İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi

Yıl: 2019 Cilt: 30 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 9175 - 9211 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18400/tekderg.366692 İndeks Tarihi: 16-04-2021

İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi

Öz:
İstanbul, yaklaşık 15 milyonluk nüfusu, 2,669 milyonu otomobil olmak üzere 3,875 milyonluk araç parkı ve kontrollü/kontrolsüz park etmenin %70’i aşan oranda yol kenarlarında olduğu mega bir şehirdir. Bu çalışmada İstanbul’daki yol kenarı otopark kullanıcı davranışlarındaki değişimler, yaklaşık 8 yıllık otopark verilerinden yararlanılarak; saat, gün, ay, mevsim ve yıllara göre analiz edilmiştir. Ayrıca ücret artışının ve kısa süreli ücretsiz park uygulamalarının etkileri de incelenmiştir. Çalışma neticesinde; günde %20’lik park girişinin saat 09.00 ile 11.00 arasında, en fazla işlemin haftanın orta günü olan Çarşamba’da, en az işlem ve en uzun ortalama park etme süresinin de Pazar gününde meydana geldiği tespit edilmiştir. Ayrıca yıllar geçtikçe araçların otoparkta kalma sürelerinin artış göstererek 2 saate yaklaştığı ve Avrupa yakasında saat 14.00-15.00 arasında doluluk oranının %86’ya eriştiği de saptanmıştır. Bir diğer önemli incelemede yol kenarı otoparklarda uygulanan 0-15 dakika ücretsiz park seçeneğinin geçici bir süre kaldırılmasıyla; devinimlerde belirgin düşme, tahsilat oranında, her bir işlem başına düşen gelirde, ortalama park etme sürelerinde ise artış olduğu ve 15 dakika ücretsiz park etme hakkının tekrar uygulanmasıyla birlikte tahakkuk-tahsilat oranında belirgin artış olduğu ve bu durumun kullanıcı ödeme alışkanlığını pozitif yönde etkilediği de saptanmıştır. Bunlardan başka mevsim bazlı ortalama park süresi zaman serisiyle incelenmiş ve ulaşım ana planında verilmiş olan otopark ücretlendirme modeli Stata 14 yazılım programı kullanılarak regresyon analiziyle incelenmiş ve tutarsızlığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

Investigation of User’s Behaviors in Paid On-street Parking in İstanbul

Öz:
Istanbul is a megacity with a population of approximately 15 million, motor vehicles of 3.875 million including 2.669 million passenger cars, and on-street parking exceeding 70 percent of charged- or free-on-street parking, or illegal parking. In this study, changes in on-street parking users’ behavior in Istanbul were analyzed as hours, days, months, seasons and years with taking advantage of the car parking data for about last 8 years. Effects of fee increases and short-term free parking practices were also examined. As a result of the study; It was found that 20 percent of the day parking entry was between 09.00 and 11.00, the maximum transactions occurred on Wednesday the middle day of the week, both the minimum transactions and the longest average parking time took place on Sunday. In addition, the average parking duration of the vehicles in on-street parking was increased year after year, furthermore the occupancy (parking index) in European side was reached 86 percent between 14.00 and 15.00, and the average parking time was about 2 hours. In another important investigation, in that 0-15 minute free parking option applied on on-street parking was temporarily removed; there were a marked decrease in parking turnovers, and increase in a rate of collection, income per transaction and the average parking time. However, when the 0-15 minute-free parking option was reapplied, a significant increase in assessment and collection rate was observed and positive effects on payment behaviors of parking users were determined.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Okubay, M., Bölgesel Otopark Yönetimi ve Stratejileri: Tarihi Yarımada - Eminönü Bölgesi Örneği. YTÜ - Fen Bilimleri Enstitüsü - Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2008.
  • [2] Barter, P.A., Off-Street Parking Policy without Parking Requirements: A Need for Market Fostering and Regulation. Transport Reviews, 30, 571-588, 2010.
  • [3] Asian Development Bank (ADB), Parking Policy in Asian Cities, Manila, 2011.
  • [4] Şenbil, M., Yetişkul, E., İstanbul için Gece Parklanma Davranışları Modellemesi. İMO Teknik Dergi, 2016 7515-7532, Yazı 457, 2016.
  • [5] Külekçi, O., Ayözen, Y.E. ve İnaç, H., İstanbul Otopark Master Planı Çalışmaları. 4th International Transport and Vehicle Park Areas Management Symposium, CNR Expo, 27-28 May 2015.
  • [6] Karasay, T., Mekanik Otopark Tesislerinin Yer Seçimi ve Boyutlandırılması için Genetik Algoritma Tabanlı Bir Yaklaşım. İstanbul Teknik Üniversitesi - Fen Bilimleri Enstitüsü - Bilişim Anabilim Dalı - Mimari Tasarımda Bilişim Bilim Dalı, Yüksek Lisans Türkçe, 2016.
  • [7] Shoup, D., The High Cost of Free Parking, Chicago. American Planning Association, 2011.
  • [8] Victoria Transport Policy Institute - VTPI, Parking Management, Strategies for More Efficient Use of Parking Resources. Online TDM Encyclopedia, www.vtpi.org, 2015.
  • [9] Litman, T., Parking Management, Strategies, Evaluation and Planning. Victoria Transport Policy Institute (www.vtpi.org), 2013.
  • [10] Barhani, E. ve Ergün, G., Sürdürülebilir Otopark Stratejileri, 7. Ulaştırma Kongresi, İstanbul. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, İstanbul Şubesi, 2007.
  • [11] Demir, A., Günümüzde ve Gelecekte Otomobil ve Otopark Trendi. 1. Kentiçi Ulaşımda Otopark Politikaları ve Uygulamaları Konferansı, 2009
  • [12] Uzun, Ö.L., İstanbul’da Otopark Problemi. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü - Makine Eğitimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2009.
  • [13] Stone, N., Chicago Ranks Third in The Nation for Parking Costs. Chicago Tribune, http://www.chicagotribune.com/news, 2017.
  • [14] Groote, J.D., Ommeren, J.V., Koster, H.R.A., Car Ownership and Residential Parking Subsidies: Evidence from Amsterdam. Economics of Transportation 6, 25-37, 2016.
  • [15] Euronews, The Cost of Parking across Europe - A Euronews Investigation. http://www.euronews.com, 10/05/2016, Erişim Tarihi: 14.08.2017
  • [16] Özen, M., Küçük Kentlerde Otopark Planlaması ve Yönetimi. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı - Ulaştırma Programı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2014.
  • [17] Ommeren, J.V., The Economics of Parking: Experiences from the Netherlands. 3. Uluslararası Ulaşım ve Araç Park Alanları Yönetimi Sempozyumu Bildiri ve Sunum Kitabı, Intertraffic İstanbul - İstanbul Exibition Center, 0-31 May 2013.
  • [18] Barhani, E., Parking Management Strategies For Sustainable Transportation ‘A Case Study For Istanbul’. Boğaziçi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü - Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2005.
  • [19] Uyur, E., Otopark Sorununun Arz ve Talep Temelinde İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma: Kadıköy Merkez Örneği. Bahçeşehir Üniversitesi - Fen Bilimleri Enstitüsü - Kentsel Sistemler ve Ulaştırma Yönetimi, Yüksek Lisans Türkçe, 2015.
  • [20] Ison, S., 21st ACEA Parking Management Policy: Its Potential in Improving Urban Traffic Flows. Loughborough University, March 2014.
  • [21] Albert Gragera, A. ve Albalate, D., The Impact of Curbside Parking Regulation on Garage Demand. Transport Policy 47, 160–168, 2016.
  • [22] Concas, S., Nayak, N., A Meta-Analysis of Parking Price Elasticity. In: Proceedings of the TRB Annual Meeting, Washington, DC, 2012.
  • [23] Gillen, D.W., Estimation and Specification of The Effects of Parking Costs on Urban Transport Mode Choice. J. Urban Econ. 4, 186–199, 1977.
  • [24] Shoup, D.C., Wilson, R., Employer-Paid Parking: The Problem and Proposed Solutions. Transp. Q. 46, 169–196, 1992.
  • [25] Khodaii, A., Aflaki, E., Moradkhani, A., Modeling The Effect of Parking Fare on Personal Car Use. Trans. A: Civil Eng. 17, 209–216, 2010.
  • [26] Kobus, M.B.W., Guitiérrez-i-Puigarnau, E., Rietveld, P., Van Ommeren, J.N., The On-Street Parking Premium and Car Drivers' Choice between Street and Garage Parking. Reg. Sci. Urban Econ. 43, 395–403, 2013.
  • [27] Kelly, J.A., Clinch, J.P., Influence of Varied Parking Tariffs on Parking Occupancy Levels by Trip Purpose. Transp. Policy 13, 487–495, 2006.
  • [28] Simicevic, J., Milosavljeciv, N., Maletic, G., Kaplanovic, S., Defining Parking Price Based on Users' Attitudes. Transp. Policy 23, 70–78, 2012.
  • [29] Hess, D.B., The Effects of Free Parking on Commuter Mode Choice: Evidence from Travel Diary Data. Transp. Res. Rec. 1753, 35–42, 2001.
  • [30] Weis, C., Vrtic, M., Widmer, P., Axhausen, K.W., Influence of Parking on Location and Mode Choice: A Stated Choice Survey. In: Proceedings of the 91st TRB Annual Meeting, Washington, DC, 2012.
  • [31] Tsamboulas, D.A., Parking Fare Thresholds - A Policy Tool. Transport Policy 8, 115–124, 2001.
  • [32] Simicevic, J., Vukanovic, S., Milosavljeciv, N., The Effect of Parking Charges and Time Limit to Car Usage and Parking Behaviour. Transp. Policy 30, 125–131, 2013.
  • [33] Gragera, A., The Economics of Parking: Essays on Regulation. Competition and Information Frictions, Universitat de Barcelona, http://diposit.ub.edu/dspace/handle/2445/118745, 2017.
  • [34] Barter, P., On-street Parking Management. SUTP, GİZ, 2016.
  • [35] İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), İstanbul Otopark Ana Planı – İOAP, 2016.
  • [36] Shoup, D., The High Cost of Free Parking. Planners Press (www.planning.org), 2005.
  • [37] Litman, T., Parking Pricing Implementation Guidelines How More Efficient Parking Pricing Can Help Solve Parking and Traffic Problems, Increase Revenue, and Achieve Other Planning Objectives. Victoria Transport Policy Institute, 2016.
  • [38] AT - Auckland Transport, AT Parking Strategy Document 2015.
  • [39] SFMTA, Demand-Responsive Parking Pricing Policies, On-Street Parking Meters and Off-Street Lots. San Francisco Municipal Transportation Agency, December 5, 2017.
  • [40] İnci, E., Kentte Parklanmanın Politikası. 3. Uluslararası Ulaşım ve Araç Park Alanları Yönetimi Sempozyumu Bildiri ve Sunum Kitabı, Intertraffic İstanbul - İstanbul Exibition Çenter, 0-31 May 2013.
  • [41] Palmer, D. ve Ferris, C., Parking Measures and Policies Research Review. Transport Research Laboratory, 27.05.2010
  • [42] Berg, N., Lots to Lose: How Cities Around The World Are Eliminating Car Parks. https://www.theguardian.com/cities/2016/sep/27/cities-eliminating-car-parks-parking, Tue 27 Sep 2016.
  • [43] Liu, Y., Wang, W. ve diğ., Metropolis Parking Problems and Management Planning Solutions for Traffic Operation Effectiveness. Mathematical Problems in Engineering, 1-6, 2012.
  • [44] Evaluation Report, On-Street Car Sharing Pilot Program. San Francisco Municipal Transportation Agency, Sustainable Streets Division-Parking, January 2017.
  • [45] Belloche, S., On-street Parking Search Time Modelling and Validation with Survey-based Data. Transportation Research Procedia 6, 313 – 324, 2015
  • [46] Arnott, R. ve Rowse, J., Downtown Parking in Auto-City. Regional Science and Urban Economics, 39(1), 1-14, 2009.
  • [47] Kozalı, B., Kentiçi Otopark Hizmetlerinde Özel Sektör Katılımının Sürücülerin Park Etme Tercihleri ve Tutumları Üzerine Etkisi. Journal of Life Economics, 1(2), 191-191.
  • [48] Litman, T., Parking Pricing Implementation Guidelines. Victoria Transport Policy Institute, 2010.
  • [49] Gurbetci, K., Demir, A., Çavdar, A., İstanbul’da Sürdürülebilir Ulaşımda Otomobil Öğesi. TRODSA, 4. Ulusal Yol ve Trafik Güvenliği Kongresi, Bil. Kitabı, 201-211, Ankara, 2007.
  • [50] Demir, A., Çavdar, A., Yol Kenarı Park Etme Teknolojileri ve İstanbul Uygulaması. OTEKON’08-4. Otomotiv Teknolojileri Kongresi, Bil. Kitabı, 645-653, Bursa, 2008.
  • [51] Yardım, M.S., Demir, A., İstanbul Otopark Yönetimde Akıllı Ulaştırma Sistemlerinin Kullanımı. İMO, 8. Ulaştırma Kongresi, 2009.
  • [52] Gurbetci, K., Demir, A., Karaahmet, A., Otopark Uygulamalarında Teknoloji, Çevre ve Emniyet Faktörleri. İlke Yayıncılık, ISBN: 978-605-5961-38-1, 2014.
  • [53] İnci, E., Bedava Park Etmenin Dayanılmaz Hafifliği. Uluslararası Otopark Politikaları ve Uygulamaları Sempozyumu, Mayıs, İstanbul, 2011.
  • [54] Kladeftiras, M., Antoniou, C., Simulation-Based Assessment of Double-Parking Impacts on Traffic and Environmental Conditions. Dec 2013.
  • [55] İSPARK – İstanbul Otopark İşletmeleri Tic. AŞ, Otoparklarla İlgili Bir Kısım Verileri Tedarik Edilmesi, Görüşme Yazışma Usulü, 10.08.2017.
  • [56] TUİK-Türkiye İstatistik Kurumu, Motorlu Kara Taşıtları, Ocak 2017. Sayı: 24596, 10 Mart 2017, www.tuik.gov.tr, Erişim Tarihi: 06.05.2017.
  • [57] İsimsiz, İstanbul Nüfusu. http://www.nufusu.com/il/istanbul-nufusu, Erişim Tarihi: 10.07.2017
  • [58] TÜİK-Türkiye İstatistik Kurumu, Nüfus İstatistikleri. www.tuik.gov.tr, Erişim Tarihi: 06.05.2017.
  • [59] İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), İstanbul Metropoliten Alanı Kentsel Ulaşım Ana Planı - İUAP, Mayıs 2011.
  • [60] Irmscher, I., Otopark Tasarımı, Planlama İlkeleri, Projeler ve Yapılar. YEM Yayın, ISBM: 978- 605-4793-46-4, s.78, 2015.
  • [61] EPA, Outline of The Umbrella Organization of The European Parking Industry. European Parking Association, epa-booklet_2015.pdf, Erişim Tarihi: 10.05.2018.
APA Demir A (2019). İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi. , 9175 - 9211. 10.18400/tekderg.366692
Chicago Demir Abdullah İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi. (2019): 9175 - 9211. 10.18400/tekderg.366692
MLA Demir Abdullah İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi. , 2019, ss.9175 - 9211. 10.18400/tekderg.366692
AMA Demir A İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi. . 2019; 9175 - 9211. 10.18400/tekderg.366692
Vancouver Demir A İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi. . 2019; 9175 - 9211. 10.18400/tekderg.366692
IEEE Demir A "İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi." , ss.9175 - 9211, 2019. 10.18400/tekderg.366692
ISNAD Demir, Abdullah. "İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi". (2019), 9175-9211. https://doi.org/10.18400/tekderg.366692
APA Demir A (2019). İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi. Teknik Dergi, 30(3), 9175 - 9211. 10.18400/tekderg.366692
Chicago Demir Abdullah İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi. Teknik Dergi 30, no.3 (2019): 9175 - 9211. 10.18400/tekderg.366692
MLA Demir Abdullah İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi. Teknik Dergi, vol.30, no.3, 2019, ss.9175 - 9211. 10.18400/tekderg.366692
AMA Demir A İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi. Teknik Dergi. 2019; 30(3): 9175 - 9211. 10.18400/tekderg.366692
Vancouver Demir A İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi. Teknik Dergi. 2019; 30(3): 9175 - 9211. 10.18400/tekderg.366692
IEEE Demir A "İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi." Teknik Dergi, 30, ss.9175 - 9211, 2019. 10.18400/tekderg.366692
ISNAD Demir, Abdullah. "İstanbul’da Yol Kenarı Parklarda Kullanıcı Alışkanlıklarının İncelenmesi". Teknik Dergi 30/3 (2019), 9175-9211. https://doi.org/10.18400/tekderg.366692