Bu makale, İslamcılık ideolojisini 19. yüzyıl Osmanlı toplumunun sosyo-ekonomik vepolitik koşulları ile ilişkilendirerek açıklamaya çalışmaktadır. İslamcılığın sosyoekonomik ve diğer toplumsal düzeyler açısından analizi, İslamcılığı, mutlak bir dindarmuhafazakârlık, köktencilik (fundamentalizm) ve irtica gibi kategorilerin ötesinde,daha somut toplumsal ve siyasal koşullar üzerinden değerlendirmeyi mümkün kılar.İslamcılığın doğuşu, otantik geleneğe dönmeyi amaçlayan bir yenilenme hareketideğil, üçüncü dünyadaki başarısız modernleşme girişimleri karşısında alt-üst olan veyoksullaşan Müslüman insanların ve entelektüellerin verdiği bir yanıttı. İslamcılık,hem belirli bir tip modernleşmeye yani batılılaşmaya karşı olan; bu anlamdamodernleşmeye direnen, hem de modernleşmeye ayak uydurmaya çalışan YeniOsmanlı hareketine ilham vermiştir. Namık Kemal, Ali Suavi, Ziya Paşa’nınöncülüğünde kurulmuş olan Yeni-Osmanlı hareketi, on dokuzuncu yüzyıl boyuncamodernleşmenin hâkim iktidar ilişkilerine dokunmaksızın, “melez” İslami değerleradına yeni bir iktidar şekli aradı. İslamcılığı politik söylemlerden daha çok onu adetageleneksel İslam olarak değerlendiren bazı indirgemeci yaklaşımların eleştirel olarakanaliz edilmesi önemli bir ihtiyaç olarak karşımızda durmaktadır.