Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü

Seyhan Özdemir (Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Isparta, Türkiye)
OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
9 1
Yıl: 2019 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 507 - 526 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.26466/opus.583813 İndeks Tarihi: 29-04-2021

Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü

Öz:
Bu çalışmanın amacı, kariyer yapılandırma kuramından yola çıkarak proaktif kişiliğin öğrencilerin kariyeruyum yeteneklerine etkisinde kendini yetiştirmenin durumsal aracılık rolünü tespit etmektir. Araştırmanınverileri, 234 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada anket tekniği kullanılmış olup, hazırlanan anket formukolayda örnekleme yöntemi kullanılarak araştırmacı tarafından bizzat öğrencilere ulaştırılmıştır. Anket formunda kullanılan ölçekler ise, Bateman ve Crant (1993) tarafından geliştirilen Proaktif Kişilik Ölçeği, Porathvd. (2012) tarafından geliştirilen Kendini Yetiştirme Ölçeği ve Savickas ve Porfeli (2012) tarafından geliştirilen Kariyer Uyum Yetenekleri Ölçeği kullanılmıştır. Toplanan verilerin analizinde, IBM SPSS 25 ve AMOS24 programları kullanılarak betimleyici istatistikler, doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon ve bootstrap regresyon analizleri kullanılmıştır. Yapılan analizler neticesinde, prokaktif kişilik, kariyer uyum yeteneği ve kendini yetiştirme boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca proaktif kişiliğin kariyer uyum yeteneği üzerine etkisi pozitif yönlü ve anlamlıdır. Son olarak ise, proaktif kişiliğin, kariyer uyum yeteneği üzerine etkisinde kendini yetiştirmenin aracı rolü tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

The Role of Self Thriving in the Effect of Proactive Personality on Career Adaptability

Öz:
The aim of this study is to determine the mediating role of self-thriving in the effect of proactive personality on career adaptation skills based on career structuring theory. The data of the study consisted of 234 students. The survey technique was used in the research, and the questionnaire was delivered to the students by the researcher by using convenience sampling method. The scales used in the questionnaire were: Proactive Personality Scale developed by Bateman and Crant (1993), Self-Training Scale developed by Porath et al. (2012) and Career Adaptation Capabilities Scale developed by Savickas and Porfeli (2012) was used. Descriptive statistics using IBM SPSS 25 and AMOS 24 programs, confirmatory factor analysis, correlation and bootstrap regression analyzes were used to analyze the collected data. As a result of the analyzes, it has been found that there is a positive positive relationship between proactive personality, career adaptability and self-thriving dimensions. Furthermore, proactive personality has a significant positive effect on career adaptability. Finally, it has been determined that self-thriving plays a mediating role in the effect of proactive personality on career adaptation skills.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akın, A., Abacı, R., Kaya, M., ve Arıcı, N. (2011). Kısaltılmış proaktif kişilik ölçeği’nin (KPÖ) Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. In ICES11 International Conference on Educational Sciences, June (pp. 22-25).
  • Bateman, T. S. ve Crant, J. M. (1993). The proactive component of organizational behavior: A measure and correlates. Journal of Organizational Behavior, 14(2), 103-118.
  • Brown, D. J., Cober, R. T., Kane, K., Levy, P. E., ve Shalhoop, J. (2006). Proactive personality and the successful job search: A field investigation with college graduates. Journal of Applied Psychology, 91(3), 717.
  • Cai, Z., Guan, Y., Li, H., Shi, W., Guo, K., Liu, Y., ... ,Hua, H. (2015). Selfesteem and proactive personality as predictors of future work self and career adaptability: An examination of mediating and moderating processes. Journal of Vocational Behavior, 86, 86-94.
  • Carmeli, A. ve Gittell, J. H. (2009). High-quality relationships, psychological safety, and learning from failures in work organizations. Journal of Organizational Behavior, 30(6), 709-729.
  • Duffy, R. D. (2010). Sense of control and career adaptability among undergraduate students. Journal of Career Assessment, 18(4), 420-430.
  • Fritz, M. S. veMacKinnon, D. P. (2007). Required sample size to detect the mediated effect. Psychological science, 18(3), 233-239.
  • Gupta, V. K. ve Bhawe, N. M. (2007). The influence of proactive personality and stereotype threat on women's entrepreneurial intentions. Journal of Leadership & Organizational Studies, 13(4), 73-85.
  • Gürbüz, S. ve Bayık, M. E. (2018). Aracılık modellerinin analizinde modern yaklaşım: Baron ve Kenny yöntemi artık terk edilmeli mi?. 6. Örgütsel Davranış Kongresi, Bildiriler Kitabı içinde (s.30-45) 2-3 Kasım 2018, Isparta.
  • Hartung, P. J. ve Taber, B. J. (2008). Career construction and subjective well-being. Journal of Career Assessment, 16(1), 75-85.
  • Hayes, A. F. (2018). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach (2. Baskı). New York: The Guilford Press
  • Hayes, A. F. ve Matthes, J. (2009). Computational procedures for probing interactions in OLS and logistic regression: SPSS and SAS implementations. Behavior Research Methods, 41(3), 924-936.
  • Hou, C. , Wu, L. ve Liu, Z. (2014). Effect of proactive personality and decision-making self-efficacy on career adap-tability among chinese graduates. Social Behavior and Personality, 42(6), 903-912.
  • Jiang, Z. (2017). Proactive personality and career adaptability: The role of thriving at work. Journal of Vocational Behavior, 98, 85-97.
  • Jöreskog, K. G. ve Sörborm, D. (1993). Lisrel 8: Structual equation modeling with the simples command language. Lincolnwood: Scientific Software International, Inc.
  • Kanten, S. (2012). Kariyer uyum yetenekleri ölçeği: geçerlilik ve güvenilirlik çalişmasi. Journal of Süleyman Demirel University Institute of Social SciencesYear, 2(16), 191-205.
  • Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press.
  • Koçak, Ö. F. (2017). How employees thrıve at work? Importance of relatıonshıp qualıty, person-job fıt and recovery experıences after work hours, Doctoral Thesis, Marmara Universities, Social Sciences Institute,Istanbul.
  • Lambert, T. A., Eby, L. T. ve Reeves, M. P. (2006). Predictors of networking intensity and network quality among white-collar job seekers. Journal of Career Development, 32(4), 351-365.
  • Li, Y. , Guan, Y. , Wang, F. , Zhou, X. , Guo, K. , Jiang, P. , … , Fang, Z. (2015). Big-five personality and bıs/bas traits as predictors of career exploration: The mediation role of career adaptability. Journal of Vocational Behavior, 89, 39-45
  • MacKinnon, D. P., Lockwood, C. M., Hoffman, J. M., West, S. G. Ve Sheets, V. (2002). A comparison of methods to test mediation and other intervening variable effects. Psychological methods, 7(1), 83-104.
  • Morgan, G. A., Leech, N. L., Gloeckner, G. W. ve Barret, K. C. (2004). SPSS for introductory statistics: Use and interpretation, Second Edition. Lawrance Erlbaum Associates: London.
  • Öncel, L. (2014). Career adapt-abilities scale: Convergent validity of subscale scores. Journal of Vocational Behavior, 85, 13-17.
  • Parker, S. K., Bindl, U. K. ve Strauss, K. (2010). Making things happen: A model of proactive motivation. Journal of Management, 36(4), 827-856.
  • Porath, C., Spreitzer, G., Gibson, C. ve Garnett, F. G. (2012). Thriving at work: Toward its measurement, construct validation, and theoretical refinement. Journal of Organizational Behavior, 33(2), 250-275.
  • Preacher, K. J. ve Hayes, A. F. (2004). SPSS and SAS procedures for estimating indirect effects in simple mediation models, Behavior research methods, instruments, & computers, 36(4), 717-731.
  • Presbitero, A. (2015). Proactivity in career development of employees: the roles of proactive personality and cognitive complexity. Career Development International, 20(5), 525-538.
  • Ryan, R. M., ve Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68-78.
  • Savickas, M. L. (2005). The theory and practice of career construction. (R. W. Lent ve S. D. Brown Eds.), Career development and counseling: Putting theory and research to work, içinde (s. 42-70). Hoboken, NJ: John Wiley, USA.
  • Savickas, M. L. (2011). Constructing careers: Actor, agent, and author. Journal of Employment Counseling, 48(4), 179-181.
  • Savickas, M.L. ve Porfeli, E.J. (2012). The Career Adapt-Abilities Scale: Construction, reliability, and measurement equivalence across 13 countries, Journal of Vocational Behavior, 80, 661-673.
  • Seibert, S. E., Crant, J. M., ve Kraimer, M. L. (1999). Proactive personality and career success. Journal of applied psychology, 84(3), 416-427.
  • Seibert, S. E., Kraimer, M. L., ve Liden, R. C. (2001). A social capital theory of career success. Academy of Management Journal, 44(2), 219-237.
  • Sevinç, A., ve Siyez, D. M. (2018). Öğrenci kariyer yapılandırma envanteri’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İş ve İnsan Dergisi, 5(2), 157-168.
  • Skorikov, V. B. (2007). Adolescent career development and adjustment. Career Development in Childhood and Adolescence içinde (s. 237-254). Brill Sense.
  • Teichler, U. (1999). Internationalisation as a challenge for higher education in Europe. Tertiary Education & Management, 5(1), 5-23.
  • Tladinyane, R. and Merwe, M. (2016). Career adaptability and employee engagement of adults employed in an insurance company: An exploratory study. Journal of Human Resource Management, 14 (1), 1-9.
  • Tuncer, D., Ayhan, D. Y. ve Varoğlu, D. B. (2011). Genel işletmecilik bilgileri. Siyasal Kitabevi.
  • Abid, G., Zahra, I. ve Ahmed, A. (2015). Mediated mechanism of thriving at work between perceived organization support, innovative work behavior and turnover intention. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 9(3), 982-998.
APA ÖZDEMİR S (2019). Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü. , 507 - 526. 10.26466/opus.583813
Chicago ÖZDEMİR Seyhan Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü. (2019): 507 - 526. 10.26466/opus.583813
MLA ÖZDEMİR Seyhan Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü. , 2019, ss.507 - 526. 10.26466/opus.583813
AMA ÖZDEMİR S Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü. . 2019; 507 - 526. 10.26466/opus.583813
Vancouver ÖZDEMİR S Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü. . 2019; 507 - 526. 10.26466/opus.583813
IEEE ÖZDEMİR S "Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü." , ss.507 - 526, 2019. 10.26466/opus.583813
ISNAD ÖZDEMİR, Seyhan. "Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü". (2019), 507-526. https://doi.org/10.26466/opus.583813
APA ÖZDEMİR S (2019). Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 12(1), 507 - 526. 10.26466/opus.583813
Chicago ÖZDEMİR Seyhan Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 12, no.1 (2019): 507 - 526. 10.26466/opus.583813
MLA ÖZDEMİR Seyhan Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, vol.12, no.1, 2019, ss.507 - 526. 10.26466/opus.583813
AMA ÖZDEMİR S Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 2019; 12(1): 507 - 526. 10.26466/opus.583813
Vancouver ÖZDEMİR S Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 2019; 12(1): 507 - 526. 10.26466/opus.583813
IEEE ÖZDEMİR S "Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü." OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 12, ss.507 - 526, 2019. 10.26466/opus.583813
ISNAD ÖZDEMİR, Seyhan. "Proaktif Kişiliğin Kariyer Uyum Yeteneğine Etkisinde Kendini Yetiştirmenin Rolü". OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 12/1 (2019), 507-526. https://doi.org/10.26466/opus.583813
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 17:16

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları