ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE

Yıl: 2018 Cilt: 2 Sayı: 36 Sayfa Aralığı: 21 - 28 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-05-2021

ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE

Öz:
Türk dili araştırmalarında ilgi hâli ekinin kökeni üzerine günümüze gelinceye kadarçeşitli görüşler ileri sürülmüş ve bu ekin işlevleri ortaya konmuştur. Söz konusu ek, tarihîgelişim süreci içinde çok az değişikliğe uğramasına rağmen Çağatay Türkçesinde alışılmışşekillerinin dışında bir de {+nI} olarak tespit edilmiştir. Ekin bu şekli üzerine de farklıfikirler ileri sürülmüş olmakla birlikte kesin bir şey söylenmiş değildir. Biz de bu çalışmaçerçevesinde bu ekin kökeni konusunda bugüne kadar söylenmiş olanların dışında yeni birgörüş ortaya koyarak bu konudaki çalışmalara farklı bir bakış açısı getirmeye çalışacağız.
Anahtar Kelime:

On the Origin of Genitive Suffix {+nI} Determined in Chagatai Turkish

Öz:
Various opinions have been put forward in the Turkish language researches until the day-to-day on the root of the genitive and its functions have been revealed. The genitive suffix that we were talking about was here, it has undergone little change in the historical development process but has also identified as {+ nI} at the Chagatai Turkish in addition to its usual forms. It have also been put forward different ideas on the subject, but nothing has been said for sure.We will also put forth a new outlook on this root of genitive {+nI} in addition to those mentioned so far, and try to bring a different perspective to the work on this subject.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AĞCA, Ferruh, (2012), “Eski Türkçe Metinlerde /ŋ/~/g/ Değişkenliği Üzerine”, Türkbilig, 2012/23: 69-82.
  • ARGUNŞAH, Mustafa, (2013), Çağatay Türkçesi, İstanbul: Kesit Yayınları.
  • ATA, Aysu, (1997), Kısasü’l-Enbiya, Giriş, Metin, Tıpkıbasım, Ankara: TDK Yayınları.
  • BODROGLİGETİ, A. J. E (2003), An Academic Reference Grammar of Modern Literary Uzbek, Los Angeles: Lincom Europa.
  • BROCKELMANN, C., (1954), Osttürkısche Grammatik Der İslamischen Litteratur Sprachen Mittel Asiens, Leiden.
  • ÇAĞATAY, Saadet, (1954), “Türkçede ŋ~ġ sesine dair” , TDAY-Belleten 1988, Ankara: 15-30.
  • DANKOFF, R., KELLY, J. (1982-85), Compendium Of The Turkıc Dialect, C I-III, USA: Harvard Üniversitesi Basımevi.
  • ECKMANN, Janos, (1988), Çağatayca El Kitabı, (Çev.: Günay Karaağaç), İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
  • ERASLAN, Kemal, (2012), Eski Uygur Türkçesi Grameri, Ankara: TDK Yayınları.
  • GERHARD, Doerfer, (1993), Versuch einer linguistischen Datierung älterer osttürkicher Texte, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
  • GRÖNBECH, K., (1995), Türkçenin Yapısı, Ankara: TDK Yayınları.
  • KARAHAN, Leyla (1999), “Yükleme (Accusative) ve İlgi (Genetive) Hal Ekleri Üzerine Bazı Düşünceler” 3.Uluslararası Türk Dil Kurultayı-1996, Bildiriler, Ankara: TDK Yayınları.
  • KORKMAZ, Zeynep, (1995), “uçun ~ üçün ~ için vb. Edatlarının Yapısı Üzerine”, Türk Dili Üzerine Araştırmalar I, Ankara: TDK Yayınları: 94-97.
  • KUZNETSOV, Petro İ., (1995), “Türkiye Türkçesinin MorfoEtimolojisine Dair”, TDAY-Belleten, Ankara: 193-262
  • ÖLMEZ, Mehmet (2010), “Eski Türk Yazıtlarının Yeni Bir Yayımı Nasıl Olmalıdır?”, I. Uluslararası Uzak Asya’dan Ön Asya’ya Eski Türkçe Bilgi Şöleni Bildirileri, (Editörler: Cengiz Alyılmaz vd.), Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları: 211-220.
  • PEKACAR Çetin, ERDEM UÇAR Filiz Meltem, (2015), “Çağatay Türkçesinde +nI İlgi Hâli Eki”, International Journal of Languages’ Education and Teaching, UDES: 443-456.
  • RÄSÄNEN, Marti, (1957), Materialien Zur Morphologie Der Türkischen Sprachen, Helsinki.
  • RÄSÄNEN, Marti, (1969), Versuch Eines Etymologıschen Wörterbuchs der Türksprachen, Helsinki.
  • TEKİN, Talat, (2013). “Türkçe İlgi Hâli Ekinin Kökeni Üzerine”, (Çev.: Gökçen Bilgin). Dil Araştırmaları (13): 157-162.
APA NALBANT M (2018). ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE. , 21 - 28.
Chicago NALBANT Mehmet Vefa ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE. (2018): 21 - 28.
MLA NALBANT Mehmet Vefa ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE. , 2018, ss.21 - 28.
AMA NALBANT M ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE. . 2018; 21 - 28.
Vancouver NALBANT M ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE. . 2018; 21 - 28.
IEEE NALBANT M "ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE." , ss.21 - 28, 2018.
ISNAD NALBANT, Mehmet Vefa. "ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE". (2018), 21-28.
APA NALBANT M (2018). ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE. Türkbilig, 2(36), 21 - 28.
Chicago NALBANT Mehmet Vefa ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE. Türkbilig 2, no.36 (2018): 21 - 28.
MLA NALBANT Mehmet Vefa ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE. Türkbilig, vol.2, no.36, 2018, ss.21 - 28.
AMA NALBANT M ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE. Türkbilig. 2018; 2(36): 21 - 28.
Vancouver NALBANT M ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE. Türkbilig. 2018; 2(36): 21 - 28.
IEEE NALBANT M "ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE." Türkbilig, 2, ss.21 - 28, 2018.
ISNAD NALBANT, Mehmet Vefa. "ÇAĞATAY TÜRKÇESİNDE GÖRÜLEN {+nI} İLGİ HÂLİ EKİNİN KÖKENİ ÜZERİNE". Türkbilig 2/36 (2018), 21-28.