Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi

Serdar YAMAN, (Şırnak Üniversitesi, Cizre Meslek Yüksekokulu, Muhasebe ve Vergi Dairesi, Şırnak, Türkiye)
Turhan KORKMAZ (Mersin Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Mersin, Türkiye)
Business and Economics Research Journal
13 4
Yıl: 2020 Cilt: 11 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 681 - 702 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20409/berj.2020.277 İndeks Tarihi: 10-05-2021

Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi

Öz:
Bu araştırmanın amacı döviz kurları ile BİST Turizm Endeksi (XTRZM) getirileri arasındaki volatilite yayılım etkisinin ekonometrikyöntemlerle belirlenmesidir. Bu bağlamda, konvertibilitesi yüksek para birimleri olan USD, EUR, JPY ve GBP ve Türkiye’ye yüksek miktarda turist gönderen bir ülke olan Rusya’nın para birimi olan RUB ile BİST XTRZM getirileri arasındaki volatilite yayılımı çok değişkenli GARCH modellerinden olan Diagonal VECH-GARCH yöntemi ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, XTRZM ve Döviz kurlarında volatilitenin sürekli etkilere sahip olduğunu ve volatilite kümelenmelerinin oluştuğunu göstermektedir. Uygulanan Diagonal VECH-GARCH modeli sonuçlarına göre, USD/TRY, EUR/TRY, GBP/TRY ve RUB/TRY kurları ile XTRZM Endeksi getirileri arasında istatistiki olarak anlamlı bir volatilite yayılımı olduğu tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, JPY/TRY ile XTRZM Endeksi getirileri arasında ise volatilite yayılımına ilişkin istatistiki olarak anlamlı bir sonuca ulaşılamamıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular, özellikle döviz kurlarındaki oynaklığın artığı dönemlerde XTRZM endeksi getirilerinde de volatilitenin yükseldiğine işaret etmektedir.
Anahtar Kelime:

Determination of Volatility Spillover Effect Between Exchange Rates and BIST Tourism Index Returns

Öz:
The purpose of this study is to determine the volatility spillover effects between exchange rates and BİST Tourism Index (XTRZM) returns by usingeconometric methods. In this concept, the volatility spillover between USD, EUR, JPY, and GBP as highly convertible currencies and RUB, the currency of Russia which is a country that sends large amounts of tourists to Turkey, and BIST XTRZM returns has been analyzed by Diagonal VECH-GARCH method which is one of the multivariate GARCH models. The findings show that volatility has constant effects on XTRZM and exchange rates and volatility clusters are formed. According to the results of Diagonal VECH-GARCH model, statistically significant volatility spillover effects between USD/TRY, EUR/TRY, GBP/TRY andRUB/TRYexchangeratesandXTRZMIndexreturnshavebeendetermined. According to the results of the analysis, there is no statistically significant volatility spillover effect between JPY/TRY and XTRZM Index returns. The findings of the study indicate that volatility in XTRZM index returns increased especially during periods of volatility in exchange rates.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adjasi, C., Harvey, S. K., & Agyapong, D. (2008). Effect of exchange rate volatility on the Ghana Stock Exchange. African Journal of Accounting, Economics, Finance and Banking Research, 3(3), 28-47.
  • Akar, C. (2012). Modeling Turkish tourism demand and the exchange rate: The bivariate GARCH approach. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 50, 133-141.
  • Akkaş, M. E., & Sayılgan, G. (2016). Volatility spillover between foreign exvhange and stock markets: Evidence from Turkey. 20. Finans Sempozyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
  • Aktaş, H., Kayalıdere, K., & Karataş Elçiçek, Y. (2018). Petrol, dolar kuru ve hisse senedi piyasası arasındaki ortalamaoynaklık yayılım etkisi: BİST100 üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, Nisan Özel Sayı, 354-377.
  • Alkan, B., & Çiçek, S. (2020). Spillover effect in financial markets in Turkey. Central Bank Review, 1-12.
  • Apte, P. (2001). The Interrelationship between stock markets and the foreign exchange market. Prajnan, 30, 17-29.
  • Bahar, O. (2007). Türkiye’deki devalüasyon uygulamalarının turizm sektörü üzerindeki etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 12(1), 255-272.
  • Beer, F., & Hebein, F. (2008). An assessment of the stock market and exchange rate dynamics in industrialized and emerging markets. Intenational Business & Economics Research Journal, 7(8), 59-70.
  • Bodart, V., & Reding, P. (2001). Do foreign exchange markets matter for industry stock returns? An ampirical investigation. Discussion Papers (IRES-Institut de Recherches Economiques et Sociales), 2001016. https://sites.uclouvain.be/econ/DP/IRES/2001-16.pdf (Erişim Tarihi: 15 Aralık 2019).
  • Bollersev, T., Engle, R. F., & Wooldridge, J.M. (1988). A capital asset pricing model with time-varying covariances. Journal of Political Economy, 96(1), 116-131.
  • Branson, W. H. (1981). Macroeconomic determinants of real exchange rates. NBER Working Paper, 801.
  • Crouch, G. I. (1994). The study of international tourism demand: A review of findings. Journal of Travel Research, 33(1), 12-13.
  • Çelik Oğuz, S., & Topbaş, F. (2011). Döviz kuru oynaklığı turizm talebi ilişkisi: 1990-2010 Türkiye örneği. EconAnadolu 2011: Anadolu International Conference in Economics II, 15-17 Haziran, Eskişehir.
  • Çiçek, M. (2010). Türkiye’de faiz, döviz ve borsa: Fiyat ve oynaklık yayılma etkileri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(2), 1-28.
  • Çil Yavuz, N. (2015). Finansal ekonometri (2. Basım). İstanbul: Der Yayınları.
  • Darbar, S. M., & Deb, P. (1999). Linkages among asset markets in the United States: Tests in a bivariate GARCH framework. IMF Working Papers, WP/99/158, International Monetary Fund.
  • Demirel, B., Bozdağ, E. G., & İnci, A. G. (2008). Döviz kurlarındaki dalgalanmaların gelen turist sayısına etkisi: Türkiye örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Ulusal İktisat Kongresi, İzmir. https://www.researchgate.net/profile/Baki_Demirel/publication/242414248_DOVZ_KURLARINDAKDALGALAN MALARIN_GELEN_TURST_SAYISINA_ETKS_TURKYE_ORNE/links/599ac52aa6fdcc26158875d4/DOeVZKURLARINDAKDALGALANMALARIN- GELEN-TURST-SAYISINA-ETKS-TUeRKYE-OeRNE.pdf (Erişim Tarihi: 19.05.2020)
  • Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). Distribution of estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74, 427-431.
  • Dornbusch, R., & Fischer, S. (1980). Exchange rates and current account. The American Economic Review, 70(5), 960- 971.
  • Dritsakis, N. (2004). Tourism as a long-run economic growth factor: An ampirical investigation for Greece using causality analysis. Tourism Economics, 10, 305-316.
  • Eilat, Y., & Einav, L. (2004). Determinants of international tourism: A three-demensional panel data analysis. Applied Economics, 36, 1315-1327.
  • Engle, R. F., & Kroner, K. F. (1995). Multivariate simultaneous Generalized ARCH. Econometric Theory, 11, 122-150.
  • Erdem, C., Arslan, C. K., & Erdem, M. S. (2005). Effects of macroeconomic variables on Istanbul stock exchange indexes. Applied Financial Economics, 15, 987-994.
  • Erdoğan, S., & Bozkurt, H. (2009). Türkiye’de cari açığın belirleyicileri: MGARCH modelleri ile bir inceleme. Maliye ve Finans Yazıları, 84, 135-172.
  • Eugenio-Martin, J. L., Morales, N. M., & Scarpa, R. (2004). Tourism and economic growth in Latin American countries: A panel data approach. Nota Di Lavoro, 26, 1-28.
  • Federova, E., & Saleem, K. (2010). Volatility spillovers between stock and currency markets: Evidence from emerging Eastern Europe. Czech Journal of Economics and Finance, 60 (6), 519-533.
  • Gökbulut, R. İ. (2017). An ampirical analysis of volatility transmission between BIST and international stock markets. Ekonomik ve Sosyal Yaklaşımlar Dergisi, 13(1), 141-159.
  • İçöz, O., Var, T., & Kozak, M. (1998). Tourism demand in Turkey. Annals of Tourism Research, 25(1), 236-240.
  • Kanas, A. (2000). Volatility spillovers between stock returns and exchange rate changes: International evidence. Journal of Business Finance & Accounting, 27(3), 447-467.
  • Kang, S. H., & Yoon, S. M. (2013). Revisited return and volatility spillover effect in Korea. Korea and the World Economy, 14 (1), 121–145.
  • Kaya, V., & Çakır Çömlekçi, S. (2013). Döviz kuru oynaklığının turizm sektörüne etkileri: Türkiye örneği (2002-2011). Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(2), 82-89.
  • Kwiatkowski, D., Phillips, P. C. B., Schmidt, P., & Shin, Y. (1992). Testing the null hypotesis of stationary against the alternative of a unit root: How sure are we that economic time series have a unit root? Journal of Econometrics, 54(1-3), 159-178.
  • Ljung, G. M., & Box, G. E. P. (1978). On a measure of lack of fit in time series models. Biometrika, 62(2), 297-303.
  • Mervar, A., & Payne, J. E. (2007). Analysis of foreign tourism demand for Crotian destinations: Long-run elasticity estimates. Tourism Economics, 13, 407-420.
  • Mozumder, N., De Vita, G., Kyaw, K.S., & Larkin, C. (2015), Volatility spillover between stock prices and exchange rates: New evidence across the recent financial crisis period. Economic Issues, 20(1), 43-64.
  • Narayan, P. K. (2008). Exemaning the behaviour of visitor arrivals to Australia from 28 different countries. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 42(5), 751-761.
  • O’Donnell, M., & Morales, L. (2009). Volatility spillovers between stock returns and foreign exchange rates: Evidence from four Eastern European countries. International Journal of Business, 12, 1–20.
  • Okpara, G. C., & Odionye, J. C. (2012). The direction of volatility spillover between stock prices and exchange rate: Evidence from Nigeria. Elixir Finance, 42, 6410–6414.
  • Öncel, A., İnal V., & Torusdağ, M. (2016). Türkiye’de reel döviz kuru-turizm gelirleri ilişkisi: 2003-2015 dönemi için ampirik bir uygulama. Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (2), 125-142.
  • Özmen, A., & Poyraz, K. (1999). Zaman serilerini mevsimlik etkiden arındırmada uygun tekniğin belirlenmesine ilişkin bir yaklaşım. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi, 3, 167-186.
  • Patsouratis, V., Frangouli, Z., & Anastasopoulus, G. (2005). Competition in tourism among the mediterranean countries. Applied Economics, 37, 1865-1870.
  • Phillips, P. C. B., & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75, 335–346.
  • Raghavan, M. V., & Dark, J. (2008). Return and volatility spillovers between the foreign exchange market and the Australian all ordinaries ındex. The IUP Journal of Applied Finance, 14(1), 41-48.
  • Seyidoğlu, H. (2009). Uluslararası iktisat, teori, politika ve uygulama. İstanbul: Güzem Can Yayınevi.
  • Songül, H. (2010). Otoregresif koşullu değişen varyans modelleri: Döviz kurları üzerine uygulama. Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • Şen, A., & Şit, M. (2015). Reel döviz kurunun Türkiye’nin turizm gelirleri üzerindeki etkisinin ampirik analizi. Journal of Yasar University, 10(40), 6752-6762.
  • Toh, R. S., Khan, H., & Ng, F. T. (1997). Prospects fort he tourism and hotel industry in Singapore: A regression model. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 3, 80-87.
  • Topaloğlu, E. E. (2019). CBOE VIX Endeksi ile OECD ülke borsaları arasındaki volatilite yayılımı: CCC-MGARCH modeli ile ampirik bir araştırma. Ankara Hacı Bayramı Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 574- 595.
  • Topaloğlu, E. E. (2020). Borsa İstanbul pay endekslerinin volatilite yapısı ve volatilite yayılımı: GARCH ve MGARCH modelleri ile BİST Sınai ve Mali Endeksleri örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 63, 17-38.
  • Webber, A. (2011). Exchange rate volatility and cointegration in tourism demand. Journal of Travel Research, 39, 398- 405.
  • Yamak, N., Kolcu, F., & Köyle, F. (2018). Döviz kuru oynaklığı ve borsa endeks oynaklığı arasındaki asimetrik ilişki. Balkan Journal of Social Sciences, 7(14), 171-187.
  • Yıldız, B. (2016). Oynaklık tahmininde simetrik ve asimetrik GARCH modellerinin kullanılması: seçilmiş BİST Alt Sektör Endeksleri üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (72), 83-106.
  • Yung Yang, S., & Chyi Doong, S. (2004). Price and volatility spillovers between stock prices and exchange rates: Empirical evidence from the G-7 countries. International Journal of Business and Economics, 3(2), 139-153.
  • Türkiye İstatistik Kurumu, Turizm İstatistikleri, Sınır İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1072 adresinden 15.12.2019 tarihinde alınmıştır.
  • Turizm ve Kültür Bakanlığı, Turizm İstatistikleri, Sınır İstatistikleri, Yıllık Bültenler, https://yigm.ktb.gov.tr/TR- 249709/yillik-bultenler.html adresinden 15.12.2019 tarihinde alınmıştır.
APA YAMAN S, KORKMAZ T (2020). Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi. , 681 - 702. 10.20409/berj.2020.277
Chicago YAMAN SERDAR,KORKMAZ TURHAN Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi. (2020): 681 - 702. 10.20409/berj.2020.277
MLA YAMAN SERDAR,KORKMAZ TURHAN Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi. , 2020, ss.681 - 702. 10.20409/berj.2020.277
AMA YAMAN S,KORKMAZ T Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi. . 2020; 681 - 702. 10.20409/berj.2020.277
Vancouver YAMAN S,KORKMAZ T Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi. . 2020; 681 - 702. 10.20409/berj.2020.277
IEEE YAMAN S,KORKMAZ T "Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi." , ss.681 - 702, 2020. 10.20409/berj.2020.277
ISNAD YAMAN, SERDAR - KORKMAZ, TURHAN. "Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi". (2020), 681-702. https://doi.org/10.20409/berj.2020.277
APA YAMAN S, KORKMAZ T (2020). Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi. Business and Economics Research Journal, 11(3), 681 - 702. 10.20409/berj.2020.277
Chicago YAMAN SERDAR,KORKMAZ TURHAN Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi. Business and Economics Research Journal 11, no.3 (2020): 681 - 702. 10.20409/berj.2020.277
MLA YAMAN SERDAR,KORKMAZ TURHAN Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi. Business and Economics Research Journal, vol.11, no.3, 2020, ss.681 - 702. 10.20409/berj.2020.277
AMA YAMAN S,KORKMAZ T Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi. Business and Economics Research Journal. 2020; 11(3): 681 - 702. 10.20409/berj.2020.277
Vancouver YAMAN S,KORKMAZ T Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi. Business and Economics Research Journal. 2020; 11(3): 681 - 702. 10.20409/berj.2020.277
IEEE YAMAN S,KORKMAZ T "Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi." Business and Economics Research Journal, 11, ss.681 - 702, 2020. 10.20409/berj.2020.277
ISNAD YAMAN, SERDAR - KORKMAZ, TURHAN. "Döviz Kurları ile BİST Turizm Endeksi Getirileri Arasındaki Volatilite Yayılım Etkisinin Belirlenmesi". Business and Economics Research Journal 11/3 (2020), 681-702. https://doi.org/10.20409/berj.2020.277
Sayfa Oluşturulma Tarihi
25-04-2024 13:22

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları