Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946)

BECERIKLI, SABRI

Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946)

Sabri Becerikli (Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye)

Türk Eğitim Bilimleri Dergisi

5 0

Yıl: 2020 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 368 - 391 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-04-2021

Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946)

Öz:

Bu makale Türkiye’de ortaokul öğretmeni yetiştiren kurumların kısa tarihini ortaya koymaktadır. Buamaçla Türkiye’de 1923-1946 yılları arasında öğretmen yetiştirmek için açılan Orta Darülmuallimat,Orta Darülmuallimin, Orta Muallim Mektepleri incelenmiştir. Konu, okulların açıldığı tarih ile eğitimenstitülerine dönüştürüldüğü tarih arasında sınırlandırılmıştır. Çalışma ortaya koymuştur ki TürkiyeCumhuriyeti’nde ilk açılan ortaokul öğretmeni yetiştiren kurum, İstanbul’daki Orta Darülmualliminve Darülmuallimattır. Çalışmanın verilerini tarihi dokümanlar oluşturmaktadır. Yapılan araştırmadaDevlet Arşivleri belgelerinden, TÜİK verilerinden, Milli Eğitim Bakanlığı yayımlarından,Yönetmeliklerden, konunun geçtiği dönemde yayımlanmış olan çalışmalardan, çeşitli telif eserlerdenyararlanılmıştır. Dolayısıyla yöntem olarak doküman incelenmesi üzerine kurulu olan nitel araştırmayöntemlerinden tarihsel analiz kullanılmıştır.

Anahtar Kelime:

A Brief History of Teacher Training Institutions Training Teachers for Secondary Schools in Turkey (1923-1946)

Öz:

The present article revealed the brief history of secondary school teacher training institutions in Turkey. It aimed to investigate the Darülmuallimat Teacher Training Institution for Secondary School, Darülmuallimin Teacher Training Institution for Secondary School, and Secondary Teacher Training Schools that were opened to train teachers in Turkey between the years 1923 and 1946 Secondary. The study subject was limited between the dates when the schools in question were opened and when they were converted into teacher training institutes. The study revealed that the first secondary school teacher training institution in the Republic of Turkey is Darülmuallimin and Darülmuallimat teacher training institutions in İstanbul. The data of the present study were composed of the historical documents. In this study, the state archives documents, the TÜIK data, publications of the Ministry of Education, by-laws, the works published during the period of the subject, and various copyright works were utilized. Therefore, the historical analysis, one of the qualitative research methods based on document analysis, was used as a method.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akyüz, Y. (2013). Türk eğitim tarihi (m.ö. 1000-m.s. 2013). Ankara: Pegem Akademi.
Altunya, N. (2006). Gazi eğitim enstitüsü gazi orta öğretmen okulu ve eğitim enstitüsü (1926-1980). Ankara: Gazi Üniversitesi Yayını.
Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü. (1948). Milli eğitim meslek, teknik ve yüksek öğretim istatistikleri 1946-47. Pulhan Matbaası.
Batır, B. (2008). Eğitim enstitülerinden eğitim fakültelerine Türkiye’de öğretmen yetiştirmek. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 6(12), 521-537.
BCA. 180.09.0.0/78.382.1.3-5, 73, 127.
Becerikli, S. (2019). Öğretmen yetiştirmede İstanbul yüksek öğretmen okulu modeli (1924-1978). Yayımlanmamış doktora tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
BOA. İ.MMS. 126/5394.
Demirel, F. ve Köse, R. (2019). Eğitim enstitülerinde yönetim. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 515-528.
Demirel, M. (2002). Türk eğitiminin modernleşmesinde rüşdiye mektepleri. Türkler, Cilt: 15, (Ed. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
Demirel, M. ve Becerikli, S. (2017). Bursa eğitim enstitüsü. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), ss. 341-374.
Duman, T. (1991). Türkiye’de ortaöğretime öğretmen yetiştirme (tarihi gelişimi). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Düstur-I/II. (1289). Maarif-i umumiye nizamnamesi. İstanbul: Matbaa-i Amire. Eğitim enstitüleri kurulurken. (1946). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Erdem, Y. T. (2013). II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e kızların eğitimi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Fraenkel, R. Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2011). How to design and evaluate research in education. New York: Connect Learn Succeed.
Kamer, S. T. (2013). Türk eğitim sisteminde karma eğitime ilişkin fikirler, tartışmalar ve uygulamalar (1908- 1950). Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kodaman, B. (1999). Abdülhamid devri eğitim sistemi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Maarif düsturu-I. (1927). Yüksek muallim mektebi talimatnamesi. İstanbul: Milli Matbaa.
Maarif Vekâleti Tebliğler Mecmuası. (1927). Orta muallim mektebi muvakkat talimatnamesi. 12, İstanbul: Milli Matbaa. 1927, 14-16.
Maarif Vekilliği Tebliğler Dergisi. (1943). Gazi orta öğretmen okulu ve terbiye enstitüsü talimatnamesi, 6(241), 29-33.
Maarif-i Umumiye Nezareti. (1331). Darülmuallimin ve darülmuallimat nizamnamesi. İstanbul: Matbaa-i Amire.
Milli Eğitim Bakanlığı. (1972). Orta öğretim programlarındaki yönelmeler (1924-1970). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Muallimler Mecmuası. (1923a). Darülmuallimat kısm-ı talisi teşkilatı hakkında esbab-ı mucibe layihası, 1(11), 211-218.
Muallimler Mecmuası. (1923b). Programlara dair, 1(12), 236-239.
Necati Eğitim Enstitüsü, 1947-1948 Yıllığı.
Necati Orta Öğretmen Okulu Eğitim Enstitüsü, 1949-1950 Yıllığı.
Öztürk, C. (1998). Dünden bugüne Türkiye’de öğretmen yetiştiren kurumlar. İstanbul: Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Yayınları.
Öztürk, C. (2007). Atatürk devri öğretmen yetiştirme politikası. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Öztürk, K. (1968). Türkiye Cumhuriyeti hükûmetleri ve programları. İstanbul: Ak Yayınları.
Resmi Gazete. (1340, Mart 13). Orta tedrisat muallimleri kanunu. 4-6.
Sadreddin Celal. (1924). Darülmuallimin meselesi. Muallimler Mecmuası, 2(19), 460-462.
Süleyman Şevket. (1923a). İlk ve orta darülmuallimat. Muallimler Mecmuası, 1(10), 204-207.
Süleyman Şevket. (1923b). Tali darülmuallimin ve darülmuallimat ihtiyacı. Muallimler Mecmuası, 1(11), 209-211.
Süleyman Şevket. (1924). Orta darülmuallimat ve darülmuallimin. Muallimler Mecmuası, 2(20), 575-587.
Şahin, M. (2002). İzmir eğitim enstitüsü. Tarih ve Toplum (Aylık Ansiklopedik Dergi), 38(225), 34-40.
TBMM Tutanak Dergisi (1945, Mayıs 5). Cilt: 17, 61. Birleşim, İkinci Oturum.
Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekâleti. (1341). 1339-1340 ders senesi ihsaiyat mecmuası. İstanbul.
Ünal, U. ve Birbudak, T. S. (2013). İstanbul dârulmuallimîni (1848-1924). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.

APA	BECERIKLI S (2020). Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946). , 368 - 391.
Chicago	BECERIKLI SABRI Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946). (2020): 368 - 391.
MLA	BECERIKLI SABRI Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946). , 2020, ss.368 - 391.
AMA	BECERIKLI S Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946). . 2020; 368 - 391.
Vancouver	BECERIKLI S Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946). . 2020; 368 - 391.
IEEE	BECERIKLI S "Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946)." , ss.368 - 391, 2020.
ISNAD	BECERIKLI, SABRI. "Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946)". (2020), 368-391.

APA	BECERIKLI S (2020). Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(1), 368 - 391.
Chicago	BECERIKLI SABRI Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 18, no.1 (2020): 368 - 391.
MLA	BECERIKLI SABRI Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, vol.18, no.1, 2020, ss.368 - 391.
AMA	BECERIKLI S Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2020; 18(1): 368 - 391.
Vancouver	BECERIKLI S Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2020; 18(1): 368 - 391.
IEEE	BECERIKLI S "Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946)." Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18, ss.368 - 391, 2020.
ISNAD	BECERIKLI, SABRI. "Türkiye’de Ortaokul Öğretmeni Yetiştiren Orta Öğretmen Okullarının Kısa Tarihçesi-(1923-1946)". Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 18/1 (2020), 368-391.