YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Aytekin, Ahmet; Gundogdu, Hakan Gokhan

YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Hakan Gökhan GÜNDOĞDU, (Anadolu Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Ahmet AYTEKİN (Artvin Çoruh Üniversitesi, Artvin, Türkiye)

Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

3 2

Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 66 Sayfa Aralığı: 301 - 318 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 18-05-2021

YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:

Yönetişim, kamu sektörü, özel sektör, sivil toplum ve vatandaşların yönetim süreçlerine dâhil olduğu çok düzlemlibir yönetim sürecidir. Bununla birlikte, 1990’lı yıllardan sonra ülke yönetimlerinde yönetişim yaklaşımınınbenimsenmesi ile ilgili öneriler ağırlık kazanmıştır. Bu bağlamda, yönetişim küresel, ulusal ve yerel anlamdauygulanması gerekli bir yönetim anlayışı olarak ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte Dünya Bankası, yönetişimyaklaşımının etkin olarak kullanılabilmesi ve ülkelerin yönetişim düzeylerini ölçebilmek amacıyla yönetişimgöstergelerini belirli kriterlere göre oluşturmuştur. Bu çalışmanın amacı, Dünya Bankası’nın üç dönemine ait (1998,2008 ve 2018) yönetişim verilerinin kümeleme analizi ve ARAS yöntemiyle değerlendirmektir. Bu kapsamda,ülkeler kümeleme analizi yöntemlerinde k-ortalama ile üç kümede sınıflandırılmış ve ARAS ile sıralamalar eldeedilmiştir. Ayrıca, 1996-2018 yılları Dünya Bankası verilerine göre Türkiye’nin yönetişim bakımından sıralamasıtespit edilmiş ve değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, ülkelerin yönetişim kaliteleri ile gelişmişlik düzeyleriarasında benzerlik olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, Türkiye örneğinde olduğu gibi bazı ülkelerin kendineözgü koşulları yönetişim düzeyleri üzerinde etkili olmuştur

Anahtar Kelime:

EVALUATION OF GOVERNANCE INDICATORS OF COUNTRIES BY CLUSTERING ANALYSIS AND ARAS

Öz:

Governance is a multi-level management process in which the public sector, private sector, civil society, and citizens are involved in management processes. After the 1990s, suggestions about the adoption of governance approaches in countries have gained importance. In this context, governance has emerged as a management approach that should be implementation globally, nationally, and locally. In addition, the World Bank has created governance indicators based on certain criteria to use the governance approach effectively and to measure the governance levels of countries. The purpose of this study is to evaluate the governance data of the World Bank for three periods (1998, 2008 and 2018) by cluster analysis and ARAS method. In this context, countries were classified into three clusters with k-mean in cluster analysis methods, and rankings were obtained with ARAS. Moreover, according to World Bank data, Turkey's ranking in terms of governance has been determined and evaluated on the basis of the years 1996-2018. According to the findings, there is a similarity between governance and the development level of countries. Besides, as in the case of Turkey, the specific circumstances of some countries affected levels of governance.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Acemoğlu, D., & Robinson. J. A. (2012). Why nations fail: the origins of power, prosperity, and poverty. New York: Crown Business.
Alpar, R. (2013). Uygulamalı çok değişkenli istatistik yöntemler (4. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
Ayçin, E. (2019). Çok kriterli karar verme: Bilgisayar uygulamalı çözümler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
BM. (2020). World economic situation and prospects 2020, New York, United States. www.un.org/development/desa/dpad/wp-content/uploads/sites/45/WESP2020_Annex.pdf adresinden erişildi.
Brewer, G. A., Choi, Y., & Walker, R. M. (2007). Accountability, corruption and government effectiveness in Asia: An exploration of world bank governance indicators. International Public Management Review, 8(2), 200-217.
Campos, N. F., & Nugent, J. B. (1999). Development performance and the institutions of governance: Evidence from East Asia and Latin America. World Development, 27(3), 439-452.
European Commission. (2019). Commission staff working document-Turkey 2019 report, Brussels: European Commission. https://ec.europa.eu/neighbourhoodenlargement/sites/near/files/20190529-turkey-report.pdf adresinden erişildi.
Fayissa, B., & Nsiah, C. (2013). The impact of governance on economic growth in Africa. The Journal of Developing Areas, 47(1), 91-108.
Freedom House. (2018). Freedom in the World 2018: Turkey country report. Washington, DC:
Freedom House. https://freedomhouse.org/sites/default/files/2020- 02/FH_FIW_Report_2018_Final.pdf adresinden erişildi.
Freedom House. (2020). Freedom in the World 2019 table of country scores. https://freedomhouse.org/countries/freedom-world/scores adresinden erişildi.
Gerring, J., Bond, P., Barndt W. T., & Moreno, C. (2005). Democracy and economic growth: A historical perspective. World Politics, 57(3), 323-364.
Gündoğdu, H. G. (2020). Türkiye’de kamu yönetiminde koordinasyon. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Dünya Bankası. (2020). GDP per capita (current US$). https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD adresinden erişildi.
Han, X., Khan, H., & Zhuang, J. (2014). Do governance indicators explain development performance? A cross-country analysis (ADB Economics Working Paper Series No.417)
IMF. (2019). World economic outlook database- 2019. https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/index.aspx adresinden erişildi.
Kaufmann, D., Kraay, A., & Zoido-Lobaton, P. (1999). Aggregating governance indicators. (World Bank Policy Research Working Paper No. 2195).
Kaufmann, D., & Kraay, A. (2002). Growth without governance. Economía, 3(1), 169-229.
Kaufmann, D., & Kraay, A. (2008). Governance indicators: Where are we, where should we be going?. The World Bank Research Observer, 23(1), 1-30.
Kaufmann, D., Kraay, A., & Mastruzzi, M. (2010). The Worldwide governance indicators: methodology and analytical issues (World Bank Policy Research Working Paper No. 5430).
Kubar, Y. (2016). Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin kalkınma göstergeleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Bir panel veri analizi (1995-2010). Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, (4), 65-99.
Nielsen, L. (2011). IMF working paper–classifications of countries based on their level of development: how it is done and how it could be done. Technical report, International Monetary Fund.
Oster, E. (2009). Does increased access increase equality? Gender and child health investments in India. Journal of Development Economics, 89(1), 62-76.
Özdamar, K. (2013). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi Cilt 2 (9. Baskı). Ankara: Nisan Kitabevi.
Persson, T., & Tabellini, G. (2006). Democracy and development: The devil in the details. American Economic Review, 96(2), 319-324.
Pollard, D. (1981). Strong consistency of k-means clustering. The Annals of Statistics, 135-140.
Rhodes, R. A. W. (1996). The new governance: governing without government. Political Studies, XLIV, 652-667.
Roy, D. K. (2005). Governance and development: The challenges for Bangladesh. The Bangladesh Development Studies, 31(3/4), 99-136.
Tatlıdil, H. (2002). Uygulamalı çok değişkenli istatistik analiz. Ankara: Ziraat Matbaacılık AŞ. T.C. Dışişleri Bakanlığı. (2020). Birleşmiş Milletler Teşkilatı ve Türkiye. http://www.mfa.gov.tr/birlesmis-milletler-teskilati-ve-turkiye.tr.mfa adresinden erişildi.
Ünlükaplan, İ., & Canıkalp, E. (2015). Dünya bankası yönetişim göstergeleri ile Türkiye’nin yönetişim kalitesi konumunun belirlenmesi: Kümeleme analizi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 37(2), 409-428.
Van de Walle, S. (2005, 29 Eylül-1 Ekim). Measuring bureaucratic quality in governance indicators. 8th Public Management Research Conference, Los Angeles, United States sunulan bildiri.
Wikipedia. (2020). Ülkeler listesi. https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9Clkeler_listesi adresinden erişildi.
World Bank. (1992). Governance and development. Washington, DC: The World Bank Publication.
World Bank. (2007). Strengthening World Bank group engagement on governance and anticorruption. joint ministerial committee of the boards of governors of the bank and the fund on the transfer of real resources to developing Countries. Washington DC: World Bank Publication.
World Bank. (2020). Worldwide governance indicators website. http://info.worldbank.org/governance/wgi/index.aspx#reports adresinden erişildi.
Zavadskas, E. K., & Turskis, Z. (2010). A new additive ratio assessment (ARAS) method in multi criteria decision making. Technological and Economic Development of Economy, 16(2), 159-172.

APA	Gundogdu H, Aytekin A (2020). YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. , 301 - 318.
Chicago	Gundogdu Hakan Gokhan,Aytekin Ahmet YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. (2020): 301 - 318.
MLA	Gundogdu Hakan Gokhan,Aytekin Ahmet YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2020, ss.301 - 318.
AMA	Gundogdu H,Aytekin A YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2020; 301 - 318.
Vancouver	Gundogdu H,Aytekin A YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2020; 301 - 318.
IEEE	Gundogdu H,Aytekin A "YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.301 - 318, 2020.
ISNAD	Gundogdu, Hakan Gokhan - Aytekin, Ahmet. "YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ". (2020), 301-318.

APA	Gundogdu H, Aytekin A (2020). YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(66), 301 - 318.
Chicago	Gundogdu Hakan Gokhan,Aytekin Ahmet YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.66 (2020): 301 - 318.
MLA	Gundogdu Hakan Gokhan,Aytekin Ahmet YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.66, 2020, ss.301 - 318.
AMA	Gundogdu H,Aytekin A YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 0(66): 301 - 318.
Vancouver	Gundogdu H,Aytekin A YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 0(66): 301 - 318.
IEEE	Gundogdu H,Aytekin A "YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ." Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.301 - 318, 2020.
ISNAD	Gundogdu, Hakan Gokhan - Aytekin, Ahmet. "YÖNETİŞİM GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA ÜLKELERİN KÜMELEME ANALİZİ VE ARAS İLE DEĞERLENDİRİLMESİ". Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 66 (2020), 301-318.