Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği
Yıl: 2021 Cilt: 6 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 217 - 226 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29128/geomatik.761475 İndeks Tarihi: 04-06-2021
Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği
Öz: Türkiye tarih boyunca pek çok farklı medeniyete ev sahipliği yapmış bir ülke olmasıdolayısıyla bu medeniyetlere ait, oldukça çeşitli kültürel miras ögelerini içindebarındırmaktadır. Bu bağlamda, sahip olduğu kültürel mirasın korunması ve geleceknesillere ulaştırılması oldukça önem arz etmektedir. Kültürel miras ögeleri zamaniçerisinde birçok farklı sebepten ötürü deformasyona uğrayabilmekte veya tamamen yokolabilmektedir. Bu durumun önüne geçilebilmesi için öncelikle bu kültürel mirasögelerinin 3 Boyutlu (3B) dokümantasyonunun (belgelenmesinin) yapılmasıgerekmektedir. Dokümantasyon sonucunda elde edilen veriler, kültürel miras ögeleriüzerindeki deformasyonların izlenmesi, restorasyon çalışmaları gibi pek çok farklıalanda katkı sunabilmektedir. Günümüzde dokümantasyon çalışmalarında kullanılanfarklı yöntemler mevcuttur. Arazi üzerinde veri toplama aşamasında kullanılanyöntemlerden birkaçı; yersel fotogrametri, hava fotogrametrisi ve yersel lazer tarama(YLT) olarak gösterilebilir. Öte yandan, arazi çalışması aşamasında toplanılan verilerinişlenebileceği birçok yazılım mevcuttur. Bu çalışmada, İstanbul Fatih ilçesi sınırlarındakiSultanahmet Meydanı’nda bulunan tarihi Dikilitaş’ın YLT tekniği kullanılarak taramasıyapılmış ve üç farklı yazılım aracılığıyla nokta bulutu üretilmiştir. Bu yazılımlarınkültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında kullanılabilirlikleri karşılaştırmalıolarak irdelenmiştir.
Anahtar Kelime: A comparison of different software in documentation of cultural heritage: Case Study of Obelisk of Theodosius
Öz: Turkey is a country that has hosted many civilizations throughout history. As a result of this situation, it incorporates elements of very diverse cultural heritage elements of these civilizations. In this context, it is very important to protect and transfer this cultural heritage to future generations. Cultural heritage elements can be deformed or be completely demolished over time because of many different reasons. To prevent this situation, 3-dimensional (3D) documentation of these cultural heritage elements must be carried out first. The data obtained because of the documentation process can contribute to many different areas such as monitoring deformations on cultural heritage elements and restoration works. Today, there are different methods used in documentation studies. Some of the methods used in the data collection phase during the fieldwork can be listed as terrestrial photogrammetry, aerial photogrammetry, and terrestrial laser scanning (TLS). On the other hand, there are different software in which the data collected during the field study can be processed. In this study, historical Dikilitas located in Sultanahmet Square within the borders of Fatih district of Istanbul was scanned using TLS technique and point cloud of it was produced through three different software. The usability of this software within the scope of cultural heritage preservation was examined comparatively.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akyol O (2011). Düşük Maliyetli Lazer Tarayıcı Sistemi Tasarımı, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Alptekin A, Çelik M & Yakar M (2019). Anıtmezarın Yersel Lazer Tarayıcı Kullanarak 3B Modellenmesi. Türkiye Lidar Dergisi, 1(1), 1-4. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/melid/issue/5 0713/641560.
- Baik A (2017). From point cloud to Jeddah heritage BIM Nasif historical house- case study. Digital Applications in Archaeology and Cultural Heritage, 4, 1-18.
- Barber D, Mills J & Bryan P G (2001). Laser Scanning and Photogrametry: 21st century metrology. 18-21 Semptember, 360-366. Potsdam, Germany.
- Barrazeti L (2016). Parametric as built model generation of complex shapes from point clouds. Advance Engineering Informatic, 30(3), 298-311.
- Chien S, Choo S, Schnabel M A, Nakapan W, Kim M J & Roudavski S (2016). Living Systems and MicroUtopias: Towards Continuous Designing. Proceedings of the 21st International Conference of the Association for ComputerAided Architectural Design Research in Asia, CAADRIA 477–486.
- Çelik M, Alptekin A, Ünel F B, Kuşak L & Kanun E (2020). The Effect Of Different Flight Heights On Generated Digital Products: DSM and Orthophoto. Mersin Photogrammetry Journal, 2 (1), 1-9. Retrieved from https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Pub/Mephoj/İss ue/52791/636366.
- Deniz S, Öktem S, Kırbaş İ & Tarkan D (2017). Alansal/Yersel Lazer Tarayıcıların Arkeolojik Mekânların Fiziki Özelliklerinin Tespitinde Kullanılması: Kibrya Antik Kenti Odeon Yapısı Sahne Duvarı Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 211-217.
- Dethier P A (1993). Boğaziçi ve İstanbul (19. Yüzyıl Sonu). Eren Yayıncılık, İstanbul.
- Dore C, Murphy M, McCarthy S, Brechin F, Casidy C & Dirix E (2015). Structural simulations and conservation analysis - historic building Information model (HBIM). In 3D virtual reconstruction and visualization of complex architectures 2015 proceedings of the international conference in Avila, Spain.
- El-Hakim S F (2001). A flexible approach to 3D reconstruction from single images ACM Proceedings of SIGGRAPH ’01, Technical Sketches, Los Angeles, California, 12th to 17th August 2001. 280 pages: 186.
- Elkhrachy I & Niemeir W (2006). Optimization And Strength Aspects For Geo-Referencing Data With Terresterial Laser Scanner Systems. 3rd IAG/12t FIG Symposium, CD Room, Baden, 22- 24 May.
- Eriş İ, Yüzereroğlu U & Demir N (2013). Atik Valide Sultan Külliyesi 2011-2013 Yılları Restorasyonu ve Uygulamaları. Vakıf Restorasyon Yıllığı Dergisi, 6(3), 99-114.
- Ersen A, Olgun N, Akbulut S S &Yıldırım B Ş (2011). Süleymaniye Camii 2007- 2009 Yılları Restorasyonu ve Restorasyon Kararları. Vakıflar Restorasyon Yıllığı Dergisi, 3, 7-27.
- Fai S, Grham K, Duckworth T, Wood N & Attar R (2011). Building information modeling and heritage documentation. In proceedings of the international symposium in Prageu, Chez Republic.
- Fowden G (1991). Constantine's Porphyry Column: The Earliest Literary Allusion. The Journal of Roman, 8, 119-131.
- Galizia M, Inzerıllo L & Santagatı C (2015). Heritage and technology: novel approaches to 3D documentation and communication of architectural heritage . Le Vie Dei Mercanti, 686- 696. Italy.
- Gönül Yıldırım B & Yaşar Balcı S (2019). Türkiye ve KKTC'de İç Mimarlık Eğitiminde Koruma Bilinci Üzerine Güncel Bir Araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(2), 294-311.
- Korumaz Güleç A, Dülgerler O N & Yakar M (2011). Kültürel Mirasın Belgelenmesinde Dijital Yaklaşımlar. S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Dergisi, 26(3), 67-83.
- Mulahusić A, Tuno N, Gajski D & Jusuf Topoljak. (2018). Comparison and analysis of results of 3D modelling of complex cultural and historical objects using different types of terrestrial laser scanner. Survey Review, 52(371), 107-114.
- Noor N M, Kamaruddin Z. Abdullah A., Abdullah A. A., Eusoff S. S., & Mustafa H. M. (2018). Using terrestrial laser scanner for Malay heritage documentation: preliminary approach to Istana Balai Besar, Kelantan. International Journal of Development and Sustainability, 7(6), 1886- 1897.
- Öksüz, M., ve Topan, H. (2012). Yersel Lazer Tarama Teknolojisi ve Kültürel Mirasın Korunması Uygulamasında Tarihi Gölyazı Kilisesi Örneği. Bülent Ecevit Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak.
- Öner, C.Ö., Kutlu, G., & Bilginperk, C. (2015). Mimari Restorasyon Projelerinin Uygulama Sürecindeki Zorlukları: Konak Kemeraltı’nda Tarihi Bir Yapı Örneği. 5. Tarihi Eserlerin Güçlendirilmesi ve Geleceğe Güvenle Devredilmesi Sempozyumu, 479, 492, 1-3 Ekim 2015.
- Roullet, A. (1972). The Egyptian and Egyptianizing monuments of imperial Rome. Études Préliminaires aux Religions Orientales dans l'Empire Romain, 20, Leiden.
- Safkan, S., Hamarat, H., Duran, Z., Aydar, U., & Çelik, M.F. (2014). Yersel Lazer Tarama Yönteminin Mimari Belgelemede Kullanılması. V. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2014), 14-17 Ekim 2014, İstanbul.
- Tavşan, C., Ergin, H.E., & Aydıntan, E. (2014). Trabzon Bedesteni Restorasyon Uygulaması. Vakıflar Dergisi, 42, 123-132.
- URL-1: https://www.ktb.gov.tr/TR-134106/somut kulturel-miras.html Erişim tarihi: 25 Nisan 2020
- URL-2: https://www.google.com/maps?rlz=1C1SQJL_t rTR877TR877&sxsrf=ALeKk01t9- FN_Z8nw8Lw1xPobe8XwFnw0g:15887166488 58&q=theodosius+dikilita%C5%9F+google+m aps&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQARgAMgUIIRCgATI FCCEQoAE6BAgAEEc6BAgjECc6AggAOgYIABA WEB5QiV9YmI0BYJaSAWgBcAJ4AIABwQGIAd UMkgEEMC4xMJgBAKABAaoBB2d3cy13aXo&u m=1&ie=UTF8&sa=X&ved=2ahUKEwiZut_l3p3 pAhXRQxUIHWEQAIQQ_AUoAXoECBUQAw Erişim tarihi: 27 Nisan 2020
- URL-3: https://www.faro.com/tr-tr/ Erişim tarihi: 27 Nisan 2020
- URL-4: www.gexcel.homeip.net/Reconstructor/R_Mau al/R_Manual_EN.pdf Erişim tarihi: 25 Nisan 2020
- Uluengin, N.B. (2013). Rölöve. Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, İstanbul.
- Ulutürk, B. (2010). İstanbul’daki Geç Antik ve Bizans Dönemine Ait Dikilitaşlar’ın Kent İçindeki Konumları ve Geçirdikleri Tarihsel Değişim. İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Ulvi, A. (2008). Antik Tiyatroların Fotogrametrik Rölöve Planlarının Çıkarılması Üzerine Deneysel Bir Çalışma. T.C. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
- Ulvi, A., ve Yakar, M. (2014). Yersel Lazer Tarama Tekniği Kullanarak Kızkalesi’nin Nokta Bulutunun Elde Edilmesi ve Lazer Tarama Noktalarının Hassasiyet Araştırması. Electronic Journal of Map Technologies, 6 (1), 25-36.
- Uzar, M. ve Öğütçü, H. (2016). Yersel Lazer Tarayıcı Kullanılarak Tavra Deresi Kilisesi’nin Ölçümü ve Ortofoto Üretimi, 6. Uzaktan Algılama-Cbs Sempozyumu (UZAL-CBS 2016), 5-7 Ekim 2016, Adana.
- Varol, F., Ulvi, A., & Yakar, M. (2018). Kültürel Mirasın Dokümantasyonunda Yersel Fotogrametri Tekniğinin Kullanılması: Sazak Köprüsü Örneği. 11(57), 986-991.
- Yakar, İ., ve Bilgi, S. (2019). Mobil Telefonlar Kullanılarak Elde Edilen 3 Boyutlu Modellerin Kültürel Mirasın Korunması Kapsamında Kullanılabilirliği: III. Ahmet Çeşmesi Örneği. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 1(1), 25-29. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tufod/issue/5 0271/638005.
- Yakar, M., ve Yılmaz, H.M. (2008). Kültürel Miraslardan Tarihi Horozluhan’ın Fotogrametrik Rölöve Çalışması ve 3 Boyutlu
| APA | Yakar i, Hamal S, ÇELİK M, Bilgi S (2021). Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği. , 217 - 226. 10.29128/geomatik.761475 |
| Chicago | Yakar irem,Hamal Seda Nur Gamze,ÇELİK Mehmet Özgür,Bilgi Serdar Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği. (2021): 217 - 226. 10.29128/geomatik.761475 |
| MLA | Yakar irem,Hamal Seda Nur Gamze,ÇELİK Mehmet Özgür,Bilgi Serdar Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği. , 2021, ss.217 - 226. 10.29128/geomatik.761475 |
| AMA | Yakar i,Hamal S,ÇELİK M,Bilgi S Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği. . 2021; 217 - 226. 10.29128/geomatik.761475 |
| Vancouver | Yakar i,Hamal S,ÇELİK M,Bilgi S Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği. . 2021; 217 - 226. 10.29128/geomatik.761475 |
| IEEE | Yakar i,Hamal S,ÇELİK M,Bilgi S "Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği." , ss.217 - 226, 2021. 10.29128/geomatik.761475 |
| ISNAD | Yakar, irem vd. "Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği". (2021), 217-226. https://doi.org/10.29128/geomatik.761475 |
| APA | Yakar i, Hamal S, ÇELİK M, Bilgi S (2021). Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği. Geomatik, 6(3), 217 - 226. 10.29128/geomatik.761475 |
| Chicago | Yakar irem,Hamal Seda Nur Gamze,ÇELİK Mehmet Özgür,Bilgi Serdar Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği. Geomatik 6, no.3 (2021): 217 - 226. 10.29128/geomatik.761475 |
| MLA | Yakar irem,Hamal Seda Nur Gamze,ÇELİK Mehmet Özgür,Bilgi Serdar Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği. Geomatik, vol.6, no.3, 2021, ss.217 - 226. 10.29128/geomatik.761475 |
| AMA | Yakar i,Hamal S,ÇELİK M,Bilgi S Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği. Geomatik. 2021; 6(3): 217 - 226. 10.29128/geomatik.761475 |
| Vancouver | Yakar i,Hamal S,ÇELİK M,Bilgi S Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği. Geomatik. 2021; 6(3): 217 - 226. 10.29128/geomatik.761475 |
| IEEE | Yakar i,Hamal S,ÇELİK M,Bilgi S "Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği." Geomatik, 6, ss.217 - 226, 2021. 10.29128/geomatik.761475 |
| ISNAD | Yakar, irem vd. "Kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında farklı yazılımların karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği". Geomatik 6/3 (2021), 217-226. https://doi.org/10.29128/geomatik.761475 |
