PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI
Yıl: 2019 Cilt: 17 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 358 - 373 Metin Dili: Türkçe DOI: http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 İndeks Tarihi: 03-05-2021
PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI
Öz: Bu çalışma, Pilotlar Vakfı üyesi olarak aktif çalışma hayatını sürdüren 654 kişiye sosyal ve kültürel imkanlar, yönetim sistemi ve arşiv ve dış paydaşların kullanımı gibi faktörleri arttırmaya yönelik hazırlanan Pilotlarda Ekip Kaynak Yönetimi Ölçeği’nin (PEKYÖ) geçerlilik ve güvenilirliğinin sağlanması amacıyla yapılmıştır. Gerçekleştirilen açıklayıcı ve doğrulayıcı analizler sonucunda, anketin 5’li likert tipi, 3 alt boyutlu (sosyal ve kültürel imkanlar, yönetim sistemi ve arşiv, dış paydaşlar), 20 sorudan oluşan yapısı belirlenmiştir. Ölçeğin faktör yükleri 0,524 ile 0,797 arasında değişmektedir. Ölçeğin 3 faktörlü yapısının doğrulanması amacıyla yapılan doğrulayıcı faktör analizinde en çok olabilirlik kestirim yöntemi ile elde edilen Ki-Kare değeri 508,273 (sd=149, p<0,001) olarak bulunmuştur. Uyum indeksleri (GFI=0,927, AGFI=0,897, CFI=0,947, RMSEA=0,061, RMR=0,069) kabul edilebilir olup, ölçeğin yapısal geçerliliği sağlanmıştır. Ölçeğin güvenilirliliğini ölçmek amacıyla kullanılan Cronbach’s Alpha katsayısı 20 soru için 0,923 değeri belirlenmiştir. Analizler ölçeğin pilotların ekip kaynak yönetimi çerçevesinde belirlenen faktörlerin kullanımını arttırmaya yönelik olarak geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelime: PILOTS CREW RESOURCE MANAGEMENT SCALE: VALIDITY AND RELIABILITY STUDY
Öz: This study has been prepared for the members of Pilots Foundation with asking a sample of 654people about social and cultural opportunities, management system and archive and factors to increasethe use of external stakeholders determined for Pilots Crew Resource Management Scale (PCRMS) forensuring validity and reliability. As a result of the analysis of explanatory and validated results, thequestionnaire consisted of 3 sub-dimensions (social and cultural facilities, management system andarchive, external stakeholders), 20 questions to constitute a structure. The factor loadings of scale ranged from 0.524 to 0.797. In the confirmatory factor analysis conducted to confirm 3-factor structureof scale, chi-square value obtained with the most likelihood estimation method was found to be 508,273(SD = 149, P <0,001). Conformity indexes (GFI = 0.927, AGFI = 0.897, CFI = 0.947, RMSEA = 0.061,RMR = 0.069) are acceptable and structural validity of scale is ensured. The Cronbachs’ Alphacoefficient which was used to measure the reliability of scale, was determined as 0,923 for 20 questions.The analysis shows that scale is valid and reliable for increasing use of factors determined by the pilotsin crew resource management framework
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Büyüköztürk, Ş. (2016) ‘‘Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum’’, 22. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Creswell, J. W. (2003) ‘‘Research Design: Qualitative, Quantitative and Mixed Methods Approaches’’, California: Sage Publications.
- Capik, C. ve Gozum, S. (2011) ‘‘Development and Validation of Health Beliefs Model Scale for Prostate Cancer Screenings (HBM-PCS): Evidence from Exploratory and Confirmatory Factor Analyses’’, Eur J Oncol Nurs. 15(5), 478-485.
- Çokluk Ö, Şekercioğlu G. ve Büyüköztürk Ş. (2010) ‘‘Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları’’, Ankara: Pegem.Net., 275-285.
- Fischer, U. ve Orasanu, J. (1999) “Say It Again, Sam! Effective Communication Strategies to Mitigate Pilot Error”, 10th. International Symposium on Aviation Psychology, Columbus, OH.
- Guba, E. G. ve Lincoln, Y. S. (1982) ‘‘Epistemological and Methodological Bases of Naturalistic İnquiry’’, Educational Communication & Technology Journal, 30(4), 233-252.
- Hawkins, F. H. ve Orlady, H. W. (1993) ‘‘Human Factors in Flight’’, ed. By Or ady.
- Hawkins, F. H. ve Orlady, H. W. (1999) ‘‘Human Factors in Flight’’, ed. By Or ady.
- Helmreich, R. L. (1999) “Building Safety on the Three Cultures of Aviation”, In Proceeding of the IATA Human Factor Seminar, ss. 39-43, Bangkok, Thailand, August12, 1998.
- Helmreich, R. L. (2000) “Culture and Error in Space: Implications from Analog Environments”, Aviation, Space and Environmental Medicine, 71(9-11), 133-139.
- Helmreich, R. L. ve Merritt, A. C. (1998) ‘‘Culture at Work in Aviation and Medicine National, Organizational and Professional Influences’’, Ashgate Publishing Limited, Gower House, Croft Road, Aldershot Hampshire GU 11 3HR, England.
- Helmreich, R. L. ve Merritt, A. C. (2000) “Safety and Error Management: The Role of Crew Resource Management”, Aviation Resource Management, Aldershot, UK: Ashgate, 107-119.
- Helmreich, R. L., Merritt, A .C. ve Wilhelm, J. A. (1999) “The Evolution of Crew Resource Management Training in Commercial Aviation”, International Journal of Aviation Psychology, 9(1), 19-32.
- Hinkle D. E., Wiersma W. ve Jurs S. G. (2003) ‘‘Applied Statistics for the Behavioral Sciences’’, 5th ed., Boston: Houghton Mifflin.
- Houser, J. (2015) ‘‘Nursing Research: Reading, Using, and Creating Evidence’’, 3rd ed., Burlington: Jones ve Bartlett Learning. http://merttr.blogspot.com/2007/06/faktor-analizigecerlilikguvenilirlik.html, [Erişim Tarihi: 09.09.2018].
- http://www.kokpit.aero/crm-asagi-crm-yukari?writer=15, (Erişim Tarihi: 25.03.2019).
- Hu, L. T. ve Bentler, P. M. (1999) ‘‘Cut off Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives’’, Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
- Klinect, J. (2005) “Line Operations Safety Audit: A Cockpit Observation Methodology for Monitoring Commercial Airline Safety Performance”, Doctoral Dissertation, The University of Texas at Austin.
- Krefting, L. (1991) ‘‘Rigor in Qualitative Research: the Assessment of Trustworthiness’’, The American Journal of Occupational Therapy, 45(3), 214-222.
- Merriam, S. B. (2013) ‘‘Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber’’, Çev. Turan, S., Ankara: Nobel Yayıncılık (Özgün Çalışma, 2009).
- Merritt, A. C. (1994) “Cross-Cultural Issues in CRM Training”, ICAO Flight Safety and Human Factors Amsterdam Seminerinde sunulmuştur.
- Merritt, A. C. (2000) “Culture in the Cockpit: Do Hofstede’s Dimensions Replicate?”, Journal of Cross Cultural Psychology, 31(1), 283-301.
- Merritt, A. C. ve Helmreich, R. L. (1996) “Human Factors on the Flight Deck: The Influence of National Culture”, Journal of Cross-Cultural Psychology, 27(1), 5-24.
- Merritt, A. ve Ratwatte, S. (2003) ‘‘Who Are You Calling A Safety Threat? A Debate on Safety in Mono Versus Multi-Cultural Cockpits’’, University of Texas.
- Musson, D. M. (2003) “Personality Determinants of Professional Culture: Evidence from Astronauts, Pilots and Physicians”, Doktora tezi, The University of Texas.
- Özdamar K. (2004) ‘‘Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi’’, 5. Baskı. Eskişehir. Kaan Kitabevi, 345-500, 379-412.
- Portney L. G. ve Watkins M. P. (1993) ‘‘Foundation of Clinical Research’’, 42-44, 56-57, 72-73.
- Reason, J. (2000) “Human Error: Models and Management”, Education and Debate, BMJ, Vol. 320.
- Robson C. (1998) ‘‘Real World Research’’, 6. Edt. Oxford UK. Blackwell Publishers Ltd., 66-75, 220- 250.
- Salas, E., Burke, C. S., Bowers, C. A. ve Wilson, K. A. (2001) ‘‘Team Training İn The Skies: Does Crew Resource Management (CRM) Training Work?’’, Human Factors, 43(4), 641-674.
- Schreiber J. B., Nora A., Stage F. K., Barlow E. A. ve King J. (2016) ‘‘Reporting Structural Equation Modeling and Confirmatory Factor Analysis Results: A Review’’, The Journal of Educational Research. 99(6), 323-338.
- Sexton, J. B., Thomas, E. J. ve Helmreich, R. (2000) “Error, Stress, and Teamwork in Medicine and Aviation Cross Sectional Surveys”, BMJ, Vol.320.
- Steiger, J. H. (2007) ‘‘Understanding the Limitations of Global Fit Assessment in Structural Equation Modeling’’, Personality and Individual Differences, 42(5), 893-898.
- Streubert, H. J. ve Carpenter, D. R. (2011) ‘‘Qualitative Research in Nursing’’, 5th ed., Philadelphia: Lippincott Williams ve Wilkins.
- Şencan H. (2005) ‘‘Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Geçerlilik ve Güvenilirlik’’, 1.Basım. Ankara. Seçkin Yayıncılık, 50-420.
- Şenocak, M. Ş. (1998) "Fate Of Abstracts Presented At The Annual Scientific Meeting Of The Undersea’’, Journal Of Clinical Neurophysiology, 28, 51-55.
- Thaden, T. L. ve Steelman, K. S. (2005) “Classifying Crew Performance Failures in Commercial Aviation Accidents: Can We Get the Numbers Right?”, Safety Across High-Consequences Industries Konferansı, St. Louis.
- Thomas, M. J. W. ve Petrilli R. M. (2006) “Crew Familiarity: Operational Experience, NonTechnical Performance, and Error Management”, Aviation, Space, and Environmental Medicine, 77(1), 41-45.
- Wheaton, B., Muthen, B., Alwin, D. F. ve Summers, G. F. (1977) ‘‘Assessing Reliability and Stability in Panel Models’’, San Francisco: Jossey-Bass, 84-136.
- Whittemore, R., Chase, S. K. ve Mandle, C. L. (2001) ‘‘Validity in Qualitative Research: Qualitative Health Research’’, 11(4), 522-537.
- Yıldırım A. ve Şimşek H. (2006) ‘‘Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri’’, 6. Baskı. Ankara. Seçkin Yayıncılık, 255-273.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013) ‘‘Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri’’, 9. Baskı. Ankara, Seçkin Yayıncılık.
| APA | İnan T (2019). PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI. , 358 - 373. http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
| Chicago | İnan Tüzün Tolga PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI. (2019): 358 - 373. http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
| MLA | İnan Tüzün Tolga PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI. , 2019, ss.358 - 373. http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
| AMA | İnan T PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI. . 2019; 358 - 373. http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
| Vancouver | İnan T PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI. . 2019; 358 - 373. http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
| IEEE | İnan T "PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI." , ss.358 - 373, 2019. http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
| ISNAD | İnan, Tüzün Tolga. "PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI". (2019), 358-373. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
| APA | İnan T (2019). PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17(3), 358 - 373. http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
| Chicago | İnan Tüzün Tolga PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 17, no.3 (2019): 358 - 373. http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
| MLA | İnan Tüzün Tolga PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, vol.17, no.3, 2019, ss.358 - 373. http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
| AMA | İnan T PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2019; 17(3): 358 - 373. http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
| Vancouver | İnan T PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2019; 17(3): 358 - 373. http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
| IEEE | İnan T "PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI." Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17, ss.358 - 373, 2019. http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
| ISNAD | İnan, Tüzün Tolga. "PİLOTLARDA EKİP KAYNAK YÖNETİMİ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİKÇALIŞMASI". Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 17/3 (2019), 358-373. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.11611/yead.545638 |
