KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ
Yıl: 2019 Cilt: 2 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 101 - 117 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33439/ergonomi.481161 İndeks Tarihi: 29-07-2022
KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ
Öz: Hareketli yaşam kurgusuve yoğun yapılaşma arasında kentliye dinlenme ve sosyalleşme imkânı sunankentsel açık alanlar kentin bütünleştirici mekanlarıdır. Özel yaşamdan farklıolarak toplu yaşam etkinliklerini içeren bu mekanlar, herkesin kullanımına yönelikkamusal alan niteliği taşımaktadır. Bu bağlamda her kullanıcının kentsel açıkalanlarda bulunabilmesi ve kent donatılarını aktif kullanabilmesi, bireyselgereksinimler ışığında ergonomik ölçütlerin ele alınmasını gerektirmektedir.Antropometrik, fizyolojik, psikolojik gereksinimlerin karşılanmadığı kentselalanlar hem kentsel kalitenin düşmesine hem bireysel konforun azalmasına neden olmaktadır. Kentsel yapının aktifoluşumunu destekleyen kamusal alanlardan biri olarak üniversite kampüslerikentin açık alanlarını barındırırlar. Dinlenme, rekreasyon ve ulaşımişlevlerinin sağlandığı bu alanlar, sosyal etkileşimlerin kurulduğu kentselmekanlardandır. Bu araştırma, kampüs alanlarının ergonomik ölçütler bağlamındaincelenmesini ve her birey tarafından kullanılabilirliğini sağlama adına katkısunmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda, Adana kentinin yeni kampüs oluşumlarındanbiri olarak kentsel öneme sahip Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi,potansiyel kullanım özellikleri ve kullanıcı çeşitliliği doğrultusunda araştırmaalanı olarak seçilmiştir. Örneklem alan üzerinden, açık alanlardaki kentseldonatıların ergonomik yeterliliklerini ölçmek için ‘Anlamsal FarklılaşmaÖlçeği’ kullanılarak, donatıların kullanıcı üzerindeki etkileri sorgulanmıştır.Kampüsün aktif kullanıcıları olan öğrenci, akademisyen ve idari personelarasından denek olarak seçilen otuz kişiye, donatıların niceliksel veniteliksel yeterlilikleri üzerine tanımlanan sıfat çiftlerini içeren anketçalışması uygulanmıştır. Çalışma sonucunda, kampüsteki kentsel donatılarınergonomik yeterlilikleri tespit edilmiştir. Denekler genel olarak aydınlatmaelemanı, bilgilendirme panoları, gölgelik ve rampa tasarımlarını olumlusıfatlarla nitelendirirken; oturma birimi, zemin kaplaması, duyumsanabiliryüzeyler, merdivenler, otobüs durağı, çöp kutuları ve yeşil alan üzerineçoğunlukla olumsuz sıfatların seçildiği görülmüştür. Bu bağlamda mekânsal vetermal konfor niteliklerinin iyileştirilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelime: ERGONOMIC CRITERIA IN URBAN SPACES: THE CASE OF ADANA SCIENCE AND TECHNOLOGY UNIVERSITY
Öz: The urban open spaces, which offer the possibility of rest and socialization in the city between the active life and intense construction, are the integrative spaces of the city. These urban open spaces, cover social interactions distinct from private life, need to have a feature of public spaces for all users. In this context, for all users who could exist in urban open spaces and actively use urban equipment requires ergonomic criteria in the light of individual requirements. Urban spaces, that cannot fulfill the anthropometric, physiological and psychological requirements cause both reduction of urban quality and personal comfort. University campuses as one of the public spaces, which support the active formation of urban structure, include open spaces in the city. These areas, where functions such as recreation and transportation take place, are one of the urban spaces which allow social interactions. This study aims to investigate the university campus in the field research in the context of ergonomic criteria and to contribute to the literature in order to ensure its usability. In this context, Adana Science and Technology University, which is one of the new campus formations of Adana and has urban importance, has been selected as a research area in accordance with its potential characteristics and user diversity. Through the sampling area, the Semantic Differentiation Scale was used to measure the ergonomic competences of urban facilities in open spaces and the effects of the equipment on the user were questioned. The questionnaire which include the adjective pairs defined on the qualitative and qualitative qualifications of the equipments, was applied to the thirty of the students, academicians and administrative personnel who are active users of the campus. As a result, the ergonomic competences on campus were determined. The lighting elements, information panels, shadows and ramps were described as positive qualities; it was observed that mostly negative adjectives were chosen on the living room, floor covering, sensible surfaces, stairs, bus stop, garbage bins and green area. In this context, the necessity of increasing and improving spatial and thermal comfort qualities has emerged
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akın, G. (2013). Ergonomi. Alter Yayınları, Ankara.
- Altıntaş, E. (2008). Termal Konfor Duyarlılık Ölçeğine Göre İlköğretim Dersliklerinin Termal Konfor Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
- Arendt, H. (1970). The Human Condition. The University of Chicago Press, Chicago, Londra.
- ASHRAE Standard 55 (2010). Thermal Environmental Conditions for Human Occupancy. http://arcohvac.ir/wp-content/uploads/2015/11/ASHRAE55-2010.pdf. Erişim tarihi : 27 Kasım 2018.
- Aytuğ, A. ve Altan, İ. (1987). Endüstrileşmenin Etkisindeki Yapay Çevrenin Değerlendirilmesinde SD Ölçeği, COPISEE Uluslararası Sempozyumu, Bursa, 16-18 Kasım 1987.
- Bağbaşı, G. (2010). İstanbul Kent Meydanlarının Peyzaj Mimarlığı İlkeleri Açısından İrdelenmesi: Sultanahmet, Beyazıt, Taksim, Beşiktaş, Ortaköy Meydanı Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Bartın.
- Bakan, K. ve Konuk, G. (1987). Türkiye’de Kentsel Dış Mekânların Düzenlenmesi. TÜBİTAK, Yapı Araştırma Enstitüsü Uygulama Kılavuzu, Ankara.
- Bayramoğlu, E. ve Özdemir B. (2012). Trabzon Kent Merkezi, Uzun Sokak Kentsel Donatı Elemanlarının Kent Kimliği Açısından Değerlendirilmesi, Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12(2), 182-191.
- Bechtel, R. (1975). The Semantatic Differantial and Paper-and-pencil Tests. Behaviorial Research Methods in Environmental Design. Dowden Hutchhinson Ross Inc., Pennsylvania.
- Boduroğlu, Ş. (2001). Kentsel Dış Mekânların Aydınlatılmasının Kentsel Tasarım İlkeleri Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
- Carr, S., Francis, L.G ve Rivlin, A.H. (1995). Public Space. Cambridge University Pres, Cambridge.
- Çelikyay, S. ve Karayılmazlar, A.S. (2016). Bartın Kent Merkezindeki Kamusal Alanların Kentsel Ergonomi ve Kent Kimliği Açısından İncelenmesi, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 18(2), 224-238.
- Definition and Domains of Ergonomics (2018). International Ergonomics Association, https://www.iea.cc/whats/index.html. Erişim tarihi : 11 Mayıs 2018.
- Dimoudi, A. ve Nikolopoulou, M. (2003). Vegetation in the Urban Environment: Microclimatic Analysis and Benefits, Energy and Buildings, 35(1), 69-76.
- Doğan, C., Altan, O. (2007). Kamusal Alanda Oturma Eylemi ve Ergonomik İlkeler, YTÜ Mimarlık Fakültesi E-Dergisi, 2(3).
- Erkovan, E. (2013). Evrensel Tasarım İlkeleri Kapsamında Bir Kamusal Alan Olarak Akdeniz Üniversitesi Kampüsünün İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
- Fanger, P. O. (1970). Thermal Comfort- Analysis and Applications in Environmental Engineering. McGraw-Hill, New York.
- Gülgün, B. ve Altuğ, İ. (2006). İzmir Kıyı Bandı Uygulamalarında Ergonomik Standartlara Uygunluğun Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 145-156.
- Hamad, T. A. (2016). Rekreasyon Alanları Planlamasında Termal Konfor Alanlarının Belirlenmesi: Erbil-Irak Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
- Kahya, E. (2018). Evaluation of the Classroom Furniture for University Students. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 26(1), 20-29.
- Kandemir R. V. (2010). Kamusal Alan İçerisinde Mahalle Parkları ve Bir Mahalle Parkı Tasarım Rehberi Düşüncesi. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
- Karayılmazlar, A. S. (2017). Kamusal Alanların Kentsel Ergonomi Açısından İrdelenmesi, Bartın Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Bartın.
- Kartay, A. ve Korkut, A. B. (2009). Peyzaj Mimarlığı Antropometri İlişkisi: İstanbul Örneği, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (3), 245-255.
- Kavak, M. (2010). Evrensel Tasarım Bağlamı Yaklaşımında Kamusal Mekanlar: Harbiye Kongre Vadisi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
- Madanipour, A. (1996). Design of Urban Design. John Wiley and Sons, New York.
- Marcus, C. C. ve Francis, C. (1990). People Place, Design Guidelines for Urban Open Space. Van Nostrand Reinhold.
- Ömeroğlu, A. G. (2010). Kaya Bahçelerinin Anlamsal Farklılaşım Tekniğine Göre Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
- Özbek, M. (2004). Kamusal Alan. Hil Yayınları, İstanbul.
- Özçevik, A. ve Can, Z. Y. (2011). İşitsel Peyzaj Kavramı ve Kapalı Mekanların Akustik Konfor Değerlendirmesinde Kullanılabilirliği, Yıldız Teknik Üniversitesi Megaron Dergisi, 6(1), 52-59.
- Polatoğlu, Ç. (2012). Mimarlıkta Görsel Etki Değerlendirme Yöntem ve Teknikleri. YTÜ Yayınları, İstanbul.
- Rutledge, A. J. (1985). A Visual Approach to Park Design. John Wiley and Sons, New York.
- Şişman, E. E. ve Gültürk, P. (2016). Tekirdağ Kent Merkezi Dış Mekân Tasarım Elemanlarının Antropometrik Açıdan İrdelenmesi, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 6(14), 1-12.
- Şişman, E. E. ve Yetim, L. (2004). Tekirdağ Kentinde Donatı Elemanlarının Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(1), 43-51.
- TSE (1990). Oturma Bankları. Türk Standartları Enstitüsü, TS 7941, Ankara.
- Yıldız, D. ve Şener, H. (2006). Binalarla Tanımlı Dış Mekanların Kullanım Değeri Analiz Modeli, İTÜ Dergisi/A Mimarlık, Planlama, Tasarım, 5(1), 115- 127.
- Yörük, İ., Gülgün, B., Sayman, M. ve Ünal Akkaya, F. (2006). Peyzaj Planlama Çalışmaları Kapsamında Ege Üniversitesi Kampüs Örneğindeki Peyzaj Donatı Elemanlarının Ergonometrik-Antropometrik Açıdan İrdelenmesi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 157-168.
- Zorer, G. (1995). Dersliklerde Edilgen Sistemle Isıl Konforun Sağlanmasında Tasar Ölçütü Olarak Bir Değerlendirme Yönteminin Oluşturulması. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
APA | SEÇAL SARIGÜL S, Canbay Türkyılmaz Ç (2019). KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ. , 101 - 117. 10.33439/ergonomi.481161 |
Chicago | SEÇAL SARIGÜL SEÇIL,Canbay Türkyılmaz Çiğdem KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ. (2019): 101 - 117. 10.33439/ergonomi.481161 |
MLA | SEÇAL SARIGÜL SEÇIL,Canbay Türkyılmaz Çiğdem KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ. , 2019, ss.101 - 117. 10.33439/ergonomi.481161 |
AMA | SEÇAL SARIGÜL S,Canbay Türkyılmaz Ç KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ. . 2019; 101 - 117. 10.33439/ergonomi.481161 |
Vancouver | SEÇAL SARIGÜL S,Canbay Türkyılmaz Ç KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ. . 2019; 101 - 117. 10.33439/ergonomi.481161 |
IEEE | SEÇAL SARIGÜL S,Canbay Türkyılmaz Ç "KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ." , ss.101 - 117, 2019. 10.33439/ergonomi.481161 |
ISNAD | SEÇAL SARIGÜL, SEÇIL - Canbay Türkyılmaz, Çiğdem. "KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ". (2019), 101-117. https://doi.org/10.33439/ergonomi.481161 |
APA | SEÇAL SARIGÜL S, Canbay Türkyılmaz Ç (2019). KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ. Ergonomi (Online), 2(2), 101 - 117. 10.33439/ergonomi.481161 |
Chicago | SEÇAL SARIGÜL SEÇIL,Canbay Türkyılmaz Çiğdem KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ. Ergonomi (Online) 2, no.2 (2019): 101 - 117. 10.33439/ergonomi.481161 |
MLA | SEÇAL SARIGÜL SEÇIL,Canbay Türkyılmaz Çiğdem KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ. Ergonomi (Online), vol.2, no.2, 2019, ss.101 - 117. 10.33439/ergonomi.481161 |
AMA | SEÇAL SARIGÜL S,Canbay Türkyılmaz Ç KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ. Ergonomi (Online). 2019; 2(2): 101 - 117. 10.33439/ergonomi.481161 |
Vancouver | SEÇAL SARIGÜL S,Canbay Türkyılmaz Ç KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ. Ergonomi (Online). 2019; 2(2): 101 - 117. 10.33439/ergonomi.481161 |
IEEE | SEÇAL SARIGÜL S,Canbay Türkyılmaz Ç "KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ." Ergonomi (Online), 2, ss.101 - 117, 2019. 10.33439/ergonomi.481161 |
ISNAD | SEÇAL SARIGÜL, SEÇIL - Canbay Türkyılmaz, Çiğdem. "KENTSEL ALANLARDA ERGONOMİ ÖLÇÜTLERİ: ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜ ÖRNEĞİ". Ergonomi (Online) 2/2 (2019), 101-117. https://doi.org/10.33439/ergonomi.481161 |