Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler

KOÇ, Elif Tuba; DOĞAN ÇALIŞKAN, Zehra

doi:10.5336/nurses.2020-75388

Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler

Zehra DOĞAN ÇALIŞKAN, (Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Semra ve Vefa Küçük Sağlık Bilimleri Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Nevşehir, Türkiye)

Elif Tuba KOÇ (Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Kırşehir, Türkiye)

Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi

19 5

Yıl: 2020 Cilt: 12 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 485 - 495 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5336/nurses.2020-75388 İndeks Tarihi: 20-05-2021

Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler

Öz:

Amaç: Bu çalışmada, okul öncesi çocuğu olan annelerin, çocuklarını besleme tarzları ve besleme tarzlarını etkileyen faktörleri incelemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel-analitik nitelikteki bu çalışmanın örneklemini, İç Anadolu’da bir il merkezinin anaokullarında öğrenimlerine devam eden 260 çocuğun (kız=132, erkek=128) annesi oluşturmuştur. Veriler, “Sosyodemografik-Antropometrik Veri Formu” ve “Ebeveyn Besleme Tarzı Anketi (EBTA)” ile toplanmış, değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, independent t-test, ANOVA ve Tukey testleri kullanılmıştır. Bulgular: Annelerin, EBTA alt boyutlarından alabileceği maksimum puan ortalamaları dikkate alındığında; çalışmada en yüksek puan ortalamasının sıkı kontrollü besleme (14,94±3,18) alt boyutundan alındığı, daha sonra bunu cesaretlendirici besleme (28,99±5,41) ve yardımcı besleme (8,30±3,31) alt boyut puan ortalamalarının izlediği belirlenmiştir. Annelerin, kız çocuklarını “teşvik edici besleme”, genç yaş annelerin, “duygusal besleme”, üniversite mezunu ve çalışan annelerin, “teşvik edici”, “toleranslı-kontrollü besleme” tek çocuklu annelerin, “toleranslı-kontrollü besleme”, eşlerinin beden kitle indeksi (BKİ) normal olan annelerin, “teşvik edici besleme” alt boyut puan ortalamaları daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Çocuğunu kilosuna göre “zayıf” algılayan annelerin “duygusal, teşvik edici besleme”, 0-6 ay anne sütü alan çocukların annelerinin “yardımcı besleme” çocuğunun reklamlardan etkilendiğini ifade eden annelerin “duygusal ve yardımcı besleme” tarzı puan ortalamalarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Sonuç: Annelerin, Ebeveyn Besleme Tarzı Anketi’nden aldıkları puanlara göre, daha çok sıkı kontrollü ve cesaretlendirici besleme tarzına yatkın oldukları, en az duygusal besleme tarzını kullandıkları belirlenmiştir. Ayrıca besleme tarzlarının sosyodemografik ve antropometrik özelliklerden etkilendiği bulunmuştur. Ebeveyn besleme tarzı ve çocukların kilosu arasında ilişkiyi belirlemek amacıyla uzun süreli gözlemsel çalışmalar ve geniş örneklem üzerinde çalışmalar yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelime:

Parent Nutrition Style and Affecting Factors in Preschool Children

Öz:

Objective: It is aimed to examine the feeding styles ofmothers who have preschool children and the factors that affect thesestyles. Material and Methods: The sample of this cross-sectional analytical study was mothers of 260 children (girl:132, boy:128) whowere attending kindergartens at a city center in Central Anatolia. Thedata were collected with “Sociodemographic-Anthropometric DataForm” and “Parental Feeding Style Questionnaire”. Descriptive statistics, independent t-test, ANOVA and Tukey tests were used for evaluation. Results: Considering the maximum mean scores that motherscan get from the Parental Feeding Style Questionnaire (PFSQ) sub-dimensions; it was determined that the highest mean score was obtainedfrom the strictly controlled feeding (14.94±3.18) and the encouragingfeeding (28.99±5.41) and instrumental feeding (8.30±3.31) sub-dimensions mean scores followed this. Some subscale means were higheras “encouraging feeding nutrition” for mothers of girls, “emotionalfeeding” for young mothers, “encouraging” ''tolerant-controlled feeding'' for university graduates and working mothers, “tolerant- controlledfeeding” for mothers with one child, “encouraging feeding” for mothers whose husband with normal BMI (p<0.05). Also, mean scores werehigher as following; “Emotional, encouraging nutrition” for motherswho perceive their children as underweight, “instrumental feeding” formothers whose children breastfed for 0-6 months, and "emotional andinstrumental feeding" for mothers who thought their children affectedfrom advertisements (p<0.05). Conclusion: It is determined that mothers are more tend to strictly controlled and encouraging feeding styleand use emotional feeding style at least, according to their scores onthe Parental Feeding Style Scale. Also, parental feeding styles were affected by sociodemographic and anthropometric features. It is suggested that long-term observational and with large sampling studiesshould be conducted to determine relationship between parental feeding style and children's weight.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Muslu GK, Beytut D, Kahraman A, Yardımcı F, Başbakkal Z. Nutritional style of parents and examination of the effective factors. Turk Pediatri Ars. 2014;49(3):224-30.[Crossref] [PubMed] [PMC]
2. Balogun TB, Yakubu AM. Recent illness, feeding practices and father's education as determinants of nutritional status among preschool children in a rural Nigerian community. J Trop Pediatr. 2015;61(2):92-9.[Crossref] [PubMed]
3. Aktaç Ş, Kızıltan G, Avcı S. The effect of family participation in nutrition education intervention on the nutritional status of preschool age children. Education and Science. 2019;44(199):415-31. [Link]
4. Lipowska M, Lipowski M, Jurek P, Jankowska AM, Pawlicka P. Gender and body-fat status as predictors of parental feeding styles and children's nutritional knowledge, eating habits and behaviours. Int J Environ Res Public Health. 2018;15(5):852.[Crossref] [PubMed] [PMC]
5. Lovell JL. How parents process child health and nutrition information: a grounded theory model. Appetite. 2016;97:138-45.[Crossref] [PubMed]
6. Khalsa AS, Woo JG, Kharofa RY, Geraghty SR, DeWitt TG, Copeland KA. Parental intuitive eating behaviors and their association with infant feeding styles among low-income families. Eat Behav. 2019;32:78-84.[Crossref] [PubMed]
7. Erdem S, Gökmen Özel H, Çınar Z, Yılmaz Işıkhan S. [The effects of nutrition attitude and behaviors of the families on nutrition status in children at different socioeconomic status]. Bes Diy Derg. 2017;45(1):3-11. [Link]
8. Goodman LC, Roberts LT, Musher-Eizenman DR. Mindful feeding: a pathway between parenting style and child eating behaviors. Eat Behav. 2020;36:101335. [Crossref] [PubMed]
9. Ek A, Sorjonen K, Eli K, Lindberg L, Nyman J, Marcus C, et al. Associations between parental concerns about preschoolers' weight and eating and parental feeding practices: results from analyses of the child eating behavior questionnaire, the child feeding questionnaire, and the lifestyle behavior checklist. PLoS One. 2016;11(1):e0147257.[Crossref] [PubMed] [PMC]
10. Rodenburg G, Kremers SP, Oenema A, van de Mheen D. Associations of parental feeding styles with child snacking behaviour and weight in the context of general parenting. Public Health Nutr. 2014;17(5):960-9.[Crossref] [PubMed]
11. Lydecker JA, Grilo CM. Fathers and mothers with eating-disorder psychopathology: associations with child eating-disorder behaviors. J Psychosom Res. 2016;86:63-9.[Crossref] [PubMed] [PMC]
12. Williams JE, Helsel B, Griffin SF, Liang J. Associations between parental bmı and the family nutrition and physical activity environment in a community sample. J Community Health. 2017;42(6):1233-9.[Crossref] [PubMed]
13. Boucher NL. Feeding style and a child's body mass ındex. J Pediatr Health Care. 2016;30(6):583-9.[Crossref] [PubMed]
14. Shloim N, Edelson LR, Martin N, Hetherington MM. Parenting styles, feeding styles, feeding practices, and weight status in 4-12 year-old children: a systematic review of the literature. Front psychol. 2015;6:1849.[Crossref] [PubMed] [PMC]
15. Scaglioni S, De Cosmi V, Ciappolino V, Parazzini F, Brambilla P, Agostoni C. Factors influencing children's eating behaviours. Nutrients. 2018;10(6):706.[Crossref] [PubMed] [PMC]
16. van der Horst K, Sleddens EFC. Parenting styles, feeding styles and food-related parenting practices in relation to toddlers' eating styles: a cluster-analytic approach. PLoS One. 2017;12(5): e0178149.[Crossref] [PubMed] [PMC]
17. Yiğit R. [Nurse's role in the management of childhood obesity]. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Derg. 2011;13:71-80. [Link]
18. Berkowitz B, Borchard M. Advocating for the prevention of childhood obesity: a call to action for nursing. Online J Issues Nurs. 2009;14(1):1-9. [Link]
19. Turcosa. Turcosa Analytics [Cloud-based statistical software]. 2017. [Link]
20. Özçetin M, Yılmaz R, Erkorkmaz Ü, Esmeray H. [Reliability and validity study of parental feeding style questionnaire]. Turk Arch Ped. 2010;45:124- 31.[Crossref]
21. Wardle J, Sanderson S, Guthrie CA, Rapoport L, Plomin R. Parental feeding style and the intergenerational transmission of obesity risk. Obes Res. 2002;10(6):453-62.[Crossref] [PubMed]
22. WHO. Obesity and Overweight. (Erişim tarihi: 1 Aralık 2018) [Link]
23. Neyzi O, Günöz H, Furman A, Bundak R, Gökçay G, Darendeliler F, et al. [Reference values of body weight, stature, head circumference, and body mass index in Turkish children]. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2008;51:1-14. [Link]
24. Lu Q, Tao F, Hou F, Zhang Z, Ren LL. Emotion regulation, emotional eating and the energy-rich dietary pattern. A population-based study in Chinese adolescents. Appetite. 2016;99: 149-56. [Crossref] [PubMed]
25. Ozgen L, Demiriz S. Determining mothers' attitude in developing preschool children' eating behaviours. Procedia Soc Behav Sci. 2015;191: 662-7. [Crossref]
26. Akalın S, İrkin R. [The relations between the parents' attitudes-habits and childhood obesity]. İzmir Democr Univ Heal Sci J. 2018;1:49-62. [Link]
27. He L, Zhai Y, Engelgau M, Li W, Qian H, Si X, et al. Association of children's eating behaviors with parental education, and teachers' health awareness, attitudes and behaviors: a national schoolbased survey in China. Eur J Public Health. 2014;24(6):880-7.[Crossref] [PubMed] [PMC]
28. Raaijmakers LG, Gevers DW, Teuscher D, Kremers SP, Van Assema P. Emotional and instrumental feeding practices of Dutch mothers regarding foods eaten between main meals. BMC Public Health. 2014;14:171.[Crossref] [PubMed] [PMC]
29. Carnell S, Benson L, Driggin E, Kolbe L. Parent feeding behavior and child appetite: associations depend on feeding style. Int J Eat Disord. 2014;47(7):705-9.[Crossref] [PubMed] [PMC]
30. Derks IP, Tiemeier H, Sijbrands EJ, Nicholson JM, Voortman T, Verhulst FC, et al. Testing the direction of effects between child body composition and restrictive feeding practices: results from a population-based cohort. Am J Clin Nutr. 2017;106(3):783-90.[Crossref] [PubMed]
31. Bauer KW, Haines J, Miller AL, Rosenblum K, Appugliese DP, Lumeng JC, et al. Maternal restrictive feeding and eating in the absence of hunger among toddlers: a cohort study. Int J Behav Nutr Phys Act. 2017;14(1):172.[Crossref] [PubMed] [PMC]
32. Quah PL, Fries LR, Chan MJ, Fogel``A, McCrickerd K, Goh AT, et al. Validation of the children's eating behavior questionnaire in 5 and 6 year-old children: the gusto cohort study. Front Psychol. 2019;10:824.[Crossref] [PubMed] [PMC]
33. Dev DA, Speirs KE, Williams NA, Ramsay S, McBride BA, Hatton-Bowers H. Providers perspectives on self-regulation impact their use of responsive feeding practices in child care. Appetite. 2017;118:66-74.[Crossref] [PubMed]
34. Berge JM, Tate AD, Trofholz A, Conger K, Neumark-Sztainer D. Sibling eating behaviours and parental feeding practices with siblings: similar or different? Public Health Nutr. 2016;19(13):2415- 23.[Crossref] [PubMed] [PMC]
35. Hardman CA, Christiansen P, Wilkinson LL. Using food to soothe: maternal attachment anxiety is associated with child emotional eating. Appetite. 2016;99:91-6.[Crossref] [PubMed] 36. Warnick JL, Stromberg SE, Krietsch KM, Janicke DM. Family functioning mediates the relationship between child behavior problems and parent feeding practices in youth with overweight or obesity. Transl Behav Med. 2019;9(3):431-9.[Crossref] [PubMed] [PMC]
37. Remy E, Issanchou S, Chabanet C, Boggio V, Nicklaus S. Impact of adiposity, age, sex and maternal feeding practices on eating in the absence of hunger and caloric compensation in preschool children. Int J Obes (Lond). 2015;39(6):925- 30.[Crossref] [PubMed]
38. Nicklaus S. The role of food experiences during early childhood in food pleasure learning. Appetite. 2016;104:3-9.[Crossref] [PubMed]
39. Duncanson K, Burrows TL, Collins CE. Child feeding and parenting style outcomes and composite score measurement in the 'feeding healthy food to kids randomised controlled trial'. Children (Basel). 2016;3(4):28.[Crossref] [PubMed] [PMC

APA	DOĞAN ÇALIŞKAN Z, KOÇ E (2020). Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler. , 485 - 495. 10.5336/nurses.2020-75388
Chicago	DOĞAN ÇALIŞKAN Zehra,KOÇ Elif Tuba Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler. (2020): 485 - 495. 10.5336/nurses.2020-75388
MLA	DOĞAN ÇALIŞKAN Zehra,KOÇ Elif Tuba Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler. , 2020, ss.485 - 495. 10.5336/nurses.2020-75388
AMA	DOĞAN ÇALIŞKAN Z,KOÇ E Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler. . 2020; 485 - 495. 10.5336/nurses.2020-75388
Vancouver	DOĞAN ÇALIŞKAN Z,KOÇ E Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler. . 2020; 485 - 495. 10.5336/nurses.2020-75388
IEEE	DOĞAN ÇALIŞKAN Z,KOÇ E "Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler." , ss.485 - 495, 2020. 10.5336/nurses.2020-75388
ISNAD	DOĞAN ÇALIŞKAN, Zehra - KOÇ, Elif Tuba. "Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler". (2020), 485-495. https://doi.org/10.5336/nurses.2020-75388

APA	DOĞAN ÇALIŞKAN Z, KOÇ E (2020). Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 12(4), 485 - 495. 10.5336/nurses.2020-75388
Chicago	DOĞAN ÇALIŞKAN Zehra,KOÇ Elif Tuba Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi 12, no.4 (2020): 485 - 495. 10.5336/nurses.2020-75388
MLA	DOĞAN ÇALIŞKAN Zehra,KOÇ Elif Tuba Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, vol.12, no.4, 2020, ss.485 - 495. 10.5336/nurses.2020-75388
AMA	DOĞAN ÇALIŞKAN Z,KOÇ E Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi. 2020; 12(4): 485 - 495. 10.5336/nurses.2020-75388
Vancouver	DOĞAN ÇALIŞKAN Z,KOÇ E Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi. 2020; 12(4): 485 - 495. 10.5336/nurses.2020-75388
IEEE	DOĞAN ÇALIŞKAN Z,KOÇ E "Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler." Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 12, ss.485 - 495, 2020. 10.5336/nurses.2020-75388
ISNAD	DOĞAN ÇALIŞKAN, Zehra - KOÇ, Elif Tuba. "Okul Öncesi Çocuklarda Ebeveyn Besleme Tarzı veEtkileyen Faktörler". Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi 12/4 (2020), 485-495. https://doi.org/10.5336/nurses.2020-75388