Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri
Yıl: 2020 Cilt: 50 Sayı: 6 Sayfa Aralığı: 343 - 350 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.4274/tjo.galenos.2020.81592 İndeks Tarihi: 14-06-2021
Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri
Öz: Amaç: Merkez bölgeyi içeren diyabetik maküla ödeminde (DMÖ) vasküler endotelyal büyüme faktörü (VEGF) inhibitörleri ile tedavi sonrası maküler damar yoğunluğundaki değişiklikleri değerlendirmek ve bu değişiklikleri anatomik yanıt verenler ile vermeyenler arasında karşılaştırmak.Gereç ve Yöntem: Bu retrospektif çalışmaya merkezi tutulumu olan DMÖ’lü 22 göz dahil edildi. Tüm gözlere ardışık 3 VEGF inhibitörü uygulaması yapıldı. Tedaviden önce ve sonra segmentasyon çizgileri manuel olarak belirlenerek makülanın optik koherens tomografi (OKT) ve OKT anjiyografi (OKTA) görüntülemeleri yapıldı. Yüzeyel ve derin kapiller pleksusun (YKP/DKP) merkezi ve parafoveal bölgelerdeki damar yoğunluğu tedaviden önce ve sonra ölçüldü. Damar yoğunluğu ve değişiklikleri, merkezi alt alan kalınlığındaki (MAK) değişikliklere göre belirlenen anatomik yanıt verenler ve yanıt vermeyenler arasında karşılaştırıldı.Bulgular: Genel olarak, tedavi öncesi ve sonrası arasında merkezi ve parafoveal bölgelerde YKP ve DKP damar yoğunluğunda anlamlı bir fark yoktu. Anatomik yanıta göre yapılan sınıflandırmada 12 gözün yanıt verdiği (MAK 173,7±47,7 µm azaldı) ve 10 gözün yanıt vermediği (MAK 20,8±38,9 µm arttı) belirlendi (p<0,0001). Tedaviden sonra YKP ve DKP damar yoğunluğu veya değişikliklerinde, yanıt verenler ile vermeyenler arasında anlamlı bir fark yoktu.Sonuç: DMÖ’nün VEGF inhibitörü ile tedavisinden sonra erken evrede maküler damar dansitesinde anlamlı değişiklik saptanmadı ve anatomik yanıt ile ilişki yoktu. DMÖ tedavisinde VEGF inhibitörlerinin etkisi artan damar yoğunluğu ile ilişkili olmayabilir.
Anahtar Kelime: Vessel Density Changes on Optical Coherence Tomography Angiography after Vascular Endothelial Growth Factor Inhibitor Treatment for Diabetic Macular Edema
Öz: Objectives: To evaluate the changes in macular vessel density after treatment with vascular endothelial growth factor (VEGF) inhibitorsin center-involving diabetic macular edema (DME) and to compare these changes between anatomical responders and non-responders. Materials and Methods: This retrospective study included 22 eyes with center-involving DME. All eyes had 3 consecutiveadministrations of VEGF inhibitors. Optical coherence tomography (OCT) and OCT angiography (OCTA) of the macula with manualadjustment of segmentation lines were performed at baseline and after treatment. Vessel density in the central and parafoveal regions of the superficial and deep capillary plexus (SCP/DCP) were measured at baseline and after treatment. Vessel density and changes therein were comparedbetween anatomical responders and non-responders as defined by changes in central subfield thickness (CST). Results: Overall, there were no significant differences in vessel density in the central and parafoveal regions of the SCP and DCP after treatment comparedto baseline. After categorization by anatomical response, 12 eyes were responders (CST decreased by 173.7±47.7 µm) and 10 eyes were non-responders(CST increased by 20.8±38.9 µm) (p<0.0001). There were no corresponding significant differences between responders and non-responders in SCP andDCP vessel density or changes therein after treatment. Conclusion: There were no significant changes in macular vessel density after the early stages of VEGF inhibitor treatment for DME, and there was norelationship with the anatomical response. The effect of VEGF inhibitors in DME treatment may not be related to increasing vessel density.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Yau JW, Rogers SL, Kawasaki R, Lamoureux EL, Kowalski JW, Bek T, Chen SJ, Dekker JM, Fletcher A, Grauslund J, Haffner S, Hamman RF, Ikram MK, Kayama T, Klein BE, Klein R, Krishnaiah S, Mayurasakorn K, O’Hare JP, Orchard TJ, Porta M, Rema M, Roy MS, Sharma T, Shaw J, Taylor H, Tielsch JM, Varma R, Wang JJ, Wang N, West S, Xu L, Yasuda M, Zhang X, Mitchell P, Wong TY, Meta-Analysis for Eye Disease (META-EYE) Study Group. Global prevalence and major risk factors of diabetic retinopathy. Global prevalence and major risk factors of diabetic retinopathy. Diabetes Care. 2012;35:556-564.
- 2. Das A, McGuire PG, Rangasamy S. Diabetic macular edema: pathophysiology and novel therapeutic targets. Ophthalmology. 2015;122:1375-1394.
- 3. Virgili G, Menchini F, Murro V, Peluso E, Rosa F, Casazza G. Optical coherence tomography (OCT) for detection of macular oedema in patients with diabetic retinopathy. Cochrane Database Syst Rev. 2011:CD008081.
- 4. Al-Sheikh M, Akil H, Pfau M, Sadda SR. Swept-source OCT angiography imaging of the foveal avascular zone and macular capillary network density in diabetic retinopathy. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2016;57:3907-3913.
- 5. Shahlaee A, Pefkianaki M, Hsu J, Ho AC. Measurement of foveal avascular zone dimensions and its reliability in healthy eyes using optical coherence tomography angiography. Am J Ophthalmol. 2016;161:50-55.e1.
- 6. Kim AY, Chu Z, Shahidzadeh A, Wang RK, Puliafito CA, Kashani AH. Quantifying microvascular density and morphology in diabetic retinopathy using spectral-domain optical coherence tomography angiography. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2016;57:OCT362-OCT370.
- 7. Samara WA, Say EA, Khoo CT, Higgins TP, Magrath G, Ferenczy S, Shields CL. Correlation of foveal avascular zone size with foveal morphology in normal eyes using optical coherence tomography angiography. Retina. 2015;35:2188- 2195.
- 8. Spaide RF, Klancnik JM, Cooney MJ. Retinal vascular layers imaged by fluorescein angiography and optical coherence tomography angiography. JAMA Ophthalmol. 2015;33:45-50.
- 9. Savastano MC, Lumbroso B, Rispoli M. In vivo characterization of retinal vascularization morphology using optical coherence tomography angiography. Retina. 2015;35:2196-2203.
- 10. Ang M, Tan ACS, Cheung CMG, Keane PA, Dolz-Marco R, Sng CCA, Schmetterer L. Optical coherence tomography angiography: a review of current and future clinical applications. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol. 2018;256:237-245.
- 11. Khadamy J, Abri Aghdam K, Falavarjani KG. An update on optical coherence tomography angiography in diabetic retinopathy. J Ophthalmic Vis Res. 2018;13:487-497.
- 12. Ting DSW, Tan GSW, Agrawal R, Yanagi Y, Sie NM, Wong CW, San Yeo IY, Lee SY, Cheung CMG, Wong TY. Optical Coherence Tomographic Angiography in Type 2 Diabetes and Diabetic Retinopathy. JAMA Ophthalmol. 2017;135:306-312.
- 13. Carnevali A, Sacconi R, Corbelli E, Tomasso L, Querques L, Zerbini G, Scorcia V, Bandello F, Querques G. Optical coherence tomography angiography analysis of retinal vascular plexuses and choriocapillaris in patients with type 1 diabetes without diabetic retinopathy. Acta Diabetol. 2017;54:695-702.
- 14. Hwang TS, Gao SS, Liu L, Lauer AK, Bailey ST, Flaxel CJ, Wilson DJ, Huang D, Jia Y. Automated Quantification of Capillary Nonperfusion Using Optical Coherence Tomography Angiography in Diabetic Retinopathy. JAMA Ophthalmol. 2016;134:367-373.
- 15. Tarassoly K, Miraftabi A, Soltan Sanjari M, Parvaresh MM. The relationship between foveal avascular zone area, vessel density, and cystoid changes in diabetic retinopathy: an optical coherence tomography angiography study. Retina. 2018;38:1613-1619.
- 16. Lee J, Moon BG, Cho AR, Yoon YH. Optical coherence tomography angiography of DME and its association with anti-VEGF treatment response. Ophthalmology. 2016;123:2368-2375.
- 17. Toto L, D’Aloisio R, Di Nicola M, Di Martino G, Di Staso S, Ciancaglini M, Tognetto D, Mastropasqua L. Qualitative and quantitative assessment of vascular changes in diabetic macular edema after dexamethasone implant using optical coherence tomography angiography. Int J Mol Sci. 2017;18:1181.
- 18. Michalska-Małecka K, Knudsen AH. Optical coherence tomography angiography in patients with diabetic retinopathy treated with anti-VEGF intravitreal injections. Medicine (Baltimore). 2017;96:e8379.
- 19. Ghasemi Falavarjani K, Iafe NA, Hubschman JP, Tsui I, Sadda SR, Sarraf D. Optical coherence tomography angiography analysis of the foveal avascular zone and macular vessel density after anti-VEGF therapy in eyes with diabetic macular edema and retinal vein occlusion. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2017;58:30-34.
- 20. Moon BG, Um T, Lee J, Yoon YH. Correlation between deep capillary plexus perfusion and long-term photoreceptor recovery after diabetic macular edema treatment. Ophthalmol Retina. 2018;2:235-243.
- 21. Sun Z, Tang F, Wong R, Lok J, Szeto SKH, Chan JCK, Chan CKM, Tham CC, Ng DS, Cheung CY. OCT angiography metrics predict progression of diabetic retinopathy and development of diabetic macular edema: a prospective study. Ophthalmology. 2019;126:1675-1684.
- 22. Hsieh YT, Alam MN, Le D, Hsiao CC, Yang CH, Chao DL, Yao X. OCT angiography biomarkers for predicting visual outcomes after ranibizumab treatment for diabetic macular edema. Ophthalmol Retina. 2019;3:826-834.
- 23. Battista M, Borrelli E, Sacconi R, Bandello F, Querques G. Optical coherence tomography angiography in diabetes: A review. Eur J Ophthalmol. 2020;30:411-416.
- 24. Dastiridou A, Karathanou K, Riga P, Anagnostopoulou S, Balasubramanian S, Mataftsi A, Brazitikos P, Ziakas N, Androudi S. OCT Angiography Study of the Macula in Patients with Diabetic Macular Edema Treated with Intravitreal Aflibercept. Ocul Immunol Inflamm. 2020:1-6.
- 25. Sorour OA, Sabrosa AS, Yasin Alibhai A, Arya M, Ishibazawa A, Witkin AJ, Baumal CR, Duker JS, Waheed NK. Optical coherence tomography angiography analysis of macular vessel density before and after anti-VEGF therapy in eyes with diabetic retinopathy. Int Ophthalmol. 2019;39:2361- 2371.
- 26. Parravano M, Costanzo E, Borrelli E, Sacconi R, Virgili G, Sadda SR, Scarinci F, Varano M, Bandello F, Querques G. Appearance of cysts and capillary non perfusion areas in diabetic macular edema using two different OCTA devices. Sci Rep. 2020;10:800.
- 27. Toto L, Evangelista F, Viggiano P, Erroi E, D’Onofrio G, Libertini D, Porreca A, D’Aloisio R, Mariacristina P, Di Antonio L, Di Nicola M, Mastropasqua R. Changes in Ocular Blood Flow after Ranibizumab Intravitreal Injection for Diabetic Macular Edema Measured Using Laser Speckle Flowgraphy. Biomed Res Int. 2020;2020:9496242.
- 28. de Carlo TE, Chin AT, Bonini Filho MA, Adhi M, Branchini L, Salz DA, Baumal CR, Crawford C, Reichel E, Witkin AJ, Duker JS, Waheed NK. Detection of microvascular changes in eyes of patients with diabetes but not clinical diabetic retinopathy using optical coherence tomography angiography. Retina. 2015;35:2364-2370.
- 29. Dimitrova G, Chihara E, Takahashi H, Amano H, Okazaki K. Quantitative retinal optical coherence tomography angiography in patients with diabetes without diabetic retinopathy. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2017;58:190-196.
- 30. Gonder JR, Walker VM, Barbeau M, Zaour N, Zachau BH, Hartje JR, Li R. Costs and quality of life in diabetic macular edema: canadian burden of diabetic macular edema observational study (C-REALITY). J Ophthalmol. 2014;2014:939315.
- 31. Hussain RM, Ciulla TA. Treatment strategies for refractory diabetic macular edema: switching anti-VEGF treatments, adopting corticosteroid-based treatments, and combination therapy. Expert Opin Biol Ther. 2016;16:365- 374.
- 32. Onishi AC, Fawzi AA. An overview of optical coherence tomography angiography and the posterior pole. Ther Adv Ophthalmol. 2019;11:2515841419840249.
- 33. Diabetic Retinopathy Clinical Research Network Writing Committee, Bressler SB, Edwards AR, Chalam KV, Bressler NM, Glassman AR, Jaffe GJ, Melia M, Saggau DD, Plous OZ. Reproducibility of spectral-domain optical coherence tomography retinal thickness measurements and conversion to equivalent time-domain metrics in diabetic macular edema. JAMA Ophthalmol. 2014;132:1113-1122.
- 34. Sun JK, Jampol LM. The Diabetic Retinopathy Clinical Research Network (DRCR.net) and its contributions to the treatment of diabetic retinopathy. Ophthalmic Res. 2019;62:225-230.
- 35. Spaide RF. Retinal vascular cystoid macular edema: review and new theory. Retina. 2016;36:1823-1842.
- 36. Campochiaro PA, Bhisitkul RB, Shapiro H, Rubio RG. Vascular endothelial growth factor promotes progressive retinal nonperfusion in patients with retinal vein occlusion. Ophthalmology. 2013;120:795-802.
- 37. Sabet-Peyman EJ, Heussen FM, Thorne JE, Casparis H, Patel SJ, Do DV. Progression of macular ischemia following intravitreal bevacizumab. Ophthalmic Surg Lasers Imaging. 2009;40:316-318.
| APA | Cheong K, Lee S, Ang M, Teo K (2020). Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri. , 343 - 350. 10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
| Chicago | Cheong Kai Xiong,Lee Shu Yen,Ang Marcus,Teo Kelvin Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri. (2020): 343 - 350. 10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
| MLA | Cheong Kai Xiong,Lee Shu Yen,Ang Marcus,Teo Kelvin Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri. , 2020, ss.343 - 350. 10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
| AMA | Cheong K,Lee S,Ang M,Teo K Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri. . 2020; 343 - 350. 10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
| Vancouver | Cheong K,Lee S,Ang M,Teo K Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri. . 2020; 343 - 350. 10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
| IEEE | Cheong K,Lee S,Ang M,Teo K "Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri." , ss.343 - 350, 2020. 10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
| ISNAD | Cheong, Kai Xiong vd. "Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri". (2020), 343-350. https://doi.org/10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
| APA | Cheong K, Lee S, Ang M, Teo K (2020). Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri. Türk Oftalmoloji Dergisi, 50(6), 343 - 350. 10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
| Chicago | Cheong Kai Xiong,Lee Shu Yen,Ang Marcus,Teo Kelvin Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri. Türk Oftalmoloji Dergisi 50, no.6 (2020): 343 - 350. 10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
| MLA | Cheong Kai Xiong,Lee Shu Yen,Ang Marcus,Teo Kelvin Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri. Türk Oftalmoloji Dergisi, vol.50, no.6, 2020, ss.343 - 350. 10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
| AMA | Cheong K,Lee S,Ang M,Teo K Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri. Türk Oftalmoloji Dergisi. 2020; 50(6): 343 - 350. 10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
| Vancouver | Cheong K,Lee S,Ang M,Teo K Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri. Türk Oftalmoloji Dergisi. 2020; 50(6): 343 - 350. 10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
| IEEE | Cheong K,Lee S,Ang M,Teo K "Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri." Türk Oftalmoloji Dergisi, 50, ss.343 - 350, 2020. 10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
| ISNAD | Cheong, Kai Xiong vd. "Diyabetik Maküla Ödeminin Vasküler EndotelyalBüyüme Faktörü İnhibitörü ile Tedavisi Sonrası OptikKoherens Tomografi Anjiyografide Damar YoğunluğuDeğişimleri". Türk Oftalmoloji Dergisi 50/6 (2020), 343-350. https://doi.org/10.4274/tjo.galenos.2020.81592 |
