Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi

BAKIS, RIZA; Akdoğan, Nurgül

Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi

Nurgül AKDOĞAN, (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe Tarihi Anabilim Dalı, Sivas, Türkiye)

Rıza BAKIŞ (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe Tarihi Anabilim Dalı, Sivas, Türkiye)

Felsefe Dünyası

38 2

Yıl: 2020 Cilt: 2 Sayı: 72 Sayfa Aralığı: 269 - 289 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 19-06-2021

Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi

Öz:

Platon varlık, bilgi, değer, siyaset ve eğitim alanında ortaya koymuş olduğu felsefî gö-rüşleriyle kendisinden sonra gelen düşünürleri büyük ölçüde etkilemiştir. Platon bilgi konusunu sistematik bir biçimde ilk kez ele alan filozoftur. Platon’un bilginin tanımı ve unsurları konusundaki fikirleri -geleneksel epistemoloji adıyla- günümüze kadar etkisi-ni devam ettirmiştir. Bu çalışmada Platon’un Devlet diyaloğunda yer alan, onun bilgi ve varlık felsefesinin temel kavramlarını içerisinde barındıran bölünmüş çizgi analojisi te-mel alınmıştır. Bu bağlamda Platon düşüncesinde bilginin mahiyeti, türleri ve bu bilgi türlerinin her birine karşılık gelen zihin halleri açıklanmaya çalışılmıştır. Her bir zihin halinin diğeri karşısındaki bilişsel durumu analiz edilerek zihin halleri arasında nasıl bir epistemik derecelendirme olduğu ortaya çıkarılmıştır. Bununla birlikte filozofun zihninin ürünü olan felsefî bilgi (diyalektik) ile matematiksel bilgi arasında yöntem bakımından nasıl bir ayrım olduğu üzerinde durularak felsefî bilginin diğer bilgi türleri karşısındaki üstünlüğü savunulmuştur.

Anahtar Kelime:

Grading States of Mind in Plato’s Divided Line Analogy

Öz:

Plato significantly influenced the philosophers who came after him with his philosophical thoughts in the field of existence, knowledge, value, politics and education. Plato is the first philosopher who systematically studied the subject of knowledge. And Plato’s ideas on the definition and elements of knowledge - in the name of traditional epistemology - have continued to influence until today. This study is based on the divided line analogy, which includes the basic concepts of his philosophy of knowledge and existence in Plato’s Republic dialogue. In this context, the nature and types of knowledge in Plato’s thought and the states of mind corresponding to each of these types of knowledge were tried to be explained. The cognitive state of each state of mind compared to another was analyzed. Thus, what kind of epistemic degree there is between states of mind has been revealed. In addition, the distinction between philosophical knowledge (dialectics) -which is the product of the philosopher’s mind- and mathematical knowledge in terms of method is emphasized and the superiority of philosophical knowledge over other types of knowledge is defended.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

• Aristoteles. 2017. Metafizik. Çeviren Ahmet Arslan. 1. bs. İstanbul: Divan Kitap.
• Arslan, Ahmet. 2018. İlk Çağ Felsefe Tarihi Sofistlerden Platon’a. 7. bs. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Baç, Murat. 2011. Epistemoloji. Editör Demet Taşdelen. 1. bs. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Bedu-Addo, J. T. 1976. “A Theory of Mental Development: Plato’s Republic V-VII (Part 1)’”. Platon 28 (288): 111-127.
• Boyle, A.J. 1973. “Plato’s Divided Line: Essay I: The Problem of Dianoia”. Apeiron: A Journal for Ancient Philosophy and Science 7 (2): 1-11.
• Cevizci, Ahmet. 1992. “Platon’un Bilgi Kuramı ve Bu Kuramda Duyusal Varlıkların Yeri”. Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
•Cevizci, Ahmet. 2018. Bilgi Felsefesi. 4. bs. İstanbul: Say Yayınları.
• Cevizci, Ahmet. 2019. “Platon’un Devlet’teki Bölünmüş Çizgi Anolojisi”. Ankara Üniversitesi Araştırma Dergisi 15: 31-104.
• Chappell, Timothy. 2011. “The History of Epistemology”. The Routledge Companion to Epistemology, editör Sven Bernecker ve Duncan Pritchard. New York: Routledge.
• Cornford, F. M. 1932. “Mathematics and Dialectic in the Republic VI,-VII. (II.)”. Mind 41 (162): 173-90.
• Çelgin, Güler. 2011a. “εἰκασία”. Eski Yunanca-Türkçe Sözlük. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Çelgin, Güler. 2011b. “Πίστις”. Eski Yunanca-Türkçe sözlük. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Çelik, Sara. 2018. Bilgi Felsefesi İlkçağ’dan Yeni Çağ’a. 1. bs. Doruk Yayınları.
• Ferguson, A. S. 1921. “Plato’s Simile of Light. Part I. The Similes of The Sun and The Line”. The Classical Quarterly 15 (3-4): 131-52.
• Ferrier, James Frederick. 1961. Institutes of Metaphysic: The Theory of Knowing and Being. London: William Blackwood and Sons.
• Hamlyn, D. W. 2006. “History of Epistemology”. Encyclopedia of Philosopy, 2. bs. C. 10. USA: MacMillan Reference.
• Haşlakoğlu, Oğuz. 2016. “Platon Düşüncesinde Tekhné” 1. bs. Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Kranz, Walther. 2014. Antik Felsefe Metinler ve Açıklamalar. Çeviren Suat Y. Baydur. 3. bs. İstanbul: Cinius-Sosyal Yayınları.
• Locke. 1992. İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme. Çeviren Vehbi Hacıkadiroğlu. 1. bs. İstanbul: Ara Yayıncılık.
• Malcolm, John. 1962. “The Line and the Cave”. Phronesis 7 (1): 38-45.
• Mengüşoğlu, Takiyettin. 2000. Felsefeye Giriş. 7. bs. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Notopoulos, James A. 1944. “The Symbolism of the Sun and Light in the Republic of Plato. II”. Classical Philology 39 (4): 223-40.
• Notopoulos, James Anastasios. 1933. “The Meaning of εικασια in the Divided Line of Plato’s Republic”. Harvard Studies in Classical Philology 44: 193-203.
• Platon. 2013a. Devlet. Çeviren Sabahattin Eyüboğlu ve Mehmet Ali Cimcoz. 24. bs. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Platon. 2013b. Philebos. Çeviren Furkan Akderin. 1. bs. İstanbul: Say Yayınları.
• Platon. 2014. Şölen. Çeviren Eyüp Çoraklı. 1. bs. İstanbul: Alfa.
• Platon. 2017. “Menon”. Diyaloglar, çeviren Adnan Cemgil, 14. bs. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Platon. 2018. Timaios. Çeviren Furkan Akderin. 2. bs. İstanbul: Say Yayınları.
• Platon. 2019. Phaidon. Çeviren Furkan Akderin. 4. bs. İstanbul: Say Yayınları.
• Raven, J. E. 1953. “Sun, Divided Line, and Cave”. The Classical Quarterly 3 (1/2): 22-32.
• Sichel, Betty A. 1982. “Plato’s Divided Line and Piaget: A Response to Kieran Egan”. Curriculum Inquiry 12 (3): 317-26.
• Taylor, Alfred Edward. 2020. Platon Bilgi, Ruh ve Devlet. Çeviren Cengiz İskender Özkan. 1. bs. Ankara: Fol Kitap.
• Uyanık, Mevlüt. 2003. Felsefî Düşünceye Çağrı. 1. bs. Ankara: Elis Yayınları.
• Wright, William Aldis, Ingram Bywater, ve Henry Jackson. 2012. The Journal of Philology. C. 10. New York: Cambridge University Press.
• Zeller, Eduard. 2017. Grek Felsefesi Tarihi. Çeviren Ahmet Aydoğan. 3. bs. İstanbul: Say Yayınları.

APA	Akdoğan N, BAKIS R (2020). Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi. , 269 - 289.
Chicago	Akdoğan Nurgül,BAKIS RIZA Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi. (2020): 269 - 289.
MLA	Akdoğan Nurgül,BAKIS RIZA Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi. , 2020, ss.269 - 289.
AMA	Akdoğan N,BAKIS R Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi. . 2020; 269 - 289.
Vancouver	Akdoğan N,BAKIS R Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi. . 2020; 269 - 289.
IEEE	Akdoğan N,BAKIS R "Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi." , ss.269 - 289, 2020.
ISNAD	Akdoğan, Nurgül - BAKIS, RIZA. "Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi". (2020), 269-289.

APA	Akdoğan N, BAKIS R (2020). Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi. Felsefe Dünyası, 2(72), 269 - 289.
Chicago	Akdoğan Nurgül,BAKIS RIZA Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi. Felsefe Dünyası 2, no.72 (2020): 269 - 289.
MLA	Akdoğan Nurgül,BAKIS RIZA Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi. Felsefe Dünyası, vol.2, no.72, 2020, ss.269 - 289.
AMA	Akdoğan N,BAKIS R Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi. Felsefe Dünyası. 2020; 2(72): 269 - 289.
Vancouver	Akdoğan N,BAKIS R Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi. Felsefe Dünyası. 2020; 2(72): 269 - 289.
IEEE	Akdoğan N,BAKIS R "Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi." Felsefe Dünyası, 2, ss.269 - 289, 2020.
ISNAD	Akdoğan, Nurgül - BAKIS, RIZA. "Platon’un Bölünmüş Çizgi Analojisindeki Zihin Hallerinin Derecelendirilmesi". Felsefe Dünyası 2/72 (2020), 269-289.