YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES

Yıl: 2020 Cilt: Sayı: 151 Sayfa Aralığı: 139 - 174 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-05-2021

YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES

Öz:
Türk hukuk sisteminde, Yargıtay adli yargının, Danıştay ise idari yargının en üst düzey yargı organı olup her iki mahkeme de kural olarak içtihat mahkemesi olarak görev yapmaktadır. Her iki yüksek yargı organı da gerek içtihadı birleştirme kararları gerekse somut olaylarla ilgili içtihatların verildiği mahkemeler olarak kendi alanlarındaki içtihatların belirlenmesinde en önemli role sahiptir. Bu yüksek mahkemelerin her somut dava ile ilgili önlerine gelen konu-larda verdiği kararların herkesin erişimine açılması ve ulaşılabilir kılın-ması hem bilgi edinme hakkı hem de adil yargılanma hakkı açısından son derece önemlidir. Ancak uygulamada bu organların kararlarının hepsi değil, emsal değerindeki bazı kararlarının herkesin erişimine açılması söz konusu olup, önemli ve ilkesel bazı kararların ise herke-sin erişimine açık olmadığı, bu tür kararlara ancak bu mahkemelerin muvazzaf veya emekli üyeleri yahut tetkik hâkimleri tarafından bas-tırılan yayınlardan ya da ücretle üyelik yapılan özel hukuk veri taban-larından ücreti mukabilinde erişilebildiği görülmektedir. İşte yüksek mahkeme kararlarının tamamına herkes tarafından erişilememesi, kısmi erişim engeli niteliğinde bir idari işlem olup, bu işlemin unsurla-rı bakımından incelenmesi, yüksek yargı organları tarafından devam ettirilen bu uygulamanın hukuka uygunluğu boyutuyla incelenmeye muhtaç bir husustur.
Anahtar Kelime:

ANALYSIS OF RESTRICTED PUBLIC ACCESS TO HIGH COURT DECISIONS IN ADMINISTRATIVE LAW

Öz:
In the Turkish legal system, there is a stark division in matters relating to civil law and administrative law, in which while the Court of Cassation is designated as the highest court of appeal in civil litigation, the Council of State remains the highest court of ap-peal in administrative matters. In principle, both Courts function at the highest level with a power of setting legal precedent. This signi-fies an important judicial role in the law-making process with either their decision of precedence tended to be binding, in a point of law, on another court in deciding a similar case or other decisions with a persuasive power, in certain circumstances or facts, on another court on deciding a similar case, to the effect that case law is built up out of precedents as such. No doubt, it becomes vitally crucial for fair trial and transparency to allow the public to have open access to case reports in the judicial process to enable them to exercise the right to fair trial and freedom of information. However, in practice, not all but only limited number of the Courts’ important decisions of binding precedent are fully reported. Some other decisions of persuasive precedent remain in vastly unreported cases, access to which is solely available for the public by way of commercial me-ans in the form of either publications by current or former judges of the Court and clerks to the Court or alternatively privately-run legal databases, and so is payable. We consider the Courts’ practice of unreported cases ‘a partial restriction on the public right to access to justice’ and therefore, it constitutes an administrative act in legal nature. Thus, we believe that such an act as this must be subject to scrutiny in terms of its legal elements and that the Courts’ current (un)reporting practice calls for a critical examination into its legality in administrative law.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akıncı Müslüm, İdari Yargıda Adil Yargılanma Hakkı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008.
  • Akyılmaz Bahtiyar, Sezginer Murat, Kaya Cemil, Türk İdari Yargılama Hukuku, Sa-vaş Kitabevi, Ankara, 2018.
  • Atay Ender Ethem, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2016.
  • Çağlayan Ramazan, İdare Hukuku Dersleri, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
  • Çağlayan Ramazan, İdari Yargılama Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2019
  • Derdiman Cengiz, İdare Hukuku, Alfa Aktüel Yayınları, Bursa, 2007.
  • Fendoğlu Hasan Tahsin, Anayasal Derinlik, Yetkin Yayınları, Ankara, 2012.
  • Gözler Kemal, Kaplan Gürsel, İdare Hukuku Dersleri, Ekin Yayınevi, Bursa, 2014.
  • Gözübüyük A. Şeref, Tan Turgut, İdare Hukuku Cilt: 1, Turhan Kitabevi, Ankara, 2011.
  • Gözübüyük A. Şeref, Yönetim Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2009.
  • Gülsoy Mehmet Tevfik, Özgürlüklerin Korunmasında Anayasa Yargısının Yeri ve Meşruluğu, Yetkin Yayınları, Ankara, 2007.
  • Günday Metin, İdare Hukuku, İmaj Yayınevi, Ankara, 2011.
  • Hakyemez Yusuf Şevki, Hukuk ve Siyaset Ekseninde Anayasa Mahkemesinin Yargı-sal Aktivizmi ve İnsan Hakları Anlayışı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
  • Harris David, O’Boyle Michael, Bates Edward, Buckley Carla, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku, Çev. Mehveş Bingöllü Kılcı, Ulaş Karan, Şen Matbaası, An-kara, 2009.
  • Kalabalık Halil, İdare Hukuku Dersleri Cilt-I, Seçkin Yayınları, Ankara, 2019.
  • Onar Sıddık Sami, İdare Hukukunun Umumi Esasları, Hak Kitabevi, İstanbul, 1966.
  • Özay İl Han, Gün Işığında Yönetim – II Yargısal Koruma, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2010.
  • Özbudun Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2008.
  • Sancaktar Oğuz, Önüt Lale Burcu, Us Doğan Eser, Kasapoğlu Turhan Mine, Seyhan Serkan, İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
  • Tan Turgut, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2014.
  • Tanör Bülent, Yüzbaşıoğlu Necmi, 1982 Anayasası’na Göre Türk Anayasa Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul, 2013.
  • Ural Sami Sezai, Hak ve Özgürlüklerin Korunması Bağlamında Bireysel Başvuru, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.
  • Yayla Yıldızhan, İdare Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul, 2010.
  • Yıldırım Ramazan, Türk İdari Rejimi Dersleri, Mimoza Yayınları, Konya, 2014.
  • Yıldırım Turan, Yasin Melikşah, Karan Nur, Özdemir H. Eyüp, Üstün Gül, Okay Te-kinsoy Özge, İdare Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2012.
  • Dinç Güney, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Göre Silahların Eşitliği”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Ankara, 2005, S. 57, s. 283 – 306.
  • Gök Hasan, “Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu Kararlarında Özel Hayatın Gizli-liğinin İstisnası”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Ankara, 2012, S. 99, s. 151 – 164.
  • Gül İbrahim, “Danıştay Kararlarında Kamu Yararı Kavramı”, Ankara Barosu Dergisi, Ankara, 2014, S.2, s. 535 – 550.
  • Kayhan Mehmet, “İdari Yargıda Gerekçesiz Kararlar, Silahların Eşitliği İlkesi ve Adil Yargılanma Hakkı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Ankara, 2006, S. 65, s. 129 – 142.
  • Koçak Süren Özlem, “Türkiye’de Yargının Örgütlenmesi ve Adalet Sisteminin Prob-lemleri”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Ankara, 2009, S. 85, s. 403 – 413.
  • Nalbant Atilla, “İnsan Hakları Avrupa Hukuku İlkeleri Işığında Yüksek Mahkeme-lerin Yaklaşımı Hakkında Bir Değerlendirme”, Anayasa Hukuku Dergisi, Ankara, 2015, C. 4, S. 7, s. 227 – 243.
  • Sevinç Murat, “Anayasa Mahkemesi Kararlarının Resmî Gazete’de Yayımı Bağlayıcı-lığı Arasındaki İlişki”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, Anka-ra, 2005, C.60, S. 1, s. 173 – 190.
  • Taşır Ahmet, “Sayıştay’ın Anayasal Konumu Üzerine Tartışmalar”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Ankara, 2017, S. 133, s. 81 – 96.
  • Yetim Servet, “Yargı Kararlarına Erişim Hakkı”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Anka-ra, 2014, S. 4, s. 47 – 92.
  • Kaplan Ataman Ayfer, “Adil Yargılanma Hakkı Çerçevesinde Gizli Tanık”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Bölümü İnsan Hak-ları Programı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dan. Pınar Bacaksız, İz-mir, 2018.
  • Sevinçler Burcu, “Sayıştay’ın Anayasal Konumu ve Yargı Fonksiyonu”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, Dan. Hasan Tahsin Fendoğlu, Ankara, 2018.
  • Kaneti Selim, “Sayıştay’ın Anayasal Konumu”, I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi C.3, Ankara, 1990
  • Şen Mahmut, “Adil Yargılanma Hakkı ve Yargının Kurumsal Bağımsızlığı” Türkiye Barolar Birliği Hukukçular Arası Makale Yarışması, Türkiye Barolar Birliği Ya-yınları, Ankara, 2014, s. 13 – 24.
  • Anayasa Mahkemesi’nin 16.01.1969 tarihli ve E. 1967/13, K. 1969/5, sayılı kararı, http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/01494500-9cf3-4f70-ab5c-e9b513009c59?excludeGerekce=False&wordsOnly=False, ET. 25.08.2020.
  • Anayasa Mahkemesi’nin, 06.03.1973 tarihli ve E. 1972/56, K. 1973/11 sayılı kararı, http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/c503aeea-a4cf-46ae-97d3-7de1fa84a051?excludeGerekce=False&wordsOnly=False, ET. 25.08.2020.
  • Anayasa Mahkemesi’nin,11.07.1991 tarihli ve E. 1990/39, K. 1991/21 sayılı kararı, http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/1726d649-1460-4bf5-87c1-379eec5f5ea5?excludeGerekce=False&wordsOnly=False, ET. 25.08.2020.
  • Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 09.11.2000 tarihli ve36590/97 baş-vuru numaralı Dinç / Türkiye Kararı, https://hudoc.echr.coe.int/tur#{%22fulltext%22:[%22%22CASE%20OF%20G%C3%96%C3%87%20v.%20TURKEY%20-%20[Turkish%20Translation]%20by%20the%20Turkish%20Mi-nistry%20of%20Foreign%20Affairs%22%22],%22respondent%22:[%22TUR%22],%22documentcollectionid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,%22CHAMBER%22]}, ET. 10.08.2020.
  • Anayasa Mahkemesi’nin,27.12.2012 tarihli ve E. 2011/139, K. 2012/205 sayılı ka-rarı, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/10/20131010-8.htm, ET. 25.08.2020.
  • Anayasa Mahkemesi’nin,28.02.2013 tarihli ve E. 2011/21, K. 2013/36 sayılı kararı, http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/e2285c9f-c53d-4763-b602-8ba41ef19d68?excludeGerekce=False&wordsOnly=False, ET. 25.08.2020.
  • Anayasa Mahkemesi’nin,03.04.2013 tarihli ve E. 2011/142, K. 2013/52 sayılı kararı, http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/696d5229-e476-4b5f-a45f-cc0923693995?excludeGerekce=False&wordsOnly=False, ET. 25.08.2020.
  • Danıştay 10. Dairesi’nin, 08.10.2013 tarihli ve E. 2009/3337, K. 2013/7110 sayılı kararı.
  • Danıştay 10. Dairesi’nin,11.01.2016 tarihli ve E. 2015/1663, K. 2016/91 sayı-lı kararı, http://emsal.danistAYuyap.gov.tr/BilgiBankasiIstemciWeb/DokumanGosterServlet?dokumanId=6dQp1E3JJN2TqHn5HwZgd7pMO1SCD0Le%2BRwsNJGzcYM%2Fa%2B6gU8dOQaq%2FfBdKB2eropYZFqZ1YwG708rLg7CbJld4klF716wgbIN3lkxv4ESsJ5OBdTzYF6ofz2NI1CVJPYfMfD7%2FWacT7No5ShxzWg%3D%3D&aranan=%C3%B6zel%20hayat%C4%B1n%20gizlili%C4%9Fi&dokumanTuru=DANISTAYKARAR, ET. 15.08.2020
APA TAHTALI M (2020). YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES. , 139 - 174.
Chicago TAHTALI Murat Buğra YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES. (2020): 139 - 174.
MLA TAHTALI Murat Buğra YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES. , 2020, ss.139 - 174.
AMA TAHTALI M YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES. . 2020; 139 - 174.
Vancouver TAHTALI M YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES. . 2020; 139 - 174.
IEEE TAHTALI M "YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES." , ss.139 - 174, 2020.
ISNAD TAHTALI, Murat Buğra. "YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES". (2020), 139-174.
APA TAHTALI M (2020). YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (151), 139 - 174.
Chicago TAHTALI Murat Buğra YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES. Türkiye Barolar Birliği Dergisi , no.151 (2020): 139 - 174.
MLA TAHTALI Murat Buğra YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, vol., no.151, 2020, ss.139 - 174.
AMA TAHTALI M YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2020; (151): 139 - 174.
Vancouver TAHTALI M YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 2020; (151): 139 - 174.
IEEE TAHTALI M "YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES." Türkiye Barolar Birliği Dergisi, , ss.139 - 174, 2020.
ISNAD TAHTALI, Murat Buğra. "YÜKSEK YARGI ORGANLARININ KARARLARINA UYGULANAN KISMİ ERİŞİM ENGELİNİN İDARE HUKUKU PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMES". Türkiye Barolar Birliği Dergisi 151 (2020), 139-174.