Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum

Şeren, Gamze Yıldız; AĞBAL, Mehmet

Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum

Gamze Yıldız ŞEREN, (Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Tekirdağ, Türkiye)

Mehmet AĞBAL (Girilmemişş)

Vergi Sorunları Dergisi

22 0

Yıl: 2020 Cilt: 43 Sayı: 387 Sayfa Aralığı: 59 - 75 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 12-05-2021

Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum

Öz:

Bireylerin günlük yaşamı için ihtiyaç duyduğu yiyecek, giyecek ve barınma gibi temel ihtiyaçlarını, daha verimli ve rasyonel şekilde sağlamak için oluşturulan işbirlikler, kooperatifçiliğin temellerini oluşturmuştur. Endüstri devrimi, 19. Yüzyılda modern kooperatifçilik hareketinin doğmasını ve yaygınlaşmasını sağlamıştır. Türkiye’de kooperatifçilik hareketi Osmanlı Devleti döneminde Mithat Paşa’nın “Memleket Sandıkları” ve Cumhuriyet döneminde Atatürk’ün bir numaralı üyesi olduğu “Ankara Memurin Erzak Kooperatifi” ile gerçekleşmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren kooperatiflerin ekonomi içerisinde istenilen seviyede aktif hale gelmesi için kooperatifçilik ilke ve hedefleri de dikkate alınarak, mevzuat düzenlemeleri yapılmıştır. Söz konusu mevzuat düzenlemeleri, başta vergi hukuku olmak üzere pek çok konuda tartışmalı ve yoruma açık hususlar ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada, kooperatiflerin kurumlar vergisi muafiyet şartlarına ilişkin olarak, ortak dışı işlemlerin neler olduğu, ortak içi sayılan işlemler ve iktisadi işletme müessesinin nasıl uygulanacağıyla ilgili görüş ve öneriler bulunulacaktır.

Anahtar Kelime:

REVIEW FROM THE TAX WINDOW TO COOPERATIVES IN TURKEY: A COMMENT ON THE INSTITUTIONS TAX

Öz:

Collaborations, created to provide basic needs such as food, clothing and shelter for individuals’ daily life in a more efficient and rational way, were the foundations of cooperatives. Industrial revolution provided the rising and extensive of the modern cooperative movement in the 19th century. Cooperative movement in Turkey was held during the Ottoman Empire period with Mithat Pasha -“Memleket Sandıkları” and Republic Era period with Ataturk who was the first member of the Cooperative named as “Ankara Memurin Erzak Kooperatifi”. Since the first years of the Republic Era period, the legislative arrangements have been made in order to enable the cooperatives to become active in the economy at the desired level by taking into account the principles and objectives of the cooperatives. These legislative arrangements have raised polemical and open-ended cases, particularly in tax law. This study covers the opinions and recommendations related with what are non-partner transactions, partner transactions and how to apply economic enterprise based on the exemption conditions of cooperatives.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Bibliyografik

DEĞER Nuri, Konut Kooperatiflerinin Kurumlar Vergisi Muafiyeti ve Katma Değer Vergisi Karşısındaki Durumu, Türmob Yayınları, Ankara 2009.
KARALAR, Rıdvan, Kooperatif İşletmeler, Eskişehir, 1975.
MÜLAYİM Ziya Gökalp, Kooperatifçilik, 4. Baskı, Yetkin Basımevi, Ankara, 2003.
ÖZBALCI Yılmaz, Kurumlar Vergisi Kanunu Yorum ve Açıklamaları, Oluş Yayıncılık, Ankara 2004, s. 165.
TEKİN Cem- KARTALOĞLU Emre, Kurumlar Vergisi Kanun Yorum ve Açıklamaları, Uygulama Yayıncılık, İstanbul, 2010.
TEKİNALP Ünal – POROY Reha - ÇAMOĞLU Ersin, Ortaklar ve Kooperatifler Hukuku, 8. Baskı, İstanbul 2000.
YILDIZ A. Murat- KELLECİOĞLU M. Aykut - VURAL İrfan, Kooperatifler İçin Vergi Rehberi, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara 2006.
AYGÜN Fethi, “Amortisman Uygulaması ve Özellikli Durumlar”, Vergi Sorunları Dergisi, Aralık 2011, Sayı: 279.
KAVAK Ahmet, “Kooperatiflerin Kurumlar Vergisinden Muaf Olabilmesi İçin Aranan Şartlar İle Kurumlar Vergisi İstisnasından Yararlanabilecek
Kooperatif Kazançları”, Vergi Sorunları Dergisi, IV. Cilt, İstanbul 1982, s. 137.
TAN Taner, “Kooperatif Muafiyetine İlişkin Bazı Tartışmalı Konular”, Vergi Sorunları Dergisi, Aralık, Sayı: 303, İstanbul 2013.
VURAL İrfan, “Yapı Kooperatiflerinin Kurumlar Vergisi Muafiyetinde Özellikli Konular”, Vergi Sorunları Dergisi, Ocak, Sayı: 340, İstanbul 2017.
ÖZTÜFEKÇİ Mehmet Ali, Türkiye’de Kooperatiflerin Vergilendirilmesi, (İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi), İstanbul 1997.

APA	Şeren G, AĞBAL M (2020). Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum. , 59 - 75.
Chicago	Şeren Gamze Yıldız,AĞBAL Mehmet Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum. (2020): 59 - 75.
MLA	Şeren Gamze Yıldız,AĞBAL Mehmet Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum. , 2020, ss.59 - 75.
AMA	Şeren G,AĞBAL M Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum. . 2020; 59 - 75.
Vancouver	Şeren G,AĞBAL M Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum. . 2020; 59 - 75.
IEEE	Şeren G,AĞBAL M "Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum." , ss.59 - 75, 2020.
ISNAD	Şeren, Gamze Yıldız - AĞBAL, Mehmet. "Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum". (2020), 59-75.

APA	Şeren G, AĞBAL M (2020). Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum. Vergi Sorunları Dergisi, 43(387), 59 - 75.
Chicago	Şeren Gamze Yıldız,AĞBAL Mehmet Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum. Vergi Sorunları Dergisi 43, no.387 (2020): 59 - 75.
MLA	Şeren Gamze Yıldız,AĞBAL Mehmet Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum. Vergi Sorunları Dergisi, vol.43, no.387, 2020, ss.59 - 75.
AMA	Şeren G,AĞBAL M Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum. Vergi Sorunları Dergisi. 2020; 43(387): 59 - 75.
Vancouver	Şeren G,AĞBAL M Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum. Vergi Sorunları Dergisi. 2020; 43(387): 59 - 75.
IEEE	Şeren G,AĞBAL M "Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum." Vergi Sorunları Dergisi, 43, ss.59 - 75, 2020.
ISNAD	Şeren, Gamze Yıldız - AĞBAL, Mehmet. "Türkiye’deki Kooperatiflere Vergi Penceresinden Bakmak: Kurumlar Vergisi Özelinde Bir Yorum". Vergi Sorunları Dergisi 43/387 (2020), 59-75.