Yıl: 2020 Cilt: 19 Sayı: 58 Sayfa Aralığı: 24 - 41 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.25282/ted.619272 İndeks Tarihi: 20-05-2021

Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi

Öz:
Amaç: Tıp öğrencilerinde uygulanan yapılandırılmış bir eğitimintoplumsal cinsiyet (TC) algısına ve flört şiddetine (FŞ) yönelik tutumlaraetkisinin araştırılmasıdır.Gereç ve Yöntem: Kendi kontrollü tek örneklem bir müdahale çalışmasıolan araştırmada tek grup ön-test/son-test modeli kullanılmıştır. Testolarak “Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği” ve “Flört Şiddetine YönelikTutum Ölçekleri” uygulanmıştır. Çalışmanın metodolojik boyutundaTC ve FŞ konularında öğrencilere farkındalık kazandırmayı, bakışaçılarında esneklik, tutum ve davranışlarında olumlu yönde değişimgeliştirmeyi amaçlayan bir eğitim programı uygulanmıştır. TC algısıile kadının flört ilişkisinde uyguladığı psikolojik şiddete (K-FUPŞ)yönelik tutumların eğitim öncesi/sonrasında ve cinsiyete göre değişipdeğişmediği araştırılmıştır.TC algısı ve K-FUPŞ’e yönelik tutum arasındakiilişki de incelenmiştir.Bulgular: Çalışmaya, 24 tıp fakültesi birincisınıf öğrencisi katıldı (9 erkek; 15 kadın).Öğrencilerin TC’ye ve K-FUPŞ’ye yönelikalgılarında eğitim sonrasında anlamlı değişikliksaptanmıştır. Kadınların TC’ye ve K-FUPŞ’yeyönelik algılarında eğitim sonrasında olumluyönde değişiklik saptanırken, erkeklerinsadece TC’ye yönelik algılarında olumluyönde değişiklik saptanmıştır. Erkek ve kadınöğrencilerin TC’ye yönelik algıları arasındaeğitim öncesi ve sonrasında fark saptanmıştır.K-FUPŞ’ye yönelik tutum açısından cinsiyetlerarasında sadece eğitim sonrasında farkbulunmuştur. TC algısı ile K-FUPŞ’ye yöneliktutum arasında, eğitim öncesi ve sonrasındailişki saptanmıştır.Sonuç: Uygulanan eğitim programı, TC algısınıeşitlikçi yönde, K-FUPŞ’yi de onaylamamayönünde olumlu etkilemiştir. Her iki açıdaneğitim sonrasında kadınların yaklaşımıerkeklere göre daha olumlu yönde değişmiştir.Erkeklerin, K-FUPŞ’yi onaylamama yönündedeğişim göstermemeleri, konunun daha ayrıntılıaraştırılması gerektiğini düşündürmüştür. Eğitimetkinliği genel olarak olumlu yönde değişimsağlamış olsa da içinde yaşanılan sosyokültürelortamın cinsiyet normları üzerindeki belirleyicietkisi sürmekte, eşitsizlikler bilinçli ya dabilinçsiz olarak yeniden üretilebilmektedir.İstanbul Sözleşmesi ve onun doğrultusundaortaya koyulan politikalarda belirtildiği veMezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Ulusal ÇekirdekEğitim Programı-2014’de de yer aldığı üzeretoplumsal cinsiyet, sağlık ve şiddet ile ilgilikonulara üniversite ve tıp eğitiminde yerverilmesi önemli kazanımlar olup korunması vedaha da geliştirilmesi gerekli adımlardır.
Anahtar Kelime:

The Effect Of A Structured Education Module On Medical Students’ Perceptions And Attitudes Towards Gender And Dating Violence

Öz:
Objective: The aim was to investigate the effect of structured education applied to medical students on attitudes towards gender perception (GP) and dating violence (DV). Materials and Methods: This is a selfcontrolled one-sample interventional study. A single group pre/post-test model was used. As the test, Perception of Gender Scale and Attitude Towards DV Scales were applied. In the methodological aspect, a training program was implemented on students which aims to raise awareness on gender and DV issues, to improve the flexibility of their perspective, and to change attitudes and behaviors in a positive way. It was investigated whether GP and attitudes towards psychological violence perpetrated by women in dating (W-PVPiD), changed before and after the training and according to gender. The relationship between GP and attitudes towards W-PVPiD was examined, as well. Results: 24 first-year medical students participated in the study (9 M; 15 F). There was a significant change in the students’ GP and W-PVPiD after the training. There was a difference between male and female students’ GP before and after education. After the training, there was a positive change in the perception of women towards both gender and W-PVPiD, while in men positive change was found only in their GP. There was a difference in both male and female students’ GP before and after the training. In terms of attitudes towards W-PVPiD, a difference between the sexes was found only after the training. There was a relationship before and after training between GP and attitude towards W-PVPiD. Conclusion: It was found that the applied training had a positive effect on an egalitarian perception of gender and on not approving W-PVPiD. In both respects, women’s approach changed more positively than men’s after the training. The fact that males did not change in disapproving W-PVPiD suggested that the issue should be investigated further. Although training activity has generally facilitated positive change, the determinant effect of the sociocultural environment on gender norms continues and inequalities can be reproduced consciously or unconsciously. As stated in the Istanbul Convention and the policies set out in line with it and included in the National Core Education Program for Undergraduate Medical Education-2014, gender, health and violence-related issues in medical education and university are important achievements and these are the necessary steps to be developed.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Miller VM, Kararigas G, Seeland U, RegitzZagrosek V, Kublickiene K, Einstein G, Casanova R and Legato6 MJ. Integrating topics of sex and gender into medical curricula lessons from the international community. Biology of Sex Differences. 2016;7(Suppl 1):44.
  • 2. Esen E, Siyez DM, Soylu Y, Demirgürz G. Üniversite öğrencilerinde toplumsal cinsiyet algısının toplumsal cinsiyet rolü ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi. 2017;8(1):46-63.
  • 3. WHO Health Topics. Gender. https://www. who.int/health-topics/gender#tab=overview (Erişim: 10 Ağustos 2019).
  • 4. İstanbul Sözleşmesi. Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi, İstanbul. Avrupa Konseyi Sözleşmeler Dizisi: No. 210; 11.V.2011.
  • 5. The Global Gender Gap Report 2018. World Economic Forum; 2018. (http://www3. weforum.org/docs/WEF_GGGR_2018.pdf)
  • 6. İnceoğlu İ, Akçalı E. Televizyon dizilerinde toplumsal cinsiyet eşitliği araştırması. TÜSİAD Televizyon Dizilerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Projesi. Yayın No: TÜSİAD-T/2018,03–591; 2018.
  • 7. Uyan-Semerci Pınar. Toplumsal cinsiyet ve eşit vatandaşlık. Eds: Kaya A, Vural G, Aydın A. Değerler eğitimi: Eğitimde farklılık ve katılım hakkı. İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi yayınları, 2016;169-80.
  • 8. CEDAW-Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, United Nations,1979. https://www.ohchr.org/ documents/professionalinterest/cedaw.pdf (Erişim tarihi: 10.08.2019).
  • 9. Dardis CM, Edwards KM, Kelley EL, Gidycz CA. Perceptions of dating violence and associated correlates: A study of college young adults. Journal of Interpersonal Violence. 2017; 32(21):3245–71. 10. Çeber E, Nazlı A, Mermer G, Yücel U, Demirelöz M, Ekşioğlu A, Aslan G. Ergenlerde cinsiyet eşitliği ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2009;2:5-15. 11. Furman W. The Emerging Field of Adolescent Romantic Relationships. Current Directions in Psychological science. 2002;11(5):177-80.
  • 12. Aba YA. Çatışmaların çözümüne yaklaşım ölçeğinin “The revised conflict tactics scales (CTS 2)” üniversite öğrencilerinde geçerlik ve güvenirlik çalışması. Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Antalya. Yüksek Lisans Tezi: tez no: 242164; 2008.
  • 13. Kaya Sakarya A. Üniversitede öğrenim gören gençlerde flörtte şiddet. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Yüksek Lisans Tezi: tez no: 328684; 2013.
  • 14. Avşar Baldan G, Akış N. Flört Şiddeti. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2017;43(1):41-44.
  • 15. İftar M. Üniversite öğrencilerinin flört şiddetine yönelik tutum ve davranışları. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sağlık bilimleri Enstitüsü, Muğla. Yüksek Lisans Tezi: tez no: 460101; 2016.
  • 16. Uluocak Ş, Gökulu G, Bilir O. Kadına yönelik şiddetin önlenmesinde stratejik bir başlangıç noktası: Partner şiddeti. International Journal of Human Sciences. 2014;11(2):362- 387.
  • 17. Yumuşak A. Üniversite öğrencilerinin flört şiddetine yönelik tutumları, toplumsal cinsiyetçilik ve narsisistik kişilik özellikleri arasındaki ilişki. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat. Yüksek Lisans Tezi: tez no: 350200; 2013.
  • 18. Price EL, Byers S and The Dating Violence Research Team. The Attitudes Towards Dating Violence Scales: Development and Initial Validation. Journal of Family Violence. 1999;14(4):351-75.
  • 19. Tarı Selçuk K, Avcı D, Mercan Y. Üniversite öğrencilerinde flört şiddetine maruziyet: flört şiddetine yönelik tutumların ve toplumsal cinsiyet algısının şiddete maruziyet ile ilişkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;9(3):302-8.
  • 20. Aslan D, Vefikuluçay D, Zeyneloğlu S, Erdost T, Temel F. Ankara’da iki hemşirelik yüksekokulunun birinci ve dördüncü sınıflarında okuyan öğrencilerinin flört şiddetine maruz kalma, flört ilişkilerinde şiddet uygulama durumlarının ve bu konudaki görüşlerinin saptanması araştırması. Kadın Sorunları Araştırma Merkezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. 2008.
  • 21. Kearney MS and O’Brien KM. Is it love or is it control? Assessing warning signs of dating violence. Journal of Interpersonal Violence. 2018; 00(0):1–25.
  • 22. Peterson PK, Sharps P, Banyard V, Powers RA, Kaukinen C, Gross D and et al. An evaluation of two dating violence prevention programs on a college campus. Journal of Interpersonal Violence. 2018;33(23):3630–55.
  • 23. Debnam KJ, Johnson SL, Colomé S, Bran JV and Upadhya KK. The Impact of Adolescent Dating Violence Training for Primary Care Providers. Journal of Pediatric Health Care. 2018;32(2):e19-e26.
  • 24. McNaughton Reyes HL, Foshee VA, Niolon PH, Reidy DE, Hall JE. Gender role attitudes and male adolescent dating violence perpetration: normative beliefs as Moderators. J Youth Adolescence. 2016;45:350–60.
  • 25. Bates S, Lauve-Moon K, McCloskey R and Anderson-Butcher D. The Gender By Us® Toolkit: A pilot study of an intervention to disrupt implicit gender bias. Journal of Women and Social Work. 2019;34(3):295-312.
  • 26. Lieshout SV, Mevissen SEF, van Breukelen G, Jonker M and Ruiter RAC. Make a move: A comprehensive effect evaluation of a sexual harassment prevention program in Dutch residential youth care. Journal of Interpersonal Violence. 2019;34(9):1772–1800.
  • 27. Gönenç İ M, Topuz Ş, Yılmaz S N, Yılmaz S, Büyükkayacı D N. Toplumsal cinsiyet dersinin toplumsal cinsiyet algısına etkisi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 2018;7(1):22-9.
  • 28. Uzun Z, Erdem S, Güç K, Şafak-Uzun AM. Toplumsal cinsiyet algısı ve toplumsal cinsiyet rollerine eğitimin etkisi: Deneysel bir çalışma. Journal of Human Sciences, 2017;14(1): 678- 93.
  • 29. Bakırcı K. İstanbul Sözleşmesi. Ankara Barosu Dergisi. 2015;4:133-204.
  • 30. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı: 2018-2023. (http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/ files/RySPo+KADININ_GUCLENMESI_ STRATEJI_BELGESI_VE_EYLEM_ PLANI_2018_.pdf)
  • 31. Miller VM, Rice M, Schiebinger L, Jenkins MR, WerbinskiJ, Nunez A, Wood S, Viggiano TR, Shuster LT. Embedding Concepts of Sex and Gender Health Differences into Medical Curricula. Journal of Women’s Health. 2013;22(3):194-202.
  • 32. Chin EL, Hoggatt M, McGregor AJ, Rojek MK, Templeton K, Casanova R, et al. Sex and gender medical education summit: a roadmap for curricular innovation. Biology of Sex Differences. 2016;7(Suppl 1):52.
  • 33. Büyüköztürk Ş, Kılıç Çakmak E, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel F. Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi, 25. Baskı, 2018, Ankara.
  • 34. Altınova HH, Duyan V. Toplumsal cinsiyet algısı ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi. 2013;24(2):9- 22.
  • 35. Özpulat F. Hemşirelik öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile toplumsal cinsiyet algıları arasındaki ilişki. Başkent üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 2(2):151-61.
  • 36. Özpulat, F. Üniversite öğrencilerinin öz yeterlilik düzeyi ile toplumsal cinsiyet algısı ilişkisi: Beyşehir örneği. International Journal of Human Sciences, 2016;13(1),1222-1232. doi:10.14687/ijhs.v13i1.3570
  • 37. Esen Y. Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitiminde Toplumsal Cinsiyet Duyarlılığını Geliştirme Amaçlı Bir Çalışma. Eğitim ve Bilim. 2013;38(169):280-95.
  • 38. CDC. Preventing Teen Dating Violence. 2019. https://www.cdc.gov/violenceprevention/ pdf/tdv-factsheet.pdf (Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019).
  • 39. Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği. Gençlerle güvenli ilişkiler üzerine çalışmak. Eğitimciler ve danışmanlar için el kitabı. Basım: siviltoplumisleri.org. 2017.
  • 40. Ada H. Erkek Köşe Yazarlarının Kadına Yönelik Şiddet Anlatımı. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Yüksek Lisans Tezi. Tez no: 115120107; 2015.
  • 41. Güllüdere H, Yardım S, Sezik M, Şenol Y. Akran Yardımı İle Eğitimin Tıp Eğitiminde Kullanımı. Tıp Eğitimi Dünyası. 2014;13(39):19-25.
  • 42. Connolly J, Josephson W, Schnoll J, Simkins-Strong E, Pepler D, MacPherson A and et al. Evaluation of a Youth-Led program for preventing bullying, sexual harassment and dating aggression in middle schools. Journal of Early Adolescence. 2015;35(3):403–34.
  • 43. Kowalova J and Cason E. Love and Respect: Preventing teen dating violence handbook. The Erasmus + programme of the European Union (within the project “Love and Respect - Preventing Teen Dating Violence). 2017. https:// www.salto-youth.net/downloads/toolbox_tool_ download-file-1643/Prevention%20of%20 Teen%20Dating%20Violence%20Handbook. pdf (Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019).
  • 44. Gülpınar MA, Gürpınar E, Songur A, Vitrinel A. Mezuniyet öncesi tıp eğitimi ulusal çekirdek eğitimi ulusal çekirdek eğitim programı-2014. UÇEP; 2014.
APA OZAN S, Miman O, Guvercin C, demiroglu z (2020). Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi. , 24 - 41. 10.25282/ted.619272
Chicago OZAN SEMA,Miman Ozlem,Guvercin Cemal,demiroglu zehra Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi. (2020): 24 - 41. 10.25282/ted.619272
MLA OZAN SEMA,Miman Ozlem,Guvercin Cemal,demiroglu zehra Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi. , 2020, ss.24 - 41. 10.25282/ted.619272
AMA OZAN S,Miman O,Guvercin C,demiroglu z Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi. . 2020; 24 - 41. 10.25282/ted.619272
Vancouver OZAN S,Miman O,Guvercin C,demiroglu z Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi. . 2020; 24 - 41. 10.25282/ted.619272
IEEE OZAN S,Miman O,Guvercin C,demiroglu z "Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi." , ss.24 - 41, 2020. 10.25282/ted.619272
ISNAD OZAN, SEMA vd. "Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi". (2020), 24-41. https://doi.org/10.25282/ted.619272
APA OZAN S, Miman O, Guvercin C, demiroglu z (2020). Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi. Tıp Eğitimi Dünyası, 19(58), 24 - 41. 10.25282/ted.619272
Chicago OZAN SEMA,Miman Ozlem,Guvercin Cemal,demiroglu zehra Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi. Tıp Eğitimi Dünyası 19, no.58 (2020): 24 - 41. 10.25282/ted.619272
MLA OZAN SEMA,Miman Ozlem,Guvercin Cemal,demiroglu zehra Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi. Tıp Eğitimi Dünyası, vol.19, no.58, 2020, ss.24 - 41. 10.25282/ted.619272
AMA OZAN S,Miman O,Guvercin C,demiroglu z Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi. Tıp Eğitimi Dünyası. 2020; 19(58): 24 - 41. 10.25282/ted.619272
Vancouver OZAN S,Miman O,Guvercin C,demiroglu z Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi. Tıp Eğitimi Dünyası. 2020; 19(58): 24 - 41. 10.25282/ted.619272
IEEE OZAN S,Miman O,Guvercin C,demiroglu z "Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi." Tıp Eğitimi Dünyası, 19, ss.24 - 41, 2020. 10.25282/ted.619272
ISNAD OZAN, SEMA vd. "Yapılandırılmış Bi̇r Eği̇ti̇m Modülünün, Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇ni̇n Toplumsal Ci̇nsi̇yet ve Flört Şi̇ddeti̇ne Yöneli̇k Algı ve Tutumlarına Etkisi". Tıp Eğitimi Dünyası 19/58 (2020), 24-41. https://doi.org/10.25282/ted.619272