Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi
Yıl: 2020 Cilt: 17 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 329 - 345 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33462/jotaf.678764 İndeks Tarihi: 10-06-2021
Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi
Öz: Son yıllarda çevre kirliliği ve onu etkileyen temel faktörlerin doğru tespit edilebilmesi, önemli bir inceleme konusudur. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de tarım sektörü ve çevre kirliliği arasındaki ilişkiyi 1968-2016 dönemi için araştırmaktır. Literatürde tarım sektörü ve çevre kirliliği arasındaki ampirik ilişki hakkında bir fikir birliği bulunmamaktadır. Bu nedenle çalışma hem literatüre katkı sağlamakta hem de gelecekteki çalışmalar için önemli bir kanıt sunmaktadır. Çalışmada tarımın belirleyicileri olarak tarımsal katma değer ve tarımsal arazi serileri tercih edilirken çevre kirliliğinin ölçütü olarak karbondioksit emisyonu kullanılmaktadır. Ayrıca, ekonomik büyüme ve yenilenebilir enerji tüketimi diğer bağımsız değişkenler olarak modellere dahil edilmektedir. Ampirik analizde tarım ve çevre kirliliği ilişkisi iki model kurularak tahmin edilmektedir. Yöntem, üç aşamadan oluşmaktadır. İlk olarak, serilerin durağanlık özellikleri DF-GLS ve Ng-Perron gibi geleneksel birim kök testleri ile test edilmektedir. Ek olarak, serilerin durağanlık seviyeleri Zivot-Andrews ve Lee-Strazicich yapısal kırılmalı birim kök testleri ile araştırılmaktadır. İkinci olarak, ARDL modeli ile seriler arasındaki eşbütünleşme ve uzun dönem katsayıları tahmin edilmektedir. Son olarak, seriler arasındaki nedenselliğin varlığı Toda-Yamamoto testi ile belirlenmektedir. Bulgular, çalışmada ele alınan seriler arasında bir eşbütünleşmeyi işaret etmektedir. Bulgular aynı zamanda uzun dönemde tarımsal katma değer ve tarımsal arazinin karbondioksit emisyonunu azalttığını ortaya koymaktadır. Çalışma, çevresel Kuznets eğrisi (ÇKE) hipotezinin Türkiye ekonomisi için geçerli olduğunu ispatlamaktadır. Tarımın karbondioksit emisyonuna neden olduğu tespit edilmektedir. Dahası tarımsal katma değer ve tarımsal arazinin yenilenebilir enerji tüketiminin nedeni olduğu saptanmaktadır. Sonuç olarak, politika yapıcılarıTürkiye’de sürdürülebilir bir ekonomik gelişme için tarım sektörüne daha fazla önem vermelidir. Ayrıca tarım arazileri korunmalı ve katma değerli üretim için teşvik edilmelidir. Böylece çevre kirliliği azalış eğiliminde olacaktır.
Anahtar Kelime: The Impact of Agricultural Sector on Environmental Pollution: A Cointegration and Causality Analysis for Turkish Economy
Öz: In recent years, environmental pollution and the accurate determination of the main factors affecting it are animportant subject of investigation. The aim of this study is to explore the relationship between agricultural sectorand environmental pollution in Turkey for the period of 1968-2016. There is no consensus on the empiricalrelationship between agricultural sector and environmental pollution in the literature. For this reason, the studyboth contributes to the literature and provides an important evidence for future studies. Agricultural value added and agricultural land are preferred as determinants of agriculture while carbon dioxide emission is used as ameasure of environmental degradation. In addition, economic growth and renewable energy consumption areadded to the models as other independent variables. In empirical analysis, the relationship between agriculture andenvironmental pollution is estimated by establishing two models. The methodology comprises of three stages.Firstly, the stationarity properties of the series are tested with conventional unit root tests such as DF-GLS andNg-Perron. In addition, the stationarity levels of the series are investigated by Zivot-Andrews and Lee-Strazicichstructural break unit root tests. Secondly, the cointegration between the series and long-run coefficients areestimated by the ARDL model. Lastly, the existence of causality between the series is determined by the Toda Yamamoto test. The findings points out a cointegration between the underlying series. The findings also revealthat agricultural value added and agricultural land decrease carbon dioxide emission in the long run. The studysupports that the environmental Kuznets curve (EKC) hypothesis is valid for the Turkish economy. It is found thatagriculture causes carbon dioxide emission. Moreover, it is detected that agricultural value added and agriculturalland are the causation of renewable energy consumption. Consequently, policy makers should attach more importance to the agricultural sector for sustainable economic development in Turkey. Additionally, theagricultural lands should be protected and encouraged for value added manufacturing. Thus, environmentalpollution will tend to decrease.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abeydeera, L.H.U.W., Mesthrige, J.W., Samarasinghalage, T.I. (2019). Global research on carbon emissions: a scientometric review. Sustainability 11: 1-25.
- Al-Mulali, U., Solarin, S.A., Ozturk, I. (2016). Investigating the presence of the environmental Kuznets curve (EKC) hypothesis in Kenya: an autoregressive distributed lag (ARDL) approach. Natural Hazards 80: 1729-1747.
- Appiah, K., Du, J., Poku, J. (2018). Causal relationship between agricultural production and carbon dioxide emissions in selected emerging economies. Environmental Science and Pollution Research 25: 24764-24777.
- Asumadu-Sarkodie, S., Owusu, P.A. (2017). The causal nexus between carbon dioxide emissions and agricultural ecosystem-an econometric approach. Environmental Science and Pollution Research 24: 1608-1618.
- Atay, O.A., Ekinci, K., Umucu, Y. (2016). Yağ gülü damıtma atıkları, kızılçam kabuğu ve linyit kömür tozundan elde edilen peletlerin baca gazı emisyonlarının belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 13 (2): 1-9.
- Ben Jebli, M., Ben Youssef, S. (2017a). Renewable energy consumption and agriculture: evidence for cointegration and Granger causality for Tunisian economy. International Journal of Sustainable Development and World Ecology 24 (2): 149-158.
- Ben Jebli, M., Ben Youssef, S. (2017b). The role of renewable energy and agriculture in reducing CO2 emissions: Evidence for North Africa countries. Ecological Indicators 74: 295-301.
- Ben Jebli, M., Ben Youssef, S. (2017c). Renewable energy, arable land, agriculture, CO2 emissions, and economic growth in Morocco. MPRA Paper, No. 76798.
- Ben Jebli, M., Ben Youssef, S. (2019). Combustible renewables and waste consumption, agriculture, CO2 emissions and economic growth in Brazil. Carbon Management 10 (3): 309-321.
- Bhargava, A. (1986). On the theory of testing for unit roots in observed time series. The Review of Economic Studies 53 (3): 369-384.
- Bölük, G., Mert, M. (2015). The renewable energy, growth and environmental Kuznets curve in Turkey: an ARDL approach. Renewable and Sustainable Energy Review 52: 587-595.
- Brown, R.L., Durbin, J., Evans, J.M. (1975). Techniques for testing the constancy of regression relations over time. Journal of the Royal Statistical Society Series B 37: 149-163.
- Burck, J., Hagen, U., Marten, F., Höhne, N., Bals, C. (2019). Climate Change Performance Index, Results-2019.
- Danish, Z.B., Wang, B., Wang, Z. (2017). Role of renewable energy and non-renewable energy consumption on EKC: Evidence from Pakistan. Journal of Cleaner Production 156: 855-864.
- Dong, K., Sun, R., Jiang, H., Zeng, X. (2018). CO2 emissions, economic growth, and the environmental Kuznets curve in China: What roles can nuclear energy and renewable energy play? Journal of Cleaner Production 196: 51-63.
- Elliott, G., Rothenberg, T.J., Stock, J.H. (1996). Efficient tests for an autoregressive unit root. Econometrica 64 (4): 813-836.
- Ertugrul, H.M., Cetin, M., Seker, F., Dogan, E. (2016). The impact of trade openness on global carbon dioxide emissions: Evidence from the top ten emitters among developing countries. Ecological Indicators 67: 543-555.
- Grossman, G.M., Krueger, A.B. (1995). Economic growth and the environment. The Quarterly Journal of Economics 110 (2): 353-377.
- Grzelak, A., Guth, M., Matuszczak, A., Czyzewsk, B., Brelik, A. (2019). Approaching the environmental sustainable value in agriculture: How factor endowments foster the eco-efficiency. Journal of Cleaner Production 241: 1-9.
- Islam, N., Vincent J., Panayotou, T. (1999). Unveiling the income-environment relationship: an exploration into the determinants of environmental quality. Harvard Institute for International Development, Development Discussion Paper, No. 701.
- Jalil, A., Mahmud, S.F. (2009). Environment Kuznets curve for CO2 emissions: A cointegration analysis for China. Energy Policy 37: 5167- 5172.
- Johnston, B.F., Mellor, J.W. (1961). The role of agriculture in economic development. American Economic Review 51 (4): 566-593.
- Khan, M.T.I., Ali, Q., Ashfaq, M. (2018). The nexus between greenhouse gas emission, electricity production, renewable energy and agriculture in Pakistan. Renewable Energy 118: 437-451.
- Konukcu, F., Deveci, H., Altürk, B. (2020). Trakya Bölgesi’nde iklim değişikliğinin buğday verimine etkisinin AquaCrop ve WOFOST modeller ile tahmin edilmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 17 (1): 77-96.
- Lee, J., Strazicich, M.C. (2004). Minimum LM unit root test with one structural break. Working paper, Erişim: http://econ.appstate.edu/RePEc/pdf/wp0417.pdf.
- Lee, J., Strazicich, M.C. (2013). Minimum LM Unit Root Test With One Structural Break. Economic Bulletin 33 (4): 2483-2492.
- Li, T., Balezentis, T., Makuteniene, D., Streimikiene, D., Krisciukaitiene, I. (2016). Energy-related CO2 emission in European Union agriculture: Driving forces and possibilities for reduction. Applied Energy 180: 682-694.
- Liu, X., Zhang, S., Bae, J. (2017). The impact of renewable energy and agriculture on carbon dioxide emissions: Investigating the environmental Kuznets curve in four selected ASEAN countries. Journal of Cleaner Production 164: 1239-1247.
- Luo, Y., Long, X., Wu, C., Zhang, J. (2017). Decoupling CO2 emissions from economic growth in agricultural sector across 30 Chinese provinces from 1997 to 2014. Journal of Cleaner Production 159: 220-228.
- Matsuyama, K. (1992). Agricultural productivity, comparative advantage, and economic growth. Journal of Economic Theory 58: 317-334.
- Narayan, P.K. (2005). The saving and investment nexus for China: evidence from cointegration tests. Applied Economics 37 (17): 1979-1990.
- Ng, S., Perron, P. (2001). Lag lenght selection and the construction of unit root tests with good size and power. Econometrica 69 (6): 1519- 1554.
- Ngarava, S., Zhou, L. Ayuk, J., Tatsvarei, S. (2019). Achieving food security in a climate change environment: Considerations for environmental Kuznets curve use in the South African agricultural sector. Climate 7 (108): 1-17.
- Nowak, A., Schneider, C. (2017). Environmental characteristics, agricultural land use, and vulnerability to degradation in Malopolska Province (Poland). Science of the Total Environment 590-591: 620-632.
- OECD (2019). OECD database. Erişim: https://data.oecd.org (20 Aralık 2019).
- Olanipekun, I.O., Olasehinde-Williams, G.O., Alao, R.O. (2019). Agriculture and environmental degradation in Africa: The role of income. Science of the Total Environment 692: 60-67.
- Ozturk, I., A. Acaravci (2010). CO2 emissions, energy consumption and economic growth in Turkey. Renewable and Sustainable Energy Review 14: 3220-3225.
- Parajuli, R., Joshi, O., Maraseni, T. (2019). Incorporating forests, agriculture, and energy consumption in the framework of the environmental Kuznets curve: A dynamic panel data approach. Sustainability 11 (2688): 1-11.
- Pata, U.K. (2018). Renewable energy consumption, urbanization, financial development, income and CO2 emissions in Turkey: Testing EKC hypothesis with structural breaks. Journal of Cleaner Production 187: 770-779.
- Pesaran, M.H., Shin, Y., Smith, R. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics 16: 289-326.
- Phillips, P.C.B., Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika 75 (2): 335-346.
- Qiao, H., Zheng, F., Jiang, H., Dong, K. (2019). The greenhouse effect of the agriculture-economic growth-renewable energy nexus: Evidence from G20 countries. Science of the Total Environment 671: 722-731.
- Rafiq, S., Salim, R., Apergis, N. (2015). Agriculture, trade openness and emissions: an empirical analysis and policy options. Australian Journal of Agricultural and Resource Economics 60: 348-365.
- Rehman, A., Ozturk, I., Zhang, D. (2019). The causal connection between CO2 emissions and agricultural productivity in Pakistan: Empirical evidence from an autoregressive distributed lag bounds testing approach. Applied Sciences 9 (1692): 1-16.
- Seker, F., Ertugrul, H.M., Cetin, M. (2015). The impact of foreign direct investment on environmental quality: A bounds testing and causality analysis for Turkey. Renewable and Sustainable Energy Reviews 52: 347-356.
- Shahbaz, M., Lean H.H., Shabbir, M.S. (2012). Environmental Kuznets curve hypothesis in Pakistan: Cointegration and granger causality. Renewable and Sustainable Energy Review 16: 2947-2953.
- Shahbaz, M., Ozturk, I., Afza, T., Ali, A. (2013). Revisiting the environmental Kuznets curve in a global economy. Renewable and Sustainable Energy Reviews 25: 494-502.
- Thirlwall, A.P. (1986). A General model of growth and development along Kaldorian lines. Oxford Economic Papers 38: 199-219.
- Toda, H.Y., Yamamoto, T. (1995). Statistical inferences in vector autoregression with possibly integrated processes. Journal of Econometrics 66 (1): 225-250.
- Topçu, P. (2012). Tarım arazilerinin korunması ve etkin kullanılmasına yönelik politikalar. Kalkınma Bakanlığı, yayın No:2836.
- TÜİK (2019). TÜİK Çevre İstatistikleri, Erişim: http://tüik.gov.tr (20 Aralık 2019). United Nations (2019). Climate action and support trends. United Nations Climate Change Secretariat, Germany.
- Vermeulen, S.J., Campbell, B.M., Ingram, J.S.I. (2012). Climate change and food systems. Annual Review of Environment and Resources 37: 195-222.
- Vogel, S.J. (1994). Structural changes in agriculture: Production linkages and agricultural demand-led industrialization, Oxford Economic Papers 46: 136-156.
- Waheed, R., Chang, D., Sarwar, S., Chen, W. (2018). Forest, agriculture, renewable energy, and CO2 emission. Journal of Cleaner Production 172: 4231-4238.
- World Bank (2019). World development indicators database. Erişim: https://data.worldbank.org (20 Aralık 2019).
- Xu, B., Lin, B. (2017). Factors affecting CO2 emissions in China’s agriculture sector: Evidence from geographically weighted regression model. Energy Policy 104: 404-414.
- Yılmaz, R. (2009). Edirne’de çevre bilincinin belirlenmesi ve sosyo-ekonomik özelliklerin çevresel bilinç üzerine etkileri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 6 (1): 79-92.
- Zafeirioua, E., Azam, M. (2017). CO2 emissions and economic performance in EU agriculture: Some evidence from Mediterranean countries. Ecological Indicators 81: 104-114.
- Zivot, E., Andrews, D.W.K. (1992). Further evidence on the great crash, the oil price shock, and the unit root hypothesis. Journal of Business and Economic Statistics 10 (3): 251-70.
| APA | Cetin M, Saygin Demir S, Demir H (2020). Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. , 329 - 345. 10.33462/jotaf.678764 |
| Chicago | Cetin Murat,Saygin Demir Selin,Demir Harun Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. (2020): 329 - 345. 10.33462/jotaf.678764 |
| MLA | Cetin Murat,Saygin Demir Selin,Demir Harun Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. , 2020, ss.329 - 345. 10.33462/jotaf.678764 |
| AMA | Cetin M,Saygin Demir S,Demir H Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. . 2020; 329 - 345. 10.33462/jotaf.678764 |
| Vancouver | Cetin M,Saygin Demir S,Demir H Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. . 2020; 329 - 345. 10.33462/jotaf.678764 |
| IEEE | Cetin M,Saygin Demir S,Demir H "Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi." , ss.329 - 345, 2020. 10.33462/jotaf.678764 |
| ISNAD | Cetin, Murat vd. "Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi". (2020), 329-345. https://doi.org/10.33462/jotaf.678764 |
| APA | Cetin M, Saygin Demir S, Demir H (2020). Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(3), 329 - 345. 10.33462/jotaf.678764 |
| Chicago | Cetin Murat,Saygin Demir Selin,Demir Harun Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 17, no.3 (2020): 329 - 345. 10.33462/jotaf.678764 |
| MLA | Cetin Murat,Saygin Demir Selin,Demir Harun Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.17, no.3, 2020, ss.329 - 345. 10.33462/jotaf.678764 |
| AMA | Cetin M,Saygin Demir S,Demir H Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2020; 17(3): 329 - 345. 10.33462/jotaf.678764 |
| Vancouver | Cetin M,Saygin Demir S,Demir H Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2020; 17(3): 329 - 345. 10.33462/jotaf.678764 |
| IEEE | Cetin M,Saygin Demir S,Demir H "Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi." Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 17, ss.329 - 345, 2020. 10.33462/jotaf.678764 |
| ISNAD | Cetin, Murat vd. "Tarım Sektörünün Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin BirEşbütünleşme ve Nedensellik Analizi". Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 17/3 (2020), 329-345. https://doi.org/10.33462/jotaf.678764 |
