Yıl: 2020 Cilt: 4 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 402 - 430 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.34083/akaded.775174. İndeks Tarihi: 21-06-2021

Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım

Öz:
Kurgu, metnin dünyasında anlatılanların belirli bir kompozisyon dâhilinde bir arayagelmesinde; olayların, durumların birbirine eklemlenme biçiminde belirleyici olduğu kadarteknik ve anlatımın üzerinden yükseleceği zemini tayin etme noktasında da işlevseldir.Dolayısıyla edebî metinlerin kurgulanma biçimlerinin ortaya çıkarılması aynı zamanda onlarınoluşum aşamasındaki iskeletine ulaşmayı da mümkün hale getirir. Kurgu, teknik ve anlatımınaksayan yönleri bu sayede daha anlaşılabilir bir düzeye indirgenir.Bu makalede Orhan Kemalʹin hikâyeleri kurgu, teknik, dil ve anlatım, kısmen de anlatıcıve bakış açısı gibi açılardan ele alınmış, metnin yapısal bütünlüğünü ortaya koymaya dönükolarak da hikâyelerin oluşum aşaması üzerinde durulmuş, yapı eksenli bir okumaya gidilmiştir.Yapılan çalışma sonucunda yarı imtiyazlı bir konumda olayları nakleden anlatıcıların daha çokgözlemci pozisyonunu benimsediği, olaylarla, kişilerle kinaye mesafesini koruduğu, entrikunsurun, çatışmanın yörüngesini karakterler arasındaki gerilmenin oluşturduğu, hikâyekişilerinin bir ideolojinin savunucusu olmaktan uzak kaldığı, kültürel, düşünsel, entelektüel altyapılarının ya da yaşam tarzlarının buna uygun olmadığı, hikâyelerin klasik yapılanmaya uygunolarak geliştiği, metnin kurgulanma aşamasında olayların geçtiği çevrenin ya da karakterlerdenbirinin bir iki cümleyle tasvirinin yapıldığı, bazen de bu yolun atlanarak metne doğrudan girişyapıldığı, sonraki aşamalarda diyalogların öne çıktığı, olayları izlemekle yetinen dış anlatıcılarınyer yer özetleme, geriye dönüş, iç çözümleme, tasvir gibi yollarla varlıklarını belirginleştirdiği,psikolojik muhtevanın karakterlerin diyaloglarında, iç monologlarında kendiliğinden ortayaçıktığı gözlenmiştir. Kurgunun iskeletini oluşturan diyaloglar, bireysel ve toplumsal gerilmeninya da psikolojik muhtevanın yansıtılmasında belirleyicidir. Yöresel söyleyişin yoğun biçimdeyansıdığı bu diyaloglar kısa cümlelerden oluşur, metni sade ve anlaşılabilir bir zemine taşır.Olayların, durumların birbirine bağlanma aşamasında ya da geriye dönüş tekniği üzerindenzamansal geçişlere yer verildiği durumlarda kurgunun aksamadığı, geçişlerin büyük birustalıkla yapıldığı söylenebilir
Anahtar Kelime:

Orhan Kemalʹs Storytelling: Fiction, Technique and Narration

Öz:
Fiction is functional in the way that what is told in the world of the text comes together within a specific composition, determining the basis on which events, situations are articulated, as well as technical and narrative. Thus, uncovering the forms of fiction of literary texts also makes it possible to reach the skeleton of them at the stage of their formation. In this way, the offending aspects of fiction, technique and narrative are reduced to a more understandable level. In this article, Orhan Kemal's stories are discussed in terms of fiction, technique, language and narrative, in part from the point of view of the narrator, and in order to reveal the structural integrity of the text, the stories are focused on the stage of formation, and a structural reading is carried out. As a result of the work, narrators who convey events in a semi-privileged position adopt a more observant position, maintain a distance of sarcasm with events and persons, the trajectory of the conflict is formed by the tension between the characters, the story people are far from being defenders of an ideology, their cultural, intellectual, intellectual infrastructure or lifestyle is not suitable for this, the stories, sometimes this road, bypassing a direct input to the text is made where, in the next stage of the dialogue out, which aims to summarize the place of the narrator watching the events external to the internal analysis of return belirginlestirdig their assets in such ways as depicted in the psychological content of the characters dialogue, internal monologue, it has been observed that occur naturally in. The dialogues that form the skeleton of fiction are decisive in reflecting individual and social stress or psychological content. These dialogues, which are heavily reflected in the vernacular discourse, consist of short sentences and carry the text on a plain and understandable basis. It can be said that in cases where events, situations are connected to each other, or where temporal transitions are involved through the technique of backwards, the editing is not interrupted, and transitions are made with great skill.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akçam, Alper (2014). Dillerine Kurban Orhan Kemalʹde Diyalojik Perspektif. İstanbul: Tekin Yayınları.
  • Aslan, Celal (2011). Sait Faik Öyküsünde Kurgu ve Anlatım Teknikleri. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Bakır, Sinan (2018). Orhan Kemalʹin Hikâye Dünyası. Ankara: Hece Yayınları.Bezirci,
  • Asım (2003), Orhan Kemal, Yaşamı, Sanatı, Eserleri, Anıları. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
  • Eliuz, Ülkü (2009). Orhan Kemalʹin Romanlarında Bakış Açısı ve Anlatıcı . Turkish Studies, Volume 4/8, Fall 2009, s. 1134-1165. http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1337339128_63- eliuz%c3%bclk%c3%bc1734(D%c3%bczeltme).pdf (Erişim Tarihi: 14.07.2020).
  • Enginün, İnci (2008). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Huyugüzel, Ömer Faruk (2018). Eleştiri Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • İleri, Selim (1975). Çağdaş Öykücülüğümüze Kısa Bir Bakış. Türk Öykücülüğünün Genel Çizgileri , Türk Dili, Türk Öykücülüğü Özel Sayısı, S. 286, s. 2-29. http://www.worldshortstoryday.org/tr/data/selim_ileri.pdf (Erişim Tarihi: 14.07.2020).
  • Kantarcı, Aslı (2006). Orhan Kemalʹin Hikâyelerinde Çocuk Tipleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul: Marmara Üniversitesi.
  • Karaca, Alâattin (2014). Mor Biletli Öykücü Orhan Kemal. Bereketli Toprakların Yazarı Orhan Kemal. Ankara: Hece Yayınları, S. 205, s. 319-324.
  • Mert, Necati (2014). Orhan Kemalʹin Dili, Üslubu ve Diyalog Ustalığı , Bereketli Toprakların Yazarı Orhan Kemal. Ankara: Hece Yayınları, S. 205, s. 394-400
  • Narlı, Mehmet (2002). Orhan Kemalʹin Romanları Üzerine Bir İnceleme. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Orhan Kemal (2007). Önemli Not. İstanbul: Everest Yayınları.
  • Orhan Kemal (2007). Kırmızı Küpeler-Babil Kulesi. İstanbul: Everest Yayınları.
  • Orhan Kemal (2008). İstanbulʹdan Çizgiler. İstanbul: Everest Yayınları.
  • Orhan Kemal (2010). Yağmur Yüklü Bulutlar-Dünyada Harp Vardı. İstanbul: Everest Yayınları.
  • Orhan Kemal (2007). Grev. İstanbul: Everest Yayınları.
  • Orhan Kemal (2010). Sarhoşlar. İstanbul: Everest Yayınları.
  • Orhan Kemal (2010). Çamaşırcının Kızı-Küçücük, İstanbul: Everest Yayınları.
  • Orhan Kemal (2010). Kardeş Payı. İstanbul: Everest Yayınları.
  • Orhan Kemal (2012). Önce Ekmek. İstanbul: Everest Yayınları.
  • Orhan Kemal (2013). Ekmek Kavgası. İstanbul: Everest Yayınları.
  • Orhan Kemal (2014). 72. Koğuş. İstanbul: Everest Yayınları.
  • Otyam, Fikret (1975). Arkadaşım Orhan Kemal ve Mektupları. Ankara: E Yayınları.
  • Öğütçü, Işık (2012). Zamana Karşı Orhan Kemal. İstanbul: Everest Yayınları.
  • Öz, Erdal (1997). Erdal Öz ile Dünden Bugüne. Adam Öykü Dergisi. İstanbul, s. 43-51.
  • Sazyek, Hakan (2013). Roman Terimler Sözlüğü. Ankara: Hece Yayınları.
  • Tekin, Mehmet (2012). Roman Sanatı. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Uturgauri, Svetlana (1989). Türk Edebiyatı Üzerine. İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Uyguner, Muzaffer (1975). Orhan Kemalʹin Öykücülüğü Üzerine. Türk Dili, Türk Öykücülüğü Özel Sayısı. S. 286, s. 104-114. http://www.tdk.gov.tr/images/css/TDD/1975s286/1975s286__10_M_UYGUNER.pd (Erişim tarihi: 25.03.2014).
APA bakır s (2020). Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım. , 402 - 430. 10.34083/akaded.775174.
Chicago bakır sinan Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım. (2020): 402 - 430. 10.34083/akaded.775174.
MLA bakır sinan Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım. , 2020, ss.402 - 430. 10.34083/akaded.775174.
AMA bakır s Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım. . 2020; 402 - 430. 10.34083/akaded.775174.
Vancouver bakır s Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım. . 2020; 402 - 430. 10.34083/akaded.775174.
IEEE bakır s "Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım." , ss.402 - 430, 2020. 10.34083/akaded.775174.
ISNAD bakır, sinan. "Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım". (2020), 402-430. https://doi.org/10.34083/akaded.775174.
APA bakır s (2020). Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi , 4(3), 402 - 430. 10.34083/akaded.775174.
Chicago bakır sinan Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi 4, no.3 (2020): 402 - 430. 10.34083/akaded.775174.
MLA bakır sinan Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi , vol.4, no.3, 2020, ss.402 - 430. 10.34083/akaded.775174.
AMA bakır s Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi . 2020; 4(3): 402 - 430. 10.34083/akaded.775174.
Vancouver bakır s Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi . 2020; 4(3): 402 - 430. 10.34083/akaded.775174.
IEEE bakır s "Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım." Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi , 4, ss.402 - 430, 2020. 10.34083/akaded.775174.
ISNAD bakır, sinan. "Orhan Kemalʹin Hikâyeciliği: Kurgu, Teknik ve Anlatım". Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi 4/3 (2020), 402-430. https://doi.org/10.34083/akaded.775174.