TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ
Yıl: 2021 Cilt: 30 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 56 - 62 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.34108/eujhs.808230 İndeks Tarihi: 27-05-2021
TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ
Öz: Bu çalışmanın amacı Tu rkiye’de antibiyotik tu ketimmiktarının ve antibiyotik reçeteleme uygulamalarınınEkonomik Kalkınma ve İ şbirlig i Ö rgu tu (ÖECD) u lkeleriile karşılaştırmalı olarak deg erlendirilmesidir. Buamaçla ÖECD Sag lık Verileri ve Du nya Sag lık Ö rgu tu(DSÖ ) Avrupa Antimikrobiyal İ laçlar Tu ketim Ag ı veritabanlarıu zerinden Tu rkiye ve ÖECD u lkelerindekiantibiyotik tu ketim ve reçeteleme verileri, karşılaştırılmalıolarak analiz edilmiştir. Antibiyotik tu ketim hacmi,DİD (her 1000 kişi için tanımlanmış gu nlu k doz) olarakverilmiştir. Tu rkiye’nin 2013’de 41.1 DİD olan toplamsistemik antibakteriyel ilaç tu ketim hacmi, 2017 ve2018 yıllarında sırasıyla 35.5 DİD ve 31.0 DİD du zeyinedu şmu ştu r. Tu rkiye ÖECD u lkeleri arasında, 2013’de enyu ksek antibiyotik tu ketimine sahipken, 2018’de butu ketimde %24.6’lık bir du şu ş go stermiştir. DSÖ veritabanındaTu rkiye’de beta-laktam grubu antibiyotiklerinkullanım oranı 2013-2017 yılları arasında %43.9’dan%47’ye çıkarken, sefalosporinlerin kullanım oranı %32.1’den %26.4’e du şmu ştu r. Tu rkiye’de tu ketilen toplamantibiyotik miktarının sadece %41.3’u nu n birincibasamak sag lık hizmetlerinde reçetelenmektedir, budeg er tu m ÖECD u lkeleri arasındaki en du şu k orandır.Sonuç olarak, Tu rkiye ÖECD u lkeleri arasında hala enyu ksek antibiyotik tu ketim miktarına sahip u lkelerarasındadır. Ancak, o zellikle 2016 yılından itibarenTu rkiye’de antibiyotik tu ketim miktarında belirgindu şu ş olması ve “birinci sıra” antibiyotikler tu -ketiminde artışla birlikte “ikinci sıra” antibiyotiklerintu ketiminde azalma olması dikkat çekicidir. Bu olumluve umut verici bulguların, ulusal du zeyde alınan tedbirlerinsonucu oldug u du şu nu lmektedir.
Anahtar Kelime: EVALUATION OF ANTIBIOTIC CONSUMPTION OF POPULATION AND ANTIBIOTIC PRESCRIBING PRACTICES IN PRIMARY HEALTH CARE SERVICES IN TURKEY IN COMPARISON TO OECD COUNTRIES
Öz: İn this study, we aimed to evaluate the antibiotic consumption in population and antibiotic prescribing practices in primary healthcare in Turkey in comparison to the ÖECD countries. This is a database analysis on the ÖECD Health Data and WHÖ European Network of Antimicrobial Drugs Consumption database. Antibiotic consumption volume was given as DİD (daily dose defined per 1000 people). Total antibiotic consumption in Turkey was 41.1 DİD in 2013, which decreased to 35.5 DİD and 31.0 DİD in 2017 and 2018, respectively. Among ÖECD countries, Turkey had the highest antibioticconsumption in 2013, which showed a 24.6% decrease in 2018. Consumption of beta-lactam antibiotics in Turkey increased from 43.9% to 47% between 2013 and 2017, while that of cephalosporin decreased from 32.1% to 26.4%. Önly 41.3% of antibiotics consumed in Turkey are prescribed in primary health care services, which is the lowest among ÖECD countries. İn conclusion, Turkey is still among the countries with the highest antibiotic consumption in ÖECD. However, there is a significant decrease in antibiotic consumption in Turkey since 2016, along with an increase in the consumption of "first-line" antibioticsand a decrease in consumption of "second-line" antibiotics. These promising findings might be the result of measures taken at national level.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Laxminarayan R, Duse A, Wattal C, et al. Antibiotic resistance-the need for global solutions. Lancet İnfect Dis 2013; 13:1057-1098.
- 2. Klein EY, Van Boeckel TP, Martinez EM, et al. Global increase and geographic convergence in antibiotic consumption between 2000 and 2015. Proc Natl Acad Sci USA 2018; 115:E3463-3470.
- 3. WHÖ Report on Surveillance of Antibiotic Consumption. 2016-2018 Early İmplementation. https://apps.who.int/iris/bitstream/ handle/10665/277359/9789241514880-eng.pdf? ua=1; Erişim tarihi: 01.09.2020
- 4. Versporten A, Bolokhovets G, Ghazaryan L, et al. WHÖ/Europe-ESAC Project Group. Antibiotic use in eastern Europe: a cross-national database study in coordination with the WHÖ Regional Öffice for Europe. Lancet İnfect Dis 2014; 14:381-387.
- 5. WHÖ Regional Öffice for Europe. Turkey takes strong action to reduce antibiotic consumption and resistance. Copenhagen: World Health Örganization Regional Öffice for Europe; 2017. http:// www.euro.who.int/en/health-topics/diseaseprevention/ antimicrobialresistance/news/ news/2017/11/turkeytakes-strong-action-toreduce- antibioticconsumption-and-resistance; Erişim tarihi: 01.09.2020
- 6. Aksoy M, Alkan A, İ şli F.Rational drug use promotional activities of Ministry of Health. Turkiye Klinikleri J Pharmacol-Special Topics 2015; 3:19-26.
- 7. WHÖ/EMP/MAR/2012.3. Essential medicines and health products. The Pursuit of Responsible Use of Medicines: Sharing and Learning from Country Experiences. https://www.who.int/medicines/areas/ rational_use/en/; Erişim tarihi: 01.09.2020
- 8. WHÖ. Global action plan on antimicrobial resistance, 2015. https://www.who.int/antimicrobial -resistance/publications/global-action-plan/en/; Erişim tarihi: 01.09.2020
- 9. The ÖECD Health Database 2020. https:// stats.oecd.org/İndex.aspx?ThemeTreeİd=9; Erişim tarihi: 01.09.2020
- 10. WHÖ Regional Öffice for Europe Antimicrobial Medicines Consumption (AMC) Network, AMC data 2011–2017. Copenhagen: WHÖ Regional Öffice for Europe; 2020. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 İGÖ. https://www.euro.who.int/en/publications/ abstracts/who-regional-office-for-europeantimicrobial- medicines-consumption-amcnetwork.- amc-data-20112017-2020; Erişim tarihi: 01.09.2020
- 11. WHÖ Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology. İnternational language for drug utilization research. ATC/DDD. https://www.whocc.no/; Erişim tarihi: 01.09.2020
- 12. Prah J, Kizzie-Hayford J, Walker E, et al. Antibiotic prescription pattern in a Ghanaian primary health care facility. Pan Afr Med J 2017; 28:214.
- 13. Grosso G, Marventano S, Ferranti R, et al. Pattern of antibiotic use in the community: νon-adherence and self-prescription rates in an İtalian urban population. Mol Med Rep 2012; 5:1305-1310.
- 14. Kaur A, Bhagat R, Kaur N, et al. A study of antibiotic prescription pattern in patients referred to tertiary care center in Northern İndia. Ther Adv İnfect Dis 2018; 5:63-68.
- 15. El-Kholey KE, Wali Ö, Elkomy A, et al. Pattern of antibiotic prescription for oral implant treatment among dentists in Saudi Arabia. İmplant Dent 2018; 27:317-323.
- 16. Segura-Egea JJ, Martı n-Gonza lez J, Jime nez-Sa nchez MDC, et al. Worldwide pattern of antibiotic prescription in endodontic infections. İnt Dent J 2017; 67:197-205.
- 17. Mazzaglia G, Greco S, Lando C, et al. Adult acute upper respiratory tract infections in Sicily: pattern of antibiotic drug prescription in primary care. J Antimicrob Chemother 1998; 41:259-266.
- 18. Sayılı U, Aksu Sayma Ö , Vehid S, et al. Comparison of health İndicators and Health Expenditures of Turkey and ÖECD Countries. Önline Tu rk Sag lık Bilimleri Dergisi 2017; 2:1-12.
- 19. İ şli F, Aksoy M, Emre Aydıngo z S, et al. Rational use of antibiotics by family physicians in turkey during primary healthcare service: a cross-sectional analysis through the Prescription İnformation System. TJFMPC 2020; 14:87-95.
- 20. Roque F, Herdeiro MT, Soares S, et al. Educational interventions to improve prescription and dispensing of antibiotics: a systematic review. BMC Public Health 2014; 14:1276.
- 21. Butler CC, Simpson SA, Dunstan F, et al. Effectiveness of multifaceted educational programme to reduce antibiotic dispensing in primary care: practice based randomised controlled trial. BMJ 2012; 344:d8173.
- 22. Ho MJ, Venci J.İmproving the success of mailed letter intervention programs to influence prescribing behaviors: a review. J Manag Care Pharm 2012; 18:627-649.
- 23. Arnold SR, Straus SE. İnterventions to improve antibiotic prescribing practices in ambulatory care. Cochrane Database Syst Rev 2005; 4:CD003539.
- 24. Rubin MA, Bateman K, Alder S, et al. A multifaceted intervention to improve antimicrobial prescribing for upper respiratory tract infections in a small rural community. Clin İnfect Dis 2005; 40:546-553.
- 25. Enriquez-Puga A, Baker R, Paul S, et al. Effect of educational outreach on general practice prescribing of antibiotics and antidepressants: a two-year randomised controlled trial. Scand J Prim Health Care 2009; 27:195-201.
- 26. Mandryk JA, Mackson JM, Horn FE, et al. Measuring change in prescription drug utilization in Australia. Pharmacoepidemiol Drug Saf 2006; 15:477-484.
- 27. Le gare F, Labrecque M, LeBlanc A, et al. Training family physicians in shared decision making for the use of antibiotics for acute respiratory infections: a pilot clustered randomized controlled trial. Health Expect 2011; 14:96-110.
- 28. Chazan B, Turjeman RB, Frost Y, et al. Antibiotic consumption successfully reduced by a community intervention program. İsr Med Assoc J 2007; 9:16- 20.
- 29. Finkelstein JA, Huang SS, Kleinman K, et al. İmpact of a 16-community trial to promote judicious antibiotic use in Massachusetts. Pediatrics 2008; 121:e15-23.
| APA | Emre Aydıngöz S, Lux K (2021). TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. , 56 - 62. 10.34108/eujhs.808230 |
| Chicago | Emre Aydıngöz Selda,Lux Karl Michael TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. (2021): 56 - 62. 10.34108/eujhs.808230 |
| MLA | Emre Aydıngöz Selda,Lux Karl Michael TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2021, ss.56 - 62. 10.34108/eujhs.808230 |
| AMA | Emre Aydıngöz S,Lux K TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2021; 56 - 62. 10.34108/eujhs.808230 |
| Vancouver | Emre Aydıngöz S,Lux K TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2021; 56 - 62. 10.34108/eujhs.808230 |
| IEEE | Emre Aydıngöz S,Lux K "TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.56 - 62, 2021. 10.34108/eujhs.808230 |
| ISNAD | Emre Aydıngöz, Selda - Lux, Karl Michael. "TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ". (2021), 56-62. https://doi.org/10.34108/eujhs.808230 |
| APA | Emre Aydıngöz S, Lux K (2021). TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. Sağlık Bilimleri Dergisi, 30(1), 56 - 62. 10.34108/eujhs.808230 |
| Chicago | Emre Aydıngöz Selda,Lux Karl Michael TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. Sağlık Bilimleri Dergisi 30, no.1 (2021): 56 - 62. 10.34108/eujhs.808230 |
| MLA | Emre Aydıngöz Selda,Lux Karl Michael TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.30, no.1, 2021, ss.56 - 62. 10.34108/eujhs.808230 |
| AMA | Emre Aydıngöz S,Lux K TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021; 30(1): 56 - 62. 10.34108/eujhs.808230 |
| Vancouver | Emre Aydıngöz S,Lux K TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021; 30(1): 56 - 62. 10.34108/eujhs.808230 |
| IEEE | Emre Aydıngöz S,Lux K "TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ." Sağlık Bilimleri Dergisi, 30, ss.56 - 62, 2021. 10.34108/eujhs.808230 |
| ISNAD | Emre Aydıngöz, Selda - Lux, Karl Michael. "TÜRKİYE’DE ANTİBİYOTİK TÜKETİM MİKTARININ VE BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE ANTİBİYOTİK REÇETELEME UYGULAMALARININ OECD ÜLKELERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ". Sağlık Bilimleri Dergisi 30/1 (2021), 56-62. https://doi.org/10.34108/eujhs.808230 |
