Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: Ö5 Sayfa Aralığı: 425 - 440 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29000/rumelide.606258 İndeks Tarihi: 10-03-2021

Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi

Öz:
Bu çalışma Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi (2015) adlı eserinigöstergelerarası çeviri bağlamında ele almaktadır. Çalışmanın inceleme nesnesi olan özgün eser,başlığının da açık bir şekilde ortaya koyduğu üzere, füg formu ve müzikbilimcilerce bu formun engelişmiş hali olarak kabul edilen Johann Sebastian Bach’ın Die Kunst Der Fuge BWV 1080 (FügSanatı) (1751) adlı eseri “model alınarak” yazılmış bir romandır. Batur “müzikbilimsel bir yaklaşım”benimseyerek füg tasarımının yapısal ve tematik unsurlarını edebiyat alanına taşımıştır. Fügtasarımının yapısı bağlamında yazarın “yolculuk” temasından yola çıkarak çeşitlendirdiği “kimlik”,“flâneur”, “yazma uğraşı”, “gökyüzü” gibi konular ekseninde çoksesli bir anlatı kurduğugözlemlenmektedir. Bu çerçevede dilsel olmayan bir gösterge sisteminin dilsel göstergelerleyorumlandığı “göstergelerarası çeviri” bu eserin yaratıcı sürecinin gerçekleşme minvali olarak elealınmaktadır. Özgün bir eserin göstergelerarası çeviri bağlamında ele alındığı bu çalışmada araştırmayöntemi olarak kullanılan bir diğer kuramsal temel Gideon Toury’nin “varsayılan çeviri” kavramıdır.Buna göre çeviri “her ne sebeple olursa olsun çeviri olarak sunulan ya da çeviri olarak ele alınan tümifadeler” olarak tanımlanır. Bu yaklaşım çerçevesinde, eserin “çeviri” niteliğini sağlamak üzereçalışmanın inceleme kısmında yöntem olarak Toury tarafından ortaya koyulan üç koyutuygulanmaktadır: erek kültürdeki özgün bir eserin kaynak metninin bir müzikal kompozisyon formuolarak belirlenmesi (kaynak koyutu), kaynak ve erek metinler arasındaki ilişkinin göstergelerarasıçeviri bağlamında ele alınması (aktarım koyutu), yapısal ve tematik ilişkinin açığa çıkarılması (ilişkikoyutu). Bu çalışma sonucunda “çeviri” kavramının farklı yönleri açığa çıkarılmaktadır. Elde edilenbir diğer sonuç ise füg tasarımının edebi anlatı bağlamına taşınmasının eserde kültürlerarası bir alanyaratmış olmasıdır.
Anahtar Kelime:

An authentic text in the context of the intersemiotic translation: The study of Aci Bilgi Fugue Sanati Üzerine Bir Roman Denemesi by Enis Batur

Öz:
This study examines Enis Batur's Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi (2015) [Bitter Knowledge An Experimental Novel on the Art of Fugue ] in the context of intersemiotic translation. The object of the analysis is an authentic text modeled by J.S. Bach's Die Kunst Der Fuge BWV 1080 (The Art of Fugue), which is considered to be the most advanced form of the fugue design. Within the structure of the fugue design, the author begins with the main theme which is “the journey” and forms a polyphonic narrative in the axis of the concepts of “the identity”, “flâneur”, “the art of writing” and “the sky” which he diversified from the main theme. Accordingly, “intersemiotic translation” in which a non-linguistic semiotic system is interpreted by linguistic signs, is considered as the realization of the creative process of this work. In order to scrutinize an authentic work in the context of intersemiotic translation, Gideon Toury’s concept of “assumed translation” is used as the methodological framework of the analysis. Toury defines translation as “all utterances which are presented or regarded as translations within the target culture, on no matter what grounds”. Under the framework of this approach, three postulates which are presented by Toury are carried out in the analysis section. The existence of another text in another culture/language is confirmed (source text postulate), the intersemiotic relationship between two texts is established (transfer postulate), elements of the structural and thematic relationship is revealed (relationship postulate). As a conclusion, this study reveals different aspects of the concept of translation. Also the fugue design, when brought into the context of the literary narrative, has created an intercultural space in the present novel.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aktüze, İ. (2010). Müziği Anlamak Ansiklopedik Müzik Sözlüğü. Pan Yayıncılık .
  • Batur, E. (2002). Amer Savoir. (F. Fidan, Çev.) Paris: Actes Sud.
  • Batur, E. (2002, Mart 2002). Ana dili Türkçe olan yabancı bir yazar. (B. Gerçek, Röportaj Yapan)
  • Batur, E. (2014). Son Modernler . İstanbul: Sel Yayıncılık .
  • Batur, E. (2015). Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi. İstanbul: Kırmızı Kedi.
  • Bloch, E. (2010). İzler. (S. Geridönmez, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Boztaş, İ., & Yener, Ş. O. (2005). Açıklamalı Çeviri Terimleri Sözlüğü. Ankara : Siyasal Kitabevi.
  • Büke, A., & Altınel, İ. M. (2006). Müziği Yaratanlar Klasik Batı Müziğinde Dönemler ve Besteciler. İstanbul: Dünya Yayıncılık.
  • Cevizci, A. (2002). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma.
  • Chatman, S. (2009). Öykü ve Söylem Filmde ve Kurmacada Anlatı Yapısı. Ankara : De Ki Basım Yayım.
  • Clüver, C. (1998). Quotation, Enargeia, and the Functions of Ekphrasis. E. J. Valerie Robillard içinde, Pictures into Words.Theoretical and Descriptive Approaches to Ekphrasis. Amsterdam: VU University Press.
  • Gazimihal, M. R. (1961). Musıki Sözlüğü. İstanbul: İstanbul Milli Eğitim BAsımevi.
  • Genette, G. (1972). Figures III. Paris: Seuil.
  • Gürçağlar, Ş. T. (2014). Çevirinin ABCsi. İstanbul: Say Yayınları.
  • Halverson, S. (1999). Conceptual Work and The Translation Concept. Target 11.1.
  • Halverson, S. (2010). Translation . Y. Gambier, & L. v. Doorslaer içinde, Handbook of Translation Stuies. Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
  • İpşiroğlu, N. (2002). 20. Yüzyıl Sanatı'nda J. S. Bach. İstanbul : Pan Yayıncılık .
  • Jakobson, R. (1963). Essais de Linguistique Générale . Paris: Les Éditions de Minuit.
  • Jakobson, R. (2012). Çevirinin Dil(bilim)sel Özellikleri Üzerine . M. Rifat içinde, Çeviri Seçkisi II Çeviribilim Nedir? İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Munday, J. (2016). Introducing Translation Studies . London and New York: Routledge .
  • Öner, I. B. (1990). Çeviribilimi, Çeviri Kuramı ve Sözde Çeviriler. Dilbilim Araştırmaları .
  • Rifat, M. (2000). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları 1. Tarihçe ve Eleştirel Düşünceler. İstanbul : Om Kuram .
  • Rifat, M. (2013). Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Rifat, M. (2018). Homo Semioticus ve Genel Göstergebilim Sorunları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları .
  • Say, A. (1985). Müzik Ansiklopedisi (Cilt 2). (A. Say, Dü.) Ankara: Müzik Ansiklopedisi.
  • Say, A. (2005). Müzik Ansiklopedisi Besteciler, Yorumcular, Eserler, Kavramlar 1 (Cilt 1). Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
  • Say, A. (2005). MüzikAnsiklopedisi Besteciler, Yorumcular, Eserler, Kavramlar 2 (Cilt 2). Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
  • Stewart, S. (2006). The Signature and the Initial in Zukofsky's "A". e. S. Wolfson, & M. Brown içinde, Reading for Form . Seattle and London : University of Washington Press .
  • Toury, G. (1995). Descriptive Translation Studies and Beyond. Amsterdam: John Benjamins.
  • www.tdk.gov.tr. (tarih yok). Ocak 13, 2019 tarihinde Türk Dil Kurumu : http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c3b0ba0a510 92.83748895 adresinden alındı
APA OLGUN G, AGILDERE S (2019). Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi. , 425 - 440. 10.29000/rumelide.606258
Chicago OLGUN Gökçe Mine,AGILDERE SUNA Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi. (2019): 425 - 440. 10.29000/rumelide.606258
MLA OLGUN Gökçe Mine,AGILDERE SUNA Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi. , 2019, ss.425 - 440. 10.29000/rumelide.606258
AMA OLGUN G,AGILDERE S Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi. . 2019; 425 - 440. 10.29000/rumelide.606258
Vancouver OLGUN G,AGILDERE S Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi. . 2019; 425 - 440. 10.29000/rumelide.606258
IEEE OLGUN G,AGILDERE S "Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi." , ss.425 - 440, 2019. 10.29000/rumelide.606258
ISNAD OLGUN, Gökçe Mine - AGILDERE, SUNA. "Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi". (2019), 425-440. https://doi.org/10.29000/rumelide.606258
APA OLGUN G, AGILDERE S (2019). Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 0(Ö5), 425 - 440. 10.29000/rumelide.606258
Chicago OLGUN Gökçe Mine,AGILDERE SUNA Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 0, no.Ö5 (2019): 425 - 440. 10.29000/rumelide.606258
MLA OLGUN Gökçe Mine,AGILDERE SUNA Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.Ö5, 2019, ss.425 - 440. 10.29000/rumelide.606258
AMA OLGUN G,AGILDERE S Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2019; 0(Ö5): 425 - 440. 10.29000/rumelide.606258
Vancouver OLGUN G,AGILDERE S Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2019; 0(Ö5): 425 - 440. 10.29000/rumelide.606258
IEEE OLGUN G,AGILDERE S "Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi." RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 0, ss.425 - 440, 2019. 10.29000/rumelide.606258
ISNAD OLGUN, Gökçe Mine - AGILDERE, SUNA. "Göstergelerarası çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi". RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi Ö5 (2019), 425-440. https://doi.org/10.29000/rumelide.606258