Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması

Yıl: 2019 Cilt: 25 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 27 - 52 Metin Dili: Türkçe DOI: /10.33433/maruhad.583635 İndeks Tarihi: 06-04-2021

Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması

Öz:
Devlet, ulusal ve uluslararası mevzuatın kendisine yüklediği yükümlülükleri yerine getirmek adınaticari yaşamda rekabeti kısıtlayıcı davranışları önlemek veya piyasa hâkimiyetinin kötüye kullanılmasınıengellemek için çeşitli tedbirler alır. Bu kapsamda belirtilen yükümlülükleri yerine getirmek ve piyasayıkontrol etmek üzere düzenleyici ve denetleyici nitelikte görev ve yetkiler ile donatılmış, yaptırım gücüolan kararlar ihdas edebilen, idari ve mali özerkliğe sahip Rekabet Kurumu kurulmuştur. Kurum’unuygulayacağı yaptırımların başında idari para cezaları gelmektedir. İlgili kanunda ihlalin niteliğinegöre değişen oranlarda idari para cezaları belirlenmiştir. Bu oranlar nihai karardan bir önceki maliyıl sonunda oluşan veya bunun hesaplanması mümkün olmazsa nihai karar tarihine en yakın mali yılsonunda oluşan yıllık gayri safi gelirler esas alınarak uygulanacak ve böylece idari para cezası miktarlarıtespit edilecektir. Ancak mevzuatta yer alan “nihai karar” ifadesinden ne anlaşılması gerektiği hususundayaşanan tereddütler, gerek idari para cezalarının tespitinde gerek cezaların yargı denetimi sonrası iptalihalinde yeniden belirlenmesi durumunda adil olmayan neticelere yol açmaktadır. Özellikle iptal davasısonucunda yargı kararının uygulanması niteliğinde yeniden bir karar alınırken, azami ceza oranına esasalınacak ciro yılının tespiti bakımından hukukun bazı temel ilkeleri ile çelişen uygulamalar mevcuttur.Hak arama hürriyetini kullanmanın, kişiler bakımından kanunun öngörmediği bir külfeti ortayaçıkarması ve idarenin hukuka aykırı davranışından dolayı kişilerin daha ağır para cezalarına katlanmakzorunda kalması hukukun temel ilkeleri ve uluslararası mevzuat bakımından eleştiriye açıktır.
Anahtar Kelime:

The Issue of Determining the Year of Income as the Legal Base For The Administrative Fine in the Turkish Competition Law and the Practice of State Council

Öz:
The state takes precautions to ensure legislation of national and international binding rules related to prevent competition-restrictive actions or abuse of dominant position. In this context, The Competition Authority has been established with administrative and financial autonomy equipped with regulatory and supervisory duties and powers, and also capable of taking decisions with the power of enforcement, in order to fulfill the obligations specified and to control the market. The administrative fine is the one of the main sanction that the authority will exercise. Related code sets administrative fines at varying rates depending on the type of the violation. These rates shall be applied on the basis of the annual gross incomes at the end of the fiscal year closest to the date of final decision or if the final decision is not possible, it will be calculated for the end of the previous fiscal year and thus the amount of administrative fines shall be determined. However, hesitations as to what should be understood from the term of “final decision” in the code leads to unfair consequences, either in the determination of non-fines and in the event of cancellation of sanctions after the judicial review. In particular, when a decision is taken to implement the judicial decision as a result of the annulment proceedings, there are practices that contradict some basic principles of the law in terms of determining the turnover year to be based on the maximum penalty rate. The fact that the use of the right to freedom of rights reveals a burden that is not envisaged by the law for persons and the fact that the administration has to bear more severe fines due to the unlawful conduct of the administration are open to criticism in terms of the basic principles of law and international legislation.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akıllıoğlu, Tekin, “İnsan Hakları ve Yönetsel Yargı”, II. Ulusal İdare Hukuku Kongresi, İdariYargının Dünyada Bugünkü Yeri, 10-14 Mayıs, Danıştay Yay., Ankara, 1993.
  • Akyılmaz, Bahtiyar/Sezginer, Murat/Kaya, Cemil, Türk İdare Hukuku, Seçkin Yay., Ankara, 2015.
  • Arı, Buket, “Menarini Kararı Işığında Rekabet İhlallerine Verilen İdari Para Cezalarının Temel Hak Ve Özgürlüklere Etkisi-I”, https://www.rekabet.gov.tr/tr/Sayfa/Yayinlar/diger-calismalar/rekabetyazilari?icerik=4482b986-b45f-4a7f-95b4-1260da6183d9 (Erişim Tarihi: 21.03.2019) “Rekabet İhlallerinde Verilecek Para Cezalarının Hesaplanması Yönteminde Fransa Uygulaması”, https://www.rekabet.gov.tr/tr/Sayfa/Yayinlar/diger-calismalar/rekabet-yazilari?icerik=4cad2b81- b384-45bc-ad28-4138ee0fc304 (Erişim Tarihi: 05.04.2019)
  • Arı, Haluk/ Aygün, Esin, “Rekabet kurulunun Ceza Yönetmeliği: Yeni Bir Dönemin Ayak Sesleri”, Rekabet Dergisi, 2009, 10(4).
  • Aslan, Yılmaz, Rekabet Hukuku, Genişletilmiş 2. Basım, Bursa, 2001. “4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da ‘5728 Sayılı Temel Ceza Kanunlarına Uyum Amacıyla Çeşitli Kanunlarda ve Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’ ile Yapılan Değişiklikler Hakkında Toplu Genel Değerlendirmeler I-”, Rekabet Forumu, Sayı: 40, Yıl 2008. “4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da ‘5728 Sayılı Temel Ceza Kanunlarına Uyum Amacıyla Çeşitli Kanunlarda ve Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’ ile Yapılan Değişiklikler Hakkında Toplu Genel Değerlendirmeler II-”, Rekabet Forumu, Sayı: 41, Yıl 2008.
  • Aslan, Zehreddin/Berk, Kahraman, Rekabet Kurumunun Oluşumu, Görev ve Yetkileri ile Yargısal Denetimi, Alfa Yay., İstanbul, 2000.
  • Dinçkol, Alphan, İktisadi Kamu Hizmetlerinde Hakim Durumun Kötüye Kullanılması, Der Yay., İstanbul, 2017.
  • Erkut, Celal, İdari İşlemin Kimliği, Danıştay Yay. No 51, Danıştay Mtb., 2015.
  • Gökhan, Erdoğan, “Bağımsız İdari Otoriteler”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Sayı 24, Ocak 2016.
  • Gözler, Kemal, İdare Hukuku Dersleri, Ekin Yay., Bursa, 2017.
  • Günday, Metin, İdare Hukuku, İmaj Yay., Ankara, 2011. Gündüz, Harun Rekabet Hukukunda Uygulanan İdari Para Cezaları, Rekabet Kurumu Yay. No:308, Ankara, 2014.
  • Karabulut, Mustafa, İdari Yaptırımların Hukuki Rejimi, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008.
  • Karacan, Ali İhsan, Özerk Kurumlar Üzerine Denemeler, Creative Yay., İstanbul, 2002.
  • Karacehennem, Nejdet, “4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun’un Değiştirilen Maddeleri ve Bunun Uygulamaya Etkileri (I)”, Rekabet Forumu, Sayı: 40, Yıl 2008. “4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun’un Değiştirilen Maddeleri ve Bunun Uygulamaya Etkileri (III)”, Rekabet Forumu, Sayı: 42, Yıl 2008.
  • Karakaş, Mehmet, “Devletin Düzenleyici Rolü ve Türkiye’de Bağımsız İdari Otoriteler”, Maliye Dergisi, Sayı:154, Ocak-Haziran 2008.
  • Kaya, Asım, Rekabetin Korunması Hakkında Kanunda Düzenlenen Para Cezaları, Seçkin Yay., Ankara, 2015.
  • Özay, İlhan, İdari Yaptırımlar, İstanbul Üniversitesi Yay. No:3326, İstanbul, 1985.
  • Sabır, Hasan, “Piyasa Ekonomilerinde Rekabet Hukukunun İktisadi Temelleri”, Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi, Yıl:2, c. 1, Sayı: 2002/2
  • Şahin, Cenk, Amerikan Federal İdare Hukukunda “Regülasyon” ve Türk İdare Hukukuna Yansımaları, XII Levha Yay., İstanbul, 2010.
  • Türkkan, Erdal, “Rekabet İhlallerinde Ciroya Dayalı İdari Para Cezasının Sakıncaları ve Katma Değer Kriteri: Basitleştirilmiş Bir Analiz”, Rekabet Forumu, Sayı 82, Mart 2014.
  • Ulusoy, Ali, Bağımsız İdari Otoriteler, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003. Bağımsız İdari Otoriteler ve “Bağımsız İdari Kurumlar”, Danıştay Dergisi, Cilt 100, Sayı 29, Yıl 1999. “İdari Ceza Hukukunun İşlevi ve Hukuk Düzeni İçindeki Yeri”, İKU İdari Ceza Hukuku Sempozyumu, Seçkin Yay., Ankara, 2009.
  • Yıldırım, Turan, “Bağımsız İdari Otoritelerin Yargısal Denetimi”, 2000 Yılında İdari Yargı Sempozyumu, Danıştay Yay., Ankara, 2000.
  • Yıldırım, Turan/Yasin, Melikşah/Kaman, Nur/Özdemir, Eyüp/Üstün, Gül/Okay Tekinsoy, Özge, İdare Hukuku, Onikilevha Yay., İstanbul, 2016.
APA apaydın b (2019). Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması. , 27 - 52. /10.33433/maruhad.583635
Chicago apaydın bahadır Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması. (2019): 27 - 52. /10.33433/maruhad.583635
MLA apaydın bahadır Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması. , 2019, ss.27 - 52. /10.33433/maruhad.583635
AMA apaydın b Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması. . 2019; 27 - 52. /10.33433/maruhad.583635
Vancouver apaydın b Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması. . 2019; 27 - 52. /10.33433/maruhad.583635
IEEE apaydın b "Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması." , ss.27 - 52, 2019. /10.33433/maruhad.583635
ISNAD apaydın, bahadır. "Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması". (2019), 27-52. https://doi.org//10.33433/maruhad.583635
APA apaydın b (2019). Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 25(1), 27 - 52. /10.33433/maruhad.583635
Chicago apaydın bahadır Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 25, no.1 (2019): 27 - 52. /10.33433/maruhad.583635
MLA apaydın bahadır Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, vol.25, no.1, 2019, ss.27 - 52. /10.33433/maruhad.583635
AMA apaydın b Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 2019; 25(1): 27 - 52. /10.33433/maruhad.583635
Vancouver apaydın b Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 2019; 25(1): 27 - 52. /10.33433/maruhad.583635
IEEE apaydın b "Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması." Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 25, ss.27 - 52, 2019. /10.33433/maruhad.583635
ISNAD apaydın, bahadır. "Türk Rekabet Hukukunda İdari Para Cezalarında Esas Alınacak Ciro Yılının Belirlenmesi Sorunu ve Danıştay Uygulaması". Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 25/1 (2019), 27-52. https://doi.org//10.33433/maruhad.583635