SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA

Öcal, Hüseyin; Menteş, Kübra

SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA

Hüseyin ÖCAL, (Gelişim Üniversitesi, İşletme Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Kübra MENTEŞ (Gelişim Üniversitesi, İşletme Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

19 6

Yıl: 2020 Cilt: 19 Sayı: 37 Sayfa Aralığı: 201 - 221 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-06-2021

SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA

Öz:

Bu çalışmanın amacı devlet hastanesi sağlık çalışanlarında mobing konusunda inceleme yapmak vemobing faaliyetlerini ortadan kaldırmak ve/veya azaltmak için çözüm önerisi getirmektir. Bu amaçla,kolayda örnekleme yöntemiyle seçilmiş personele anket yöntemi uygulanmıştır. Bu çerçevede 412 sağlıkpersoneli araştırma kapsamında incelenmiştir. Tek yönlü varyans analizi ve Tukey testleri kullanılmıştır.Çalışmamızda mağdurların mesleki pozisyonu ile mobing davranışlarına maruz kalma düzeyi analizedildiğinde gruplar arasında en çok mobinge maruz kalanlar hekimler iken en az maruz kalanlarhemşireler olduğu ortaya çıkmıştır. Mağdurların mesleki pozisyonu ile mobingden etkilenmedurumu(mobingin psikolojik sonuçları) analiz edildiğinde gruplar arasında en çok mobingden etkilenenhekimler iken en az etkilenenler teknikerler olduğu ortaya çıkmıştır. Mağdurların mesleki pozisyonu ilemobingle mücadele düzeyi analiz edildiğinde gruplar arasında en çok mobingle mücadele eden hekimleriken en az mücadele edenler sağlık memurları olmuştur. İyi uygulanan bilgi uçurma sürecinin mobingkaynaklı motivasyon düşüklüğünü tamamen ortadan kaldırmasa da azaltacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

A SURVEY ON THE PSYCHOLOGICAL EFFECTS AND STRUGGLE METHODS OF MOBBING ON HEALTHCARE PROFESSIONALS

Öz:

The objective of the study is to survey about mobbing applied to healthcare professionals at government hospitals and make suggestion to reduce and/or eliminate mobbing activities. For this purpose, survey was applied to healthcare profesionals working at hospitals. 412 healthcare professionals responded to the survey questions. The one-way anlysis of variance(ANOVA) and Tukey tests were used. The results of the study showed that while the number of medical doctors who were exposed to mobbing activities was the highest, the number of nurses who were exposed to mobbing activities was the lowest. When the psychological effects of mobbing in various groups of professionals were analysed, it was found out that medical doctors were the group who were affected most by mobbing activities. On the other hand, technicians were the group who were affected the least. Regarding the struggle against mobbing, it was found out that medical doctors were the ones who fought against mobbing the most. However healthcare officers were the ones who fought against it the least. In conclusion, a good implementation of a whistleblowing system will reduce if not eliminate the mobbing activities that affect healthcare professionals’ motivation negatively.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alparslan, A. M.,, Tunç, H. (2009). Mobbing olgusu ve mobbing davranışında duygusal zeka etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 1(1), 146- 159.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya Kitabevi.
Arısoy, B. (2007). Örgütsel iletişimin motivasyon ve iş doyumu üzerine etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Aydın, U. (2002-2003). İş Hukuku Açısından İşçinin Bilgi Uçurması (Whistleblowing), Sosyal Bilimler Dergisi, 79-100.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (13. b.). Ankara: Pegem.
Dworkin, T. M., & Near, J.P. (1997). A Better Statutory Approach to WhistleBlowing, 7 Bus. Ethics Q, 1(3).
Gundlach, M. J., Martinko, M. J., & Douglas, S. C. (2008). A new approach to examining whistle-blowing: The influence of cognitions and anger. SAM Advanced Management Journal, 73(4), 40.
Hwang, D., Staley, B., Te Chen, Y., & Lan, J. S. (2008). Confucian culture and whistle-blowing by professional accountants: an exploratory study. Managerial Auditing Journal, 23(5), 504-526.
Kaplan B. and Kleiner B. H (2000), “New Development Concerning Discriminationfor Whistleblowing”, Equal Opportunity International, Vol. 19, Nos. 6/7, pp. 75-77
Karakale, S. B. (2011). Mobbing ve mobbingle başa çıkma yöntemleri: Mobbing mağdurlarına yönelik bir araştırma. Yalova Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi, 17.
Kırel, Ç. (2008). Örgütlerde psikolojik taciz (mobbing) ve yönetimi. Anadolu Üniversitesi.
Mannion, R., Blenkinsopp, J., Powell, M., McHale, J., Millar, R., Snowden, N., & Davies, H. (2018). Understanding the knowledge gaps in whistleblowing and speaking up in health care: narrative reviews of the research literature and formal inquiries, a legal analysis and stakeholder interviews. Health Services and Delivery Research, 6(30).
Mathieu, B. (2007). Whistleblowing and Morality. Journal of Business Ethics, 81(3), 579-585.
Miceli, M. P., Near, J. P., & Dworkin, T. M. (2009). A word to the wise: How managers and policy-makers can encourage employees to report wrongdoing. Journal of business ethics, 86(3), 379-396.
Near, J. P., & Miceli, M. P. (1985). Organizational dissidence: The case of whistleblowing. Journal of business ethics, 4(1), 1-16.
Near, J. P., & Miceli, M. P. (1996). Whistle-blowing: Myth and reality. Journal of management, 22(3), 507-526.
Near, J. P., & Miceli, M. P. (2016). After the wrongdoing: What managers should know about whistleblowing. Business Horizons, 59(1), 105-114.
Near, J. P., Dworkin, T. M., & Miceli, M. P. (1993). Explaining the whistle-blowing process: Suggestions from power theory and justice theory. Organization Science, 4(3), 393-411.
Near, J. P., Rehg, M. T., Van Scotter, J. R., & Miceli, M. P. (2004). Does type of wrongdoing affect the whistle-blowing process?. Business Ethics Quarterly, 14(2), 219-242.
Paul, R. J., & Townsend, J. B. (1996). Don’t kill the messenger! Whistle-blowing in America—A review with recommendations. Employee Responsibilities and Rights Journal, 9(2), 149-161.
Pittroff, E. (2016). Whistle-blowing regulation in different corporate governance systems: an analysis of the regulation approaches from the view of path dependence theory. Journal of Management & Governance, 20(4), 703-727.
Ponnu, C. H., Naidu, K., & Zamri, W. (2008). Determinants of whistle blowing. International review of business research papers, 4(1), 276-298.
Qusqas, F., & Kleiner, B. H. (2001). The difficulties of whistleblowers finding employment. Management Research News, 24(3/4), 97-100.
Read, W. J., & Rama, D. V. (2003). Whistle-blowing to internal auditors. Managerial Auditing Journal, 18(5), 354-362.
Rehg, M. T., Miceli, M. P., Near, J. P., & Van Scotter, J. R. (2008). Antecedents and outcomes of retaliation against whistleblowers: Gender differences and power relationships. Organization Science, 19(2), 221-240.
Rocha, E., & Kleiner, B. H. (2005). To blow or not to blow the whistle? That is the question. Management Research News, 28(11/12), 80-87.
Sharma, A. (2018). Whistleblowing as a Tool to Corporate Good Governance-An Indian Perspective. Research Journal of Humanities and Social Sciences, 9(3), 671- 676.
Street, M. D. (1995). Cognitive moral development and organizational commitment: Two potential predictors of whistle-blowing. Journal of Applied Business Research (JABR), 11(4), 104-110.
Tınaz, P. (2013). Çalışma yaşamından örnek olaylar: motivasyon, iş tutumları, iş stresi, iletişim, mülakat, performans değerlendirme, eğitim, örgüt iklimi, örgüt kültürü, iş etiği, mobbing. Beta Basım Yayım Dağıtım.
Tutar, H. (2015). Mobbing: (Nedenleri ve başa çıkma stratejileri: kuramsal yaklaşım). Detay Yayınları.
Vandekerckhove Wim and Commers M S Ronald (2004), “Whistleblowing and Rational Loyalty”
www.pwc.com.tr, (2019). AB Parlamentosundan Yeni İhbarcı Mekanizması Düzenlemesi: İhbarcıyı Nasıl Korursunuz? 23.12.2019 tarihinde https://www.pwc.com.tr/ab-parlamentosu-ndan-yeni-ihbarci-mekanizmasiduzenlemesi-ihbarciyi-nasil-korursunuz adresinden alınmıştır.

APA	Öcal H, Menteş K (2020). SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA. , 201 - 221.
Chicago	Öcal Hüseyin,Menteş Kübra SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA. (2020): 201 - 221.
MLA	Öcal Hüseyin,Menteş Kübra SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA. , 2020, ss.201 - 221.
AMA	Öcal H,Menteş K SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA. . 2020; 201 - 221.
Vancouver	Öcal H,Menteş K SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA. . 2020; 201 - 221.
IEEE	Öcal H,Menteş K "SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA." , ss.201 - 221, 2020.
ISNAD	Öcal, Hüseyin - Menteş, Kübra. "SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA". (2020), 201-221.

APA	Öcal H, Menteş K (2020). SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 201 - 221.
Chicago	Öcal Hüseyin,Menteş Kübra SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19, no.37 (2020): 201 - 221.
MLA	Öcal Hüseyin,Menteş Kübra SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.19, no.37, 2020, ss.201 - 221.
AMA	Öcal H,Menteş K SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 19(37): 201 - 221.
Vancouver	Öcal H,Menteş K SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 19(37): 201 - 221.
IEEE	Öcal H,Menteş K "SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA." Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, ss.201 - 221, 2020.
ISNAD	Öcal, Hüseyin - Menteş, Kübra. "SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MOBİNGE MARUZ KALANLARIN ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA". Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19/37 (2020), 201-221.