Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi

ÇOKLUK, Erdem; Şekeroğlu, Mehmet Ramazan; Tunalı Çokluk, Selin; Nogay, Fatıma Betül

Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi

Erdem ÇOKLUK, (Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya AD, Sakarya, Türkiye)

Fatıma Betül TUNCER, (Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya AD, Sakarya, Türkiye)

Mehmet Ramazan ŞEKEROĞLU, (Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya AD, Sakarya, Türkiye)

Selin TUNALI ÇOKLUK (Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü AR-GE Birimi, Sakarya, Türkiye)

Türk Klinik Biyokimya Dergisi

3 1

Yıl: 2020 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 33 - 41 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-05-2021

Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi

Öz:

Amaç: Çalışmanın amacı numune ret nedenlerini kalite indikatörleri aracılığıyla ve altı sigma süreciyle değerlendirmek, ret nedenlerinin kabul edilebilirliğini belirlemek ve takip süreci içerisinde iyileştirmektir. Gereç ve Yöntem: Veriler laboratuvar bilgi yönetim sisteminden (LBYS) elde edildi. Ret nedenleri IFCC kalite göstergelerinin harmonizasyonu önem derecesi 1’e göre gruplandırıldı. Pareto analizi yapıldı. Milyon fırsattaki kusur sayısı (MYFO) ve altı sigma seviyeleri hesaplandı. Bulgular: Merkez laboratuvar toplam ret oranı % 0.346, acil laboratuvarda ise %1.083 olarak hesaplandı. Ret nedenleri sırasıyla, tüm hastanede ‘’Hemolizli Örnek, Pıhtılı Örnek, Yanlış Dolum Seviyesi; Acil Serviste Hemolizli Örnek, Pıhtılı Örnek’’; yatan hastalarda ‘’Hemolizli Örnek, Yanlış Dolum Seviyesi, Diğer’’; ve poliklinik hastalarında da ‘’Hemolizli Örnek, Pıhtılı Örnek, Yanlış Dolum Seviyesi ‘’ olarak belirlendi. ‘’Hemolizli örnek’’ için sigma değeri yatan hastalar,poliklinik hastaları, acil servis ve tüm hastanede sırasıyla 4.6; 4.4; 4.1; 4.5, ‘’Pıhtılı örnek’’ için ise aynı sırayla 4.9; 4.5; 4.2; 4.7, olarak bulundu. Bunların dışındaki diğer ret nedenlerinin hepsinin sigma değeri >4.6 olarak saptandı. Sonuç: Çalışmada tüm hastane ve bölüm bazında (yatan, poliklinik, acil) numune ret sıklığımız kabul edilebilir düzeyde bulunmuştur. Sigma değerlerini yükselterek mevcut kaliteyi daha da arttırmak için hata oranlarının klinik ve neden bazlı analizinin düzenli olarak yapılması gerektiğini düşünüyoruz.

Anahtar Kelime:

Determination of Six Sigma Level with Pareto Analysis of Sample Rejection Reasons

Öz:

Aim: The aim of the study was to evaluate the sample rejections reasons by the quality indicators and six sigma process, to determine the acceptability of the rejection reasons and to improve them during the follow-up process.Material and Method: The data were obtained from the laboratory information management system (LIS). The rejection reasons were grouped according to IFCC harmonization of the quality indicators severity level 1. Pareto analysis was done. The defects per million opportunities (DPMO) and six sigma levels were calculated.Results: The total sample rejection rate was 0.346% in the central laboratory and 1.083% in the emergency laboratory. Rejection reasons were; Hemolysis Sample, Clotted Sample, Incorrect Fill Level in the hospital, Hemolysis Sample, Clotted Samples in the Emergency Department, Hemolysis Sample, Incorrect Fill Level, Other in outpatients clinic, Hemolysis Sample, Clotted Sample, Incorrect Filling Level in inpatients clinic respectively. Sigma value for "Hemolysis sample"; inpatients, outpatient clinics, emergency room and the entire hospital were 4.6; 4.4; 4.1; 4.5 respectively and for the clotted sample Sigma value were 4.9; 4.5; 4.2; 4.7 respectively. The sigma value of all the other rejection causes were determined as >4.6. Conclusion: In thıs study, the frequency of sample rejection on the basis of hospital and department (inpatient, outpatient, emergency) was found to be acceptable. To increase the current quality by increasing the Sigma values; we think that clinical and cause based analysis of error rates should be done regularly.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1.Plebani M, Astion ML, Barth JH, Chen W, César AOG, Mercedes IE et. al: Harmonization of quality indicators in laboratory medicine. A preliminary consensus. Clin Chem Lab Med 2014;52(7):951-8.
2.Taga Y, Aslan D, Güner G, Kutay ZF. Tıbbi Laboratuvarlarda Standardizasyon ve Kalite Yönetimi. TBD Yayınları, Ankara 2000.
3.Dağlıoğlu, G. Klinik laboratuvarlarda kalite yönetimi: altı sigma protokolünün uygulanması. (Yayınlan-mamış uzmanlık tezi). Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı. 2008.
4.Coskun A. Six Sigma and laboratory consultation. Clin Chem Lab Med 2007;45(1):121-3.
5.Black K, Revere L. Six Sigma Aries From The Ashes Of TQM With A Twist. International Journal Of Health Care Quality Assurance 2006;19(3): 259-66.
6.Aslan D, Demir S. Laboratuvar Tıbbında Altı Sigma Kalite Yönetimi. Turk J Biochem 2005;30(4): 272- 78.
7.Pande PS, Neuman RP, Cavanagh RR. Six Sigma Yolu. Güder N, Tokcan G, editör. Six Sigma Yolu. 1. Baskı. İstanbul. Klan Yayınları;2000.
8.Center T H. Üçüncü Basamak Sağlık Merkezinin Parazitoloji Laboratuvarında Analiz Öncesi Sürecin Kalite Belirteçleri ve Altı Sigma Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Mikrobiyol Bul 2019;53(3): 319-29.
9.Kazmierczak SC. Laboratory quality control using patient data to ases analytical performance. Clin Chem Lab Med 2003; 41(5):617- 27.
10.Nevalainen D, Berte L, Kraft C, Leigh E, Picaso L, Morgan T. Evaluating laboratory performance on quality indicators with the six sigma scale. Arch Pathol Lab Med 2000; 124: 516-519.
11.Plebani M, Lippi G. To err is human. To misdiagnose might be deadly. Clin Biochem 2010;43(1-2):1-3.
12.Sciacovelli L, O’Kane M, Skaik YA, Caciagli P, Pellegrini C, Da Rin G et al. Quality Indicators in Laboratory Medicine: from theory to practice. Preliminary data from the IFCC Working Group Project “Laboratory Errors and Patient Safety”. Clin Chem Lab Med 2011;49(5):835–44.
13.Westgard JO. Six Sigma Basics: six sigma calculators.(https://www.westgard.com/six-sigma-calculators.htm) (Erişim: 15.02.20)
14.Plebani M, Sciacovelli L, Aita A, Pelloso M, Chiozza ML. Performance criteria and quality indicators for the pre-analytical phase. Clin Chem Lab Med 2015;53(6):943-8.
15.Ercan, Ş. Reddedilen Numune Sıklığının Altı Sigma Kullanılarak Değerlendirilmesi. Türk Klinik Biyokimya Derg 2016; 14(1): 32-39
16.Green SF. The cost of poor blood specimen quality and errors in preanalytical processes. Clin Biochem 2013;46(13-14):1175-9. ,
17.Özcan O, Güreser A. Analiz öncesi (preanalitik) hata kaynakları ve eğitimin hata önlemedeki rolü. Dicle Tıp Dergisi 2012; 39(4): 530-24.
18.Guimarães AC, Wolfart M, Brisolara ML, Dani C.Causes of rejection of blood samples handled in the clinical laboratory of a University Hospital in Porto Alegre. Clin Biochem 2012;45(1-2):123-6.
19.Lay IS, Pınar A, Akbıyık F. Classification of reasons for rejection of biological specimens based on prepreanalytical processes to identify quality indicators at a university hospital clinical laboratory in Turkey. Clin Biochem 2014;47(12):1002-5.
20.Atay A, Demir L, Cuhadar S, Saglam G, Unal H, Aksun S et al. Clinical biochemistry laboratory rejection rates due to various types of preanalytical errors. Biochem Med 2014;24(3):376-82.
21.Dale Jane C, Novis David A. Outpatient phlebotomy success and reasons for specimen rejection: a Qprobes study. Arch Pathol Lab Med 2002; 126(4): 416-9.
22.Stark A, Jones B, Chapman D, Well K, Krajenta R, Meier FA, et al. Clinical Laboratory Specimen Rejection- Association With the Site Patient Care and Patients Characteristics: findings from a single health care organization. Arch Pathol Lab Med 2007; 131: 588-592.
23.Aksun S, Erbak Yılmaz H. Doğru Ve Zamanında Tıbbi Biyokimya Laboratuvar Sonuçları ve Preanalitik Hatalar. STED / Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2019;28(5):353-58.
24.Ekinci A. Laboratuvarımızın Preanalitik Numune Red Analizi ve Eğitimin Etkisi. Van Tıp Derg. 2019;26(1)70-84

APA	ÇOKLUK E, Nogay F, Şekeroğlu M, Tunalı Çokluk S (2020). Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi. , 33 - 41.
Chicago	ÇOKLUK Erdem,Nogay Fatıma Betül,Şekeroğlu Mehmet Ramazan,Tunalı Çokluk Selin Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi. (2020): 33 - 41.
MLA	ÇOKLUK Erdem,Nogay Fatıma Betül,Şekeroğlu Mehmet Ramazan,Tunalı Çokluk Selin Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi. , 2020, ss.33 - 41.
AMA	ÇOKLUK E,Nogay F,Şekeroğlu M,Tunalı Çokluk S Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi. . 2020; 33 - 41.
Vancouver	ÇOKLUK E,Nogay F,Şekeroğlu M,Tunalı Çokluk S Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi. . 2020; 33 - 41.
IEEE	ÇOKLUK E,Nogay F,Şekeroğlu M,Tunalı Çokluk S "Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi." , ss.33 - 41, 2020.
ISNAD	ÇOKLUK, Erdem vd. "Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi". (2020), 33-41.

APA	ÇOKLUK E, Nogay F, Şekeroğlu M, Tunalı Çokluk S (2020). Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi, 18(1), 33 - 41.
Chicago	ÇOKLUK Erdem,Nogay Fatıma Betül,Şekeroğlu Mehmet Ramazan,Tunalı Çokluk Selin Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi 18, no.1 (2020): 33 - 41.
MLA	ÇOKLUK Erdem,Nogay Fatıma Betül,Şekeroğlu Mehmet Ramazan,Tunalı Çokluk Selin Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi, vol.18, no.1, 2020, ss.33 - 41.
AMA	ÇOKLUK E,Nogay F,Şekeroğlu M,Tunalı Çokluk S Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi. 2020; 18(1): 33 - 41.
Vancouver	ÇOKLUK E,Nogay F,Şekeroğlu M,Tunalı Çokluk S Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi. 2020; 18(1): 33 - 41.
IEEE	ÇOKLUK E,Nogay F,Şekeroğlu M,Tunalı Çokluk S "Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi." Türk Klinik Biyokimya Dergisi, 18, ss.33 - 41, 2020.
ISNAD	ÇOKLUK, Erdem vd. "Numune Ret Nedenlerinin Pareto Analizi Eşliğinde Altı Sigma Düzeyinin Belirlenmesi". Türk Klinik Biyokimya Dergisi 18/1 (2020), 33-41.