari İşletme Hukuku, 5. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2015. ZEVKLİLER Aydın/GÖKYAYLA K. Emre: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, 18. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2018.
  • ZOBL, Dieter/THURNHERR, Christoph: Berner Kommentar, Systematischer Teil und Art. 884-887 ZGB, Das Sachenrecht, Die beschränkten dinglichen Rechte, Das Fahrnispfand, Staempfli Verlag, Bern 2010.
APA Ürem Cetinel M (2019). TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI. , 329 - 344. 10.21492/inuhfd.531717
Chicago Ürem Cetinel Merve TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI. (2019): 329 - 344. 10.21492/inuhfd.531717
MLA Ürem Cetinel Merve TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI. , 2019, ss.329 - 344. 10.21492/inuhfd.531717
AMA Ürem Cetinel M TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI. . 2019; 329 - 344. 10.21492/inuhfd.531717
Vancouver Ürem Cetinel M TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI. . 2019; 329 - 344. 10.21492/inuhfd.531717
IEEE Ürem Cetinel M "TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI." , ss.329 - 344, 2019. 10.21492/inuhfd.531717
ISNAD Ürem Cetinel, Merve. "TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI". (2019), 329-344. https://doi.org/10.21492/inuhfd.531717
APA Ürem Cetinel M (2019). TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10(2), 329 - 344. 10.21492/inuhfd.531717
Chicago Ürem Cetinel Merve TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 10, no.2 (2019): 329 - 344. 10.21492/inuhfd.531717
MLA Ürem Cetinel Merve TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.10, no.2, 2019, ss.329 - 344. 10.21492/inuhfd.531717
AMA Ürem Cetinel M TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2019; 10(2): 329 - 344. 10.21492/inuhfd.531717
Vancouver Ürem Cetinel M TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2019; 10(2): 329 - 344. 10.21492/inuhfd.531717
IEEE Ürem Cetinel M "TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI." İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10, ss.329 - 344, 2019. 10.21492/inuhfd.531717
ISNAD Ürem Cetinel, Merve. "TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİNDE REHİN VERENİN REHİN KONUSU ÜZERİNDEKİ TASARRUFLARI". İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 10/2 (2019), 329-344. https://doi.org/10.21492/inuhfd.531717