Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği

Yıl: 2020 Cilt: 12 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 267 - 277 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-03-2021

Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği

Öz:
Geçiş dönemleri ile müzik ilişkisi pek çok açıdan irdelenebilecek konulardandır. Müziğin bir ritüel olaraken yaygın olarak kullanıldığı ve işlev gördüğü geçiş dönemi “evlenme”dir. Evlenmenin toplumsal ilanı vekutlaması olan düğünler, müzik ile iç içe geçmiş ve müzikle ifade edilegelen gelenekseleğlenceler/törenler/kutlamalardır. Düğün törenleri içerisinde müzik, duyurma, eğlenme, eğlendirme,oynatma gibi açık işlevlere sahip olmanın ötesindedir. Evlenme geçiş döneminin her aşaması ayrı birmüzikal karaktere sahip olacak şekilde kültürel kodlamalar ve işlevler doğrultusunda ezgisel yapı ve içerikkazanmaktadır. Bu dönemde kültürel olaylar dizisi, müziği oluşturmakla birlikte müzik de yeni davranışlarıyaratmaktadır. Başka bir açıdan ifade ettiğimizde müziğin icra edilebilmesi, söz konusu kültüre özgüöğrenilmiş davranışlar dizisi olmasının yanı sıra müziği anlama ve anlamlandırma da bu kapsam içerisinegirmektedir. Bu açıdan bir kültür içerisinde müziği icra eden çalgıcının doğru ve anlamlı performans ölçüsü,bağlama özgü tavır takınmakla ortaya konulabilmekte; bununla beraber müziğin yansıtıldığı kitlenin ezgiselyapıyı anlama/anlamlandırma yeteneği ve bu doğrultuda gerçekleştirecekleri her türlü davranış da geleneğeilişkin kalıp yargıları önceden öğrenmeye bağlı olmaktadır.Bu bağlamda makalede “müzik ile kültür ekseninde” gelenek müziğinin evlilik geçiş dönemi ile ilişkisi,bağlamsal şartlar çerçevesinde incelenmiş; müziğin, bir kültür içerisinde davranış biçimi olarak nasılkonumlandığı, kodlandığı ve yansıtıldığına ilişkin çözümlemeler yapılmıştır.
Anahtar Kelime:

A Look at the Transition Period of Marriage in Terms of Music Behaviors: The Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Melodies

Öz:
The relationship between transition periods and music is one of the topics that can be examined in many respects. Marriage is transition period in which music is most commonly used and function as a ritual. Weddings, which are social proclamation and celebrations of marriage, are traditional entertainments / ceremonies / celebrations intertwined with music and expressed by music. Each stage of the marriage transition period has a distinctive musical character which melodic structure and content in line with cultural codes and functions. In this period, cultural events series, also creates new behaviors as well as creating music. In other words, take shape the performance of musicial and create music depends on the culturel specific sequence of learned behaviors as well as the ability to understand and make sense of music. Therefore music is a system which have of indicators specific to culture and is based on meaning. In this context, in this article, the relationship between tradition music and marriage transition period is examined within the context of contextual conditions in addition to how music is positioned, coded and reflected as a behavior in a culture.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ataman, S. Y. (1992). Eski Türk Düğünleri ve Evlenme Ritleri. Ankara: Kültür Bakanlığı.
  • Attali, J. (2014). Gürültüden Müziğe, (Gülüş Gülcügil Türkmen, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Başçetinçelik, A. (2009). Adana Düğünlerinde Gelin İndirme. http://turkoloji.cu.edu.tr/HALK BILIM/aysebascetincelik_gelin_indirme.pdf. [Erişim: 08.05.2019.]
  • Boratav, P. N. (1982). Folklor ve Edebiyat II. İstanbul: Adam Yayınları.
  • Çelik, S. (2017). Türk Kültüründe Geçmişten Günümüze Davul. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 6, (8), 11-18.
  • Çobanoğlu, Ö. (2005). Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Davies, S. (1994). Musical Meaning And Expression, New York: Cornell University Press.
  • Öğüt Eker, G. (1998). Karakeçili Türk Düğünü. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Öğüt Eker, G. (2000). Türk Düğün Geleneği İçinde Karakeçili Türk Düğününün Ritüel Açıdan Değerlendirilmesi. Milli Folklor, 12, (46). 92-100.
  • Elschekova, A. (1997). Functions and Transformational Processes of Central European Wedding Songs. The World of Music, 39, (3), 31-50.
  • Görkem, İ. (2001). Türk Edebiyatında Ağıtlar- Çukurova Ağıtları. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Lomax, A. (1968). Folk Song Style and Culture. Washington D.C. American Association fort he Advancement Of Science Publication.
  • Merriam, A. (1964). The Anthropology Of Musıc. Northwestern University Press.
  • Mirzaoğlu, G. (2015). Halk Türküleri: Konu-İcra-Yapı-Anlam-İşlev. Ankara: Akçağ Yayınları. Örnek, S. V. (1995). Türk Halkbilimi. Ankara: Kültür Bakanlığı.
  • Özdemir, N. (2005). Cumhuriyet Dönemi Türk Eğlence Kültürü. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Şenel, O. (2014). Müziğin Evrenselliği Varsayımı ve Etnomüzikolojide Evrensel Arayışı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7, (33), 872-889.
  • Titon, J. T. (2009). Music and Sustainability: An Ecological Viewpoint. The World of Music, 51, (1), 119-137.
  • Töret, A. B. (2013). Yapısal ve İşlevsel Özellikleriyle Gelin Göçürme: Muğla İli Örneği. TÜBAR, 34, 35-56.
  • Yeşil, Y. (2012). Türk Dünyasında Geçiş Dönemi Ritüelleri ve Bu Ritüellerde İcra Edilen Türler. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
APA ALPYILDIZ E (2020). Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği. , 267 - 277.
Chicago ALPYILDIZ ERAY Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği. (2020): 267 - 277.
MLA ALPYILDIZ ERAY Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği. , 2020, ss.267 - 277.
AMA ALPYILDIZ E Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği. . 2020; 267 - 277.
Vancouver ALPYILDIZ E Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği. . 2020; 267 - 277.
IEEE ALPYILDIZ E "Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği." , ss.267 - 277, 2020.
ISNAD ALPYILDIZ, ERAY. "Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği". (2020), 267-277.
APA ALPYILDIZ E (2020). Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(22), 267 - 277.
Chicago ALPYILDIZ ERAY Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 12, no.22 (2020): 267 - 277.
MLA ALPYILDIZ ERAY Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, vol.12, no.22, 2020, ss.267 - 277.
AMA ALPYILDIZ E Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 12(22): 267 - 277.
Vancouver ALPYILDIZ E Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 12(22): 267 - 277.
IEEE ALPYILDIZ E "Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği." Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12, ss.267 - 277, 2020.
ISNAD ALPYILDIZ, ERAY. "Evlenme Geleneğine Müzik Davranışları Açısından Bakış: Gelin Ağlatma-Alma-İndirme Havaları Örneği". Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 12/22 (2020), 267-277.