Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi

KAHRAMAN, Esma; ÖZVAN, Ali; TÜRKMENOĞLU, Mehmet; TAPAN, Mucip; TÜRKMENOĞLU, Zehra Funda; AKKAYA, İsmail Olgun; VAROL, Ogün Ozan; erdeve özvan, elif

Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi

Zehra Funda TÜRKMENOĞLU, (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Maden Mühendisliği Bölümü, Van, Türkiye)

Ali ÖZVAN, (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Van, Türkiye)

Elif ERDEVE ÖZVAN, (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Van, Türkiye)

Mehmet TÜRKMENOĞLU, (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Maden Mühendisliği Bölümü, Van, Türkiye)

İsmail Olgun AKKAYA, (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü, Van, Türkiye)

Ogün Ozan VAROL, (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Maden Mühendisliği Bölümü, Van, Türkiye)

Mucip TAPAN, (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Van, Türkiye)

Esma KAHRAMAN (Çukurova Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Maden Mühendisliği Bölümü, Adana, Türkiye)

Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlik Fakültesi Dergisi

4 0

Yıl: 2020 Cilt: 35 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 937 - 947 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 01-05-2021

Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi

Öz:

Doğal taşlar binalarda genellikle yapı ve kaplama taşı olarak kullanılmaktadırlar. Yangın gibi dış etkenler binalara hem yapısal hem de estetik açıdan geri dönüşü olmayan zararlar vermektedir. Yüksek sıcaklıklar doğal taşın yüzey ve içyapı özelliklerinde hasara neden olabilmektedirler. Doğal taşların bu hasardan etkilenme derecelerinin önceden bilinmesi kullanım yerinin seçilmesi açısından önemlidir. Bu çalışmada, yüksek sıcaklığın doğal taşların iç yapı, parlaklık ve pürüzlülük özelliklerine etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, doğal taş numuneleri 100oC ile 900oC arasındaki sıcaklıklara ısıtılarak bu sıcaklıklarda 1 saat bekletilmiştir. Daha sonra doğal taş numunelerinin petrografik, yüzey parlaklık ve yüzey pürüzlülük özellikleri belirlenmiştir. Sonuç olarak, yüksek sıcaklığın (700oC ve üzeri) doğal taşların mineralojik yapısında bozulmalara neden olmasından dolayı numunelerin parlaklık değerlerinde azalış ve pürüzlülük değerlerinde artış gözlenmiştir.

Anahtar Kelime:

The Influence of High Temperature on the Petrographical, Gloss and Roughness Properties of Natural Stones

Öz:

Natural stones are generally used in buildings as building and covering stones. External factors such as fire cause irreversible damage to buildings both structurally and aesthetically. High temperatures can cause damage to the surface and microstructure of natural stone. It is important to know the degree of damage of natural stones in advance in terms of choosing the place of use. In this study, the effects of high temperature on the petrographical, gloss and roughness of natural stones were investigated. To this end, natural stone samples were heated between 100oC and 900oC temperatures and kept for 1 hour at these temperatures. Then, the petrographical, gloss and roughness properties of natural stone samples were determined. As a result, a decrease in the gloss values and an increase in the roughness values of the samples were observed due to the deterioration of the mineralogical structure of natural stones at 700oC and above temperatures.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Chakrabarti, B., Yates, T., Lewry, A., 1996. Effect of Fire Damage on Natural Stonework in Buildings. Construction and Building Materials, 10 (7), 539-544.
2. Dong, Z,. Sun, Q., Ye, J., Zhan, W., 2020. Changes in Color and Roughness of Red Sandstone at High Temperatures, Bulletin of Engineering Geology and the Environment. 79, 1959-1966.
3. Sanmartín, P., Siva, B., Prieto, B., 2011. Effect of Surface Finish on Roughness, Color and Gloss of Ornamental Granites, Journal of Materials in Civil Engineering, 1239-1248.
4. Zhang, W, Sun, Q., Zhu, S., Wang, B., 2017. Experimental Study on Mechanical and Porous Characteristics of Limestone Affected by High Temperature, Applied Thermal Engineering, 110, 356-362.
5. Kılıç, O., 2006. The Influence of High Temperatures on Limestone P Wave Velocity and Schmidt Hammer Strength, Technical note, International Journal of Rock Mechanics Mining Sciences, 43, 980-986.
6. Guo, Q., Su, H., Li, J., Yin, Q., Jing, H., Yu, L., 2020. An Experimental Study on the Fracture Behaviors of Marble Specimens Subjected to High Temperature Treatment, Engineering Fracture Mechanics, 225, 106862.
7. Sarı, D., Yavuz, H., 2001. Mermer Parlaklığının Nicel Tanımı. Türkiye III. Mermer Sempozyumu (MERSEM ‘2001) Bildiriler Kitabi 3-5 Mayıs 2001/Afyon.
8. Kılıç, Ö., 2014. Application of Ultrasonic Velocity Measurement and Thermal Analysis for Determination of Limestone Quality, Physicial Problem of Mineral Processing 50, 525-533.
9. Ozguven, A., Ozcelik, Y., 2013. Investigation of Some Property Changes of Natural Building Stones Exposed to Fire and High Heat, Constr. Build. Mater. 38, 813–821.
10. Kılıç, O., 2006. Effects of Limestone Characteristics Properties of Calcination Temperature on Lime Quality, Asian Journal of Chemistry, 18(1), 655-666.
11. Sengun, N., 2014. Influence of Thermal Damage on The Physical and Mechanical Properties of Carbonate Rocks, Arab J Geosci., 5543–5551.
12. Kompanikova, Z., Heras, M.G., Michnova, J., Durmekova, T., Vlcko, J., 2014. Sandstone Alterations Triggered by Fire-Related Temperatures, Environ Earth Sci., 72, 2569–2581 DOI 10.1007/s12665-014- 3164.
13. Biró, A., Hlavicka, V., Lubló, E., 2019. Effect of Fire-Related Temperatures on Natural Stones, Construction and Building Materials, 212, 92–101.
14. Vazquez, P., Acuña, M., Benavente, D., Gibeaux, S., Navarro, I., Heras, M.G., 2016. Evolution of Surface Properties Of Ornamental Granitoids Exposed To High Temperatures, Costruction and Building Materials 104 (1), 264-275.
15. Gómez, W.S.G., Quintana,. P., Pat, A.M., Avilés, F., Crespoa, J.M., Gil, J.J.A., 2015. Thermal Effects on the Physical Properties of Limestones from the Yucatan Peninsula. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 75, 182-189.
16. Erdogan, M., 2000. Measurement of Polished Rock Surface Brightness by Image Analysis Method, Engineering Geology, 57, 65-72.
17. Heras, M.G., Vazquez, P., Carrizo, L., For,. R,. Alonso, F.J., 2010. Effects of High Temperatures in Building Granites: Micro- Cracking Patterns and Ultrasound Velocity Attenuation, Geologica Balcanica, 39(1–2), 138.
18. Cevheroğlu, S., Dağ, A., Karakuş, A., 2018. Investigation of the Effects of Marble Material Properties on the Surface Quality, Advances in Materials Science and Engineering, 4, 1-7.
19. Gürcan, S., Goktan, R.M., Yıldız, A., 2014. Effect of Mineralogical and Microstructural Properties on Surface Roughness and Gloss of Some Ornamental Marbles Subjected to Polishing Process, X-Ray Spectrometry, 43, 70-78.
20. Hajpál, M., 2006. Thermal Stresses. In Fracture and Failure of Natural Building Stones. Springer, Netherlands, 439–445.
21. Karaca, Z., 2012. Relationship Between The Mechanical Properties and The Surface Roughness of Marble, International Journal of Materials Research, 103 (5), 633-637.
22. Öcal, A.D., Dal, M., 2012. Doğal Taşlardaki Bozunmalar, Mimarlık Vakfı İktisadi İşletmesi, Müka Matbaası.
23. Allison, R.J., Bristow, G.E., 1999. The Effects of Fire on Rock Weathering: Some Further Considerations of Laboratory Experimental Simulation, Earth Surface Processes and Landforms, 24(8), 707-713.
24. Goudie, A.S., Allison, R.J., McLaren, S.J., 1992. The Relations Between Modulus of Elasticity and Temperature in the Context of The Experimental Simulation of Rock Weathering by Fire, Earth Surface Processes and Landforms, 17, 605-615.
25. TS EN 12407, 2019. Doğal taşlar-Deney yöntemleri-Petrografik inceleme, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.

APA	TÜRKMENOĞLU Z, ÖZVAN A, erdeve özvan e, TÜRKMENOĞLU M, AKKAYA İ, VAROL O, TAPAN M, KAHRAMAN E (2020). Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi. , 937 - 947.
Chicago	TÜRKMENOĞLU Zehra Funda,ÖZVAN Ali,erdeve özvan elif,TÜRKMENOĞLU Mehmet,AKKAYA İsmail Olgun,VAROL Ogün Ozan,TAPAN Mucip,KAHRAMAN Esma Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi. (2020): 937 - 947.
MLA	TÜRKMENOĞLU Zehra Funda,ÖZVAN Ali,erdeve özvan elif,TÜRKMENOĞLU Mehmet,AKKAYA İsmail Olgun,VAROL Ogün Ozan,TAPAN Mucip,KAHRAMAN Esma Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi. , 2020, ss.937 - 947.
AMA	TÜRKMENOĞLU Z,ÖZVAN A,erdeve özvan e,TÜRKMENOĞLU M,AKKAYA İ,VAROL O,TAPAN M,KAHRAMAN E Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi. . 2020; 937 - 947.
Vancouver	TÜRKMENOĞLU Z,ÖZVAN A,erdeve özvan e,TÜRKMENOĞLU M,AKKAYA İ,VAROL O,TAPAN M,KAHRAMAN E Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi. . 2020; 937 - 947.
IEEE	TÜRKMENOĞLU Z,ÖZVAN A,erdeve özvan e,TÜRKMENOĞLU M,AKKAYA İ,VAROL O,TAPAN M,KAHRAMAN E "Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi." , ss.937 - 947, 2020.
ISNAD	TÜRKMENOĞLU, Zehra Funda vd. "Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi". (2020), 937-947.

APA	TÜRKMENOĞLU Z, ÖZVAN A, erdeve özvan e, TÜRKMENOĞLU M, AKKAYA İ, VAROL O, TAPAN M, KAHRAMAN E (2020). Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlik Fakültesi Dergisi, 35(4), 937 - 947.
Chicago	TÜRKMENOĞLU Zehra Funda,ÖZVAN Ali,erdeve özvan elif,TÜRKMENOĞLU Mehmet,AKKAYA İsmail Olgun,VAROL Ogün Ozan,TAPAN Mucip,KAHRAMAN Esma Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlik Fakültesi Dergisi 35, no.4 (2020): 937 - 947.
MLA	TÜRKMENOĞLU Zehra Funda,ÖZVAN Ali,erdeve özvan elif,TÜRKMENOĞLU Mehmet,AKKAYA İsmail Olgun,VAROL Ogün Ozan,TAPAN Mucip,KAHRAMAN Esma Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlik Fakültesi Dergisi, vol.35, no.4, 2020, ss.937 - 947.
AMA	TÜRKMENOĞLU Z,ÖZVAN A,erdeve özvan e,TÜRKMENOĞLU M,AKKAYA İ,VAROL O,TAPAN M,KAHRAMAN E Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlik Fakültesi Dergisi. 2020; 35(4): 937 - 947.
Vancouver	TÜRKMENOĞLU Z,ÖZVAN A,erdeve özvan e,TÜRKMENOĞLU M,AKKAYA İ,VAROL O,TAPAN M,KAHRAMAN E Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlik Fakültesi Dergisi. 2020; 35(4): 937 - 947.
IEEE	TÜRKMENOĞLU Z,ÖZVAN A,erdeve özvan e,TÜRKMENOĞLU M,AKKAYA İ,VAROL O,TAPAN M,KAHRAMAN E "Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi." Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlik Fakültesi Dergisi, 35, ss.937 - 947, 2020.
ISNAD	TÜRKMENOĞLU, Zehra Funda vd. "Yüksek Sıcaklığın Doğal Taşların Petrografik, Parlaklık ve Pürüzlülük Özelliklerine Etkisi". Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlik Fakültesi Dergisi 35/4 (2020), 937-947.