TY  - JOUR
TI  - Tiyomersal Maruziyeti ve Otizm Spektrum Bozuklukları Arasındaki Olası İlişkinin Değerlendirilmesi
AB  - Tiyomersal aşılara antibakteriyel ve antifungal koruyucu olarak eklenen organik cıva bileşiğidir. Aşılar dışında birçok tıbbi ürün (im-münglobulin preparatları, antitoksinler, deri preperatları, göz/kulak/burun damlaları, antiseptik merhemler, spreyler) ve kozmetik ürününde de kul-lanılmaktadır. Tiyomersalin molekül yapısının yaklaşık %50'sini cıva oluşturmaktadır ve organik cıva bileşiklerine maruziyetle otizm spekt-rum bozukluğu (OSB)’nun ortaya çıkabileceği literatürde yer almaktadır. Özellikle 2000’li yıllarda otizm olgularında görülen artışlar, tiyomersa-lin otizme neden olabileceğine dair endişeleri beraberinde getirmiştir. OSB, farklı genetik ve çevresel kökenlere sahip heterojen bir nörodav-ranışsal sorunlar bütünüdür. Bu patolojilerin karmaşıklığı ve kesin olarak bilinen diagnostik biyogöstergelerin bulunmaması nedeniyle OSB feno-tipik davranış özellikleri ile tanımlanır. Çocukluk çağında, aşılama ile OSB arasındaki olası ilişki potansiyel bir çevresel neden olarak öne sü-rülmüştür. Cıva ve OSB arasındaki ilişkiye dair endişeler, ilk olarak 1990’larda başlamıştır. Şüpheler nedeniyle tiyomersal, günümüzde ül-kemiz dâhil birçok ülkede çocukluk çağında kullanılan aşılardan tama-men kaldırılmıştır. Ancak ABD’de ve gelişmekte olan ülkelerde, bazıaşılar hâlâ tiyomersal içermektedir. Birçok düzenleyici kuruluş aşılama ile maruz kalınan cıva miktarının oldukça düşük olduğunu ve bu mikta-rın herhangi bir patolojik duruma neden olmayacağını defalarca ifade etse de günümüzde tiyomersal ile ilgili spekülasyonlar nedeniyle aşı ka-rarsızlığı giderek artmaktadır. Ancak aşılama toplum sağlığının korun-ması için mutlaka gereklidir. Henüz kesinleşmemiş ve belki de hiç olmayan bu ilişki için çocukları aşılatmamak tüm toplumu büyük risk al-tına sokmaktadır. Bu derlemede, otizm, tiyomersal ve tiyomersal ile otizm arasındaki olası ilişki hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır.
AU  - Erdemli Kose, Selinay Basak
AU  - Yirün, Anıl
AU  - ERKEKOGLU, PİNAR
AU  - Balcı Ozyurt, Aylin
DO  - 10.5336/pharmsci.2020-73289
PY  - 2020
JO  - Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi
VL  - 9
IS  - 3
SN  - 2146-944X
SP  - 304
EP  - 318
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/410677
ER  -