Yıl: 2020 Cilt: 23 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 321 - 332 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.2339/politeknik.550032 İndeks Tarihi: 10-06-2021

QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi

Öz:
Bu çalışmada; savunma sanayi, otomotiv sanayi gibi sektörlerde yaygın olarak kullanılan ince taneli ve mikro alaşımlı yapıya sahipQStE 420 TM kalitesindeki çelik sac plaka malzeme, metal aktif gaz kaynağı yönteminde masif ve özlü tel kullanılarak ayrı ayrıbirleştirilmiştir. Farklı dolgu tellerinin kaynak bölgesi (ana malzeme, ısının tesiri altındaki bölge ve kaynak metali) üzerindeoluşturduğu mekanik ve metalürjik etkiler; çekme, eğme, çentik - darbe, sertlik testleri ve makro grafik, mikro grafik muayeneleryapılarak incelenmiştir. Gerçekleştirilen testler sonucunda; seçilen kaynak parametrelerinin, kaynaklı birleştirmelerin kendindenbeklenen mekanik ve metalürjik özellikleri sağladığı gözlenmiştir.
Anahtar Kelime:

Determination of the Effect of Filler Metal Type on Metallurgical and Mechanical Properties in Welding of QStE 420 TM Steel by MAG Welding Method

Öz:
In this study; QStE 420 TM steel sheet plate material with fine grained and micro alloy structure, which is widely used in sectors such as defense industry and automotive industry, has been welded separately by massive and fluxed cored filler wire in metal active gas welding method. The mechanical and metallurgical effects of different filler wires on the weld zone (main metal, heat affected zone and weld metal) were investigated by tensile, guided bend, notch impact, hardness measurement tests and macro graphic, micro graphic examinations. As a result of the tests performed; it was observed that the selected welding parameters provided the expected mechanical and metallurgical properties of welded joints.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • [1]https://www.tatasteeleurope.com/static_files/Downloads/G eneral%20Industry%20Strip/Strip%20Products/English/ Tata%20Steel%20-%20YMPRESS%20S420MC%20- %20data%20sheet.pdf
  • [2] Aktarer, S.M., Küçükömeroğlu, T., “The microstructure and mechanical properties of FSPed HSLA steel”, Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering, 75(2): 55-60, (2016).
  • [3] Taş, Z., “Yüksek dayanımlı düsük alaşımlı çeliklerde metalürjik mukavemet artırma”, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(2): 97-101, (2012).
  • [4] http://www.e-mep.com/wpcontent/uploads/2017/02/Yüksek-Mukavemetli-DüşükAlaşımlı-Celiklerin-Kaynagi-Ozlem-Karaman.pdf
  • [5] Kurt, H., “Yüksek Mukavemetli Yapı Çeliklerinde Kaynaklı Bölgenin Mekanik ve Mikro yapı Özelliklerinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Esntitüsü, (2014).
  • [6] Yalçın, M. “İnce Taneli Yüksek Mukavemetli Yapı Çeliklerinde Kaynaklı Bölgenin Mekanik ve Mikro yapı Özelliklerinin İncelenmesi”. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Metal Eğitimi Ana Bilim Dalı, (2008).
  • [7] N. Mebarki. N, Lamesle. P, Delagnes. D, Levaillant. C, Delmas. F, “Relatıonshıp Between Mıcrostructure and Mechanıcal Propertıes Of A 5%Cr Hotwork Tool Steel”, 6th Internatıonal Toolıng Conference, France, 737-754.
  • [8] J.G.Silva, F., Santos, J., Gouveia, R., “Dissolution Of Grain Boundary Carbides By The Effect Of Solution Annealing Heat Treatment and Aging Treatment On Heat-Resistant Cast Steel”, Hk30. Metals, 7 (251): 1-12, (2017).
  • [9] Kendirci, M. F., “İnce Taneli Yüksek Mukavemetli Yapı Çeliklerinde Kaynaklı Bölgelerin Isıl İşlem Mekanik ve Mikroyapı Özelliklerinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Metal Eğitimi Ana Bilim Dalı, (2008).
  • [10] Dündar, B., “Tozaltı Kaynak Yönteminde Altlık Olarak Kullanılan Kaynak Yöntemlerinden Kaynak Yeterliliklerinin ve Maliyetlerinin Karşılaştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Esntitüsü, (2010).
  • [11] Dunđer, M., Vuherer, T., Samardžıć, I., “Weldability of Microalloyed High Strength Steels TStE 420 and S960 QL”, Metalurgıja, 53 (3): 335-338, (2014).
  • [12] Samardžıć, I., Čıkıć, A., Dunđer, M., “Accelerated Weldability Investigation Of Tste 420 Steel By Weld Thermal Cycle Simulation”, Metalurgıja, 52 (4): 461- 464, (2013).
  • [13] Akın, A., “Gazaltı Kaynak Parametrelerinin Kaynak Mukavemetine Etkilerinin Araştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (2015).
  • [14] Anık, S., “Kaynak Teknolojisi El Kitabı”, İstanbul Teknik Üniversitesi, 1983, İstanbul, (2015).
  • [15] Elektronik Kitap, “Uluslararası Kaynak Mühendisliği Eğitim Notları”, O.D.T.Ü. K.T.M.-GSI-SLV-TR, Ankara, (2013).
  • [16] Kalkan, İ., “Yüksek mukavemetli çeliklerde çok pasolu kaynağının mekanik ve mikroyapı özelliklerine etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İmalat Mühendisliği Ana Bilim Dalı, 2018.
  • [17]https://www.esabna.com/us/en/education/blog/advantages -and-disadvantages-of-metal-cored-wires.cfm
  • [18] Savaşkan, T, “Malzeme Bilimi ve Malzeme Muayenesi”, Celpler Matbaacılık, 347-350 Trabzon, (2015).
  • [19]https://www.magmaweld.com.tr/urunoerlikon/cb362c17- 13ae-4848-bc7e-a03a1a70f380/fcw-140
  • [20] https://www.magmaweld.com.tr/urunoerlikon/404fd18e8fdc-477d-82b1-7910f9f86e87/mg-182
  • [21] http://www.gedikkaynak.com.tr/urun/geka-elcor-r-81-niozlu-kaynak-teli
  • [22] https://weldingmart.com/lincoln-superarc-la-100-awser100s-g-er110s-g
  • [23] https://www.lincolnelectric.com/enus/Consumables/Pages/product.aspx?product=Products_ Consumable_Flux-CoredWires-Gas-ShieldedUltraCore-UltraCore81Ni1C-H(LincolnElectric)
  • [24] https://www.lincolnelectric.com/en-us/support/processand-theory/Pages/shielding-gas-for-flux-coredwelding.aspx
  • [25] Komaç, E., “Teknik Eğitim El kitabı”, Askaynak, 6-8, Kocaeli, (2009).
  • [26] TS EN 10025-6+A1, “Sıcak Haddelenmiş Yapı Çelikleri - Bölüm 6: Suverilmiş ve Temperlenmiş Durumdaki Yüksek Akma Dayanımlı Yapı Çeliklerinden İmal Edilmiş Yassı Mamullerin Teknik Teslim Şartları”, (2013).
  • [27] SEW088:1993, “Weldable Fine Grained Steels; Guidelines For Processing, Particular For Fusion Welding”, (1993).
  • [28] TS EN 15614-1, “Metalik Malzemeler İçin Kaynak Prosedürlerinin Şartnamesi ve Vasıflandırılması - Kaynak Prosedürü Deneyi - Bölüm 1: Çeliklerin Gaz ve Ark Kaynağı”, (2017).
  • [29] TS EN 9606-1, “Kaynakçıların Yeterlilik Sınavı-Ergitme Kaynağı - Bölüm 1: Çelikler”, (2017).
  • [30] TS EN 14731, “Kaynak koordinasyonu - Görevler ve sorumluluklar”, (2010).
  • [31] Akkurt, A., “Su jeti ile kesme sistemleri ve uygulama alanlarının değerlendirilmesi”, Politeknik Dergisi, 7(2): 129-139. (2004).
  • [32] TS EN 17639, “Metalik Malzemelerdeki Kaynaklarda Tahribatlı Muayene - Kaynakların Makroskopik ve Mikroskopik Muayenesi”, (2014).
  • [33] TS EN 9015-1, “Metalik Malzemelerdeki Kaynaklar Üzerinde Tahribatlı Deneyler-Sertlik Deneyi-Bölüm 1: Ark Kaynaklı Birleştirmelerde Sertlik Deneyi”, (2011).
  • [34] TS EN 4136, “Metalik Malzemelerin Kaynakları Üzerinde Tahribatlı Deneyler-Enine Çekme Deneyi”, (2013).
  • [35] TS EN 5173:2010/A1, “Metalik Malzemelerde Kaynak Dikişleri Üzerinde Tahribatlı Muayeneler- Eğme Deneyleri”, (2012).
  • [36] TS EN 9016:2012, “Metalik Malzemelerde Kaynaklar Üzerinde Tahribatlı Deneyler - Vurma Deneyleri”, (2012).
  • [37] https://nptel.ac.in/courses/112101005/modules/lec4- 3/1.3.html
  • [38] D. Callister, W., G. Rethwisch, D., “Malzeme bilimi ve mühendisliği 8. basımdan çeviri”, Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic.Ltd.Şti, Ankara, 343- 390, (2014).
  • [39] Kang, B.Y., Kim, H.J., Hwang,S.K, “Effect of Mn and Ni on the Variation of the Microstructure and Mechanical Properties of Low-carbon Weld Metals”, ISIJ International, 40 (12): 1237–1245, (2000).
  • [40] Zhang, Z., Farrar, R.A., “Influence of Mn and Ni on the Microstructure and Toughness of C-Mn-Ni Weld Metals”, Welding Research Supplement, 183-196, (1997).
  • [41] Tüzünalp, K.K., “Yönlü Katılasma” Basılmamış Ders Notları, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Teknoloji Fakültesi, Ankara, (2017).
  • [42] Faes K., Maas F., De Waele W., De Baets P.,Verstraete M.,Delbaere D.,Van Der Donckt E., “Weldability of Micro-Alloyed High-Strength Pipeline Steels Using a New Friction Welding Variant”, The 2nd South-East European IIW International Congress, Sofia, Bulgaria, (2010).
  • [43]http://www.engineeringenotes.com/metallurgy/steel/auste nitic-grain-size-of-steel-metallurgy/25901
  • [44] https://docplayer.biz.tr/13903329-Mikroyapisalgoruntuleme-ve-tani.html
  • [45] Dong, H., Hao, X., Deng, D., “Effect of Welding Heat Input on Microstructure and Mechanical Properties of HSLA Steel Joint”, Springer Science+Business Media, 3, 138-146, (2014).
  • [46] Lehto, P., Remes, H., Saukkonen, T., Hänninen, H., Romanoff, J., “Influence of grain size distribution on the Hall–Petch relationship of welded structural steel”, Materials Science and Engineering (A): (592): 28–39, (2014).
  • [47] Popović, O., Prokić, C., Burzić, R.M., Milutinović, Z., “The Effect of Heat Input on the Weld Metal Toughness of Surface Welded Joint”, 14th International Research/Expert Conference, Mediterranean Cruise, 61- 64, (2010).
  • [48] Türker, M., “The Effect of Welding Parameters on Microstructural and Mechanical Properties of HSLA S960QL Type Steel with Submerged Arc Welding”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21 (3): 673-682, (2017).
APA HARMAN M, ADA H, Cetinkaya C (2020). QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi. , 321 - 332. 10.2339/politeknik.550032
Chicago HARMAN MUSTAFA,ADA HAKAN,Cetinkaya Cemil QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi. (2020): 321 - 332. 10.2339/politeknik.550032
MLA HARMAN MUSTAFA,ADA HAKAN,Cetinkaya Cemil QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi. , 2020, ss.321 - 332. 10.2339/politeknik.550032
AMA HARMAN M,ADA H,Cetinkaya C QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi. . 2020; 321 - 332. 10.2339/politeknik.550032
Vancouver HARMAN M,ADA H,Cetinkaya C QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi. . 2020; 321 - 332. 10.2339/politeknik.550032
IEEE HARMAN M,ADA H,Cetinkaya C "QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi." , ss.321 - 332, 2020. 10.2339/politeknik.550032
ISNAD HARMAN, MUSTAFA vd. "QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi". (2020), 321-332. https://doi.org/10.2339/politeknik.550032
APA HARMAN M, ADA H, Cetinkaya C (2020). QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi. Politeknik Dergisi, 23(2), 321 - 332. 10.2339/politeknik.550032
Chicago HARMAN MUSTAFA,ADA HAKAN,Cetinkaya Cemil QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi. Politeknik Dergisi 23, no.2 (2020): 321 - 332. 10.2339/politeknik.550032
MLA HARMAN MUSTAFA,ADA HAKAN,Cetinkaya Cemil QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi. Politeknik Dergisi, vol.23, no.2, 2020, ss.321 - 332. 10.2339/politeknik.550032
AMA HARMAN M,ADA H,Cetinkaya C QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi. Politeknik Dergisi. 2020; 23(2): 321 - 332. 10.2339/politeknik.550032
Vancouver HARMAN M,ADA H,Cetinkaya C QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi. Politeknik Dergisi. 2020; 23(2): 321 - 332. 10.2339/politeknik.550032
IEEE HARMAN M,ADA H,Cetinkaya C "QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi." Politeknik Dergisi, 23, ss.321 - 332, 2020. 10.2339/politeknik.550032
ISNAD HARMAN, MUSTAFA vd. "QStE 420 TM Çeliğinin MAG Kaynak Yöntemiyle Kaynaklanmasında Dolgu Metali Türünün Metalürjik ve Mekanik Özelliklere Etkisinin Belirlenmesi". Politeknik Dergisi 23/2 (2020), 321-332. https://doi.org/10.2339/politeknik.550032