Yıl: 2020 Cilt: 1 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 555 - 587 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 25-06-2021

Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?

Öz:
Yahyâ Kemâl, eski edebiyât ile yeni edebiyât arasında birköprü konumundadır. Onun bazı şiirleri eski edebiyâtın bazışiirleri yeni edebiyatın örnekleri arasında gösterilir. Bu makaleonun Eski Şiirin Rüzgârıyle kitabında yer alan Söz Meydanıadlı gazelinin konusu hakkındadır. Söz Meydanı eski şiirinözelliklerini taşımaktadır. Muallim Nâcî’nin “olalı” redifligazeline nazîre olarak söylenmiştir. Muallim Nâcî’nin gazelinebaşka şâirler de nazîre yazmıştır. Bu nazîrelerin bilinensonuncu örneği Yahyâ Kemâl’e âittir. Söz Meydanı ilk bakıştaklasik gazellerde olduğu gibi sevgiliyi öven bir gazel gibigörünmektedir. Fakat şiirdeki göndermeler biraz daha dikkatleincelendiğinde, Söz Meydanı’nın Hz. Peygamber hakkındayazılmış bir şiir olma ihtimâli ortaya çıkmaktadır. Bilindiğiüzere Hz. Peygamber hakkında yazılan şiirler na’t türünüoluşturur. Na’t ise dinî edebiyâtın bir ürünüdür. Makalede SözMeydanı na’t türünün diğer örnekleriyle karşılaştırılmış vebazı müşterek unsurlar tespit edilmiştir. Söz Meydanı’nın birna’t örneği olarak okunabileceği üzerinde durulmuştur.Dolayısıyla bu şiir üzerinden, Yahyâ Kemâl’in bu zamanakadar bilinmeyen bir özelliği, onun na’t kaleme almış bir şâirolduğu gösterilmektedir.
Anahtar Kelime:

Is it Possible to Read Yahya Kemal’s Soz Meydani Poem as a Naat?

Öz:
Yahyâ Kemâl is a bridge between old literature and new literature. Some of his poems are shown as examples of old literature and some of them are shown as examples of new literature. This article is about the subject of his ghazal named Söz Meydani in his book Eski Şiirin Rüzgarıyle. Söz Meydani has the characteristics of old poetry and it was written in a similar style (nazire) “olalı” rhymed ghazal of Muallim Naci. Other poets also have written poems similar to (nazire) Muallim Naci’s “olalı” rhymed ghazal. The last known example of these similar poems (nazire) belongs to Yahya Kemal. At first glance, Söz Meydani looks like a ghazal that praises the beloved, as in classical gazelles. But when the references in the poem are examined more carefully, the possibility of Söz Meydani being a poem about the Prophet emerges. As it is known, the poems about the Prophet form the genre of naat. Naat is a product of religious literature. In this article, Söz Meydani was compared with other examples of the naat genre and some common elements were found. It was emphasized that the Söz Meydani can be read as an example of naat. So through this poem, it is shown an unknown feature of Yahya Kemal until now that Yahya Kemal is a poet who wrote naat.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKÜN, Ömer Faruk (1994), “Divan Edebiyatı”, DİA, IX, 389-427.
  • ANDI, M. Fatih [trs.], “Modern Türk Şiirinde Gül İmajı”, Gül Kitabı: Gül Kültürü Üzerine İncelemeler, Isparta: Isparta Belediyesi.
  • AYDEMİR, Semra (1990), Dede Ömer Rûşenî (Hayatı, Eserleri ve Dîvânı’nın Tenkîdli Metni), Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • AYVAZOĞLU, Beşir (2007), Yahyâ Kemâl: Ansiklopedik Biyografi, İstanbul: Korpus Kültür Sanat Yayınları.
  • BANARLI, Nihad Sami (1984), Bir Dağdan Bir Dağa, İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
  • BANARLI, Nihad Sami (1959), Yahya Kemal Yaşarken, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yahya Kemal Enstitüsü Neşriyatı.
  • BAŞER, Sait (1998), Yahya Kemal’de Türk Müslümanlığı, İstanbul: Seyran Kitap.
  • BAYRAM, Yavuz (2007), “Burdur’un ve Divanların Gülü”, I. Burdur Sempozyumu Bildiriler (16-19 Kasım 2005), I, 368-386.
  • BEKTAŞ, Halime (2005), Şeyh Mehmed Nazmî Divanı (edisyon kritik, inceleme), Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • [BEYATLI], Yahyâ Kemal (2009), Bütün Şiirleri, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti.
  • BİLGEGİL, M. Kaya (1959), “Yahya Kemâl’in Şiirlerinde Din”, İslâm İlimleri Enstitüsü Dergisi [Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi], I, 123-144.
  • ÇELEBİOĞLU, mil (2018), Muhammediye Yazıcıoğlu Mehmed, İstanbul: Dergah Yayınları.
  • ÇETİŞLİ, İsmail (2012), Türk Şiirinde Hz. Peygamber 1860-2011, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • DAĞLAR, Abdülkadir (2016), “Şâirin Mazmûn Aynası: Tab’/Meş’ar”, Hikmet Akademik Edebiyat Dergisi, II, S. 4, 17-31.
  • DEMİRCİ, Mehmet (1997), “Hakîkat-i Muhammediyye”, DİA, XV, 179-180.
  • GÜNEŞ, Mustafa (2006), Eşrefoğlu Rûmî’nin Hayatı, Eserleri ve Dîvânı, İstanbul: Sahhaflar Kitap Sarayı.
  • HACITAHİROĞLU, Abdullah Öztemiz (1966), Hazreti Peygamber’e Şiirler Antolojisi: Naʻtlar, İstanbul: Yağmur Yayınları.
  • HERSEKLİ RİF HİKMET BEY (1918), Dîvân, İstanbul: sâr-ı Müfîde Kütüphânesi.
  • IŞIK, Emin (2016), Kime Kulsun?, İstanbul: Nefes Yayınları.
  • İZ, Mahir (2000), Yılların İzi, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
  • KANDEMİR, Mehmet Yaşar (2011), Canım Kurban Olsun Senin Yoluna, İstanbul: Tahlil Yayınları.
  • KAPLAN, Mehmet (1969), Şiir Tahlilleri: Tanzimattan Cumhuriyete Kadar, İstanbul: Bilmen Yayınları.
  • KARATAŞ, Turan (2011), Hüseyin Sîret, İstanbul: Timaş Yayınları.
  • KÜRKÇÜOĞLU, Kemâl Edib (1985), Seyyid Nesîmî Dîvânı’ndan Seçmeler, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • MUALLİM NÂCÎ (1303), Muallim, İstanbul: Şirket-i Mürettibiye Matbaası.
  • MUALLİM NÂCÎ (1301), Yazmış Bulundum, İstanbul: Mihran Matbaası. OKAY, Orhan (1992), “Beyatlı, Yahya Kemal”, DİA, VI, 35-39.
  • ÖKTEN, Sadettin (2018), “Yahya Kemâl’de Sırrî Esintiler”, Şeyh Sadeddin Sırri er-Rifai Armağan Kitabı, (Ed.: Adalet Çakır), Kocaeli: Küv Yayınları, 267-272.
  • ÖZGÜL, M. Kayahan (2016), Şiirin Hazanında Gazel Dökenler: Muallim Naci Efendi, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
  • ÖZUYGUN, Ali Rıza (1999), Hasan Sezâyî’nin Hayatı Edebî Kişiliği, Eserleri, Dîvanı’nın Tenkitli Metni ve İncelemesi, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • SEYİDOĞLU, Bilge (1988), “Mitolojik Unsurlar Bakımından Yahya Kemal Beyatlı’nın Mehlikâ Sultan Adlı Şiirinin Tahlili”, Türk Kültürü, Ankara, XXVI, S. 307, 712-715.
  • ŞEYH GALİB (2006), Hüsn ü Aşk, (Haz. Abdülbaki Gölpınarlı), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • ŞEYHÎ (1990), Şeyhî Divanı, (Haz. Cemal Kurnaz, Mustafa İsen), Ankara: Akçağ Yayınları.
  • TAHRALI, Mustafa (1997), “Osman Hulûsî Efendi’nin Dîvânı’nda Yâr Sembolü”, Somuncu Baba ve Es-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Sempozyumu Tebliğleri, Ankara: Es-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Vakfı Yayınları.
  • TARLAN, Ali Nihad (1985), Fuzûlî Divanı Şerhi, I-III, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.
  • TİMURTAŞ, Faruk Kadri (1963), “Yahya Kemal ve Eski Şiirin Rüzgârıyle”, Türk Kültürü, Ankara, I, S. 12, 31-33.
  • TÜRER, Osman (2006), “Azîz Mahmud Hüdâyî’nin Bir Şiirinin Varlık Ve İnsan Felsefesi Açısından Tahlîli”, Üsküdar Sempozyumu III: Azîz Mahmud Hüdâyî Uluslararası Sempozyum Bildirileri (20-22 Mayıs 2005), I, 211-221.
  • UÇMAN, Abdullah (2005), “Muallim Nâci”, DİA, XXX, 315-317.
  • UĞURCAN, Sema (1984), “Yahyâ Kemâl’in Şiirlerinde Kadın”, Doğumunun 100. Yılında Yahya Kemal Beyatlı, İstanbul: Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi.
  • YENİTERZİ, Emine (1993a), Divan Şiirinde Na’t, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • YENİTERZİ, Emine (1993b), Türk Edebiyatında Na’tlar, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • YETİŞ, Kazım (1988), “Yahyâ Kemal’in Eserlerı̇nde Dînî Hayatın Tezâhürleri”, Kubbealtı Akademi Mecmuası, XVII/S. 1, 29-45.
  • YÖNTEM, Ali Canip (1944), “Muallim Naci: Terceman-ı Hakikat’te”, İstanbul Halkevleri Dergisi, II, S. 19, 4-6, 14.
  • http://defteriniz.com/wp-content/uploads/2019/03/tsm-11643.pdf (Erişim Tarihi: 29.04.2020).
  • https://www.siyerinebi.com/tr/soz-meydani (Erişim Tarihi: 07.04.2020).
  • https://www.sonpeygamber.info/soz-meydani-yahya-kemal-beyatli (Erişim Tarihi: 07.04.2020).
  • https://www.yuzaki.com/2017/12/yahya-kemalin-gonul-dunyasindagulun-guzelligi (Erişim Tarihi: 02.02.2020).
APA YILDIRAN SARIKAYA M (2020). Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?. , 555 - 587.
Chicago YILDIRAN SARIKAYA MELIHA Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?. (2020): 555 - 587.
MLA YILDIRAN SARIKAYA MELIHA Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?. , 2020, ss.555 - 587.
AMA YILDIRAN SARIKAYA M Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?. . 2020; 555 - 587.
Vancouver YILDIRAN SARIKAYA M Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?. . 2020; 555 - 587.
IEEE YILDIRAN SARIKAYA M "Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?." , ss.555 - 587, 2020.
ISNAD YILDIRAN SARIKAYA, MELIHA. "Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?". (2020), 555-587.
APA YILDIRAN SARIKAYA M (2020). Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 1(24), 555 - 587.
Chicago YILDIRAN SARIKAYA MELIHA Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 1, no.24 (2020): 555 - 587.
MLA YILDIRAN SARIKAYA MELIHA Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, vol.1, no.24, 2020, ss.555 - 587.
AMA YILDIRAN SARIKAYA M Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 2020; 1(24): 555 - 587.
Vancouver YILDIRAN SARIKAYA M Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 2020; 1(24): 555 - 587.
IEEE YILDIRAN SARIKAYA M "Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?." Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 1, ss.555 - 587, 2020.
ISNAD YILDIRAN SARIKAYA, MELIHA. "Yahyâ Kemâl’in Söz Meydanı Şiiri Bir Na‘t-ı Şerîf Olarak Okunabilir mi?". Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 1/24 (2020), 555-587.