TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ
Yıl: 2020 Cilt: 12 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 431 - 441 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-06-2021
TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ
Öz: Bu çalışmada Türkiye’de yatırım teşvik sisteminin tarihçesi konu edilmiştir. Yatırım teşvik sisteminin Türkiye’debaşladığı Osmanlı’dan günümüze kadar olan tarihsel süreç ele alınmak istenmiştir. Cumhuriyet’in kurulmasındanhemen sonra tek parti dönemi olarak anılan dönem (1923-1950), Demokrat Parti ve Adnan Menderes dönemi(1950-1960), iki askeri darbe arası olarak anılan dönem (1960- 1980), Turgut Özal’ın liderliğinde 24 Ocak 1980kararları ile öne çıkan ve 2000 öncesi son yılları kapsayan dönem (1980-2000) ve 2000 yılı sonrasında teşvikuygulamaları kronolojik olarak açıklanmaya çalışılmıştır. Türkiye’de Osmanlı’dan bu yana dönemler itibariylefarklı tarzlarda yatırım teşvik politikaları uygulanmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulduktan hemen sonraözellikle dönemin şartlarını da dikkate alarak ekonomisini güçlendirmek adına girişimlerde bulunmuş ve birtakımpolitikalar hayata geçirilmiştir. Politikaların yeterli olup olmadığı tartışmasının yıllarca devam ettiğibelirtilmelidir. Günümüzde ise gelişmekte olan ülkeler sınıfında olan ve dünyanın en büyük ilk yirmi ekonomisiarasında bulunan Türkiye’de, yatırım teşvikleri önemli bir ekonomik araç olarak görülmüştür. Bölgeler arasıgelişmişlik farklarının yüksek oluşu, işsizlik, göç gibi sorunlar için çözüm aracı olarak kabul edilen yatırımteşvikleri ekonomik etkilerinin yanı sıra siyasal ve sosyal bir araç olarak öne çıkmaktadır.
Anahtar Kelime: HISTORY OF THE INVESTMENT INCENTIVE SYSTEM IN TURKEY
Öz: In this study the history of the investment incentive system in Turkey has been subject. Historical process in which the Ottoman Empire to the present system of investment incentives were intended to be discussed in Turkey starts. The period known as the single-party period (1923-1950), the Democrat Party and Adnan Menderes period (1950- 1960), the period between two military coups (1960-1980), the period that came to the fore with the decisions of January 24, 1980 under the leadership of Turgut Özal and covering the last years before 2000 (1980-2000), and the incentive practices after 2000 were tried to be explained chronologically. As in different styles since the Ottoman period, Turkey has implemented policies to encourage investment. Immediately after the establishment of the Republic of Turkey State, especially taking into account the conditions of that period it has been found in a number of initiatives to strengthen the economy and policies are implemented. It should be noted that the debate on whether the policies are adequate or not has been going on for years. Today, however, that in developing countries and between the world's largest first-class twenty economies in Turkey, investment incentives were seen as an important economic tool. Investment incentives, which are accepted as a solution tool for problems such as high development disparities between regions, unemployment and migration, stand out as a political and social tool besides their economic effects.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKDEVE, E. ve KARAGÖL, E. T. (2013). “Geçmişten Günümüze Türkiye’de Teşvikler ve Ülke Uygulamaları”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2013, (37): 329-350.
- ANKARA TİCARET ODASI (ATO) (2000). Türkiye’de Uygulanan Teşvik Politikaları, ATO Yayını, Yayın No: 14, Ankara.
- BAŞOL, K. (2012). Türkiye Ekonomisi, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
- BORATAV, K. (2007). Türkiye İktisat Tarihi 1908-2005, (11. Baskı), İmge Kitabevi, Ankara.
- ÇAVDAR, T. (2003). Türkiye Ekonomisinin Tarihi (1900-1960), İmge Kitabevi, Ankara.
- DURAN, M. S. (1998). Türkiye’de Uygulanan Yatırım Teşvik Politikaları (1968-1998), Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
- ESER, E. (2011). Türkiye’de Uygulanan Yatırım Teşvik Sistemleri ve Mevcut Sistemin Yapısına Yönelik Öneriler, (Uzmanlık Tezi), DPT Yayını (2822), Ankara.
- İSTANBUL TİCARET ODASI (İTO) (1995). Türkiye’de Teşvik Sistemi, İTO Yayınları (1995-10). İstanbul.
- KABAŞ, T. (2015). Türk Kamu Politikası Modelinin Doğuşu ve Gelişmesi, Akademisyen Kitabevi, Ankara.
- KARABIÇAK, M. (2013). “Türkiye’de Uygulanan Ekonomik Teşvik Politikalarının Boyutu, Ulusal, Bölgesel ve Yerel Kalkınma Üzerine Olası Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2013/ 18(3): 263-280.
- KASALAK, K. (2012). “Teşvik-i Sanayi Kanunları ve Türkiye’de Sanayileşmeye Etkileri”, SDÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2012(27): 65-79.
- KEYDER, Ç. (2007). Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İletişim Yayınları, İstanbul.
- KÖSE, S. (2002), “24 Ocak 1980 ve 5 Nisan 1994 İstikrar Programlarının Karşılaştırılması”, DPT Planlama Dergisi, 2002(Özel Sayı):119-128.
- RESMÎ GAZETE, (7880), 09 Ağustos 1951 Tarihli 7880 Sayılı 5821 Sayılı Karar.
- TATAR, G. (2011). Türkiye’de Maliye Politikası Aracı Olarak Teşvik Politikaları ve Çukurova Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- T.C. CUMHURBAŞKANLIĞI YATIRIM OFİSİ (2020). Invest in Turkey. http://v1.invest.gov.tr/trTR/Pages/Home.aspx (Erişim Tarihi: 10.02.2020).
| APA | YILMAZ H (2020). TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ. , 431 - 441. |
| Chicago | YILMAZ Hasan TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ. (2020): 431 - 441. |
| MLA | YILMAZ Hasan TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ. , 2020, ss.431 - 441. |
| AMA | YILMAZ H TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ. . 2020; 431 - 441. |
| Vancouver | YILMAZ H TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ. . 2020; 431 - 441. |
| IEEE | YILMAZ H "TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ." , ss.431 - 441, 2020. |
| ISNAD | YILMAZ, Hasan. "TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ". (2020), 431-441. |
| APA | YILMAZ H (2020). TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(23), 431 - 441. |
| Chicago | YILMAZ Hasan TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 12, no.23 (2020): 431 - 441. |
| MLA | YILMAZ Hasan TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, vol.12, no.23, 2020, ss.431 - 441. |
| AMA | YILMAZ H TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2020; 12(23): 431 - 441. |
| Vancouver | YILMAZ H TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2020; 12(23): 431 - 441. |
| IEEE | YILMAZ H "TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ." Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12, ss.431 - 441, 2020. |
| ISNAD | YILMAZ, Hasan. "TÜRKİYE’DE YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN TARİHÇESİ". Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 12/23 (2020), 431-441. |
