Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 69 Sayfa Aralığı: 499 - 520 Metin Dili: Türkçe DOI: doi.org/10.14222/Turkiyat4390 İndeks Tarihi: 09-05-2021

Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat

Öz:
Osmanlı Devleti’nde Tanzimat sonrasıgerçekleşen reformlardan biri de mülki sistemintaşra idaresinde yeniden yapılanmasıdır. Özellikle1871 Vilayet Nizamnamesi ile vilayet, sancak vekaza idaresinde köklü değişiklikler gerçekleşmiştir.Nizamnamelere göre kurulan meclisler,mahkemeler, kalemler ve kurulların gayesi devletmerkezine uzak bölgelerin Tanzimat’a uygun birşekilde işlerliğini ölçmeye yönelik olmuştur. 1871Vilayet Nizamnamesi’nin Osmanlı taşrasınagetirmiş olduğu düzenin yansımalarınıngörülebileceği en iyi kaynakları ise vilayetsalnameleri oluşturmaktadır. Bu salnamelerinhazırlanması ve yayımlanması noktasında bazıvilayetlerin nizamnamelerde belirtildiği şekildetitizlik gösterdiği bilinmektedir. Kimi vilayet idaresihemen her yıl salname yayımlarken, bazıları birkaçsalname ile yetinmiştir. Çalışma konusunuilgilendiren Erzurum Vilayet Salnameleri de ilk kez1870 tarihinde yayımlanmaya başlamış ve belliaralıklarla 1900 tarihine kadar 15 defayayımlanmıştır. Taşra idaresi üzerine detaylı bilgilersunan bu salnamelerden yakın dönem Erzurumbölgesi tarihinin sosyal, iktisadi, idari, ekonomik veaskeri yapısına ilişkin bilgiler edinmek mümkündür.Lokal çalışmalar noktasında ihtiyaca cevap verenvilayet salnameleri, çalışmanın ana kaynağınıoluşturmaktadır. Bu çalışmada, Erzincan Sancağıidaresi yıllara göre Erzurum Vilayet Salnameleriışığında incelenmiştir. Ayrıca sancağın idaritaksimatında görülen değişim ve gelişmelerdeğerlendirilerek 19. yüzyıl Osmanlı taşra idaresialanındaki çalışmalara katkı sağlanmayaçalışılmıştır.
Anahtar Kelime:

Administrative Division in The Erzincan Sanjak According to Erzurum Provincial Yearbooks

Öz:
One of the reforms that took place in the Ottoman Empire after the Tanzimat Reforms was the restructuring of the civilian administration system in the framework of provincial administration. Especially with the Provincial Regulation of 1871, radical changes took place in the administration of provinces, sanjaks, and districts. The purpose of the assemblies, courts, offices, and boards established in line with regulations was to inspect whether regions far from the state center were being administered in accordance with the Tanzimat Reforms. Provincial yearbooks present the best sources to see the reflections of the order brought about to the Ottoman provinces by the 1871 Provincial Regulation. It is known that some provinces were meticulous in the preparation and publication of these yearbooks, as stipulated in the regulations. While some provincial administrations published yearbooks almost every year, some of them published only a few over the years. The Erzurum Provincial Yearbooks, which concern the subject of this study, started to be published for the first time in 1870 and were published periodically 15 times until 1900. From these yearbooks, which provide detailed information on provincial administration, it is possible to obtain information about the recent-era Erzurum in terms of its social, economic, administrative, economic, and military structures. Provincial yearbooks, which fulfill the need for sources in local studies, constitute the main source of this study. This article aims to contribute to the studies on the 19th century provincial administration of the Ottoman Empire by examining the administration of the Erzincan Sanjak by years in light of its provincial yearbooks and evaluating the changes and developments in the administrative division of this sanjak.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi
  • BOA., A.MKT.MHM.425/93.
  • Erzurum Vilayet Salnamesi,1870,93-101
  • Erzurum Vilayet Salnamesi, 1871, 91-97
  • Erzurum Vilayet Salnamesi,1872,93-106
  • Erzurum Vilayet Salnamesi,1873,82-89
  • Erzurum Vilayet Salnamesi,1874,83-89
  • Erzurum Vilayet Salnamesi,1875,83-89
  • Erzurum Vilayet Salnamesi,1876, 109-114
  • Erzurum Vilayet Salnamesi,1877, 92-105
  • Erzurum Vilayet Salnamesi,1882,132-140
  • Erzurum Vilayet Salnamesi,1887, 267-277
  • Erzurum Vilayet Salnamesi,1892, 170-184
  • Erzurum Vilayet Salnamesi,1894,223-229
  • Erzurum Vilayet Salnamesi,1897, 213-234
  • Erzurum Vilayet Salnamesi, 1899, 240-261
  • Erzurum Vilayet Salnamesi,1900,229-233
  • Birol, Nurettin. (2020) 19. Yüzyılda Erzincan Tanzimat’tan Birinci Dünya Savaşına Kadar (1839-1914), Erzincan.
  • Ceylan, Alpaslan, Üngör, İbrahim. (2018) Eski Çağ'da Erzincan Kaleleri, Erzurum
  • Çadırcı, Musa. (2013) Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, TTK., Ankara
  • Demir, Abdullah. (2017) “Osmanlı Devleti’nde Kadılar ve Naipler”, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1), 34-37.
  • Demirci., Akmandar, (2019) Osmanlı Devleti’nde Taşra Ticaret Mahkemeleri (Beyrut, İzmir, Selanik ve Ankara Örnekleri), Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Ankara.
  • Dolun, Leyla., Oğuzhan Önen, Mehmet Oğuzhan. (2017) Erzincan İli Uygun Yatırım Konuları Araştırması, Teknoloji, Araştırma ve İş geliştirme Daire Başkanlığı, Ankara.
  • Ekinci, Ekrem Buğra. (2017) Osmanlı Mahkemeleri Tanzimat ve Sonrası, İstanbul.
  • Gençoğlu, Mustafa. (2011) “1864 ve 1871 Vilâyet Nizamnamelerine Göre Osmanlı Taşra İdaresinde Yeniden Yapılanma”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2(1), 20-50.
  • Gül, Abdülkadir. (2013) “Erzincan Kazası’nın Yerleşme Özellikleri (XVI-XX Yüzyıllar Arası)”, EÜSBED [VI] 1, cilt.6, 57-94.
  • Gül, Abdülkadir, Başıbüyük, Adem. (2011) Bir Tarihi Coğrafya İncelemesi: (Osmanlı’dan Cumhuriyete Erzincan Kazası), Erzurum.
  • Gül, Abdülkadir. (2009) “1642-1643 Tarihli Avarız Defterlerine Göre Erzincan Şehri”, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S 15.
  • Kara, Ahmet Sinan. (2011) Osmanlı Devleti’nin Son Yüzyılında Müftülük: Müftülerin Eğitim, Tayin, Azil ve Sosyal Hayattaki Konumları, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Karadeniz, Vedat. (2018) “Erzincan İlindeki İdari Yerleşmenin Toponomik Açıdan Sınıflandırılması”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, XI-II, 181- 197
  • Kayalan, Ferruh. (2017) “Geçmişte Erzincan Şehrinin Sosyoekonomik ve Kültürel Yapısı”, Cappadocia Journal Of History and Social Sciences, Cilt 9, Ekim 2017, 152-174.
  • Ortaylı, İlber. (2011) Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahallî İdareleri (1840-1880), TTK.
  • Şahin, Tahir Erdoğan. (2017) Erzincan Yukarı Ülkenin Kadim Cenneti, Erzincan Valiliği Kültür Yayınları, Ankara
  • Şemseddin Sami (2005) Kâmûs-ı Türkî, Cilt 1-2, İstanbul.
  • Parlak, Nizamettin. (2016) “Klasik Kaynaklarda Erzincan'ın Yeri ve Önemi”, Erzincan Üniversitesi Uluslararası Sempozyumu 28 Eylül-1 Ekim 2016 Erzincan Bildiriler C. 1.
  • Avcı, Casim.“Naip”, DİA, https://islamansiklopedisi.org.tr/naip, 29.03.2020.
  • Erzincan Belediyesi, “Coğrafya”, https://www.erzincan.bel.tr/belediyeyazilari/8/CO%C4%9ERAFYA, 22.03.2020.
  • Erzincan Valiliği, “Erzincan”, http://www.erzincan.gov.tr/ilcelerimiz, 22.03.2020. İpşirli, Mehmet. “Naip”, DİA, https://islamansiklopedisi.org.tr/naip#2-osmanlilarda, 27.04.2020.
  • Kenanoğlu, Macit. “Nizamiye Mahkemeleri”, DİA, https://islamansiklopedisi.org.tr/nizamiye-mahkemeleri, 13.06.2020.
  • Miroğlu, İsmet.“Erzincan”, DİA.,https://islamansiklopedisi.org.tr/erzincan, 21.03.2020.
  • Örenç, Ali Fuat. “Mutasarrıf” DİA, https://islamansiklopedisi.org.tr/mutasarrif, 03.04.2020.
  • Seyitdanlıoğlu, Mehmet. “Yerel Yönetim Metinleri VI: 1871 Vilayet Nizamnamesi ve Getirdikleri”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 5, Sayı 5 Eylül 1996, 89-103, http://yunus.hacettepe.edu.tr/~mehmets/yerelyonetimmetinleri6.pdf, 03.04.2020.
  • Tunceli Valiliği, “Pülümür”, http://tunceli.gov.tr/pulumur, 01.07.2020.
APA Karabulut A, Tercan H (2020). Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat. , 499 - 520. doi.org/10.14222/Turkiyat4390
Chicago Karabulut Asuman,Tercan Hatice Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat. (2020): 499 - 520. doi.org/10.14222/Turkiyat4390
MLA Karabulut Asuman,Tercan Hatice Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat. , 2020, ss.499 - 520. doi.org/10.14222/Turkiyat4390
AMA Karabulut A,Tercan H Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat. . 2020; 499 - 520. doi.org/10.14222/Turkiyat4390
Vancouver Karabulut A,Tercan H Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat. . 2020; 499 - 520. doi.org/10.14222/Turkiyat4390
IEEE Karabulut A,Tercan H "Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat." , ss.499 - 520, 2020. doi.org/10.14222/Turkiyat4390
ISNAD Karabulut, Asuman - Tercan, Hatice. "Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat". (2020), 499-520. https://doi.org/doi.org/10.14222/Turkiyat4390
APA Karabulut A, Tercan H (2020). Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0(69), 499 - 520. doi.org/10.14222/Turkiyat4390
Chicago Karabulut Asuman,Tercan Hatice Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 0, no.69 (2020): 499 - 520. doi.org/10.14222/Turkiyat4390
MLA Karabulut Asuman,Tercan Hatice Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.69, 2020, ss.499 - 520. doi.org/10.14222/Turkiyat4390
AMA Karabulut A,Tercan H Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2020; 0(69): 499 - 520. doi.org/10.14222/Turkiyat4390
Vancouver Karabulut A,Tercan H Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2020; 0(69): 499 - 520. doi.org/10.14222/Turkiyat4390
IEEE Karabulut A,Tercan H "Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat." Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0, ss.499 - 520, 2020. doi.org/10.14222/Turkiyat4390
ISNAD Karabulut, Asuman - Tercan, Hatice. "Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Erzincan Sancağında İdari Taksimat". Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 69 (2020), 499-520. https://doi.org/doi.org/10.14222/Turkiyat4390