Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış

Yıl: 2018 Cilt: 37 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 107 - 122 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7822/omuefd.457656 İndeks Tarihi: 05-03-2021

Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış

Öz:
Üstün yetenekliler, akranlarına göre hızlı öğrenebilen, farklı ilgi alanlarına, farklı bir mizah anlayışına ve sıra dışı bir hayal gücüne sahip, merak, merhamet, adalet duyguları oldukça gelişmiş, yüksek düzeyde performans gösteren bireyler olarak tanımlanırlar. Bu sıra dışı özellikler nedeniyle beyaz perdeye de zaman zaman konu olan üstün yeteneklilerle ilgili, süper insan oldukları, bütün akademik alanlarda başarılı oldukları, bütün üstün yeteneklilerin birbirine benzer özelliklere sahip olduğu gibi sıra dışı mitler öne sürülmüştür. Bu algıların oluşmasında yetersiz bilgiye sahip olunmasının yanı sıra beyaz perdenin ve medyanın kendine has üslubu da etkili olmuştur. Araştırmada, üstün yetenekli çocukların hayatlarının beyaz perdeye aktarıldığı Little Man Tate ve Gifted isimli filmlerin, üstün yeteneklilerin tipik özellikleri açısından incelenmesi ve filmler üzerinden üstün yeteneklilerin sinemadaki izdüşümlerinin eleştirel olarak ele alınması amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımı kullanılan bu araştırmada doküman inceleme yöntemiyle toplanan veriler, kategoriler oluşturularak ele alınmış ve içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda her iki filmde de çocukların zihinsel kapasiteleri ile ön plana çıkarıldığı, ailenin ve çevrenin öneminin altının çizildiği, akademik üstünlüğün onların birer çocuk olduğu gerçeğini unutturmaması gerektiği mesajlarının verildiği görülmüştür. Filmlerin her ikisinde de çocukların sosyal becerilerde ve iletişimde sorunlar yaşadığı, akranlarla iletişim kuramadığı, çevre ve aile beklentisinin-baskısının sorunları daha da büyüttüğü konusunda ortak bir dil kullanıldığı; üstün yeteneklilerin akademik açıdan akranlarından ileride olmalarının duygusal açıdan da ileride olacakları anlamına gelmediği, uyumsuz gelişimin olabileceği gerçeğinin altı çizilmiştir.
Anahtar Kelime:

A Look on Gifted Individuals Through the Movies, Little Man Tate and Gifted

Öz:
Gifted people are defined as individuals who can learn faster than their peers, who have different fields of interest and sense of humour along with an extraordinary imagination, who have improved sense of justice and a high performance in their actions. Having such extraordinary characteristics, the skills of gifted individuals are misunderstood in society. There are some false myths about gifted individuals such as they have super powers and they are successful in any academic field, they don’t need a special education, they are born with superior abilities and all gifted individuals resemble to one another. One of the main reasons behind these myths is that there isn’t much awareness about being gifted. Moreover, mass media contribute to these false myths by misleading the public. Throughout history, when movies about gifted people are taken into consideration, it can be easily observed that gifted individuals are generally depicted with mental problems, that they are unusual, unhealthy and lonely people who are exposed to pressures from their environment or from an educational system. The main reason for this visual presentation is the commercial concern of producers and investors and thus, gifted individuals are depicted within an unreal context. This leads to misunderstandings about those people in society. From this point of view, this study searches for how gifted children are presented to audience through two different movies named “Little Man Tate (1991)” and “Gifted (2017)”. With this purpose in mind, this research attempts to answer the question: “How are the characteristics of gifted children presented in “Little Man Tate (1991)”and “Gifted (2017)” movies. With an aim to examine the subject without biases and with reality, as one of designs of qualitative research, was used in this research. The research sample was determined with criterion sampling. Accordingly, Little Man Tate (1991) and Gifted (2017) movies are the research sample. The research is based on documental analysis and two movies were analyzed with content analysis and with categories which were supported by three different specialists from different fields (psychology, sociology and education) before the research. Because of literature search, categories were made according to physical, mental, socio-emotional developmental characteristics and taking into consideration the environment factor along with inheritance, inner circle and family variables were added to the categories. To determine which categories are related with gifted children, frequency and percentage transactions about categories were applied. For the validity and reliability of the research, due to categories determined before, it became possible to evaluate movies which have the chance to be watched more than once objectively. The consistency rate which was carried out by the same coder but in two different time periods was 85%. The data was arranged according to digitized codes and present categories and analysed according to characteristics of gifted people. In this research, gifted children are depicted as individuals with an extraordinary memory, with being mature, with an improved sense of justice and humour and with needs of special education. It can be said that in both movies, there are several characteristics of gifted children and misinformation which is adopted by most of the society is tried to be reversed. For example, false myths such as gifted children don’t know that they are different unless they are told to be, they can find their way without help and they are hard to be disciplined, their academic, physical, social and emotional development are equal with their peers, they are too energetic and incompatible in social terms, are reflected in a correct way in both movies. In both movies, children are aware of being different and in the opinion that they are not accepted because of this difference. Children’s problems with social skills and communication, their inability to interact with their peers along with environmental pressures and expectations of their families are given as message movies and with these messages it is obvious that a visual presentation about gifted individuals have a common language. The belief that social and emotional development of gifted children is equal to their intellectual development is correctly in terpreted in both movies. Therefore, in the movies it is underlined that being one step ahead in academic terms from their peers does not mean being one step ahead in emotional terms and there can be incompatible development. Moreover, both movies give the audience the message that one of the most important problems of gifted children is the problem of being accepted into peer groups and that they need special education. As a result, even though the movies don’t reflect the reality, it is a widely kn
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akkanat, H. (2004). Üstün veya özel yetenekliler. Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı (ss. 168-192). Erişim Tarihi: 02.07.2018, http://cocukuniversitesi.aydin.edu.tr/tez/ruhi_sirin secilmis _makaleler_ kitabi.pdf.
  • Altıntaş, E., & İlgün, S. (2016).The term “gifted child” from teachers view. Educational Researchand Reviews, 11(10), 957-965. Retrieved from: 01.07.2018, http://www.academicjournals.org/ journal/ERR/article-full-text- pdf/7A065BB58771.
  • Aral, N., & Gürsoy, F. (2012). Özel eğitim gerektiren çocuklar ve özel eğitime giriş. Ankara: Morpa Yayıncılık.
  • Ataman, A. (1984). Ankara ili resmi şehir ilkokullarındaki üstün yetenekli çocukların fiziksel gelişim özellikleri. Yayınlanmamış Doçentlik Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Ataman, A. (Ed.). (2003). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
  • Baykoç Dönmez, N. (2009). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim. Erişim tarihi: 02.07.2018, http://www.necatebaykoc.com.tr/data/dokumanlar/ustun_ve_ozel_yetenekliler
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K. E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
  • Clark, B. (2002). Growing up gifted. Developing the potential of children at home and at school (5th ed.). Upper Saddle River. New Jersey: Prentice Hall.
  • Cohen, L. M., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed). New York: Routledge.
  • Cutts, N. E., & Moseley, N. (2004). Üstün zekâlı ve yetenekli çocukların eğitimi [Teaching the bright and gifted]. (İ. Ersevim, Çev.). İstanbul: Özgür Yayınları.
  • Çağlar, D. (2004). Okulda başarısız olan üstün zekâlı çocuklar. (Kulaksızoğlu, A., Bilgili, A. E., Şirin, M. R. Hazırlayan) Birinci Türkiye üstün yetenekli çocuklar kongresi seçilmiş makaleler kitabı, 409-415. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
  • Davaslıgil, Ü. & Zeana, M. (2004). Üstün zekâlıların eğitimi projesi. I. üstün yetenekli çocuklar kongresi bildiriler kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları
  • Davaslıgil, Ü. (2015). Kimler üstün zekalı ve yetenekli öğrencilerdir, Erişim Tarihi: 02.07.2018, http://www.tuzyeksav.org.tr/wp-content/uploads/2015/09/davasligil-umit-kimlerustun-zekali-ve-yetenekli-ogrencilerdir.pdf.
  • Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Enç, M. (2005). Üstün beyin gücü: gelişim ve eğitimleri. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
  • Film Özeti: Erişim Tarihi: 02.07.2018, https://www.sinemalar.com/film/236235/gifted-2017
  • Fotoğraf 1. Erişim Tarihi: 02.07.2018, https://www.sinemalar.com/film/12615/kucuk-adam-tate
  • Fotoğraf 2: Erişim Tarihi: 02.07.2018, https://www.sinemalar.com/film/236235/gifted-2017
  • Gross, M.U.M. (1993). Exceptionally gifted children. London: Routledge.
  • Güçhan, G. (1993). Sinema-toplum ilişkileri. Kurgu Dergisi, 12,51-71.
  • Gür, C. (2011). Ustun yetenekli çocukların karşılaştığı sosyal ve duygusal problemler ve bu problemlerin çözümüne ilişkin öneriler: Arkadaş edinme sorunu, alay edilme, anksiyete-endişeler ve aşırı mükemmeliyetçilik üzerine bir çalışma. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29 April 2011, Antalya, Turkey. Erişim Tarihi: 01.06.2018, http://www.iconte.org/FileUpload/ks59689/File/228.cagla.gur.pdf
  • Jost, M. (2006). İleri zekâlı çocukları tespit etmek ve desteklemek (Çev: A. Kanat). İzmir: İlya Yayıncılık.
  • Karaduman, G. B. (2009). Üstün yetenekli öğrencilerde başarı düşüklüğünü önlemek için örnek bir model. International Online Journal of Educational Sciences, 1(1), 196-221.
  • Keskin, G., & Sezgin, B. (2009). Bir grup ergende akademik başarı durumuna etki eden etmenlerin belirlenmesi, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(10), 3-18.
  • Kingore, B. (2001). Gifted kids, gifted characters, and great books. Gifted Child Today, 24 (1), 30-32.
  • Koçak, A., & Arun, Ö. (2006). İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 4(3), 21-28. Erişim Tarihi: 02.07.2018, http://dergipark.gov.tr/josc/issue /19013/200754
  • Kokot, S. (2016). Uluslararası üstün / özel yeteneklilerin eğitimi konferansı raporu. İstanbul Aydın Çocuk Üniversitesi, 165-170, İstanbul.
  • Kozloff, S. (1992). Narrative theory and television. Channels of Discourse, Reassembled, 67-100.
  • Levent, F. (2011). Üstün yeteneklilerin eğitiminde görüş ve politikaların incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Levent, F. (2014). Üstün yeteneklileri anlamak. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • MEB (2007). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. Erişim Tarihi: 02.07.2018, http://mevzuat.meb.gov.tr/html/2593_0.html - Önbellek – adresinden ulaşılmıştır
  • Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand oaks, CA: sage national association for gifted children (2005). State of the states 2004–2005. Washington, DC.
  • NAGC. (2017). What is giftedness? National Association For Gifted Children. Erişim Tarihi: 02.07.2018, http://www.nagc.org/resources-publications/resources/what-giftedness
  • Orta, N. (2008). Hollywood sinemasına karşı Avrupa film politikaları ve gelişen korumacı tedbirler. Marmara İletişim Dergisi, 13(13), 161-169.
  • Özbay, Y., & Palancı, M. (2011). Üstün yetenekli çocuk ve ergenlerin psikososyal özellikleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 89-108.
  • Özbay, Y. (2013). Üstün yetenekli çocuklar ve aileleri. Ankara: Hangar Marka İletişimi ve Reklam Hizmetleri.
  • Özsoy, A. (2016). Yerli televizyon dizilerinde farklılaşan toplumsal cinsiyet temsilleri üzerine bir tartışma. Ş. Yavuz, Toplumsal cinsiyet & medya temsilleri, içinde (ss. 226-246), İstanbul: Heyamola Yayınları.
  • Pektaş, D., Çetin, A., Işık, E., Kırman, A., & Metin, N. (2017). Üstün yetenekli çocukların konu edildiği filmlerin gelişimsel ve eğitsel açıdan incelenmesi. I. International Scientific And Vocational Studies Congress 113. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi.
  • Renzulli, J. S., Smith, L. H., White, A. J., Callahan, C. M., Hartman, R. K., & Westberg, K. L. (2002). Scales for rating the behavioral characteristics of superior students (Rev. ed.). Mansfield Center, CT: Creative Learning Press.
  • Sak, U. (2010). Üstün zekâlılar özellikleri tanılanmaları ve eğitimleri. Ankara: Maya Akademi.
  • Sak, U. (2014). Üstün zekâlılar. Ankara: Vize Yayıncılık.
  • Sarı, H. (2003). Özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitimleriyle ilgili çağdaş öneriler. Ankara: PegemA Yayıncılık
  • Silverman, L. (1994). The moral sensitivity of gifted children and the evolution of society. Roeper Review, 17(2), s. 110-116.
  • Smutny, J. F. (Ed.) (1998). The young gifted child: potential and promise, An anthology. Creskill, NJ: Hampton Press.
  • Smutny, J. F. (2001). Stand up for your gifted child: How to make the most of kids’ strengths at school and at home. Minneapolis, MN: Free Spirit.
  • Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri (1.baskı). İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
  • İncekara, H. (2012). Üstün yetenekli çocukların keşfi, eğitimleriyle ilgili sorunların tespiti ve ülkemizin gelişimine katkı sağlayacak etkin istihdamlarının sağlanması amacıyla kurulan meclis araştırması komisyonu raporu. (Yayın no. 427). Erişim Tarihi: 02.07.2018, https://acikerisim. tbmm.gov.tr/xmlui/ handle/11543/129
  • Topal, M., & Tortop, H. S. (2016). Film incelemesi: Little Man Tate filminin üstün yetenekliler eğitimi açısından incelenmesi. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 3(1), 61-65.
  • Webb, T. J., Gore, J. L., Amend, E. R. & Devrise, A. R. (2016). Üstün yetenekli çocuklar, uzmanlar ve aileler için el kitabı. (Çeviren: Bahar Uyaroğlu, Burcu Bülbün Aktı). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Yaman, S. (2017). Investigating consistency of questions in primary and middle school science textbooks with objectives in science curriculum. Journal of Education and Training Studies, 5(4), 81-89. https://doi.org/10. 11114/jets.v5i4.2020
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, F. (2012). Üstün yetenekli çocuklar ve ailelerinde duygusal ve davranışsal özellikler. Erişim tarihi: 02.07.2018, http://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/handle/12345/12969.
APA şentürk ş (2018). Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış. , 107 - 122. 10.7822/omuefd.457656
Chicago şentürk şener Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış. (2018): 107 - 122. 10.7822/omuefd.457656
MLA şentürk şener Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış. , 2018, ss.107 - 122. 10.7822/omuefd.457656
AMA şentürk ş Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış. . 2018; 107 - 122. 10.7822/omuefd.457656
Vancouver şentürk ş Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış. . 2018; 107 - 122. 10.7822/omuefd.457656
IEEE şentürk ş "Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış." , ss.107 - 122, 2018. 10.7822/omuefd.457656
ISNAD şentürk, şener. "Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış". (2018), 107-122. https://doi.org/10.7822/omuefd.457656
APA şentürk ş (2018). Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 107 - 122. 10.7822/omuefd.457656
Chicago şentürk şener Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 37, no.2 (2018): 107 - 122. 10.7822/omuefd.457656
MLA şentürk şener Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.37, no.2, 2018, ss.107 - 122. 10.7822/omuefd.457656
AMA şentürk ş Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 37(2): 107 - 122. 10.7822/omuefd.457656
Vancouver şentürk ş Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 37(2): 107 - 122. 10.7822/omuefd.457656
IEEE şentürk ş "Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış." Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, ss.107 - 122, 2018. 10.7822/omuefd.457656
ISNAD şentürk, şener. "Little Man Tate ve Gifted Filmleri Üzerinden Üstün Yetenekliliğe Bakış". Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 37/2 (2018), 107-122. https://doi.org/10.7822/omuefd.457656