TY  - JOUR
TI  - Te keYa rımadası’ndaki (Güneybatı Anadolu) glasiyal sirklerin morfometrik özellikleri
AB  - Te keYa rımadası’nda bulunan Sandıras, Karadağ, Akdağ ve Beydağları’nda (Batı Toroslar) bulunan31 glasiyal sirkin boyutları, geliştikleri yükselti, bakı ve eğim özellikleri incelenmiş, sirklerin geliştiğilokasyonun buzul vadisine göre konumu belirlenmiş ve morfometrik parametreler çerçevesindesirklerin gelişim aşamalarına göre sınıflandırılması yapılmıştır. Sirkler, her dağın buzullaşma döne-mindeki kalıcı kar çizgisine bağlı olarak farklı yükseltilerde gelişmişlerdir. Buzullaşma öncesi topo-grafya, yükselti ve gölge etkisine bağlı olarak gelişmiş ve farklı boyutlar kazanmışlardır. Sirklerinyaklaşık %80’ni güneş radyasyonuna daha az maruz kalan ve gölge etkisinin oluştuğu K, KD ve KByönlerde gelişim göstermişlerdir. Ortalama taban yükseltisi ~2450 m olan sahadaki sirkler, kuzeyedönük yamaçlarda ~1950 m gibi daha düşük kotlarda gelişebilmişlerdir. Sirklerin morfometrik öl-çümleri sonucunda, ortalama uzunluğun ~ 650 m, ortalama genişliğin ~500 m ve ortalama alanının~ 0,30 km² olduğu belirlenmiştir. Sirk uzunluğu genişlikten biraz daha fazla olmakla birlikte yüksekdairesellik oranı sirklerin büyük oranda yuvarlak ve daireye yakın bir şekle sahip olduğunu göster-mektedir. Sirkler, buzul vadisi başlangıç noktasında, buzul vadisi yamaçlarında ve buzul vadisindenbağımsız noktalarda olmak üzere geliştikleri lokasyona göre sirk teknesi, basit, basamaklı ve birleşiksirk formunda olmak üzere farklışekilsel özelliklerine göre sınıflandırılmıştır. Sirklerden 24 tanesi2. ve 3. gelişim aşamasında olup, orta derecede gelişimi yansıtmaktadırlar. Her dağda sirklerin ge-lişim aşamaları farklı olup, Akdağ’da bulunan sirkler diğer dağlardaki sirklere göre daha gelişmiş vedaha fazla sirke sahip olmuştur. Sirklerin oluşumu üzerinde gölge etkisi ve yükselti büyük ölçüdebelirleyici olmuş, bununla birlikte başta yağış tutarı olmak üzere iklimsel koşullar buzullaşma şiddetiüzerinde etkili olarak sirk gelişimini yönlendirmiştir.
AU  - Bayrakdar, Cihan
AU  - ÇILĞIN, ZEYNEL
DO  - 10.17211/tcd.729978
PY  - 2020
JO  - Türk Coğrafya Dergisi
VL  - 0
IS  - 74
SN  - 1302-5856
SP  - 107
EP  - 121
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/421612
ER  -