Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999
Yıl: 2020 Cilt: 15 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1973 - 1987 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 15-06-2021
Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999
Öz: Kentleşme ve sorunları farklı bilim dallarına ve çeşitli araştırmalara konu olmaktadır. Bu çalışmada kentleşmenin yapıcı aktörlerini temsil eden Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının bu sorunlu alana karşı mesleki yaklaşımları ve tavırları değerlendirilmektedir. Çalışma 1961-1999 dönemini kapsamaktadır. Şehir Plancısı Odası ve Mimarlar Odasının, üyelerinin mesleklerini icra etmede karşılaştıkları sorunlara karşı ortak meslek ahlakı ve etik değerlerini oluşturmak ve/veya korumak için izledikleri yol veyöntemler incelenmektedir. Çalışmada literatür taraması yöntemiyle, odaların süreli yayınlarının analizi ve oda kararlarının incelenmesiyle elde edilen bulgular yorumlanmaktadır. Türkiye’de Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının 1961–1999 döneminde meslek ahlakını ve etik değerleri oluşturmadaki işleyişi, sorunları ve gelişmeleri bu makalenin özünü oluşturmaktadır. Her iki odanın gecikmeli/geç örgütlenmesi, meslek öncesi ve meslek sonrasında ahlak ve etik değerlerin geliştirilmesindeki eksikler, odalar tarafından tespit edilen aykırılıklara ve düzenlemelere yönelik cezai işlemlerin azlığı ve yaptırım zayıflığı nedenlerinden dolayı etik ve ahlaki ilkelerin işleyişi dönem dönem bazı eksiklikler ve iyileştirilmesi gereken konularla gelişim göstermektedir.Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odası,geleneksel meslek ahlakı ve evrensel etik değerlerin yasal boyutlarının oluşturulmasıiçin çalışmalar yürütmüşler,ancak sorunlarladakarşılaşmışlardır. Her iki odanın örgütlenmesinden kaynaklanan sorunların varlığı, Mimarlık ve Şehir Plancılığılisans eğitim-öğretimi müfredatında mesleki değerler ve ilkeleri içeren ve önceleyen derslerin bulunmayışı, mesleğin uygulanmasında meslekahlakı ve disiplinin ortak temellere dayalı bağlayıcı kurallarla geliştirilmemiş olması gibi sorunlar bu alandaki gelişmeler üzerinde etkili olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelime: Moral and Ethical Functioning and Problems of the Chamber of City Planners and the Chamber of Architects as Academic Professional Chambers in Turkey: 1961-1999
Öz: Urbanization and related problems have been subject to various disciplines and studies. In the present study, the occupational approaches and attitudes adopted by the Chamber of City Planners and the Chamber of Architects, which represent the constitutive actors of urbanization, towards this problematic field are evaluated. The study covers 1961-1999 period. The approaches and methods adopted by the Chamber of City Planners and the Chamber of Architects towards establishing and preserving common professional ethics and ethical values against the problems faced by their members in performing their profession are examined. In the present study, the analysis of the periodicals published by the each chamber and the findings obtained from each chamber’s decisions are evaluated through literature review. The functioning, problems and developments underwent by the Chamber of City Planners and the Chamber of Architects in establishing professional ethics and ethical values throughout the period between 1961 and 1999 constitute the core of the present article. It was observed that the functioning of ethical andmoral principles progressed cyclically with the presence of certain inadequacies and points of improvement due to factors such as the delayed/late organization of both chambers, inadequacies in the development of pre-vocational and post-vocational moral-ethical values, the lack of criminal action towards the anomalies and regulations detected by the chambers and weak enforcement.The Chamber of City Planners and the Chamber of Architects have worked towards establishing the legal dimensions of traditional professional ethics and universal ethical values, but faced problems as well. It can be said that problems such as the presence of problems resulting from the organization of both chambers, the absence of courses involving and prioritizing professional values and principles in the curricula of Architecture and City Planning education, and the fact that professional ethics and discipline were not developed with connective rules based on common foundations in the performance of the occupation were effective on the developments in this field.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksüt, L. (1964). Mimarlık mesleği icrasında durum kritikleri.Mimarlık Dergisi, 1964/6, 14-15.
- Batur, S.(1970). Demokrasinin gereklerine saygı: Boykotlar ve bazı mimarlar.Mimarlık Dergisi, 1970/1, 26-27.
- Batur, S.(Çev.) (1965). Mimarın eğitimi konusunda bazı mimarlık otoritelerinin görüşleri.Mimarlık Dergisi, 1965/10 (24), 12-16.
- Baytop, F.(1964). Mimarlar Odası X. Kongresinden notlar, Mimarlık Dergisi.1964/2, 1-2.
- Birkan, G.(1972). Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA) nedir? Nasıl çalışır?Mimarlık Dergisi, 1972/8, 19-20.
- Demirci, M. (2005). Şehir Planlamada etik kodları bağlamında etik davranışı ilkeleri ve standartları.Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu Bildiriler Kitabı, TMMOB Şehir Plancıları Odası. 285-296.
- Duvarcı, Y.(2004). Planlama mesleğine ve planlama ilkelerine etikaçıdan eleştirel bir bakış.Planlama Dergisi, 2004/2, 14-27.
- Erim, G.(1966). Mimarlık eğitimi konusunda düşünceler.Mimarlık Dergisi, 1966/9, 11-12.
- Erim, G.(1969). Mimarlık eğitiminin amaçları ve öğretim programları ile ilgili sorunlar, toplum ve mimar.Mimarlık Dergisi, 1969/ 9, 29-36.
- Ersoy, M.(1995). Planlama kuramları ve etik.1. Planlama Kongresi: Planlamanın Meşruiyeti ve Plancıların Konumu, TMMOB Şehir Plancıları Odası. 119-124.
- Ersoy, M.(2008). Planlamada etik değerler: eşitlik ve sosyal adalet.31. Şehircilik Kolokyumu: Planlama Meslek Alanı, Geçmişten Geleceğe, TMMOB, Şehir Plancıları Odası. 73-86.
- Frank, A.I. (2006). Three decades of thought on Planningeducation.Journal of Planning Literature, 21(1), 15-67. https://doi.org/10.1177/0885412206288904
- Galip, Ö. F.(1931). Mimarlar kongresi.Arkitekt, 1931-2, 67-68.
- Gürkan, A.(1969). Aşırı duyarlılıklar ya da meslek ahlakı.Mimarlık Dergisi, 1969/12, 27.
- Kamiller, T.&Gencol, B.(1966). Anadolu’nun teknik ihtiyaçlarıönünde memur mimarların durumu.Mimarlık Dergisi, 1966/1, 21.
- Keleş, R.(Ed.). (1987). Türkiye'de Kentbilim Eğitimi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi.
- Keskin Balamir, A.(1985). Mimarlık söyleminindeğişimi ve eğitim programları.Mimarlık Dergisi, 1985/8, 9-15.
- Kılınç, G., Özgür, H.& Genç, F. N. (2013). The possible sources of ethical issuesin urban/physical planning in Turkey.Turkish Studies (Routledge), 13(1) Corruption, Public Ethics and Changing Cultures,45-65. https://dx.doi.org/10.1080/Turkish Studies.-14683849.2012.653126
- Kılınç, G., Özgür, H. &Genç, F. N. (2009). Yerel yönetimlerde imar ve planlama etiği.TODAİE Kamu Etiği Sempozyumu, TODAİE. 413-430.
- Kıray, M.Belik (1965). Modern şehirlerin gelişmesi ve Türkiye’ye has bazı eğilimler.Mimarlık Dergisi, 1965/7, 10-12.
- Kulaksızoğlu, M. E.(1969). Mimarlık eğitiminin amaçları ve öğretim programları ile ilgili sorunlar, toplum ve mimar.Mimarlık Dergisi, 1969/9, 26-27.
- Mimarlar Odası (1964). Haberler.Mimarlık, 1964/5, 1-3.
- Mimarlar Odası (1964). İstanbul’un mimarı: Mimarlar Odası İstanbul Şubesi raporu.Mimarlık, 1964/2, 3-6.
- Mimarlar Odası (1966). Haberler,XII Mimarlar Odası Genel Kurulu çalışmalarını bitirdi.Mimarlık Dergisi, Sayı 1966/3, 2-6.
- Mimarlar Odası (1966). Mimarlar Odası Genel Kurul Çalışma Raporu.Mimarlar Odası.
- Mimarlar Odası (1966). Mimarlar Odası XII. Devre Çalışma Raporu. Mimarlar Odası.
- Mimarlar Odası (1970). Mimarlar Odası XVI Dönem Çalışma Raporu. Mimarlar Odası.
- Mimarlar Odası (1974). Mimarlar Odası XX. Dönem Genel Kurul. Mimarlar Odası.
- Mimarlar Odası (1993). Meslek düzeni ve mesleki davranış ve ahlakkuralları taslak önerisi.Mimarlık Dergisi,1993/253, 39.
- Mimarlar Odası (1993). Mimarlar Odası Olağanüstü Genel Kurul 34. Dönem Çalışma Raporu.Mimarlar Odası.
- Özdeş, G.(1965). Prof, Gündüz Özdeş'in genel kurulu açış konuşması.Mimarlık Dergisi, 1965/3, 5-7.
- Özer, B.(1969). Mimarlık eğitiminin amaçları ve öğretim programları ile ilgili sorunlar, toplum ve mimar.MimarlıkDergisi, 1969/9, 21-22.
- Özer, İ.(2004). Kentsel ekonomik araştırmalar üzerine sosyolojik bir değerlendirme.Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu -2, DPT ve PAÜ.112-119.
- Sarp, K.(1987). TMMOB Şehir Planlama Mimar ve Mühendisleri Odası üyelerinin ülkemizdeki Şehir Planlama eğitimine ilişkin görüş ve eleştirileri: Bir anket çalışmasının sonuçlarıiçinde.R. Keleş (Ed.),Türkiye’de Kentbilim Eğitimi, Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, SBF İskan ve Şehircilik Araştırma Merkezi.185-211.
- Sayar, Z.(1948). Meslek ahlakı!..., Arkitekt, 1948-5-6 (197-198), 115.
- Sayar, Z. (1954). Mühendis ve Mimar Odalarının kuruluşu münasebetile.Arkitekt, 1954-09-12 (275-276-277-278), 151-152.
- Şentek, A.(1993). Mimarlar‘yasal tanım’ edinme çabasında.Mimarlık, Dergisi, 1993/251, 19.
- Tekeli, İ.(1988). Kentsel korumada değişikyaklaşımlar üzerine düşünceler.Planlama, 88/1, 19-22.
- Tekeli, İ.(1989). Dünya Şehircilik Günü ve Türkiye’de Şehircilik eğitimi.Planlama, Sayı 1989/2-3-4, 3-11.
- Tekeli, İ.(2008). Kent Planlama mesleği gelişmesini sürdürürken ahlakını nasıl oluşturuyor?31. Şehircilik Kolokyumu: Planlama Meslek Alanı, Geçmişten Geleceğe.7–9 Kasım 2007, TMMOB Şehir Plancıları Odası ve ODTÜ, 55-71.
- Teymur, N.(1985). Mesleki eğitimde sorunlar.M.Adam(Çev.), Mimarlık Dergisi, 1985/8, 18-19.
- Teymur, N.(1992). Architectural Education: Issues in Educational Practice and Policy, ?uestion Press.
- TUPOB İşbirliği Ön Protokolü.Şehir Plancıları Odası.Uluslararası Mimarlar Birliği (1965). Uluslararası Mimarlar Birliği’nin tarihçesi.Mimarlık Dergisi, 1965/10, 6.
- Uyaroğlu A. T.(1966). Mesleki sorunlarımız.Mimarlık Dergisi, 1966/1, 5-6.
- Yavuz, F.(Çeviren) (1961). Şehircide aranan vasıflar.C.Geray(Ed.) Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 16(1),270-272.
| APA | ÇİÇEK S, Ozgur H (2020). Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999. , 1973 - 1987. |
| Chicago | ÇİÇEK SAYNUR,Ozgur Huseyin Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999. (2020): 1973 - 1987. |
| MLA | ÇİÇEK SAYNUR,Ozgur Huseyin Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999. , 2020, ss.1973 - 1987. |
| AMA | ÇİÇEK S,Ozgur H Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999. . 2020; 1973 - 1987. |
| Vancouver | ÇİÇEK S,Ozgur H Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999. . 2020; 1973 - 1987. |
| IEEE | ÇİÇEK S,Ozgur H "Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999." , ss.1973 - 1987, 2020. |
| ISNAD | ÇİÇEK, SAYNUR - Ozgur, Huseyin. "Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999". (2020), 1973-1987. |
| APA | ÇİÇEK S, Ozgur H (2020). Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999. Turkish Studies - Economics, Finance, Politics , 15(4), 1973 - 1987. |
| Chicago | ÇİÇEK SAYNUR,Ozgur Huseyin Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999. Turkish Studies - Economics, Finance, Politics 15, no.4 (2020): 1973 - 1987. |
| MLA | ÇİÇEK SAYNUR,Ozgur Huseyin Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999. Turkish Studies - Economics, Finance, Politics , vol.15, no.4, 2020, ss.1973 - 1987. |
| AMA | ÇİÇEK S,Ozgur H Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999. Turkish Studies - Economics, Finance, Politics . 2020; 15(4): 1973 - 1987. |
| Vancouver | ÇİÇEK S,Ozgur H Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999. Turkish Studies - Economics, Finance, Politics . 2020; 15(4): 1973 - 1987. |
| IEEE | ÇİÇEK S,Ozgur H "Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999." Turkish Studies - Economics, Finance, Politics , 15, ss.1973 - 1987, 2020. |
| ISNAD | ÇİÇEK, SAYNUR - Ozgur, Huseyin. "Türkiye’de Akademik Meslek Odaları Olarak Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odasının Ahlaki ve Etik İşleyişleri ve Sorunları: 1961–1999". Turkish Studies - Economics, Finance, Politics 15/4 (2020), 1973-1987. |
