Yıl: 2020 Cilt: 17 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 357 - 368 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33462/jotaf.684893 İndeks Tarihi: 10-06-2021

Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı

Öz:
Türkiye sahip olduğu yaklaşık 10 milyona yakın incir ağacı ve 300.000 ton dolaylarındaki yıllık incir üretimiyle dünyanın en büyük incir üreticisi ve ihracatçısı konumundadır. Bu nedenle yalnızca iç piyasasını değil dünya piyasalarını da etkileyebilme kabiliyeti bulunan Türkiye’nin yaş incir üretimi ve kuru incir ihracat miktarının öngörüsünün yapılması önem taşımaktadır. Çalışmada, Türkiye yaş incir üretimi ve kuru incir ihracat miktarının 2019-2025 yılları için öngörüsünü yapmak amacıyla “Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü” ve “Türkiye İstatistik Kurumu” istatistiklerinden temin edilen; yaş incir üretimi için 1961-2018, kuru incir ihracatı için 1980-2018 yıllarına ilişkin yıllık verilerden yararlanılarak zaman serisi analiz yöntemlerinden ARIMA modeli ile tahmin yapılmıştır. Analiz kapsamında; değişkenlerin durağanlıklarının değerlendirilmesi için ADF birim kök testinden, modelin öngörü gücünü test edilmesi için ortalama mutlak yüzdelik hata ve Theil Eşitsizlik Katsayısı’ndan yararlanılmıştır. Pek çok kriter göz önünde bulundurularak; hem yaş incir üretimi hem de kuru incir ihracat miktarı için en uygun model ARIMA(2,1,2) olarak belirlenmiştir. Öngörü sonuçlarına göre; yaş incir üretiminin 2020 ve 2022 yılları dışında artış eğilimi göstererek 2025 yılında 317.000 ton seviyelerine ulaşacağı, kuru incir ihracat miktarının ise her yıl artarak artış eğilimi göstererek 2025 yılında 2018 yılına göre %19 oranında artışla 97.000 ton düzeyine ulaşacağı tahmin edilmiştir. Kuru incir üretimi için 2.9 kg taze incir gerektiği varsayımı altında her iki seri için yapılan tahmin göz önünde bulundurulduğunda, üretilecek incirin; 2019 yılında %74.17’sinin, 2022 yılında %80.10’unun ve 2025 yılında %86.05’inin kuru incir olarak ihraç edileceği ifade edilebilir. Bu oranın 1980 yılında %46.08, 2000 yılında %52.03 ve 2010 yılında %66.28 olduğu düşünüldüğünde; tahmin edilen yıllarda üretilen incirlerin önceki yıllara göre çok daha yüksek oranda kuru incir olarak ihraç edileceği öngörülmektedir.
Anahtar Kelime:

Forecasts for Turkey Fresh Fig Production and Dried Fig Export: ARIMA Model Approach

Öz:
Turkey is the biggest fig producer and exporter of the world with its nearly 10 million fig tree and nearly 300,000of fig producing annually. Therefore it is important to make foresight about fresh fig producing and quantity ofdried fig export for Turkey, which has ability to affect not only domestic market but also world market. In thestudy, in order to make the predictions of the export quantities of dried figs and production quantities of fresh figsfor the years between 2019-2025 for Turkey; using the annual data of 1961-2018 for fresh fig production and1980-2018 for dried fig export, obtained from the statistics of “Food and Agriculture Organization of the UnitedNations” and “Turkish Statistical Institute”, estimation was made with ARIMA model which is one of the timeseries analysis methods. Within the scope of the analysis; Dickey-Fuller unit root test was used to evaluate thestability of the variables, and the mean absolute percentage error and Theil’s Inequality Coefficient was used totest the predictive power of the model. Considering many criteria, the most suitable model for both fresh fig production and dried fig export amount has been determined as ARIMA (2,1,2). According to the results offoresight; it is estimated that fig production will increase to 317.000 tons in 2025 with an increasing trend outsideof 2020 and 2022, and the amount of dried figs will increase to 97.000 tons with an increase of 19% in 2025compared to 2018. Under the assumption that 2.9 kg of fresh figs are required for the production of 1 kg of driedfigs, considering the estimation made for both series in this research; it can be stated that 74.17% of the figs to beproduced in 2019, 80.10% of the figs to be produced in 2022 and 86.05% of the figs to be produced in 2025 willbe exported as dried figs. Considering that this rate was 46.08% in 1980, 52.03% in 2000 and 66.28% in 2010; itcan be concluded that the figs to be produced in the estimated years will be exported as a dried fig at a much higherrate than the previous years.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
0
0
0
APA Çakan V (2020). Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı. , 357 - 368. 10.33462/jotaf.684893
Chicago Çakan Veli Anıl Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı. (2020): 357 - 368. 10.33462/jotaf.684893
MLA Çakan Veli Anıl Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı. , 2020, ss.357 - 368. 10.33462/jotaf.684893
AMA Çakan V Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı. . 2020; 357 - 368. 10.33462/jotaf.684893
Vancouver Çakan V Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı. . 2020; 357 - 368. 10.33462/jotaf.684893
IEEE Çakan V "Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı." , ss.357 - 368, 2020. 10.33462/jotaf.684893
ISNAD Çakan, Veli Anıl. "Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı". (2020), 357-368. https://doi.org/10.33462/jotaf.684893
APA Çakan V (2020). Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(3), 357 - 368. 10.33462/jotaf.684893
Chicago Çakan Veli Anıl Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 17, no.3 (2020): 357 - 368. 10.33462/jotaf.684893
MLA Çakan Veli Anıl Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.17, no.3, 2020, ss.357 - 368. 10.33462/jotaf.684893
AMA Çakan V Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2020; 17(3): 357 - 368. 10.33462/jotaf.684893
Vancouver Çakan V Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2020; 17(3): 357 - 368. 10.33462/jotaf.684893
IEEE Çakan V "Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı." Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 17, ss.357 - 368, 2020. 10.33462/jotaf.684893
ISNAD Çakan, Veli Anıl. "Türkiye Yaş İncir Üretimi ve Kuru İncir İhracatı için Öngörü: ARIMA ModeliYaklaşımı". Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 17/3 (2020), 357-368. https://doi.org/10.33462/jotaf.684893