Yıl: 2020 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 665 - 691 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 24-06-2021

ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz:
Göç ve mültecilik günümüzün en dramatik gerçeklerinden biri hâline gelmiştir. Ev sahibi toplumun ve mültecilerin uyum içerisinde yaşayabilmesi, birbirlerine kurdukları empati ile yakından ilgilidir. Özellikle küçük yaşlarda kazanılacak empati becerisi, sağlıklı etkileşimin anahtarıdır. Bu açıdan bakıldığında çocukların yaşam gerçekliğine ilişkin bireysel değerler oluşturmalarında çocuk edebiyatının önemli bir işlevi olduğu bilinmektedir. Dolayısıyla kahramanların yaşadıkları çatışmalar karşısındaki tutumu; çocuğun, gerçek yaşamda karşılaştığı sorunları çözme konusunda yeni ipuçları elde etmesini sağlar. İfade edilenlerden hareketle çalışmada göç ve mültecilik konulu çocuk kitaplarında işlenen çatışmaları, kahramanların konumlarını ve çatışma çözme yöntemlerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Elde edilen veriler, betimsel çözümleme tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan çözümlemeye göre incelenen kitaplarda en sık kişi-kişi çatışmasına rastlanmıştır. Kahramanların içinde bulundukları çatışmaları çözme yöntemleri yaşam gerçekliğine uygundur. Ancak bunların büyük bir kısmı onaylanan yöntemler değildir.
Anahtar Kelime:

A RESEARCH ON CONFLICTS EXPERIENCED BY REFUGEE HEROES IN CHILDREN’S LITERATURE

Öz:
Migration and refugees have become one of the most dramatic facts of our time. The ability of the host community and refugees to live in harmony is closely related to the empathy they have established with each other. Empathy skills that will be gained especially at a young age are the key to healthy interactions. Seen from this perspective, it is known that children's literature has an important function in creating individual values related to realities of life. Therefore, the attitude of the heroes to the conflicts they face enables the child to get new clues about solving the real life problems. Thus, it was aimed to determine the conflicts, the positions of the heroes in these conflicts and the methods of conflict resolution in the children's books on migration and refugees. In the current study, the document analysis method, one of the qualitative research methods, was used to collect data. The collected data were analyzed by using the descriptive analysis method. The analysis revealed that the most frequently encountered type of conflict in the books is person-to-person conflict. The methods used by heroes to resolve the conflicts they are in are in compliance with the realities of life. However, a large proportion of these methods are not approved methods.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akay S., Hamamcı Z. ve Kurt M. (2017). Suriyeli öğrencilerle çalışan psikolojik danışmanların yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlara ilişkin uyguladıkları çözüm yollarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 23-47.
  • Alamdar, S. ve Süngü, A. (2017). Samed Behrengi'nin masallarındaki kahramanların yaşadıkları çatışmaları çözme yöntemlerinin incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Yazarları Birliği IV. Uluslararası Çocuk Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri, 347-362.
  • Arastaman, G., Fidan, İ. Ö. ve Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: kuramsal bir inceleme. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75.
  • Aslan, C. (2006). Türk çocuk yazınında çocuk-yetişkin çatışmasının yer aldığı kimi yapıtların incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(2), 193-216.
  • Aycan, G. (2014). Örgütsel çatışmalar ve çatışma aşamalarında çatışma çözme yöntemleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Balkar, B., Şahin, S. ve Babahan, N. I. (2016). Geçici eğitim merkezlerinde görev yapan Suriyeli öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 12(6), 1290-1310.
  • Başaran, İ. E. (1982). Örgütsel davranış. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Bulut, S. (2018). Çocuk edebiyatına sığınanlar: zorunlu göç öyküleri. OPUS, 8(14), 383-410.
  • Bursalıoğlu, Z. (2010). Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. Ankara: PegemA Yayınları.
  • Buz, S. (2002). Türkiye'deki sığınmacıların üçüncü bir ülkeye gidiş için bekleme sürecinde karşılaştıkları sorunlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Büyükışık, E. (2019). Nur Ġçözü’nün çocuk kitaplarındaki kişilerarası çatışmalar ve çatışma çözme süreçleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Burdur: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Cüceloğlu, D. (1996). Ġnsan ve davranışı. (6. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Dilidüzgün, S. (1996). Çağdaş çocuk yazını. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Dökmen, Ü. (2002). Ġletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Eren, E. (1989). Yönetim psikolojisi. İstanbul: İşletme İktisadi Enstitüsü Yayınları.
  • Erkan, R. ve Erdoğdu, M. Y. (2006). Göç ve çocuk suçluluğu. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 3(9), 79-90.
  • İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi (2015). Suriyeli mülteci çocukların Türkiye devlet okullarındaki durumu - politika ve uygulama önerileri. İstanbul. http://cocuk.bilgi.edu.tr/wpcontent/uploads/2015/09/Suriyeli-Cocuklar-Egitim-Sistemi-Politika-Notu.pdf (Erişim Tarihi: 17.03.2020).
  • Karagöz, S. (2014). Çocuk romanlarındaki başkişilerin yaşadıkları çatışmaları çözme yöntemlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Karatay H. (2011). Çocuk edebiyatı metinlerinde bulunması gereken özellikler. Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı el kitabı (ed. Tacettin Şimşek) içinde (s. 77-123). Ankara: Grafiker Yayınları.
  • Karip, E. (2000), Çatışma yönetimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Kavalcı, Z. (2001). Çatışma çözme becerileri eğitimi programının üniversite öğrencilerinin çatışma çözme biçimleri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kıral, G. (2017). Umut sokağı çocukları. (4. Baskı). İstanbul: Günışığı Kitaplığı.
  • Nutku, Ö. (1998). Drama sanatı. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • Oğuzkan, F. (1974). Eğitim terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Öğülmüş, S. (2006). Kişilerarası sorun çözme becerileri ve eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Öngören, S., Özkan, A., Yüksel, B. ve Sever, D. (2017). Göçmen çocukların yaşadıkları uyum problemlerinin öğretmen görüşleri açısından incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(59), 147-159.
  • Özakman, T. (1998). Oyun ve senaryo yazma tekniği. Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Özdemir, E. (1994). Yazınsal türler. Ankara: Ümit Yayıncılık.
  • PIKTES, (2019). Okul çağındaki Suriyeli çocuk sayısı (Broşür). Ankara.
  • Rehber, E. (2007). Ġlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ruurs, M. ve Badr, N. A. (2017). Taştan adımlar bir mülteci ailenin yolculuğu. İstanbul: Nesin Yayınevi.
  • Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri: bir bütünleşme önerisi. Göç Dergisi, 3(1), 65-81.
  • Samur, A. Ö. İ. ve Arıkan, Y. (2018). Behiç Ak’ın çocuk kitaplarındaki çatışmaların mizah ögesi bakımından incelenmesi. ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(1), 165-182.
  • Sever, S. (2012). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.
  • Sever, S. (2007). Çocuk edebiyatı öğretimi nasıl olmalıdır?. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (Gelişmeler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Sever, S. (1996). Demokratik kültür bilinci edinimi sürecinde dil ve edebiyat öğretimi. Dil Dergisi, 46, 29- 34.
  • Simich, L.,Beiser, M. ve Mawani, F. N. (2003). Social support and the significance of shared experience in refugee migration and resettlement. Western Journal of Nursing Research, 25(7), 872-891.
  • Sirkeci, İ. (2012). Transnasyonal mobilite ve çatışma. Migration Letters, 9(4), 353-363.
  • Solak, Ö. (2012). Aytül Akal’ın “Babam Duymasın” adlı öyküsündeki çatışma yapısının çocuğa göreliği. V. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatında Aytül Akal Sempozyumu Bildiri Kitabı, Eskişehir, Osmangazi Üniversitesi, 9-11 Mayıs 2012, Eskişehir.
  • Südaş, İ. ve Mutluer, M. (2008). Ekonomik etkileri açısından Türkiye'nin turizm merkezine yönelik Avrupalı göçleri. Ege Coğrafya Dergisi, 17(1), 51-59.
  • Şener, C. (2018). Ödüllü çocuk kitaplarındaki başkahramanların yaşadıkları çatışmaları çözme yöntemlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Tengilimlioğlu, D. (1991). Kişilerarası çatışma ve çatışmayı teşhis modelleri. TODAĠE Dergisi, 24(2), 123-144.
  • Tilbe, A. (2015). Göç/göçer yazını incelemelerinde çatışma ve göç kültürü modeli. Turkish Migration Conference 2015 Selected Proceedings. London: Transnational Press London.
  • Ural S. (2013). Okul öncesi çocuk kitaplarının tanımı. Çocuk Edebiyatı (ed. Mübeccel Gönen) içinde (s. 33-55). Ankara: Eğiten Kitap
  • Ural, S. (2003). Okul öncesi çocuk kitaplarının tanımı. Çocuk Edebiyatı (ed. Mübeccel Gönen) içinde (s. 33-56). Ankara: Eğiten Kitap.
  • Uzun, E. M. ve Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83.
  • Whitaker, E. (2010). Language acquisition of thechildren of immigrantsandthe role of nonprofit organizations. Washington: University of Puget Sound.
  • Yakar, Y. M. ve Yılmaz, O. (2015). Beyazbulut Dergisi’nde yer alan kurgusal metinlerdeki karakterlerin çatışmaları çözme biçimleri. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkçe Eğitimi Özel Sayı-II, 57-66.
  • Yakushko, O. ve Morgan M. L. (2012). Immıgration. Counselingand action. (ed. R. A. Young, J. F. Domene ve L. Valach) içinde. New York: Springer.
  • Yavuzer, H. (2001). Doğum öncesinden ergenlik sonuna çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yiğit, T. (2015). Uygulamalar ve sorunlar bağlamında Türkiye'de sığınmacı çocukların eğitimi (Kırşehir ve Nevşehir örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir: Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
APA MELANLIOGLU D (2020). ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME. , 665 - 691.
Chicago MELANLIOGLU DENIZ ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME. (2020): 665 - 691.
MLA MELANLIOGLU DENIZ ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME. , 2020, ss.665 - 691.
AMA MELANLIOGLU D ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME. . 2020; 665 - 691.
Vancouver MELANLIOGLU D ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME. . 2020; 665 - 691.
IEEE MELANLIOGLU D "ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME." , ss.665 - 691, 2020.
ISNAD MELANLIOGLU, DENIZ. "ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME". (2020), 665-691.
APA MELANLIOGLU D (2020). ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 9(2), 665 - 691.
Chicago MELANLIOGLU DENIZ ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 9, no.2 (2020): 665 - 691.
MLA MELANLIOGLU DENIZ ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, vol.9, no.2, 2020, ss.665 - 691.
AMA MELANLIOGLU D ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2020; 9(2): 665 - 691.
Vancouver MELANLIOGLU D ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2020; 9(2): 665 - 691.
IEEE MELANLIOGLU D "ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME." Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 9, ss.665 - 691, 2020.
ISNAD MELANLIOGLU, DENIZ. "ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ MÜLTECİ KAHRAMANLARIN YAŞADIKLARI ÇATIŞMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME". Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 9/2 (2020), 665-691.