Yıl: 2019 Cilt: 12 Sayı: 28 Sayfa Aralığı: 970 - 990 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.12981/mahder.644293 İndeks Tarihi: 25-03-2021

TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ

Öz:
Türk kültürü gerek yayıldığı geniş coğrafyalar gerekse tarihi kökenlerinin eskiliğibakımından binlerce yıllık bir birikime sahiptir. Bu birikimin en önemli yansımalarındanbirisi de Türk mitolojisidir. Türk mitolojisi, Orta Asya’dan Balkanlara, Sibirya’dan Anadolu’yaTürk topluluklarının tamamının ortak ve kendine özgü hüviyetleri çerçevesinde gelişmiş vetarihin, arkaik/kadim dönemlerinden bu yana nesilden nesile aktarılarak hayatîyetini devamettirmiştir. Milattan önce 10.000’lere, paleolitik döneme tarihlenen Sibirya (Baykal/Altay)mağara/kaya resimlerindeki evren tasavvuru ve Kam/Şaman tasvirlerinden başlayarakevreni anlama ve anlatma gayesinin bir tezahürü olan Türk mitolojisi, arkaiklik, coğrafîgenişlik, kabile/boylara ait özgün çeşitlilik ve tahayyül gücü bakımından oldukça zenginanlatıları ihtiva etmektedir.Türk mitolojisi, kültürün genetik kodlarını barındırması ve geçmişten günümüze Türkdüşüncesini şekillendirmesi bakımından, geçmişte olduğu gibi bugün de tedrici olarak toplumüzerindeki etkisini sürdürmektedir. Bu etki gerek mimari, resim, müzik ve sinema gibi sanateserlerinde gerekse toplumun gündelik yaşantısında bir şekilde kendine yer bulmaktadır.Teknolojinin, günümüz insan hayatının doğal ve ayrılmaz bir parçası haline gelmesiyleberaber, teknoloji üreten şirketler, ürünlerinin üretim-pazarlama süreçlerinde, geçmiştenbugüne insan hayatlarının bir parçası olan mitolojik unsurları kullanmaktadırlar. Türkmitolojisi de özellikle Türkiye merkezli teknoloji şirketlerinin ilgisini çekmekte ve üretilenürünlerin marka/model kimliğini oluşturma sürecinde doğrudan veya dolaylı olarak roloynamaktadır.Bu çalışmada, Türkiye merkezli, yüksek performanslı bilgisayar üreticisi/markası olan“Monster”ın ürünlerinde Türk mitolojisinin etkisi incelenecektir. Monster bilgisayarın,marka/model kimliği oluşturma ve satış politikasında Türk mitolojisine ait unsurlardanyararlanma durumu, markaya ait “Abra, Huma, Markut, Semruk ve Tulpar” modelleriüzerinden ele alınacaktır. Bahsi geçen varlıkların Türk mitolojisindeki yeri ve markanın buisimleri seçme nedenleri tartışılarak, Türk mitolojisinin markanın karakterindeki etkisi elealınacaktır.
Anahtar Kelime:

THE EFFECT OF TURKISH MYTHOLOGY ON TECHNOLOGICAL POWER AND CHARACTER: MONSTER NOTEBOOK MODELS

Öz:
Turkish culture has thousands of years of accumulation due to the breadth of the geographies its spreads and the antiquity of its historical origins. One of the most important reflections of this accumulation is Turkish mythology. Turkish mythology developed within the framework of the common and unique identities of all Turkish communities from Central Asia to the Balkans, Siberia to Anatolia, and has continued its life since the archaic/ancient periods of history by being passed down from generation to generation. The kam/shaman and the universe depictions in Siberian (Baikal/Altay) cave/rock paintings dated to 10.000 BC (Paleolithic period) are a manifestation of the Turks aim to understand and explain the universe. In this respect, it contains rich narratives with archaism, geographical breadth, tribal/tribal diversity and power of imagination. Turkish mythology still has its influence on society in terms of containing the genetic codes of culture and shaping Turkish thought from the past to the present. This influence is found in works of art such as architecture, painting, music and cinema, as well as in the everyday life of society. As technology has become a natural and integral part of today's human life, companies that produce technology use mythological elements that are part of human lives from the past to the present in the production-marketing processes of their products. Turkish mythology also attracts the attention of technology companies based in Turkey and plays a role directly or indirectly in the process of creating the brand/model identity of the products produced. In this study, the impact of Turkish mythology on the products of Monster, a high-performance computer manufacturer based in Turkey, will be examined. Monster computer's creating a brand/model identity and using the elements of Turkish mythology in the sales policy will be discussed through "Abra, Semruk, Markut, Tulpar, Huma” models. The place of the mentioned assets in Turkish mythology and the reasons for choosing these names and the effect of Turkish mythology on the character of the brand will be discussed.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ALEKSEYEV, N. Alekseyeviç (2013). Türk Dilli Sibirya Halklarının Şamanizmi. (Çev.: Metin Ergun), Konya: Kömen Yayınları.
  • Altay Destanları I (2002). Hzl.: İbrahim Dilek. Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • AMSTRONG, Karen (2006). Mitlerin Kısa Tarihi. (Çev.: Dilek Şendil), İstanbul: Merkez Kitapçılık.
  • ANOHİN, A. Viktoroviç (2006). Altay Şamanlığına Ait Materyaller. (Çev.: Zekeriya Karadavut - Jannet Meyermanova), Konya: Kömen Yayınları.
  • ASLAN, A. Ali (2013). “Anadolu, Kafkasya, Orta Asya Türk ve Amerika Yerli Kızılderili Halk Edebiyatlarında Tulparlar”. Türk Dünyası Araştırmaları, S. 207, s. 307- 320.
  • Başkurt Destanları I: Mitolojik Destanlar (2014). Hzl.: Ahmet Süleymanov, Gaynislam İbrahimov, Metin Ergun; Ter.: Metin Ergun, Gaynislam İbrahimov ve diğerleri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • BAYAT, Fuzuli (2005). Mitolojiye Giriş. Çorum: KaraM Yayınları.
  • BAYAT, Fuzuli (2015). Türk Kültüründe Kadın Şaman. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • BAYAT, Fuzuli (2017). Kadim Türklerin Mitolojik Hikâyeleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • BEYDİLLİ, Celal (2015). Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, (Çev.: Eren Ercan). Ankara: Yurt Kitap-Yayın.
  • BONNEFOY, Yves (2000). Antik Dünya ve Geleneksel Toplumlarda Dinler ve Mitolojiler Sözlüğü I-II. (Hzl.: Levent Yılmaz), Ankara: Dost Kitabevi.
  • CAMPBELL, Joseph - MOYERS, Bill (2013). Mitolojinin Gücü. (Çev.: Zeynep Yaman). İstanbul: Mediacat Kitapları.
  • ÇİRKİN, Sergen (2019). Güney Sibirya Arkeolojisi ve Şamanizm. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • ÇORUHLU, Yaşar (2002). Türk Mitolojisinin Ana Hatları. İstanbul: Kabalcı Yayınları
  • Ebulgazi Bahadır Han (1974). Türklerin Soy Kütüğü (Şecere-i Terakime) (Hzl.: Muharrem Ergin), İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser.
  • ELİADE, Mircea (2001). Mitlerin Özellikleri. (Çev.: Sema Rifat). İstanbul: OM Yayınevi.
  • ERGUN, Pervin (2019). Sibirya Türklerinin Destanlarında İyeler. Konya: Kömen Yayınları.
  • GRAVES, Robert (2010). Yunan Mitleri. (Çev.: Uğur Akpur), İstanbul: Say Yayınları.
  • GÜNAY, Umay (1996). “Folklor, Reklam ve Tarhana”. Milli Folklor, S. 31-32, s. 3-12.
  • HACIOĞLU DENİZ, Müjgan (2012). “Markalı Ürün Tercihlerinin Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi”. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, S. 61, s. 243-268.
  • Hakas destanları II: Kara Kuzgun (2008). Hzl.: Ali Ilgın. Ankara: Türk Dil Kurumu Yaynları.
  • HOPPAL, Mihaly (2012). Avrasya’da Şamanlar. (Çev.: Bülent Bayram ve diğerleri), İstanbul: YKY Yayınları.
  • IŞIK, Murat (2010). Nogay Masalları. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • KELEŞ, Nejdet (2017). “Kuzey Germen-İskandinav ve Türk Efsanelerinde At Motifi”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 29, s. 121-142.
  • KIZILDAĞ, Hasan (2018). “Sözün Teknolojileşmesi Bağlamında Akıllı Telefon Uygulamaları ve Türk Masalları”. The Journal of Academic Social Science Studies, S. 73, s. 195-205.
  • KORKMAZ, Esat (2008). Ansiklopedik Eski Türk İnançları ve Şamanizm Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi.
  • KÖKTÜRK, Şahin (2019). Halkbilimi Araştırmaları I. Ankara: Merdiven Yayınları.
  • KÖPRÜLÜ, M. Fuat (1980). Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • MALİNOVSKİ, Bronislaw (1980). Büyü, Bilim ve Din, (Çev.: Saadet Özkal), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • OĞUZ, M. Öcal (2007). “UNESCO, Kültür ve Türkiye”. Millî Folklor, S. 73, s. 5-11.
  • ÖGEL, Bahaeddin (2014). Türk Mitolojisi I-II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • ÖZTÜRK, Özhan (2009). Folklor ve Mitoloji Sözlüğü. Ankara: Phoenix Yayınları.
  • RADLOFF, Wilhelm (2008). Türklük ve Şamanlık. (Çev.: A. Temir ve diğerleri), İstanbul: Örgün Yayınları.
  • ROSENBERG, Donna (2003). Dünya Mitolojisi Büyük Destan ve Söylenceler Antolojisi (Çev.: Koray Akten ve diğerleri). Ankara: İmge Kitabevi.
  • ROUX, J. Paul (2011). Eski Türk Mitolojisi. (Çev.: M. Yaşar Sağlam), Ankara: Bilge Su Yayınları.
  • TAVKUL, Ufuk (2007). “Kafkas Nart Destanlarında At Motifi”. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 4 (3), s. 196-205.
  • TIĞLI, Mehmet (2003) “Marka Kişiliği”. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (20), s. 67-72
  • USLU, Bahattin (2016). Türk Mitolojisi. İstanbul: Kamer Yayınları.
  • Uygur Halk Destanları II (2013). Hzl.: Alimcan İnayet, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • URL-1: “Metis Kitap” https://www.metiskitap.com/about/meaning (Erişim: 03.11.2019)
  • URL-2: “Monster Modelleri” https://www.monsternotebook.com.tr/monsternotebook/ (Erişim: 14.10.2019)
  • URL-3: https://www.monsternotebook.com.tr (Erişim: 14.10.2019)
  • URL-4: “Monster Abra” https://www.monsternotebook.com.tr/abra/ (Erişim: 14.10.2019)
  • URL-5: “Monster Huma” https://www.monsternotebook.com.tr/huma/ (Erişim: 14.10.2019)
  • URL-6: “Monster Markut” https://www.monsternotebook.com.tr/markut/ (Erişim: 10.10.2019)
  • URL-7: “Monster Semruk” https://www.monsternotebook.com.tr/semruk/ (Erişim: 12.10.2019):
  • URL-8: “Monster Tulpar” https://www.monsternotebook.com.tr/tulpar/ (Erişim: 14.10.2019)
  • URL 9: “Moğolistan Devlet Arması” https://zasag.mn/ (Erişim: 02.10.2019)
  • URL-10: “Kazakistan Devlet Arması” https://www.government.kz/en (Erişim: 01.11.2019)
  • URL-11: “Oyuncu Bilgisayarı Modelleri” https://www.hepsiburada.com/oyunculaptoplari-c-95583 (Erişim: 03.11.2019)
  • URL-12: “FRPNET Fantastik Yaşam Portalı” https://frpnet.net/haberler/en-iyicanavar-hikayesini-yazin-monster-kazanin (Erişim: 03.10.2019)
  • URL-13: “Hikâye Yarışmasının Kazananı” https://frpnet.net/edebiyathaberleri/monster-hikaye-yarismasi-birincisi-yaltar-han-efsanesi-yayinda (Erişim: 01.11.2019)
APA KIZILDAĞ H (2019). TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ. , 970 - 990. 10.12981/mahder.644293
Chicago KIZILDAĞ HASAN TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ. (2019): 970 - 990. 10.12981/mahder.644293
MLA KIZILDAĞ HASAN TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ. , 2019, ss.970 - 990. 10.12981/mahder.644293
AMA KIZILDAĞ H TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ. . 2019; 970 - 990. 10.12981/mahder.644293
Vancouver KIZILDAĞ H TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ. . 2019; 970 - 990. 10.12981/mahder.644293
IEEE KIZILDAĞ H "TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ." , ss.970 - 990, 2019. 10.12981/mahder.644293
ISNAD KIZILDAĞ, HASAN. "TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ". (2019), 970-990. https://doi.org/10.12981/mahder.644293
APA KIZILDAĞ H (2019). TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 12(28), 970 - 990. 10.12981/mahder.644293
Chicago KIZILDAĞ HASAN TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 12, no.28 (2019): 970 - 990. 10.12981/mahder.644293
MLA KIZILDAĞ HASAN TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, vol.12, no.28, 2019, ss.970 - 990. 10.12981/mahder.644293
AMA KIZILDAĞ H TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2019; 12(28): 970 - 990. 10.12981/mahder.644293
Vancouver KIZILDAĞ H TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2019; 12(28): 970 - 990. 10.12981/mahder.644293
IEEE KIZILDAĞ H "TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ." Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 12, ss.970 - 990, 2019. 10.12981/mahder.644293
ISNAD KIZILDAĞ, HASAN. "TÜRK MİTOLOJİSİNİN TEKNOLOJİK GÜCE VE KARAKTERE ETKİSİ: “MONSTER” BİLGİSAYAR MODELLERİ". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 12/28 (2019), 970-990. https://doi.org/10.12981/mahder.644293