KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ
Yıl: 2019 Cilt: 44 Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 881 - 888 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15237/gida.GD19091 İndeks Tarihi: 04-02-2021
KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ
Öz: Lavandula cinsi (Lamiaceae) ekonomik ve tıbbi açıdan büyük önem taşıyan uçucu yağ bitkilerinin yer aldığıönemli bir taksondur. Bu cinsin Türkiye’de doğal yayılış gösteren Lavandula stoechas L. subsp. stoechas ve L.pedunculata subsp. cariensis (Boiss.) Upson & S.Andrews olmak üzere iki türü mevcuttur. Bunlar “karabaşotu,karan, yalancı lavanta, karahan” gibi isimlerle bilinmekte ve halk arasında genellikle birbirinin yerine tıbbiamaçlarla yüzyıllardır kullanılmaktadır. İnfüzyonu ve distilasyonla elde edilen uçucu yağı, analjezik, antiseptik,yara iyi edici, balgam söktürücü, sinir ve kalp kuvvetlendirici gibi etkileri nedeniyle halk arasındakullanılmaktadır. Çalışmamızda, ülkemizin farklı bölgelerinden temin edilen karabaşotu çiçeklerinin uçucuyağ bileşimleri ile hazırlanan çaylarında Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) tarafından toksisite dozlarıyayımlanan kâfurun, kantitatif miktarı ortaya konmuştur. Gaz kromatografisi/kütle spektometresi ve gazkromatografisi/alev iyonlaşma dedektörü kullanılarak yapılan analizlerde, tüm örneklerden elde edilen uçucuyağların ana bileşenleri olarak kâfur (%7-53) ve fenkon (%27-58) saptanırken, hazırlanan %5 infüzyonlardaise 4,6-243 µg/mL aralığında kâfur tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: CAMPHOR QUANTIFICATION IN TOPPED LAVENDER HERBAL TEAS
Öz: Lavandula genus (Lamiacea) is an important taxon, which contains essential oil plants that have a great economic and medical importance. The genus has two species that are naturally growing in Turkey, Lavandula stoechas subsp. stoechas (karabaş) and L. pedunculata subsp. cariensis (Karan). These species, locally known as karabaşotu, karan, yalancı lavanta, karahan and they are generally used interchangeably in folk medicine for medical purposes. Their infusions and essential oils are widely used for their analgesic, antiseptic, wound healing, expectorant, nerve and heart tonic properties. In our study, the essential oil composition of the flowers and camphor quantity in prepared infusions, European Food Safety Authority (EFSA) announced the toxic doses, were determined by using gas chromatography/mass spectrometry and gas chromatography/flame ionization detector. Camphor (7-53%) and fenchone (27-58%) were found as the main components of the oils, whereas the amounts of camphor in %5 infusions were found between the range of 4,6-243 µg/mL.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Acıbuca, V., Budak, D. B. (2018). Dünya’da ve Türkiye’de tıbbi ve aromatik bitkilerin yeri ve önemi. Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 33(1): 37-44.
- Akgün, N. A., Akgün, M., Dinçer, S., Akgerman, A. (2001). Supercritical fluid extraction of Lavandula stoechas L. ssp. cariensis (Boiss.) Rozeira. J Essent Oil Res, 13(3): 143-148.
- Angioni, A., Barra, A., Coroneo, V., Dessi, S., Cabras, P. (2006). Chemical composition, seasonal variability and antifungal activity of Lavandula stoechas L. ssp. stoechas essential oils from stem/leaves and flowers. J Agric Food Chem, 54(12): 4364-4370.
- Anonymous (2008). Camphor in flavourings and other food ingredients with flavouring properties‐ opinion of the scientific panel on food additives, flavourings, processing aids and materials in contact with food on a request from the commission. EFSA Journal, 6(7): 729.
- Anonymous (2013). Ph. Eur. (2013a). Council of Europe. European Phatmacopeia. 8th. Ed. Strasbourg: Council of Europe. Methods in Pharmacognosy, 274.
- Ayral, N. M. (1997). Lavandula stoechas ssp. stoechas bitkisinin uçucu yağının ve uçucu olmayan organik bileşenlerinin incelenmesi ve biyolojik aktivitelerinin belirlenmesi. Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Türkiye, 176 s.
- Balaban, M., Atik, C., Uçar, G. (1999). Bazı odun dışı orman ürünlerinin eterik yağ bileşimi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 49(2): 105-114. Baytop, A. (1996). Lavandula L. Farmasötik botanik ders kitabı. İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 282-284 s.
- Baytop, T. (1999). Türkiye’de Bitkilerle Tedavi (Geçmişte ve Bugün). 2. baskı. Nobel Kitap Evi, İstanbul, Türkiye, 284-285 s.
- Dob, T., Dahmane, D., Agli, M., Chelghoum, C. (2006). Essential oil composition of Lavandula stoechas from Algeria. Pharm Biol, 44(1): 60-64.
- Ertuğ, F. (2002). Bodrum yöresinde halk tıbbında yararlanılan bitkiler. Başer, K.H.C. ve Kırımer N. (Editörler.). 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, Bildiriler, Eskişehir.
- Ghica, M. V., Albu, M. G., Kaya, D. A., Popa, L., Öztürk, Ș., Rusu, L. C., DinuPîrvu, C., Chelaru, C., Albu, L., Meghea, A., Nitipir, C. (2016). The effect of Lavandula essential oils on release of niflumic acid from collagen hydrolysates. Korean J Chem Eng, 33(4): 1325-1330.
- Gören, A. C., Topçu, G., Bilsel, G., Bilsel, M., Aydoğmuş, Z., Pezzuto, J. M. (2002). The chemical constituents and biological activity of essential oil of Lavandula stoechas ssp. stoechas. Z Naturforsch Sect C J Biosci, 57(9-10): 797-800.
- Hafez Ghoran, S., Azadi, B., Hussain, H. (2015). Chemical composition of the volatile oils of three Lamiaceae species growing wild in North of Iran. J Herbal Drugs, 6(1): 23-29.
- İnan, M., Kaya, D. A., Albu, M. G. (2013). The effect of lavender essential oils on collagen hydrolysate. Rev Chim, 64: 1037-42.
- Karaca, N., Demirci, B. ve Demirci, F. (2018). Evaluation of Lavandula stoechas L. subsp. stoechas L., Mentha spicata L. subsp. spicata L. essential oils and their main components against sinusitis pathogens. Z Naturforsch Sect C J Biosci, 73(9-10): 353-360.
- Kırmızıbekmez, H., Demirci, B., Yeşilada, E., Başer, K. H., Demirci, F. (2009). Chemical composition and antimicrobial activity of the essential oils of Lavandula stoechas L. ssp. stoechas growing wild in Turkey. Nat Prod Commun, 4(7): 1001-1006.
- Kökçü, B., Esen, O., Uysal, İ. (2015). Medicinal plants sold in Çanakkale/Turkey city center herbalists. BioDiCon, 8(3): 80-91.
- Kültür, Ş., Altınbaşak, O., Anıl, S., Melikoğlu, G. (2018). Türkiye’de mide ülserinde kullanılan tıbbi bitkiler. Marmara Pharm J, 22(1): 1-14.
- Melikoğlı, G., Kurtoğlu S., Kültür, Ş. (2015). Türkiye’de astım tedavisinde geleneksel olarak kullanılan bitkiler. Marmara Pharm J, 19(1): 1-11. Mill R. R. (1982). Lavandula L., Flora of Turkey and the East Aegean Island, Davis. P. H. (baş. ed.), Edinburgh: Edinburgh Univ. Press. Vol. 7, pp. 76-77.
- Öztürk, B., Konyalıoğlu, S., Kantarcı, G., Çetinkol, D. (2005). İzmir yöresindeki yabani Lavandula stoechas L. subsp. stoechas taksonundan elde edilen uçucu yağın bileşimi, antibakteriyel, antifungal ve antioksidan kapasitesi. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 15(1): 61-72.
- Tanker, N., Şarer, E., Başaran, V. (1977). Lavandula stoechas L. bitkisinin uçucu yağı üzerinde farmakognozik araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 1(7): 61-66.
- Tisserand, R. ve Young, R. (2013). Essential Oil Safety-E-Book: A Guide for Health Care Professionals. Elsevier Health Sciences, 27 p.
- Tzakou, O., Bazos, I., ve Yannitsaros, A. (2009). Essential oil composition and enantiomeric distribution of fenchone and camphor of Lavandula cariensis and L. stoechas subsp. stoechas grown in Greece. Nat Prod Commun, 4(8): 1103- 1106.
- Upson, T., Andrews, S., Harriott, G. (2004). The genus Lavandula. Portland: Timber press, s. 78-85.
- Zuccarini, P. (2009). Camphor: risks and benefits of a widely used natural product. J Appl Sci Environ Manag, 13(2): 69-74.
| APA | ORALOĞLU Z, İŞCAN G (2019). KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ. , 881 - 888. 10.15237/gida.GD19091 |
| Chicago | ORALOĞLU Zeynep,İŞCAN Gökalp KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ. (2019): 881 - 888. 10.15237/gida.GD19091 |
| MLA | ORALOĞLU Zeynep,İŞCAN Gökalp KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ. , 2019, ss.881 - 888. 10.15237/gida.GD19091 |
| AMA | ORALOĞLU Z,İŞCAN G KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ. . 2019; 881 - 888. 10.15237/gida.GD19091 |
| Vancouver | ORALOĞLU Z,İŞCAN G KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ. . 2019; 881 - 888. 10.15237/gida.GD19091 |
| IEEE | ORALOĞLU Z,İŞCAN G "KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ." , ss.881 - 888, 2019. 10.15237/gida.GD19091 |
| ISNAD | ORALOĞLU, Zeynep - İŞCAN, Gökalp. "KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ". (2019), 881-888. https://doi.org/10.15237/gida.GD19091 |
| APA | ORALOĞLU Z, İŞCAN G (2019). KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ. GIDA, 44(5), 881 - 888. 10.15237/gida.GD19091 |
| Chicago | ORALOĞLU Zeynep,İŞCAN Gökalp KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ. GIDA 44, no.5 (2019): 881 - 888. 10.15237/gida.GD19091 |
| MLA | ORALOĞLU Zeynep,İŞCAN Gökalp KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ. GIDA, vol.44, no.5, 2019, ss.881 - 888. 10.15237/gida.GD19091 |
| AMA | ORALOĞLU Z,İŞCAN G KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ. GIDA. 2019; 44(5): 881 - 888. 10.15237/gida.GD19091 |
| Vancouver | ORALOĞLU Z,İŞCAN G KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ. GIDA. 2019; 44(5): 881 - 888. 10.15237/gida.GD19091 |
| IEEE | ORALOĞLU Z,İŞCAN G "KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ." GIDA, 44, ss.881 - 888, 2019. 10.15237/gida.GD19091 |
| ISNAD | ORALOĞLU, Zeynep - İŞCAN, Gökalp. "KARABAŞOTU ÇAYLARINDA KÂFUR MİKTAR TAYİNİ". GIDA 44/5 (2019), 881-888. https://doi.org/10.15237/gida.GD19091 |
