TY  - JOUR
TI  - 2018-2019 Kazı Sezonlarında İznik Çini Fırınları Kazısı’nda Ele Geçen Baskı Dekorlu Seramiklerin ve Seçili Örnekler Üzerinden pXRF Cihazı ile Yapılan Analiz Sonuçlarının Değerlendirilmesi
AB  - 14-17. yüzyıllar arasında çini ve seramik üretiminde zirve yapan İznik’te, Anadoludışı İslam seramik sanatında yaygın kullanılan baskı/kalıba baskı tekniğindeseramiklerin de üretildiği, İznik İlçe merkezinde BHD kodlu kazı alanındayürütülen İznik Çini Fırınları Kazısı’nda ele geçen bulgularla netleştirilmiştir.İznik’in Osmanlı idaresine geçtiği 1331 yılından sonra yoğun olarak üretildiğidüşünülen bu seramikler, form ve bezeme açısından iki temel grupta toplanmıştır.Diğer yandan 2019 kazı sezonunda, bu tip seramiklerin karakterizasyonlarınıntespiti amacıyla seçilen yedi örnek üzerinde pXRF (Taşınabilir X-ışınlarıflüoresansı) cihazı ile hamur, astar ve sır bileşimlerine dair ölçümler yapılmıştır.Yapılan ölçüm sonuçlarına göre astarı olmayan örnekte hamur bileşiminin kilve kalsiyumca zengin olduğu anlaşılmıştır. Kalıp malzemeleri üzerinde yapılananalizlerle, kireçli veya kireç katkılı kil içeren hamur karışımının (3. tip) kullanıldığıdoğrulanmıştır. Astarlı örnekte ise kuvars miktarı (% ağ. 55.4), astarsız örneğegöre (% ağ. 44.2) daha fazladır. Firuze sırlı örneğin sırında %24.6 kurşun oksit(PbO) ve %6 kalay oksit (SnO2) tespit edilmiştir. Bu ölçümden bu örneğin erkendönem üretimi (15. yüzyıl sonu) olabileceği düşünülmektedir. Diğer sırlı kalıpörneğinin ölçüm sonucu ise (yüksek kurşun oksit içeren kalaysız sır), kalıbınmuhtemelen geç dönem (17. yüzyıl) üretimi veya önceden sırsız olarak kullanılankalıp malzemesinin sonradan dekoratif veya işlevsel olarak sırlanmış olabileceğinidüşündürür.
AU  - Kaya, Şennur
AU  - Simsek Franci, Gulsu
AU  - Demirsar Arlı, Vesile Belgin
DO  - 10.26650/sty.2020.001
PY  - 2020
JO  - Sanat Tarihi Yıllığı
VL  - 0
IS  - 29
SN  - 0579-4080
SP  - 1
EP  - 19
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/425120
ER  -