HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ

Pınarbaşı, Tuğçe Esin; ASTAM, FATMA KÜBRA

HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ

Tuğçe Esin PINARBAŞI, (Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basın ve Yayın Ana Bilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)

Fatma Kübra ASTAM (Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basın ve Yayın Ana Bilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)

İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi

125 13

Yıl: 2020 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 70 - 87 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ

Öz:

Yeni iletişim teknolojilerinin kullanıcılara sağladığı etkileşim, hipermetinsellik ve multimedya biçimselliği farklı alanlarda dijital dönüşüm sürecini başlatmıştır. Bu özellikler geleneksel gazeteciliğin internet gazeteciliğine dönüşümüne de alan oluşturmuştur. Haber kuruluşları ve gazeteciler bir zorunluluk olarak gördükleri internette var olma sürecini ilk zamanlar gelenekseli aynı formatta dijitale taşıyarak gerçekleştirmiştir. Süreç içinde ise internet gazeteciliği yeniliklere paralel olarak kendisini sürekli olarak güncellemiştir. Habere internet aracılığıyla ulaşmak söz konusu olduğunda önceleri ilk akla gelen mecra internet siteleriydi. Sosyal medya platformlarının gelişimi ve kullanım oranlarının artması ile birlikte internet aracılığıyla habere ulaşım da çeşitlenmiştir Sosyal medya platformları geliştirilirken kendine özgü özelliklerden yola çıksa da zaman içerisinde benzer teknik olanaklar eklenmiş ve platformlar arası bağlantıda sağlanmıştır. Bu etkileşim ortamında haber ve gazetecilik pratiklerinde biçimsel olarak bir değişim dönüşüm süreci yaşanmıştır. Haber içerik olarak toplama, yazma ve yayınlama açısından gazetecilik pratik, teknik ve destek açısından yeniden şekillenmiş özünde ise haber verme amacı sabit kalmıştır. Bu bağlamda, çalışmada öncelikle internet gazeteciliği ile başlayan süreç yurttaş gazeteciliğini ve blog gazeteciliğini de kapsayarak sosyal medya gazeteciliğine temel oluşturan ortam incelenmiştir. Sosyal medya gazeteciliği ise genel bir değerlendirme yerine sosyal medya platformlarının kendine özgü özellikleri çerçevesinde haber ve habercilik açısından değerlendirilmiştir. Sosyal medya gazeteciliği Facebook, YouTube, Twitter, WhatsApp, Instagram ve TikTok olmak üzere altı kategoride gazetecilik pratikleri açısından literatür taraması yapılarak incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda literatür taraması ışığında; sosyal medya gazeteciliğinin gerçekleştirildiği günümüzde gazetecilerden beklentilerin neler olduğu saptanmış, sosyal medya gazeteciliğinin avantajları ve dezavantajları sıralanmıştır. İnternet ve sosyal medya gazeteciliğine dair geniş bir çerçeve sunan çalışma bütünsel bir bakış açısı sergilenmesi ve alanda yeni bir platform olan TikTok’u habercilik bağlamında değerlendirmesi açısından alana katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelime: Sosyal Medya Gazeteciliği YouTube TikTok Facebook Twitter Instagram

RETURN OF NEWS: SOCIAL MEDIA JOURNALISTIC PRACTICES

Öz:

New communication technologies have initiated different usage digital conversion processes of users' user interaction, hypertextuality and multimedia formality. These features also create space for the transformation of traditional journalism into internet journalism. It was initially carried out by setting the existence of the Internet by moving the traditional to digital in the same format. Internet journalism has been continuously updated in line with innovations. The first medium that came to mind was internet sites. Provided in connection. With the development of social media platforms and the increase in usage rates, access to the news is also diverse when developing social media platforms. In this interaction environment, there was a formal transformation process in news and journalism practices. It has been reshaped for practical, technical and support purposes, and remained constant for reporting purposes. The internet connection process will also include citizen journalism and blog journalism. Instead of a general assessment for social media journalism, the specific features of social media platforms are evaluated in news and journalism. Social media journalism, on the other hand, was evaluated in terms of news and journalism within the framework of the peculiar characteristics of social media platforms rather than a general assessment. Social media journalism has been examined in six categories: Facebook, YouTube, Twitter, WhatsApp, Instagram and TikTok in terms of journalistic practices. In the light of the literature review as a result of the research; today, social media journalism is realized, what are the expectations of journalists, the advantages and disadvantages of social media journalism are listed. The study, which provides a broad framework for internet and social media journalism, contributes to the field in terms of displaying a holistic perspective and evaluating TikTok, a new platform for the first time, in the context of journalism.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adornato, A. (2017). Mobile and social media journalism a practical guide. California: SAGE Publications.
Allan, S. (2002). Reweaving the Internet: Online news of September 11’, In Barbie Zelizer and Stuart Allan (eds.) Journalism after September 11, (pp.119–140). New York: Routledge.
Aral, E. (2019). Yeni bir haber mecrası olarak İnternet gazeteciliği: Facebook ve Twitter kullanımları üzerine bir araştırma. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 5(2), 153-175.
Arık, E. (2013). Yurttaş gazeteciliğinin günümüzdeki görünümü: Twitter gazeteciliği örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 36(2), 273-287.
Balcı, Ş., Damlapınar Z., Pınarbaşı, T. E., Astam, F. K. (2016). Siyasal bilgilenmede medyanın rolü ve etkinliği: Üniversite öğrencileri araştırması. The Journal of Academic Social Science Studies, 53(2), 111-126.
Broersma, M. ve Graham, T. (2013). Twitter as a news source: How Dutch and British newspapers used Tweets in their news coverage, 2007-2011. Journalism Practice, 7(4), 446–464.
Bruns, A. (2018). Gatewatching and news curation: Journalism, social media, and the public sphere. New York: Peter Lang.
Burgess, J. ve Hurcombe E. (2019). Digital journalism as symptom, response, and agent of change in the platformed media environment. Digital Journalism, 7(3), 359-367.
Çaba, D. (2019). Sosyal medya çağında gazetecilik ve inovasyon: Twitter’da gazetecilik pratikleri üzerine bir analiz. İlef Dergisi, 6(1), 95-120.
Çaba, D. ve Alemdar Yeniçeri, M. (2018). Kişisel markalama bağlamında gazetecilerin Twitter kullanımı. 16th International Symposium Communication in the Millennium Bildiri Kitabı, 25-28 Nisan 2018, Eskişehir.
Çetinkaya, A. (2016). Günümüz medya ekonomisi çerçevesinde çevrimiçi gazetecilik ve reklam ilişkisi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Çetinkaya, A. (2019). Çevrimiçi gazetelerin Instagram üzerinden haber paylaşımı. Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, 2(1), 1-28.
Çoban, B. (2019). Sosyal medya kullanımı ile değişen mahremiyet algısı: Youtube üzerine bir inceleme. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli.
Demir, D. (2019). Kitlesel fonlamalı dijital gazetecilik. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (12), 44-60.
Gürcan, H. İ. (1998). Sanal gazete ve gazetecilik. Kurgu Dergisi, 15, 143-153.
Heravi B. R. ve Harrower N. (2016). Twitter journalism in Ireland: sourcing and trust in the age of social media, information. Communication & Society, 19 (9), 1194-1213.
Hermida, Alfred. (2010). Twittering the news. The emergence of ambient journalism. Journalism Practice ,4 (3): 297-301.
Kılıç, S. (2015). Türkiye’de geleneksel gazetecilik anlayışına alternatif bir yaklaşım: İnternet gazeteciliği. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Anabilim Dalı Doktora Tezi, Antalya.
Kıyan, Z. ve Törenli, N. (2018). Sosyal medyanın gazetecilikteki rolü: Türkiye’deki haber kuruluşları üzerine bir inceleme, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17 (1), 32-52.
Kurt, H. (2014). Gazetecilik pratiği ve sosyal medya. Gaziantep University Journal of Social Sciences ,13 (4):821-835.
Kuyucu, M. (2014). Çevresel haber ortamı olarak Twitter ve Twitter gazeteciliği. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2(3), 159-189.
Lasorsa, D. L., Lewis, S. C., Holton, A. E. (2012). Normalizing Twitter: Journalism practice in an emerging communication space. Journalism Studies, 13(1), 19–36.
Lister, M., Dovey, J., Giddens, S., Grant, I., Kelly, K. (2009). New Media: A critical introduction. New York: Routledge.
Narin, B. (2018). Kişiselleştirilmiş çevrimiçi haber akışının yankı odası etkisi, filtre balonu ve siberbalkanizasyon kavramları çerçevesinde incelenmesi. Selçuk İletişim, 11(2), 232- 251.
Nashmi, E. A., North, M., Bloom, T., Cleary, J. (2017). Promoting a global brand: A study of international news organisations’ YouTube channels. The Journal of International Communication, 23(2), 165–185.
Noguera V. ve Jose M. (2013). How open are journalists on Twitter? Trends towards the enduser journalism. Communication & Society, 26 (1): 93-114.
Özyal, B., Erdoğan Tosun, G. (2017). Dijital gazeteciliğin gelişen bir formu olarak mobil gazetecilik. Akdeniz Üniversitesi İletişim Dergisi, 28 (2), 60-81.
Pavlik, J. V. (2013). Yeni medya ve gazetecilik (Çev. Müge Demir ve Berrin Kalsın). Ankara: Phoenix Yayınevi.
Pierre, D., M., Lindgren, M., Budinski, M. A. (2019) The role of journalism on Youtube: Audience engagement with ‘Superbug’ reporting. Media and Communication, 7(1), 235–247.
Ross, R. and S.C. Cormier (2010). Handbook for citizen journalists. Denver, CO: National Association of Citizen Journalists (NACJ).
Stassen, W. (2010). Your news in 140 characters: exploring the role of social media in journalism. Global Media Journal African Edition, 4(1), 116-131.
Tokgöz, O. (2010). Temel gazetecilik. Ankara: İmge Yayınevi.
Uzunoğlu, S. (2015). Periscope, Youtube derken: Siyasal gazeteciliğin yeni imkanları. Mesele, 24-25.
Uzunyol, Z. İ. (2013). Sosyal medya ve değişen gazetecilik: Haber kaynağı ve haber mecrası olarak Twitter. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Ünal, R. (2018). Medya ekolojisinde yeni hikâye anlatım biçimi olarak Instagram: Bbc News ve Cnntürk örneği. E- Kurgu, 26(3), 403-421.
Yüksel, E. ve Gürcan, H. İ. (2005). Haber toplama ve yazma. Konya: Tablet Yayınları. İnternet Kaynakları
Rosen, J. (2008). A most useful definition of citizen journalism. http://archive.pressthink.org/2008/07/14/a_most_useful_d.html, Erişim Tarihi: 02.02.2020.
https://www.washingtonpost.com/technology/2019/10/17/zuckerberg-standing-voice-free expression/, Erişim Tarihi: 06.02.2020
https://www.twipemobile.com/, https://mediatrend.mediamarkt.com.tr/tiktok-nedir-nasilkullanilir/, Erişim Tarihi: 12.02.2020.
https://blog.chartbeat.com/2018/10/19/facebook-outage-reader-trends/, Erişim Tarihi: 09.02.2020
01/Newman_Journalism_and_Media_Predictions_2020_Final.pdf , Erişim Tarihi: 04.02.2020
https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/sites/default/files/2020-, Erişim Tarihi: 09.02.2020
https://www.tiktok.com/@washingtonpost/video/6743978077652618502, Erişim Tarihi: 12.02.2020.
https://www.ntv.com.tr/galeri/teknoloji/tik-tokun-en-cok-kullanildigi-ulkeler-belli-olduturkiye-kacinci-sirada,gdn58vfok0y50JRoR8ZLeQ/XXHzOKAlzUihZAOok66ryA , Erişim Tarihi: 12.02.2020.
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-47589711, Erişim Tarihi: 01.03.2020
https://www.cnnturk.com/teknoloji/facebook-turkiye-dijital-gazetecilik-egitimi-basladi, Erişim Tarihi: 13.02.2020.
https://www.haberler.com/facebook-yerel-haberciligi-desteklemek-icin-300-11645360- haberi/, Erişim Tarihi: 13.02.2020.
https://teyit.org/facebook-yanlis-bilgiye-karsi-uyari-sistemini-instagrama-genisletiyor/, Erişim Tarihi: 13.02.2020.
https://sosyalmedya.co/facebook-yeni-algoritmasiyla-tiklama-haberciligi-tuzaginin-sonunugetirebilir/, Erişim Tarihi: 13.02.2020.
https://www.cnnturk.com/sosyal-medya/youtubea-para-kazandiran-canli-yayin-ozelligigeliyor, Erişim Tarihi: 13.02.2020.
https://bigumigu.com/haber/instagram-habercilikte-yeni-bir-donem-baslatacak-sxsw-2014/, Erişim Tarihi: 13.02.2020.
https://journo.com.tr/guardian-instagram, Erişim Tarihi: 13.02.2020.
https://ceotudent.com/whatsapp-nasil-ortaya-cikti, Erişim Tarihi: 13.02.2020.
https://journo.com.tr/facebook-haberler, Erişim Tarihi: 12.03.2020.
https://wearesocial.com/digital-2020, Erişim Tarihi: 15.02.2020.
https://www.tiktok.com/about?lang=tr, Erişim Tarihi: 14.02.2020.

APA	Pınarbaşı T, ASTAM F (2020). HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ. , 70 - 87.
Chicago	Pınarbaşı Tuğçe Esin,ASTAM FATMA KÜBRA HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ. (2020): 70 - 87.
MLA	Pınarbaşı Tuğçe Esin,ASTAM FATMA KÜBRA HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ. , 2020, ss.70 - 87.
AMA	Pınarbaşı T,ASTAM F HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ. . 2020; 70 - 87.
Vancouver	Pınarbaşı T,ASTAM F HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ. . 2020; 70 - 87.
IEEE	Pınarbaşı T,ASTAM F "HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ." , ss.70 - 87, 2020.
ISNAD	Pınarbaşı, Tuğçe Esin - ASTAM, FATMA KÜBRA. "HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ". (2020), 70-87.

APA	Pınarbaşı T, ASTAM F (2020). HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(1), 70 - 87.
Chicago	Pınarbaşı Tuğçe Esin,ASTAM FATMA KÜBRA HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 5, no.1 (2020): 70 - 87.
MLA	Pınarbaşı Tuğçe Esin,ASTAM FATMA KÜBRA HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, vol.5, no.1, 2020, ss.70 - 87.
AMA	Pınarbaşı T,ASTAM F HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 2020; 5(1): 70 - 87.
Vancouver	Pınarbaşı T,ASTAM F HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 2020; 5(1): 70 - 87.
IEEE	Pınarbaşı T,ASTAM F "HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ." İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5, ss.70 - 87, 2020.
ISNAD	Pınarbaşı, Tuğçe Esin - ASTAM, FATMA KÜBRA. "HABERİN DÖNÜ(ŞÜ)MÜ: SOSYAL MEDYA GAZETECİLİĞİ PRATİKLERİ". İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 5/1 (2020), 70-87.