HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ
Yıl: 2020 Cilt: 19 Sayı: 76 Sayfa Aralığı: 2100 - 2118 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17755/esosder.631336 İndeks Tarihi: 12-05-2021
HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ
Öz: Bu çalışmanın amacı huzurevinde kalan yaşlı bireylerde ölüm kaygısı ve ölüme ilişkin depresyon düzeylerinin bazı sosyodemografik değişkenler açısından incelenmesidir.Çalışmaya Darülaceze Başkanlığına bağlı Huzurevi Yaşlı Bakım Rehabilitasyon Merkezinde kalmakta olan 290 yaşlı (140 kadın, 150 erkek) katılmıştır. Çalışmaya katılan yaşlılara kişisel bilgi formu ve ölüm kaygısı ölçeği ile ölüme ilişkin depresyon ölçeği uygulanmıştır. Ölüm kaygısı ölçeği ile ölüme ilişkin depresyon ölçeği arasında pozitif yönlü orta derecede bir ilişki saptanmıştır. Sosyodemografik değişkenlerle ölçekler arasındaki korelasyonlar değerlendirildiğinde ölüm kaygısı ölçeği ve ölüme ilişkin depresyon ölçeği ile huzurevinde kalma süresi arasında negatif, çocuk sayısı ve yaş açısından pozitif korelasyon saptanmıştır. Cinsiyet, kronik sağlık sorunu ve eğitim durumu ile ölüm kaygısı ölçeği ve ölüme ilişkin depresyon ölçeği puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark saptanmamışken ibadet etme sıklığı ve huzurevinde kalınan odadaki kişi sayısı ile ölüm kaygısı ölçeği ve ölüme ilişkin depresyon ölçeği puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark saptanmıştır. Bu çalışmada yaşlılarda ölüm kaygısı ve ölüme ilişkin depresyon düzeyinin yaş, çocuk sayısı, ziyaret edilme sıklığı ve huzurevinde kalınan odadaki kişi sayısı ve kalma süresi ile ilişkili olduğu; medeni durum, cinsiyet, eğitim durumu ve kronik sağlık sorunu olmasının ölüm kaygısını ve ölüme ilişkin depresyonu etkilemediği saptanmıştır. Ayrıca çalışmaya katılan yaşlıların ölüm kaygısı ve ölüme ilişkin depresyonunun orta düzeyde olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: EXAMINING DEATH ANXIETY AND DEPRESSION LEVEL RELATED TO DEATH OF THE ELDERLY LIVING IN NURSING HOME
Öz: The aim of this study was to examine the levels of death anxiety and depression related death of elderly individuals in terms of some sociodemographic variables. The study included 290 elderly (140 female, 150 male)staying in the Elderly Care and Rehabilitation Center which belongs to the headship of Darülaceze. Personal information form, the scale of death anxiety and the scale of depression related to death were applied to the elderly participating to the study. A moderate positive relationship was found between scale of death anxiety and the scale of depression related to death. When the correlations between sociodemographic variables and scales were evaluated, a negative correlation was found between scale of death anxiety and the scale of depression related to death with duration of staying at nursing home and positive correlation in terms of number of children and age. While there was no statistically significant difference between gender, chronic health problem and education level, with death anxiety scale and death depression scale scores, there was a statistically significant difference between the frequency of worship and the number of people in the nursing home with death anxiety scale and death depression scale scores. In this study, the level of death anxiety and depression related to death in elderly was related with age, number of children, frequency of visits and number of people staying in nursing home’s room and duration of staying; marital status, gender, education and chronic health problems did not affect death anxiety and depression related to death. In addition, it was determined that the anxiety of death and death related depression of the elderly in the study was moderate.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Acehan, G, ve Eker, F. (2013). Acil tıp hizmeti veren sağlık personelinin ölüm kaygısı, ölüme ilişkin depresyon düzeyleri ve kullandıkları başa çıkma yolları. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 4(1), 27-35.
- Akça, F, ve Köse, A. (2008). Ölüm kaygısı ölçeğinin uygulanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Klinik Psikiyatri, 11(1), 7-16
- Almostadi, D.A. (2012). The relationship between death depression and death anxiety among cancer patients in Saudi Arabia. University of South Florida. Erişim adresi, https://scholarcommons.usf.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=https://www.google.com/&httpsredir=1&article=5143&context=etd Erişim tarihi 27.04.2019.
- Bahar, A. (2005). Huzurevinde yaşayan yaşlıların depresyon ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
- Baltacı, E. (2018). Panik bozukluğunda çocukluk ayrılma anksiyetesi ile ölüm kaygısı arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı Ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul.
- Baydoğan, M. ve Dağ, İ. (2008). Hemodiyaliz hastalarındaki depresiflik düzeyinin yordanmasında kontrol odağı, öğrenilmiş güçlülük ve sosyotropi-otonomi. Türk Psikiyatri Dergisi, 19, 19-28.
- Çınar, M. (2015). Yetişkin ve yaşlılarda Tanrı’ya bağlama tarzı ve ölüm kaygısı ilişkisi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Dağlı, E.M. (2010). Yaşlılarda ölüm kaygısı ve dindarlık. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Psikolojisi Bilim Dalı, Konya.
- Demir, G., Ünsal, A., Gürol Arslan, G. ve Çoban, A. (2013). Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda depresyon yaygınlığının karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2(1), 1-12.
- Dougherty, K., Templer, D.I. ve Brown, R. (1986). Psychological states in terminal cancer patients as measured over time, Journal of Counseling Psychology, 33(3), 357-359.
- Elbi, H, ve Sertöz, Ö. (2009). İskemik kalp hastalıkları ve depresyon. Kalp-Damar Hastalıkları ve Psikiyatri Dergisi, 9(2), 143-149.
- Erdoğdu, M.Y. ve Özkan, M. (2007). Farklı dini inanışlardaki bireylerin ölüm kaygıları ile ruhsal belirtiler ve sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14(3), 171-179.
- Fortner. B.V. ve Neimeyer, R.A. (1999). Death anxiety in older adults: a quantitative review. Death Studies, 23(5), 387-411.
- Hökelekli, H. (2008). Ölüm, ölüm ötesi psikolojisi ve din. İstanbul:Dem Yayınları.
- Kaçan Softa, H., Uçukoğlu, H., Karaahmetoğlu, G. ve Esen, D. (2011). Yaşlılarda ölüm kaygısını etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi, Yaşlı Sorunlarını Araştırma Dergisi, 4(1-2), 67-79.
- Kalaoğlu Öztürk, Z. (2010). Yaşlı Bireylerde Ölüm Kaygısı. Uzmanlık Tezi, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Adana.
- Kara, N. (2002). Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin ölüme ilişkin duygu ve düşüncelerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Karaca, F. (2000). Ölüm psikolojisi. İstanbul:Beyan Yayınları
- Karadelioğlu, P. (2011). Huzurevinde ve ev ortamında yaşayan yaşlıların yaşam doyumlarının ölüm kaygı düzeyine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Kekovalı, M., Baybek, H. Eksen, M. ve Aslaner, B. (2002). Huzurevinde kalan yaşlılarda depresyon belirtilerinin incelenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 1-10.
- Keller, J.W., Sherry, D. ve Piotrowski C. (1984). Perspectives on death: a developmental study. The Journal of Psychology, 116(1), 137-142.
- Köknel, Ö. (2004). Korkular, takıntılar, saplantılar. İstanbul:Altın Kitaplar Yayınevi.
- Köstek, G. (2015). Huzur ve Bakımevinde Yaşayan Yaşlıların Ölüm Kaygısı Ve Benlik Saygısının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
- Onur, B. (2000). Gelişim psikolojisi: yetişkinlik, yaşlılık, ölüm. 5. Baskı.Ankara: İmge Kitabevi.
- Onur, B. (2014). Gelişim psikolojisi, yetişkinlik, yaşlılık, ölüm. 10. Baskı. Ankara:İmge Kitabevi.
- Özen, D. (2008). Huzurevinde yasayan yaslılarda ölüm kaygısının günlük yaşam işlevlerine etkisi. Yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Öztürk, Z., Karakuş G. ve Tamam L. ( 2011). Yaşlı bireylerde ölüm kaygısı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12(1), 37-43.
- Rakıcıoğlu, N. ve Attila. S. (2003). Yașlılıkta beslenme teknik rapor. Halk Sağlığı Kurumu Derneği.
- Sağlık Bakanlığı (2010). Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan hekimler için yaşlı sağlığı tanı ve tedavi rehberi. Erişim adresi: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/Yayin/194 Erişim tarihi:27.06.2019
- Şenol, C. (1989). Ankara ilinde kurumlarda yaşayan yaşlılarda ölüme ilişkin kaygı ve korkular. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Tanhan , F. ve Arı, F. (2006). Üniversite öğrencilerinin ölüme verdikleri anlam ve öğrenim gördükleri program açısından ölüm kaygısı düzeyleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 34-43.
- Tanhan, F. (2007). Ölüm kaygısıyla baş etme eğitiminin ölüm kaygısı ve psikolojik iyi olma düzeyine etkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Tepe Medin, Ş. (2018). Dahili kliniklerde çalışan hekim ve hemşirelerde ölüm kaygısının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Trabzon.
- Topbaş, M., Yaris, F., Can, G., Kapuca, M. ve Sayar, K. (2004). The effect of sociodemographic factors and medical status on depressive symptoms of the inhabitants of nursing home and community-drewelling elders in Trabzon-Turkey, Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 14(2), 57-60.
- Turgay, M. (2003). Ölüm korkusu ve kişilik yapısı arasındaki ilişki. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Üstüner Top, F., Saraç, A. ve Yaşar, G. (2010). Huzurevinde yaşayan bireylerde depresyon düzeyi, ölüm kaygısı ve günlük yaşam işlevlerinin belirlenmesi. Klinik Psikiyatri, 13(1), 14-22.
- World Health Organization. (2017). Mental health of older adults. Erişim Adresi: https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/mental-health-of-older-adults Erişim Tarihi: 28.06.2019.
- Yaparel, R. ve Yıldız, M. (1998). Ölüme ilişkin depresyon ölçeğinin Türkçe çevirisinin normal popülasyonda geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 9(3), 198-204.
- Yıldız, M. (2006). Ölüm kaygısı ve dindarlık. İzmir: İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
- Yıldız, M. (2011). Tutuklu ve hükümlülerde umutsuzluk, ölüme ilişkin depresyon ve ölüm kaygısı ilişkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35(1), 1-7.
- Yılmaz, Z.E. (2011). Kalp ve hemodiyaliz hastalarının ölüm kaygısı ve ölüme ilişkin depresyon düzeylerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Yukay Yüksel, M., Güneş, F. ve Akdağ, C. (2017). Investigation of the death anxiety and meaning in life levels among middle-aged adults. Spiritual Psychology and Counseling, 2(2), 165-181.
| APA | Kurt Magrebi T, AKÇAY S (2020). HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ. , 2100 - 2118. 10.17755/esosder.631336 |
| Chicago | Kurt Magrebi Tuğba,AKÇAY SINAN HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ. (2020): 2100 - 2118. 10.17755/esosder.631336 |
| MLA | Kurt Magrebi Tuğba,AKÇAY SINAN HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ. , 2020, ss.2100 - 2118. 10.17755/esosder.631336 |
| AMA | Kurt Magrebi T,AKÇAY S HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ. . 2020; 2100 - 2118. 10.17755/esosder.631336 |
| Vancouver | Kurt Magrebi T,AKÇAY S HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ. . 2020; 2100 - 2118. 10.17755/esosder.631336 |
| IEEE | Kurt Magrebi T,AKÇAY S "HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ." , ss.2100 - 2118, 2020. 10.17755/esosder.631336 |
| ISNAD | Kurt Magrebi, Tuğba - AKÇAY, SINAN. "HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ". (2020), 2100-2118. https://doi.org/10.17755/esosder.631336 |
| APA | Kurt Magrebi T, AKÇAY S (2020). HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 19(76), 2100 - 2118. 10.17755/esosder.631336 |
| Chicago | Kurt Magrebi Tuğba,AKÇAY SINAN HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 19, no.76 (2020): 2100 - 2118. 10.17755/esosder.631336 |
| MLA | Kurt Magrebi Tuğba,AKÇAY SINAN HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.19, no.76, 2020, ss.2100 - 2118. 10.17755/esosder.631336 |
| AMA | Kurt Magrebi T,AKÇAY S HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2020; 19(76): 2100 - 2118. 10.17755/esosder.631336 |
| Vancouver | Kurt Magrebi T,AKÇAY S HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2020; 19(76): 2100 - 2118. 10.17755/esosder.631336 |
| IEEE | Kurt Magrebi T,AKÇAY S "HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 19, ss.2100 - 2118, 2020. 10.17755/esosder.631336 |
| ISNAD | Kurt Magrebi, Tuğba - AKÇAY, SINAN. "HUZUREVİNDE KALAN YAŞLILARIN ÖLÜM KAYGISI VE ÖLÜME İLİŞKİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 19/76 (2020), 2100-2118. https://doi.org/10.17755/esosder.631336 |
