Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi
Yıl: 2020 Cilt: 8 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 1135 - 1172 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-06-2021
Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi
Öz: 1 Temmuz 2019 tarihinde yürürlüğe giren Taşıma İşleri Organizatörü1 Yönetmeliği (“bundan böyle TİOY olarak anılacaktır.”) taşıma hukuku ile genel kuralları düzenleyen 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda (“bundan böyle TTK olarak anılacaktır.”) yer almayan taşıma işleri organizatörü ifadesini ihdas etmiştir. TİOY‟un “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinin e bendinde ilgili kanun TTK olarak belirtilmiş ve “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde yönetmeliğin14/2/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu‟na göre kurulmuş, ulusal ve uluslararası taşımacılık alanında taşıma işleri organizatörü olarak faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişileri kapsadığı belirtilmiştir. Bu sebeple taşıma işleri organizatörü kavramını TTK hükümleri dairesinde ele almak gereklidir. TTK‟da “taşıma işleri organizatörlüğü” ifadesi yer almadığından bu kavramın TTK‟da yer alan hangi kavrama isabet ettiğinin izahı önem arz etmektedir. TİOY‟daki taşıma işleri organizatörüne yönelik tanımlama TTK‟daki taşıma işleri komisyoncusu kavramıyla örtüşmektedir. Esasen taşıma işleri organizatörü ve taşıma işleri komisyoncusu da hizmet portföyleri taşımaya aracılık, taşımacılık ve danışmanlık gümrükleme ve taşıma ilişkin ek faaliyetleri kapsayan2 “yük sevkiyatçısı”, “taşımamimarı3”, “nakliye aracısı”, “taşıma organizatörü4” anlamlarında kullanılan İngilizcede freight forwarder, Almancada “spediteur” ifadelerinin karşılığını oluşturmaktadır5. Çalışmamızda, TTK‟da taşıma işleri komisyonculuğuna ilişkin düzenlemeler Alman Ticaret Kanunu‟ndaki (Handelsgesetzbuch “bundan böyle HGB olarak anılacaktır.”) sistematiğe uygun düzenlendiğinden6, TTK‟ya taşıma işleri komisyoncusu olarak aktarılmış olan “spediteur” (freight forwarder) ifadesi TTK ve TİOY açısından ele alınacaktır. Bunun için ilk olarak TTK‟daki taşıma işleri komisyoncusu kavramı incelenecek, oradan hareketle bu yönetmelik değerlendirilecektir. Bu değerlendirme yapılırken freight forwarder ifadesini tam olarak karşılayan bir ifade söz konusu olmamakla birlikte “lojistik servis sağlayıcısı”7 freightforwarderın günümüzdeki rolüne en yakın ifade olduğundan freight forwarder yerine bu ifade kullanılacaktır.
Anahtar Kelime: Evaluation of the Concept of Transport Deals Organizer in Regulation on Transport Deals Organizer in Light of Turkish Commercial Code and Related Legislation
Öz: The Regulation on Transport Deals Organizer (“hereinafter referred to TIOY”), coming into force as of 01 August 2019, introduces the term of „transport deals organizer „which does not exist in the Turkish Commercial Code No. 6102 (“hereinafter referred to TCC”), which regulates general rules regarding transport law. In the subparagraph (e) of Article 4 of TIOY under the heading of “Definitions”, it is stated that the relevant law is TCC and in Article 2 under the heading of “Scope” that the Regulation encompasses natural and legal persons established in accordance with the Turkish Commercial Code dated 14 February 2011 and numbered 6102 and operating as transport deals organizer in the field of national and international transport. Therefore, the concept of transport deals organizer should be considered within the framework of TCC provisions. As the term of “transport deals organizer‟ does not exist in TCC, it is crucial to explain what concept within TCC this concept refers to. The definition of transport deals organizer in TIOY is tune with the concept of commissioner of carriage in TCC. In fact, both transport deals organizer and commissioner of carriage are equivalent of “freight forwarder‟ in English and “spediteur” in German meaning “freight shipper”, “architect of transport “, “transport organizer”, whose service portfolio involves intermediation in carriage and additional activities related to carriage, consultancy and customs.In our study, the term of “spediteur (freight forwarder)” which is translated into TCC as commissioner of carriage will be considered from the viewpoint of TCC and TIOY as provisions regarding freight forwarding in TCC are arranged in accordance with the systematics adopted in German Commercial Code (Handelsgesetzbuch, “herein after referred to HGB”). Hence, the concept of freight forwarder in TCC will be analyzed first, and thus the Regulation will be analyzed. While making this analysis, the term of “logistic service provider”, will be used instead of freight forwarder as it is the closest term for the role of freight forwarder today, even though it is not the term which exactly corresponds to the term of freight forwarder.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- Adıgüzel, Burak: Multimodal Taşımalarda Taşıyıcının (MTO) Sorumluluğu, Ankara 2015.
- Adıgüzel, Burak: Taşıma Hukuku, Ankara 2020.
- Akdeniz, Umut: “6102 Sayılı TTK’da Taşıma İşleri Komisyoncusu İçin Öngörülmüş Yeni Bir Hüküm “Toplama Yük”“, Legal Hukuk Dergisi, C. XII, S.133.
- Akdeniz, Umut: “Taşıma İşleri Komisyonculuğunda Kesin Ücret Anlaşması ve Bunun Hukuki Sonuçları”, Legal Hukuk Dergisi, C. XI, S.132.
- Akdeniz, Umut: “Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliği Hakkında Bir Değerlendirme”, Tfm, 5(2), 2019.
- Akdeniz, Umut: Taşıma İşleri Komisyonculuğu Sözleşmesi, Ankara 2010.
- Akın, Mehmet Zeki: “Uluslararası Taşımacılıkta Multimodal Çalışmalar ve Sigorta Problemleri”, Eşya Taşımacılığı Sempozyumu, İstanbul 1984.
- Akıncı, Ziya: Karayolu ile Milletlerarası Eşya Taşımacılığı ve CMR, Ankara 1999.
- Aksoy, Sami: Taşıma Hukukunda Fiili Taşıyıcı, İstanbul 2015.
- Alcantara, Jose M.: “The new regime and multimodal transport”, 3 LMCLQ, 2002.
- Algantürk Light, Didem: “Konteyner Taşımacılığında Uygulamada Ortaya Çıkan Hukuki Sorunlar”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16/2, Cilt III, 2017.
- Arkan Sabih: “Taşıma İşleri Komisyoncusu Borçlarını ve Sorumluluğunu Düzenleyen Hükümler”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.37, S.1, 1980.
- Arkan Sabih: Karada Yapılan Eşya Taşımalarında Taşıyıcının Sorumluluğu, Ankara 1982.
- Arkan, Sabih: “24.05.1980 tarihli Eşyanın Değişik Tür Araçlar ile Taşınmasına Dair Konvansiyon Üzerinde İnceleme”, BATİDER, C. XI, 1982.
- Arkan, Sabih: Karma Taşımalarla İlgili Hukuki Sorunlar, Konya 1991.
- Arkan, Sabih: Ticari İşletme Hukuku, Ankara 2015.
- Atabek, Reşat: Eşya Taşıma Hukuku, İstanbul 1960.
- Atamer, Kerim: Deniz Ticareti Hukuku, C. 1, İstanbul 2017.
- Ateş, Ebru: Taşıyanın Sorumluluğunu Düzenleyen Konşimentolu Taşımalar Hakkında Bazı Kuralların Birleştirilmesine Dair Brüksel (Lahey) Konvansiyonu’nun Türk Hukuku’na Etkisi, İstanbul 2008.
- Baumbach/Hopt: HGB § 452 Frachtvertrag über eine Beförderung mit verschiedenartigen
- Beförderungsmitteln, 3. Auflage, München 2020. Cain, Peter: “Complexity, Confusion and the Multifaceted Legal Roles of the International Freight Forwarder”, Macquarie Law Journal, Vol. 14.
- Can, Mertol: Cmr ve Alman Ticaret Kanunu ile Mukayeseli olarak Türk Taşıma Hukukunun Genel Esasları, Birinci Cilt, Ankara 2017.
- Carr, Indira/Stone, Peter: International Trade Law, Fifth Edition, 2014.
- Cumalıoğlu, Emre: Kırkambar Sözleşmesi, Ankara 2011.
- Çancı, Metin/Erdal, Murat: Uluslararası Taşımacılık Yönetimi, İstanbul 2003.
- De Wit, Ralph: “Multimodal Transport: Carrier liability and Documentation”, LLP, 1995.
- Değirmenci Kula, Nil: “Türk Ticaret Kanunu ile Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliği’nin İlgili Hükümleri Işığında Taşıma İşleri Komisyonculuğu”, BATİDER, C: 35, S: 1, 2019.
- Değirmenci Kula, Nil: Türk Eşya Taşıma Hukuku, Ankara 2018.
- Doğrucu, Muhittin: “Freight Forwarder”, DHD, Y.9, S.1-4, 2004.
- Ebenroth/Boujong/Joost/Strohn, Handelsgesetzbuch HGB § 407, 3. Auflage, München 2015.
- Ebenroth/Boujong/Joost/Strohn: Handelsgesetzbuch HGB § 452, C.H. Beck OHG, 3. Auflage, München 2015.
- Erdal, Murat: Konteyner Deniz ve Liman İşletmeciliği, 2. Baskı, İstanbul 2017.
- Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Baskı, Ankara 2019.
- Fengmei, Wang/Yingying, Ni/ Xiaoyi, Gong/Jun, Zhan/Huiping, Che: “The Study on the Optimization of Container Multimodal Transport Business Process in Shandong”, E3S Web of Conferences 38, 2018.
- Glass, David: Freight Forwarding and Multimodal Transport Contracts, 2004.
- Hepgülerler, Ezgi: Deniz Yoluyla Gerçekleştirilen Koyteyner Taşımacılığında Görev Alanların Hukuki Sorunluluğu, Ankara 2011.
- Hirş, Ernst: Ticaret Hukuku Dersleri, 3. Bası, Ankara 1948.
- Hoeks, Marian: “Multimodal Transport Law: The Law Applicable to the Multimodal Contract for the Carriage of Goods”, Kluwer Law International, 2010.
- Kaner, Deniz İnci: Konteyner Taşımacılığı ve Hukuki Sorunları, İstanbul 1982.
- Kara, Hacı: “Deniz Taşımacılığında Freight Forwarder”, Legal Hukuk Dergisi, S.37, 2016.
- Karan, Hakan: Law on the International Carriage of Goods, 3rd. Ed., Ankara 2013.
- Karan, Hakan: The Carrier’s Liability under International Maritime Conventions the Hague, The Hague-Visby and Hamburg Rules, New York 2004.
- Kılıçoğlu, M. Ahmet: Borçlar Hukuku, 13. Bası, Ankara 2010.
- Kindred, Hugh M./Brooks, Marry R.: “Multimodal Transport Rules”, Kluwer Law International, 1997.
- Koller, Ingo: “Versicherungsvertragsgesetz: VVG850”, Grundzüge der Verkehrshaftung und Ihre Versicherung (Prölss/Martin), 30. Aufl., 2018.
- Koller, Ingo: Transportrecht, HGB § 453 Speditionsvertrag, 10. Aufl., 2020.
- Misli, Sinan: “Yeni Türk Ticaret Kanunu ve 1998 Alman Taşıma Hukuku Reformu Işığında Forwarder Sözleşmesinin Hukuki Niteliği, Özellikleri ve Forwarder Teriminin Karşılığı”, İÜHFM, C. LXXIII, S. 2, 2015.
- Moreno, Carlos: Legal Nature and the Functions of the Multimodal Transport Document, München 2002.
- Oelfke, Wolfgang/Dorit, Oelfke: Speditionsbetriebslehre und Logistik, Wiesbaden 2000.
- Özdemir, Türkay: Uluslararası Eşya Taşıma Hukuku, İstanbul 2006.
- Ramberg, J.: “Unification of the Law of International Freight Forwarding”, Uniform Law Review, Volume 3, Issue 1, 1998.
- Ramberg, J.: The Law of Freight Forwarding and the 1992 Fiata Multimodal Transport Bill of Lading, Zürich 1993.
- Ramberg, J.: The Law of the Transport Operators in International Trade, Norstedts Juridik AB, Stockholm 2005.
- Ramberg, Jan: “Freight Forwarder Law”, Paper presented at Modern Law for Global Commerce Congress to celebrate the fortieth annual session of UNCITRAL, Vienna, 9-12 July 2007.
- Ramming, Klaus: Hamburger Handbuch Multimodaler Transport, München 2011.
- Schimansky, Herbert/Bunte, Herman Josef/Lwowski Hans-Jürgen: Bankrechts- Handbuch, § 100. Sicherungsverträge der Im- und Exportfinanzierung, 5. Aufl., München 2017.
- Schmidt, Karsten/Ebke, Werner: Münchener Kommentar zum HGB, München 2020.
- Schramm, Hans-Joachim: Freight Forwarder’s Intermediary Role in Multimodal Transport Chains: A Social Network Approach, 2012.
- Sır, İsmail Hakkı: Konteyner Taşımacılığı ve Türkiyedeki Uygulaması, İstanbul 1988.
- Smeele, Frank: “Legal Conceptualisations of the Freight Forwarder: Some Comparative Reflections on the Disunified Law of Forwarding”, 21 JIML, 2015.
- Sopacı, Birgül: Multimodal Taşımalarda Taşıma Hukukuna İlişkin Problemler, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2001.
- Thonfeld Horst, Dietrich: ADSp 2003 und Speditionsversicherung, München 2003.
- Tushevska, Borka: “Civil Law Versus Common Law Concept of Freight Forwarders”, Balkan Social Science Review, Vol. 4, December 2014.
- Tushevska, Borka: “Liability of the Freight Forwarders According to National and International Law”, Iustinianus Primus L. Rev. 6, 1 August, 2015.
- Tüzüner, Özlem: “Karayoluyla Eşya Taşıma Sözleşmesinin Hukukî Niteliği ve İş Görme Amacı Güden Sözleşmelerle İlişkisi”, TBB Dergisi, 2012.
- Ülgen, Hüseyin: Uluslararası Taşımacılık ve Sorunları, İstanbul 1988. Ülgener, Hüseyin: Çarter Sözleşmeleri I, İkinci Baskı, İstanbul 2017.
- Ünan, Samim: “Karayolu Taşıma Hukukundaki Eşya Taşınması, Taşıma Acentesine, Taşıma İşleri Yüklenicisine ve Zorunlu Sigortaya İlişkin Bazı Yanlış Düzenlemeler”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi (MÜHF-HAD), Mehmet Somer’e Armağan Özel Sayısı, İstanbul 2006.
- Vyers, Casten/Ebelhard, Tihel: ADSp 2003+2017, 25.Aufl., 2019.
- Yazıcıoğlu, Emine: Hamburg Kuralları’na Göre Taşıyanın Sorumluluğu Lahey/Visby ile Karşılaştırmalı Olarak, İstanbul 2000.
- Yılmaz, Ejder: Hukuk Sözlüğü, Yenilenmiş 3. Baskı, Ankara 2005.
| APA | Alhan Y (2020). Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi. , 1135 - 1172. |
| Chicago | Alhan Yunus Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi. (2020): 1135 - 1172. |
| MLA | Alhan Yunus Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi. , 2020, ss.1135 - 1172. |
| AMA | Alhan Y Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi. . 2020; 1135 - 1172. |
| Vancouver | Alhan Y Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi. . 2020; 1135 - 1172. |
| IEEE | Alhan Y "Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi." , ss.1135 - 1172, 2020. |
| ISNAD | Alhan, Yunus. "Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi". (2020), 1135-1172. |
| APA | Alhan Y (2020). Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi. Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8(16), 1135 - 1172. |
| Chicago | Alhan Yunus Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi. Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 8, no.16 (2020): 1135 - 1172. |
| MLA | Alhan Yunus Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi. Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.8, no.16, 2020, ss.1135 - 1172. |
| AMA | Alhan Y Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi. Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 8(16): 1135 - 1172. |
| Vancouver | Alhan Y Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi. Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 8(16): 1135 - 1172. |
| IEEE | Alhan Y "Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi." Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8, ss.1135 - 1172, 2020. |
| ISNAD | Alhan, Yunus. "Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliğindeki Taşıma İşleri Organizatörü Kavramının Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat Işığında Değerlendirilmesi". Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 8/16 (2020), 1135-1172. |
