TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ

YENİAY, Gülden; Yeniay, Lokman

TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ

Lokman YENİAY, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ali Fuad Başgil Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı)

Gülden YENİAY (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ali Fuad Başgil Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı)

Anayasa yargısı

123 8

Yıl: 2019 Cilt: 36 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 105 - 138 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-04-2021

TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ

Öz:

16 Nisan 2017 tarihinde yapılan referandum ile onaylanan ve 9Temmuz 2018 tarihinde bütünü ile yürürlüğe giren 21 Ocak 2017 tarihve 6771 sayılı Anayasa Değişikliği Kanunu ile parlamenter sistem yeriniCumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne bırakmıştır. Hükümet sistemideğişikliği ile birlikte getirilen yeniliklerin en önemlilerinden birisi, yürütmeorganının başında bulunan Cumhurbaşkanı’na Anayasada belirtilenkonularda Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çıkarma yetkisinin tanınmasıdır.Cumhurbaşkanı’na tanınan kararname çıkarma yetkisi ile birlikte yürütmeorganının Parlamenter sistemde sahip olduğu düzenleme yetkisi yürütmeorganı lehine güçlendirilmiş, parlamenter sistemde idarenin istisnai olaraksahip olduğu kabul edilen asli düzenleme yetkisi artık olağan bir yetkihaline gelmiştir. Buna göre Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkinkonularda, öncesinde yasama organı tarafından kanuni bir düzenlemeyapılmasına ihtiyaç duymaksızın, doğrudan Anayasa’dan almış olduğuyetkiye dayanarak düzenleyici işlem yapabilecek, yani CumhurbaşkanlığıKararnamesi çıkarabilecektir. Parlamenter sistemin uygulandığı yürütmeorganının bir konuya ilişkin düzenleyici işlem yapabilmesi için, öncesindeo konuya ilişkin mutlaka kanuni bir düzenlemenin olması gerekmekteydi.Meseleye bu açıdan bakıldığında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ileyürütme organına tanınan asli düzenleme yapma yetkisinin Türk İdareHukuku açısından devrim niteliğinde olduğu söylenebilir. Bu önemindendolayı çalışmamızda yürütme organının düzenleme yetkisine ilişkin buköklü değişiklik incelenecektir.

Anahtar Kelime:

REGULATORY AUTHORITY OF THE EXECUTIVE BRANCH AND PRESIDENTIAL DECREE IN TURKISH LAW

Öz:

Fundamental changes took place in Turkish law with the Constitution Amendment Act numbered 6771 and dated January 21, 2017 which was accepted by referendum held on April 16, 2017 and enacted on July 9, 2018. The parliamentary system has then left its place to the presidential system after this amendment. One of vital novelties in the new system is that henceforth the president as a head of the executive branch will have the right to introduce presidential decree. This change has strengthened the regulatory authority of executive branch compared to the previous system, and primary authority to regulate that was an exception of the administration in parliamentary system has become a usual now. Accordingly, the president based on the authority directly taken from the constitution will be able to make Presidential Decree without a prior permission of the parliament. It was accepted that the executive branch in principle did not have the primary regulative power on the subject in which the legislature did not make a legal arrangement in the period when the parliamentary system was applied. From this point of view, primary regulative power given to the executive branch by Presidential Decree to be a revolution in terms of Turkish Administrative Law. Considering the importance of the matter, this radical change in the regulatory authority of the executive branch will be examined in this study.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AKBULUT, Emre (2013). Türk İdare Hukukunda Kanuni İdare İlkesi, İstanbul: Beta.
AKYILMAZ, Bahtiyar; SEZGİNER, Murat; KAYA, Cemil (2018). Türk İdare Hukuku, Ankara: Savaş Yayınevi.
ARDIÇOĞLU, Artuk (2017). “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”, Ankara Barosu Dergisi, 2017/3, ss.21-51.
DURAN, Lütfi (1983). “Düzenleme Yetkisi Özerk Sayılabilir mi?”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, C.4., S.1-3., ss.33-42.
-ERGÜL, Ozan (2018). “Yeni Rejimin Kodları Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri”, Güncel Hukuk, S.173, ss.30-32.
ERKUT, Celal (2015). İptal Davasının Konusunu Oluşturma Bakımından İdari İşlemin Kimliği, Ankara: Danıştay Yayınları.
GÖZLER, Kemal (2018). Türk Anayasa Hukuku, Bursa: Ekin.
GÖZLER, Kemal (2013). “Yorum İlkeleri”, Anayasa Hukukunda Yorum ve Norm Somutlaşması, Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınları, ss. 15-119.
GÖZÜBÜYÜK, Şeref; TAN, Turgut (2010). İdare Hukuku Cilt 1 Genel Esaslar, Ankara: Turhan Kitabevi.
GÜNEŞ, Turan (1965). Türk Pozitif Hukukunda Yürütme Organının Düzenleyici İşlemleri, Ankara: AÜSBF Yayını.
ÖZAY, İl Han (2004). Günışığında Yönetim, İstanbul: Filiz Kitabevi.
ÖZBUDUN, Ergun (2014). Türk Anayasa Hukuku, Ankara: Yetkin Yayınları.
ÖZBUDUN, Ergun (2017). Türk Anayasa Hukuku, Ankara: Yetkin Yayınları.
ÖZTÜK, K. Burak (2009). Fransız ve Türk Hukukunda İdarenin Düzenleme Yetkisinin Kapsamı, Ankara: Yetkin Yayınları.
TAN, Turgut (1984). “1982 Anayasası Yönünden Yürütme Görevi ve Yetkisinin Niteliği (Güçlü Devlet ya da Güçlü Yürütme)” Anayasa Yargısı, C.1, ss.31-47.
TAN, Turgut (1986). “Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Yürütmenin Düzenleme Yetkisi”, Anayasa Yargısı, C.3., ss.203-216.
TAŞDÖĞEN, Salih (2016). “Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.65., ss. 937-966.
ULUSOY, Ali (2017). “Aralık 2016 Anayasa Teklifi Neler Getiriyor, Neler Götürüyor?”, www.anayasa.gen.tr/ulusoy-anayasa-degisikligi.pdf (Konuluş Tarihi: 17 Ocak 2017).
ÜLGEN, Özen (2018). “Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Niteliği ve Türleri”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2018/1, ss. 3-39.
YILDIRIM, Turan (2017). “Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C.23., S.2., ss. 13-28.
YÜCEL, Bülent (2004). “Hukuki İşlemlerin Sınıflandırılması Bakımından Yasama-İdare İşlevi Ayrımı ve Yasama Organının İdari İşlemleri”, Sosyal Bilimler Dergisi, 2004/1, ss. 1-18.

APA	Yeniay L, YENİAY G (2019). TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ. , 105 - 138.
Chicago	Yeniay Lokman,YENİAY Gülden TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ. (2019): 105 - 138.
MLA	Yeniay Lokman,YENİAY Gülden TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ. , 2019, ss.105 - 138.
AMA	Yeniay L,YENİAY G TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ. . 2019; 105 - 138.
Vancouver	Yeniay L,YENİAY G TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ. . 2019; 105 - 138.
IEEE	Yeniay L,YENİAY G "TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ." , ss.105 - 138, 2019.
ISNAD	Yeniay, Lokman - YENİAY, Gülden. "TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ". (2019), 105-138.

APA	Yeniay L, YENİAY G (2019). TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ. Anayasa yargısı, 36(1), 105 - 138.
Chicago	Yeniay Lokman,YENİAY Gülden TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ. Anayasa yargısı 36, no.1 (2019): 105 - 138.
MLA	Yeniay Lokman,YENİAY Gülden TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ. Anayasa yargısı, vol.36, no.1, 2019, ss.105 - 138.
AMA	Yeniay L,YENİAY G TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ. Anayasa yargısı. 2019; 36(1): 105 - 138.
Vancouver	Yeniay L,YENİAY G TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ. Anayasa yargısı. 2019; 36(1): 105 - 138.
IEEE	Yeniay L,YENİAY G "TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ." Anayasa yargısı, 36, ss.105 - 138, 2019.
ISNAD	Yeniay, Lokman - YENİAY, Gülden. "TÜRK HUKUKUNDA YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEME YETKİSİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ". Anayasa yargısı 36/1 (2019), 105-138.