Yıl: 2019 Cilt: 12 Sayı: 28 Sayfa Aralığı: 991 - 1000 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.12981/mahder.644782 İndeks Tarihi: 25-03-2021

ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME

Öz:
Kolektif bilinçdışının ana yapılarını oluşturan arketipsel semboller, C. G. Jung tarafındansistemleştirilerek kuramsal bir çerçeveye dönüştürülmüştür. Ruh, gölge, anne, baba, persona,anima ve animus gibi arketipler üzerinde yoğunlaşan Jung, bu arketiplerin bireyin öznelleşmeyolculuğunda belirleyici roller oynadığını ifade eder. Dolaylı yoldan semboller yardımıyla açığaçıkan arketipler genellikle mit, masal ve efsane gibi anlatılarda karşımıza çıkar. Toplumsalbilinçdışının ürünü olan masalların muhtevasında çeşitli kültürel unsurlara rastlanıldığı gibibireyin ve anlatıcının ruhsal dünyasına ait arketiplere de rastlamak mümkündür. Erler KarısınaKoca Olmaya Giden Keloğlan, sosyo-kültürel ve psikolojik unsurları içeren ve aynı zamanda bireyinöznel yolculuğuna rehber olan bir masaldır. Masal düzleminde Keloğlan'ın öznel dönüşümünügerçekleştirmek için yola çıkması ve bu yolculuk sırasında aştığı her engel, onun bilinçdışında varolan arketipsel imajların bir yansımasıdır. Bu arketipsel imajlar, Keloğlan'ın sosyal dünyasındakikimliğini ve ruhsal dünyasını etkileyen faktörlerin neler olduğunu açığa çıkaran fenomenlerdir.Bireyin kendini ve çevresindeki diğer kişileri tanıma ve anlamlandırma sürecini ifade eden bireyselyolculuk, ruhbilimsel süreçlerin algılanmasında önemli bir rol oynar. Kısaca masal düzlemindekarşımıza çıkan bireysel yolculuk ve arketipler, Keloğlan'ın psişesinin bir özetidir. Bu arketipselimajların ve bireysel yolculuğun söz konusu masalın ana çatısını oluşturduğu ve Keloğlan’ın özneldönüşümüne yadsınamaz derecede katkı sağladığı sembolik okumalar neticesinde tespitedilecektir. Buradan hareketle toplumsal imajların masal düzlemine nasıl aktarıldığı da ortayakonacaktır.
Anahtar Kelime:

AN ARCHETYPAL ANALYSIS ON "ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN" FAIRY TALE

Öz:
Archetypal symbols which are constituted to the main structures of the collective unconscious are systematized by C. G. Jung. Jung who focuses on archetypes such as soul, shadow, mother, father, persona, anima and animus, states that these archetypes play determinative roles in the persons' principle of individuation. Archetypes which are revealed indirectly with the help of symbols, appear often in narratives such as myth, fairy tale and legend. It is possible to encounter various cultural factors in the content of fairy tales which are the product of social unconscious as well as archetypes belonging to the spiritual world of the individual and narrator. Erler Karısı’na Koca Olmaya Giden Keloğlan is a fairy tale that includes socio-cultural and psychological factors and also guides the persons' principle of individuation. In the fairy tale, Keloğlan departs to realize his subjective transformation and he encountered every obstacle during this journey. Archetype images is a reflection of his unconscious. These archetype images are phenomena that reveal Keloğlan's psyche. The individual journey, which expresses the process of recognizing oneself and those around them, enables the perception of psychological images. In short, the individual journeys and archetypes that we encounter in the fairy tale are a summary of Keloğlan's psyche. It will be determined that these archetypal images and indivudual journeys are constituted to the mainframe of the fairy tale and those contribute incontrovertibly to the subjective transformation of Keloğlan. From this point of view, how social images are transferred to the fairy tale will be revealed too.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AÇA, Mustafa (2018). "Bir Erginlenme Ritüeli: Erik Çalmadan Gönül Çalmaya". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 11(21), s. 29-35.
  • BİLGİN, Nuri (2003). Sosyal Psikoloji Sözlüğü- Kavramlar, Yaklaşımlar. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • BORATAV, Pertev Naili (1969). Az Gittik Uz Gittik. Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • CAMPBELL, Joseph. (2017). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. (Çev.: Sabri Gürses), İstanbul: İthaki Yayınları.
  • ÇORUHLU, Yaşar (2000). Türk Mitolojisinin Ana Hatları. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • DURSUN, Aysun, (2008), Keloğlan Masallarının Tespiti ve Tasnifi. Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • DURSUN, Aysun - TORUN, Damla (2017). "Begil Oğlu Emren Anlatısında Kahramanın Sonsuz Yolculuğu", Söylem Filoloji Dergisi, 2(2), s. 250-266.
  • ELİADE, Mircea (1992). İmgeler ve Simgeler. (Çev: Mehmet Ali Kılıçbay), Ankara: Gece Yayınları.
  • ELİADE, Mircea (2015). Doğuş ve Yeniden Doğuş-İnsan Kültürlerinde Erginlenmenin Dini Anlamları. (Çev.: Fuat Aydın), Ankara: Kabalcı Yayıncılık.
  • EROĞLU, Mehmet Ali (2018). "Kızılderiler ve Kıyafetler", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), s. 1678-1694.
  • FERENCZİ, Sandor (2015). Psikanaliz Açısından Cinsel Yaşamın Kökenleri. (Çev.: Hüsen Portakal), İstanbul: Cem Yayınları.
  • GÜROL, Ender (1977). Carl Gustav Jung, İstanbul: Cem Yayınevi.
  • IŞIK, Neşe (2012). “Türk Masal Kahramanlarının Yolculuktan Olgunluğa Değişim Süreci”. Türk Dünyası Araştırmaları, S. 200, s. 1-18.
  • JUNG, Carl Gustav (2005). Dört Arketip. (Çev.: Zehra Aksu Yılmazer), İstanbul: Metis Yayınları.
  • JUNG, Carl Gustav (2006). Analitik Psikoloji. (Çev.: Ender Gürol), İstanbul: Payel Yayınevi.
  • JUNG, Carl Gustav (2017). Keşfedilmemiş Benlik. (Çev.: Mert Hüseyin Ergül), İstanbul: Erasmus Yayınları.
  • KASIMOĞLU, Seval (2017). Binbir Gece Masallarında Kahraman İzleği-Şehriyar’ın Farkındalık Yolculuğu. Ankara: Ürün Yayınları.
  • MARETT, Robert Ranulph (2018). "Psikoloji ve Folklor". Millî Folklor, 30(118), s. 145-159.
  • ÖNAL, Mehmet Naci (2011). Muğla Masalları. Muğla: Muğla Üniversitesi Yayınları.
  • PEARSON, S. Carol (2016). İçimizdeki Kahraman-Yaşadığımız Altı Arketip. (Çev.: Semra Ayanbaşı), İstanbul: Akaşa Yayınları.
  • RATNER, Carl (2014). Kültürel Psikoloji, Kültürler Arası Psikoloji, Yerel Psikoloji. (Çev.: Serra İçellioğlu), İstanbul: İKÜ Yayınları.
  • ŞİMŞEK, Esma (2016). "Türk Kültüründe Kaplumbağalarla İlgili Efsaneler Üzerine Bir Değerlendirme". Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 4(10), s. 51-63.
  • ŞİMŞEK, Esma (2017). "Türk Masallarının Millî Tipi: Keloğlan". Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 5(11), s. 41-57.
  • TDK (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
APA Daşdemir C (2019). ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME. , 991 - 1000. 10.12981/mahder.644782
Chicago Daşdemir Cansu ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME. (2019): 991 - 1000. 10.12981/mahder.644782
MLA Daşdemir Cansu ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME. , 2019, ss.991 - 1000. 10.12981/mahder.644782
AMA Daşdemir C ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME. . 2019; 991 - 1000. 10.12981/mahder.644782
Vancouver Daşdemir C ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME. . 2019; 991 - 1000. 10.12981/mahder.644782
IEEE Daşdemir C "ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME." , ss.991 - 1000, 2019. 10.12981/mahder.644782
ISNAD Daşdemir, Cansu. "ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME". (2019), 991-1000. https://doi.org/10.12981/mahder.644782
APA Daşdemir C (2019). ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 12(28), 991 - 1000. 10.12981/mahder.644782
Chicago Daşdemir Cansu ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 12, no.28 (2019): 991 - 1000. 10.12981/mahder.644782
MLA Daşdemir Cansu ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, vol.12, no.28, 2019, ss.991 - 1000. 10.12981/mahder.644782
AMA Daşdemir C ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2019; 12(28): 991 - 1000. 10.12981/mahder.644782
Vancouver Daşdemir C ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2019; 12(28): 991 - 1000. 10.12981/mahder.644782
IEEE Daşdemir C "ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME." Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 12, ss.991 - 1000, 2019. 10.12981/mahder.644782
ISNAD Daşdemir, Cansu. "ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 12/28 (2019), 991-1000. https://doi.org/10.12981/mahder.644782