TY  - JOUR
TI  - HAYDARPAŞA İNGİLİZ MEZARLIĞI’NDA MEZAR TAŞI HEYKELTIRAŞLARI VE DAMGALARI
AB  - Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı, Kırım Savaşı’nda (1853-1856) ölen Britanyalıaskerlerin defnedilmesi için oluşturulmuş, 1867’den itibaren sivil Britanyalıların da defnine açılmıştır. Mezarlığın kurgusu, Kraliçe Viktorya döneminde (1837-1901) Britanya’da yaygınlaşan Viktoryen mezarlıkların tasarımı ile uyuşmaktadır. Bu kurguyu oluşturan başlıca öğeler, mezarlığın konumu, peyzaj düzenlemesi, Kraliçe Viktorya tarafından diktirilen Kırım Savaşı Anıtı ve de mezar taşlarının tasarımıdır. Bu makalede öncelikle Viktoryen mezarlık kavramının doğuşu ve bileşenleri, erken ve geç dönem Osmanlı mezarlıklarıyla olan etkileşimi üzerinden irdelenecek, ardından Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı’na Viktoryen karakterini veren başlıca öğelerden mezar taşlarının tasarımı, taşa biçim veren heykeltıraş ve mezarda yatan şahısların kimliği ışığında incelenecektir. Mezar taşlarının kaide kısımlarında rastlanan ve günümüzde zorlukla okunabilen heykeltıraş damgaları, bu taşların büyük bir çoğunluğunun Britanya’daki atölyelerde imal edilip buraya getirildiğini göstermektedir. Bir kısım taş ise yerli heykeltıraş ustalar tarafından üretilmiştir. Alamet-i farika niteliği taşıyan bu damgalar, Viktorya Dönemi zanaatkarları tarafından yaygınca kullanılmakla beraber üretici kişi ya da firmanın ismini ve adresini göstermektedir. Bu damgaların, mezarlıkta yerli ustalar tarafından da kullanılmış olması, geç dönem Osmanlı mezarlıkları çalışan araştırmacılar için metodolojik açıdan yeni bir araştırma yöntemi sunmaktadır. Kolaylıkla gözden kaçabilecek bu damgalar, üretici bilgilerini içermesi sebebiyle üreticinin diğer işlerine de ulaşmayı sağlarken, tasarım analizinde bahsedilen işlerle analoji yapmayı olanaklı kılacaktır.
AU  - Sağ, Mustafa Kaan
AU  - Keskin, Mustafa Çağhan
DO  - 10.29135/std.658699
PY  - 2020
JO  - Sanat Tarihi Dergisi
VL  - 29
IS  - 1
SN  - 1300-5707
SP  - 229
EP  - 251
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/411301
ER  -