TY  - JOUR
TI  - KIZILIRMAK NEHRİ KENARINDA BİR ÇANAK ÇÖMLEKSİZ NEOLİTİK DÖNEM YERLEŞİMİ: SOFULAR HÖYÜK
AB  - Orta Anadolu’nun güneydoğusunda bulunan Kapadokya Bölgesi insanlık tarihiboyunca birçok farklı uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Jeologlar tarafından “VolkanikKapadokya” olarak adlandırılan bu bölge günümüzden 25 milyon yıl önce Hasan Dağ,Erciyes Dağ, Melendiz Dağ, Göllü Dağ, Nenezi Dağ ve Acıgöl çevresinde meydanagelen volkanik patlamalar sonucunda oluşan lav ve tüf birikintilerinin, zaman içerisinde gerçekleşen yoğun yağmurlarla sertleşmesi ve sonrasında meydana gelen sel verüzgârların neden olduğu aşındırmalar sonucunda günümüzdeki benzersiz görünümüneulaşmıştır.1950’ler öncesine kadar Kapadokya’nın da içinde bulunduğu Orta Anadolu Bölgesiiçin Tunç Çağlarından öncesine tarihlenebilecek herhangi bir buluntu yerinin varlığınaihtimal verilmemekteydi. Ancak İngiliz James Mellaart’ın bölgede gerçekleştirdiğiyüzey araştırmaları ve sonrasında kazı çalışmalarını başlattığı Konya Ovası içerisindebulunan Çatalhöyük yerleşimi, Orta Anadolu’da Neolitik Çağ’ın varlığı ile ilişkili bakışaçılarının değişmesine neden olmuştur. 1960’larda Ian Todd’un bölgede gerçekleştirdiğiyüzey araştırmaları özellikle Kapadokya Bölgesi içerisindeki tarih öncesi yerleşimlerinvarlığının ortaya konması açısından son derece önemli sonuçlar ortaya koymuştur.1980’lerin sonlarında Mamasın Barajı suları altında kalma tehlikesi sebebiyle kurtarmakazılarının başladığı Aksaray, Aşıklı Höyük ve ilerleyen yıllarda gerçekleşen Musularkazıları ile Niğde’de bulunan Tepecik Çiftlik, Kömürcü Kaletepe Obsidiyen İşliği veKöşk Höyük’te gerçekleştirilen çalışmalar Kapadokya Bölgesi’nin Neolitik Çağ’ı hakkındaki bilgilerimizin ana kaynaklarıdır.Aksaray ve Niğde illerinde yapılan araştırmalar ışığında tanımlanan KapadokyaNeolitiği içerisinde, Nevşehir’in rolünün anlaşılması noktasında eldeki veriler yüzeyaraştırmaları sonuçlarının ötesine geçmemektedir. Ian Todd ve Sevil Gülçur’un gerçekleştirdiği çalışmalar soncunda Acıgöl ve Ürgüp’te bazı obsidiyen kaynakları ve azsayıda tarihöncesi buluntu yeri tespit edilmiştir. 2011 yılında Ankara Hacı Bayram VeliÜniversitesi arkeoloji bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Okşan Başoğlu’nun ÜrgüpBölgesinde gerçekleştirdiği yüzey araştırmaları kapsamında Ürgüp ili, Sofular Köyüyakınlarında, Kızılırmak Nehri’nin bir kolu olan Kışlacık Deresi’nin kenarında bulunanSofular Höyük’ün yüzeyinde yoğun bir biçimde yontmataş ve sürtmetaş buluntular tespit edilmiştir. Miyosen dönemi fosil yatakları üzerinde bulunan Sofular Höyük’te kaçak kazı çukurlarının da varlığı sebebiyle alanda bir arkeolojik kazının gerçekleştirilmesinekarar verilmiştir. 2016 yılında Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi arkeoloji bölümüöğretim üyelerinden Prof. Dr. Okşan Başoğlu ve Nevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiArkeoloji Bölümü öğretim üyelerinden Dr. Öğr. Üyesi Fevzi Volkan Güngördü tarafından Sofular Höyük’te kazı çalışmaları başlatılmıştır. 2016-2018 yılları arasından gerçekleştirilen kazı çalışmaları sonucunda Sofular Höyük’te Çanak Çömleksiz NeolitikDönem’e tarihlendirilen farklı buluntular açığa çıkartılmıştır.Sofular Höyük, Nevşehir ili sınırları içerisinde, Kızılırmak Nehri kenarında kazısıgerçekleştirilen ilk Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem buluntu yeri olması sebebiyle,Melendiz Nehri kıyısında konumlanan yerleşimler ışığında tanımlanan KapadokyaBölgesi Çanak Çömleksiz Neolitik Dönemi için yeni bir değerlendirme noktası olaraköne çıkmaktadır.
AU  - Başoğlu, Okşan
AU  - GÜNGORDÜ, FEVZI VOLKAN
PY  - 2019
JO  - OLBA
VL  - 0
IS  - 27
SN  - 1301-7667
SP  - 41
EP  - 60
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/399370
ER  -