TY  - JOUR
TI  - HALK HİKÂYELERİNDE ATAERKİL BİR İDEOLOJİ OLARAK “NAMUS” VE ERKEK KİMLİĞİNİN KURGULANMASINDA NAMUS DÜŞÜNCESİNİN ÜSTLENDİĞİ İŞLEVLER ÜZERİNE
AB  - Sosyal bilimler literatüründe genel olarak kitlelerin şekilsiz inançlarına gönderme yapacakşekilde kullanılan “ideoloji” teriminin; en temel düzeyde belirli hedeflere yönlendirilmiş olan“kültürel amaçları” ifade ettiği ve toplumsal cinsiyet sahasına gelindiğinde ise cinsiyet rejiminininşa edilmesi/devam ettirilmesinde önemli rollere sahip olan “bilişsel sistemler”e referansverecek şekilde kullanıldığı görülür. Bu bakımdan özellikle Akdeniz toplumlarında görülen vecinsiyetler arasındaki ilişkileri düzenlemekle kalmayıp; aynı zamanda bireylerin toplumdakiyerlerini ve davranışlarını işaretleyerek arzularını kontrol altına alan “namus düşüncesi”nin;esasında erkek ve kadın kimlikleri arasında eşitsizlikler yaratan ve kadın cinselliğinin denetiminisağlayan “ataerkil bir ideoloji” olarak belirdiği anlaşılır. Bununla birlikte, günümüzde büyükoranda kitle iletişim araçlarıyla dolaşıma sokulan ve toplumsal cinsiyete yönelik performanslarınkarakterlerine etki eden namus düşüncesinin; kitle iletişim araçlarının olmadığı tarihseldönemlerde (yani yüz yüze iletişimin hâkim olduğu birincil sözlü kültür ortamında) halk anlatılarıaracılığıyla dolaşıma sokulduğu ve böylelikle halk hikâyelerinin, söz konusu ideolojikdüşüncenin yaygınlaştırılması ve dinleyici kitlelerine benimsetilmesi açısından etkili birenstrüman olarak kullanıldığı görülmektedir. Bu nedenle bu makalede, Türk kültürel belleğininbir yansıması olarak değerlendirilebilecek olan Anadolu sahasına ait bazı halk hikâyesiörneklerine odaklanılmış ve ataerkil bir ideoloji olarak erkek kimliğine iliştirilmiş olan “namusdüşüncesi”; kadın cinselliğinin denetimi ve patriarkal statükonun devamlılığı açısından üstlendiğiişlevlerle birlikte, söz konusu örnekler üzerinden değerlendirilmeye çalışılmıştır.
AU  - Tunç, Emrah
PY  - 2021
JO  - Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
VL  - 9
IS  - 26
SN  - 2147-2610
SP  - 11
EP  - 33
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/417258
ER  -