TY  - JOUR
TI  - Hava Kalitesi ve Meteoroloji: Korelasyon, Trend ve Epizot Analizleri
AB  - Bu çalışmada, Güney Marmara bölgesinde bulunan Balıkesir şehir merkezine ait uzun yıllık hava kirleticilerinin yerelmeteorolojik koşullar etkisinde değişimleri, trendleri ve epizotları incelenmiştir. Son beş yılı kapsayan dönemde, saatlikölçülen PM10 ve SO2 seviyeleri ve saatlik sıcaklık (t), rüzgar hızı (ws), nem (rh) ve basınç (p) verileri analiz edilmiştir.Uzun yıllık ortalamalar göz önüne alındığında, şehir merkezinde ölçülen PM10 konsantrasyonlarının ortalama değeri47.33 µg/m3ve SO2 konsantrasyonlarının ortalaması ise 7.75 µg/m3olarak tespit edilmiştir. Pearson ve Kendall’s Taukorelasyon analizi sonuçlarına göre, PM10 seviyelerinin değişimlerinde rüzgar hızı (ws) ve sıcaklık (t) parametrelerininters yönlü etkili olduğu, SO2 seviyelerinin değişimlerinde en etkili parametrenin yine ters yönde sıcaklık (t) parametresiolduğu belirlenmiştir. Hava kirleticilerinin meteorolojik parametrelerin değişimlerine göre tahmin edilebilmesi için birregresyon modeli oluşturmuştur. Tüm meteorolojik parametrelerin modele dahil edilmesi halinde, PM10 seviyelerindekideğişimin ancak %16 oranında, benzer şekilde SO2 seviye tahminleri ancak %24 oranında açıklanabilmektedir. TheilSen trend analiz sonuçlarına göre, uzun yıllık dönemde PM10 ve SO2 seviyelerinin artış eğilimi gösterdiği tespitedilmiştir. Kirlilik takvimlerine göre, PM10 ve SO2 seviyeleri için epizot günleri belirlenmiştir. Epizot gününe aitolağandışı durumların araştırılması sonucunda, il merkezinde en yüksek PM10 konsantrasyonun ölçüldüğü epizotgününde Kuzey Afrika’dan kıtasal toz taşınımından gelen çöl tozlarının etkili olduğu sonucuna varılmıştır. SO2 epizotgünü için, Bulgaristan’ın ülkemiz sınırına yakın olan güney doğu bölgesinde bulunan termik santrallerden yapılansalınımların bölgesel kirletici taşınımlarında etkili olduğu ve ayrıca lokal olarak Balıkesir şehir merkezinde özellikleAralık aylarında görülen şiddetli enverziyon oluşumlarının etkili olabileceği düşünülmektedir.
AU  - Mutlu, Atilla
DO  - 10.17714/gumusfenbil.563848
PY  - 2019
JO  - Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi
VL  - 9
IS  - 4
SN  - 2146-538X
SP  - 724
EP  - 741
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/394650
ER  -